HYPE là token gốc của Hyperliquid, một blockchain Layer 1 phi tập trung được tối ưu hóa cho tài chính phi tập trung (DeFi), chuyên về giao dịch hợp đồng tương lai vĩnh cửu (perpetual futures) và giao dịch giao ngay (spot trading). Ra mắt vào ngày 29/11/2024 thông qua một sự kiện airdrop lịch sử, Hyperliquid do Hyperliquid Labs phát triển, được dẫn dắt bởi Jeff Yan và Iliensinc, những cựu sinh viên Harvard với kinh nghiệm từ Citadel, Hudson River Trading, và MIT. HYPE đóng vai trò quản trị, staking, và tiện ích, hỗ trợ thanh toán phí, bảo mật mạng, và khuyến khích cộng đồng. Dưới đây là những điểm nổi bật về HYPE và Hyperliquid blockchain:

Nguồn gốc và ý tưởng

Hyperliquid được tạo ra để kết hợp tốc độ và trải nghiệm người dùng của sàn giao dịch tập trung (CEX) với tính minh bạch và phi tập trung của sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Dự án tự tài trợ, không nhận vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm, nhấn mạnh triết lý “cộng đồng là trên hết”. Hyperliquid sử dụng blockchain Hyperliquid L1 với cơ chế đồng thuận HyperBFT, đạt tốc độ 200,000 giao dịch mỗi giây (TPS) và độ trễ dưới 1 giây. HYPE ra đời để cung cấp quyền quản trị, giảm phí giao dịch, và thưởng cho người dùng, với airdrop 310 triệu token (31% tổng cung) trị giá hơn 6 tỷ USD vào tháng 11/2024, được xem là airdrop lớn nhất lịch sử tiền mã hóa.

Thông tin cơ bản

• Tổng cung tối đa: 1 tỷ HYPE.
• Nguồn cung lưu hành: Khoảng 333.93 triệu HYPE (tính đến tháng 4/2025).
• Mạng lưới: Hyperliquid L1, với HyperEVM hỗ trợ hợp đồng thông minh tương thích Ethereum.
• Đỉnh lịch sử (ATH): 35.05 USD (ngày 21/12/2024).
• Đáy lịch sử (ATL): 3.90 USD (ngày 29/11/2024).
• Giá hiện tại: Khoảng 18.20-25.99 USD, vốn hóa 6.07-8.68 tỷ USD, xếp hạng #22-25 trên CoinMarketCap.

Đặc điểm nổi bật

• HyperBFT Consensus: Cơ chế Proof-of-Stake (PoS) tùy chỉnh, dựa trên HotStuff, đảm bảo tốc độ cao (200,000 TPS), độ trễ thấp (<1 giây), và bảo mật mạnh. HyperBFT tối ưu cho giao dịch tài chính, đặc biệt là perpetual futures.
• HyperEVM và HyperCore:
  • HyperCore: Hỗ trợ sổ lệnh (order book) hoàn toàn on-chain, xử lý mọi lệnh mua, bán, hủy, và thanh lý minh bạch, với 100,000-200,000 lệnh mỗi giây.
  • HyperEVM: Nền tảng hợp đồng thông minh tương thích EVM, cho phép nhà phát triển xây dựng dApps sử dụng thanh khoản HyperCore.
• Sổ lệnh on-chain: Không giống các DEX dựa vào AMM, Hyperliquid sử dụng sổ lệnh on-chain kết hợp khớp lệnh off-chain, đảm bảo tốc độ CEX và tính minh bạch DeFi.
• HYPE Token: HYPE có các vai trò:
  • Quản trị: Người nắm giữ HYPE bỏ phiếu cho các đề xuất nâng cấp, phí, và phát triển thông qua Hyper Foundation.
  • Staking: Stake HYPE để bảo mật mạng, nhận phần thưởng (APR ~2%) và giảm phí giao dịch.
  • Phí giao dịch: Sử dụng HYPE để thanh toán phí, nhận chiết khấu, đặc biệt với staking tiers (từ 5/5/2025).
  • Cơ chế đốt: Mô hình giảm phát với 26% nguồn cung bị đốt mỗi năm, hỗ trợ ổn định giá.
• Airdrop lịch sử: Tháng 11/2024, Hyperliquid airdrop 310 triệu HYPE cho 94,000 người dùng, với giá trị trung bình 45,000 USD mỗi ví, một số nhận đến 140,000 USD. 76.2% tổng cung dành cho cộng đồng, không có phân bổ cho nhà đầu tư tư nhân.
• Hệ sinh thái DeFi: Hyperliquid hỗ trợ hơn 130 token (BTC, ETH, SOL, USDC, LayerZero futures), đòn bẩy đến 50x, và các tính năng như copy-trading, vault system (chia sẻ lợi nhuận với trader chuyên nghiệp), và TWAP execution.

Ứng dụng và tiềm năng

Hyperliquid và HYPE mang đến nhiều ứng dụng thực tiễn:

• DeFi: Hỗ trợ giao dịch perpetual futures, spot trading, và vault system, cạnh tranh với dYdX, GMX. Vaults cho phép người dùng gửi tiền vào chiến lược của trader chuyên nghiệp, chia sẻ lợi nhuận.
• Giao dịch nâng cao: Đòn bẩy 50x, stop-loss, TWAP, và API hỗ trợ trader chuyên nghiệp và algo-trading.
• Web3: HyperEVM cho phép xây dựng dApps, từ Game-Fi đến thị trường dự đoán, tận dụng thanh khoản HyperCore.
• Thanh toán và tiết kiệm: HYPE cung cấp chiết khấu phí và lợi suất staking, phù hợp cho nhà giao dịch thường xuyên.
• Cộng đồng: Các chương trình thưởng như airdrop ANIME và 38.88% nguồn cung dành cho tương lai đảm bảo khuyến khích lâu dài.

Đợt Airdrop Lớn Nhất Thế Giới Năm 2024

Vào ngày 29/11/2024, Hyperliquid, một blockchain Layer 1 phi tập trung chuyên về tài chính phi tập trung (DeFi) và giao dịch hợp đồng tương lai vĩnh cửu (perpetual futures), đã thực hiện một sự kiện airdrop lịch sử với token gốc của mình, HYPE. Với giá trị ước tính lên đến 7.5-10.8 tỷ USD tại thời điểm cao nhất, đây được coi là đợt airdrop lớn nhất trong lịch sử tiền mã hóa, vượt qua các kỷ lục trước đó của Uniswap (6.4 tỷ USD vào năm 2021) và Arbitrum (1.96 tỷ USD vào năm 2023). Sự kiện này không chỉ gây sốc bởi quy mô mà còn bởi cách Hyperliquid định hình lại chuẩn mực airdrop, đặt cộng đồng lên hàng đầu và loại bỏ hoàn toàn sự tham gia của các nhà đầu tư mạo hiểm (VC). Dưới đây là chi tiết về sự kiện chấn động này và lý do tại sao nó trở thành một cột mốc quan trọng trong ngành crypto năm 2024.

Quy mô và chi tiết của đợt airdrop Hyperliquid

Hyperliquid đã phân phối 310 triệu HYPE, tương đương 31% tổng cung 1 tỷ token, cho hơn 94,000 địa chỉ ví đủ điều kiện. Airdrop dựa trên hệ thống điểm (points) tích lũy từ hoạt động giao dịch trong sáu tháng, kết thúc vào tháng 5/2024. Người dùng không cần phải thực hiện thao tác claim phức tạp; token được tự động gửi vào tài khoản Hyperliquid spot nếu người dùng chấp nhận điều khoản và điều kiện (T&C) trước thời hạn.

• Giá trị trung bình mỗi người dùng: Theo dữ liệu từ ASXN, mỗi người dùng nhận trung bình 2,881-2,915 HYPE, tương đương 28,500-45,000 USD tại mức giá 9.8-15 USD trong tuần đầu tiên sau airdrop. Tuy nhiên, do phân phối không đồng đều (Pareto principle), khoảng 56.6% người dùng nhận dưới 100 HYPE (trị giá vài trăm USD), trong khi 4.3% nhận từ 10,000 HYPE trở lên (140,000-280,000 USD). Địa chỉ nhận nhiều nhất được ghi nhận với 970,000 HYPE, trị giá 9.56 triệu USD tại mức giá 9.8 USD.
• Tăng trưởng giá token: HYPE khởi điểm ở mức 2 USD vào ngày 29/11/2024, tăng vọt lên 9.8 USD vào ngày 1/12/2024 (gấp 5 lần trong 3 ngày) và đạt đỉnh 35.05 USD vào ngày 21/12/2024, tăng hơn 600% so với giá ban đầu. Tại thời điểm tháng 4/2025, HYPE giao dịch quanh 18.20-25.99 USD, với vốn hóa thị trường 6-8.68 tỷ USD, xếp hạng top 22-25 trên CoinMarketCap.
• Tổng giá trị airdrop: Tại thời điểm ra mắt, airdrop trị giá 1.2-1.8 tỷ USD (tính theo giá 3.9-6.41 USD). Khi HYPE đạt mức giá 28 USD vào giữa tháng 12/2024, giá trị airdrop tăng lên 9 tỷ USD, và tại đỉnh 35.05 USD, ước tính đạt 10.8 tỷ USD, phá vỡ mọi kỷ lục trước đó.

Điều gì khiến airdrop Hyperliquid thành công vang dội?

Hyperliquid đã làm được điều mà ít dự án đạt được: tạo ra một “cú hích ba bên” (win-win-win) giữa airdrop, giá token, và hiệu suất sản phẩm. Dưới đây là những yếu tố chính dẫn đến thành công này:

• Triết lý “cộng đồng là trên hết”:
  Hyperliquid từ chối gọi vốn từ các quỹ VC, một quyết định táo bạo mà nhà sáng lập Jeff Yan gọi là tránh “vết nhơ” của việc phân bổ 50% token cho nhà đầu tư sớm. Thay vào đó, 76.2% tổng cung HYPE được dành cho cộng đồng, bao gồm 31% airdrop ban đầu, 38.88% cho các phần thưởng cộng đồng tương lai, và 6% cho kho bạc Hyper Foundation. Không có phân bổ cho nhà đầu tư tư nhân hay sàn giao dịch tập trung, điều này buộc cả VC và nhà giao dịch phải mua HYPE trên thị trường mở, tạo nhu cầu tự nhiên và đẩy giá tăng mạnh.
• Sản phẩm vượt trội và trải nghiệm người dùng:
  Hyperliquid là một blockchain Layer 1 với HyperBFT Consensus (dựa trên Proof-of-Stake), đạt tốc độ 200,000 TPS và độ trễ dưới 1 giây, vượt xa nhiều đối thủ. Nền tảng cung cấp sổ lệnh on-chain (order book) minh bạch, hỗ trợ giao dịch perpetual futures với đòn bẩy đến 50x, spot trading, và các tính năng như copy-trading, vault system (chia sẻ lợi nhuận với trader chuyên nghiệp). Hyperliquid được ví như “Binance on-chain” nhờ giao diện mượt mà, không phí gas, và API mạnh mẽ cho market maker. Tổng giá trị khóa (TVL) đạt 3.2 tỷ USD (xếp thứ 8 toàn cầu), khối lượng giao dịch hàng ngày lên đến 8 tỷ USD, dẫn đầu các DEX perpetual futures với 77% thị phần.
• Cơ chế airdrop công bằng và đơn giản:
  Không yêu cầu claim thủ công hay điều kiện phức tạp, Hyperliquid tự động phân phối HYPE dựa trên điểm giao dịch, khuyến khích người dùng thực sự sử dụng nền tảng. Điều này giảm áp lực bán tháo từ “airdrop farmer” và duy trì nhu cầu mua vào, với dữ liệu cho thấy mua TWAP (5.6 triệu USD) vượt xa bán (1.25 triệu USD). Kết quả là HYPE tăng giá liên tục, trái ngược với xu hướng giảm sau airdrop của các dự án khác như Uniswap, dYdX.
• Tầm nhìn dài hạn với HyperEVM:
  Hyperliquid không chỉ là một DEX mà còn là một blockchain nền tảng với HyperEVM, một môi trường hợp đồng thông minh tương thích Ethereum, cho phép xây dựng dApps. Tầm nhìn của dự án là trở thành “nền tảng cho toàn bộ tài chính on-chain”, hỗ trợ DeFi, thị trường dự đoán, và Game-Fi. HyperEVM đã ra mắt testnet và dự kiến mở rộng vào năm 2025, nâng cao định giá của HYPE so với các DEX thông thường.

Tác động đến ngành tiền mã hóa

Đợt airdrop Hyperliquid đã định hình lại cách các dự án tiếp cận phân phối token và cộng đồng:

• Chuẩn mực mới cho airdrop: Bằng cách loại bỏ VC, Hyperliquid tạo ra mô hình “fair launch” (phát hành công bằng), nơi giá được định bởi cộng đồng. Vitali Dervoed, CEO của Composability Labs, gọi đây là “kỷ nguyên mới” giữa sàn CEX và on-chain, khuyến khích các dự án ưu tiên người dùng.
• Thách thức cho các dự án khác: Các chuyên gia như Jae Sik Choi (Greythorn Asset Management) cảnh báo rằng việc sao chép mô hình Hyperliquid rất khó, vì thành công của HYPE đến từ sản phẩm vượt trội và “giga-attention” từ cộng đồng. Các dự án phân phối quá nhiều token mà không có sản phẩm tốt có thể dẫn đến “vòng xoáy giá giảm”.
• Tăng cường niềm tin vào DeFi: Với TVL tăng lên 3.2 tỷ USD và khối lượng giao dịch ổn định, Hyperliquid chứng minh rằng DEX có thể cạnh tranh với CEX về hiệu suất và trải nghiệm người dùng, đặc biệt trong lĩnh vực perpetual futures.

Rủi ro và tranh cãi

Mặc dù thành công, airdrop Hyperliquid không tránh khỏi các vấn đề:

• Biến động giá: HYPE giảm từ đỉnh 35.05 USD xuống 18.20-25.99 USD vào tháng 4/2025, cho thấy rủi ro đầu cơ. Một số người dùng (182/500 địa chỉ top) đã bán hết HYPE, gây áp lực giá.
• Tính tập trung: Hyperliquid chỉ có 16 validator, so với 800,000 của Ethereum, làm dấy lên lo ngại về tính phi tập trung và an ninh. Sự cố rút 256 triệu USD vào tháng 11/2024 do lo ngại hacker Triều Tiên (dù không bị khai thác) đã gây hoang mang.
• Sự cố JELLY: Vụ việc oracle price override liên quan đến token JELLY làm lộ rủi ro trong Hyperliquid Liquidity Pool (HLP), dù đội ngũ đã điều chỉnh quản lý rủi ro.
• Pháp lý: Là một DEX không yêu cầu KYC, Hyperliquid có thể đối mặt với giám sát từ cơ quan quản lý, đặc biệt khi thu hút sự chú ý lớn.

Tầm nhìn và triển vọng

Hyperliquid hướng tới trở thành “blockchain chứa đựng toàn bộ tài chính”, với hệ sinh thái tài chính on-chain minh bạch, không phí gas, và trải nghiệm như CEX. Lộ trình 2025 bao gồm mở rộng cặp giao dịch, tích hợp cross-chain, và ra mắt thêm dApps trên HyperEVM. Với vốn hóa 6-8 tỷ USD, xếp hạng top 25, và sự hỗ trợ từ KuCoin, Gate.io, Bitget, Hyperliquid đang cạnh tranh với các DEX như Uniswap, dYdX. Tuy nhiên, HYPE đối mặt với rủi ro biến động giá (giảm 47.5% từ ATH), sự cố an ninh (rút 256 triệu USD tháng 11/2024, dù không bị khai thác), và tính tập trung tương đối (16 validator so với 800,000 của Ethereum).

Kết luận

Hyperliquid (HYPE) là token đột phá trong DeFi, mang lại tốc độ giao dịch cao, sổ lệnh on-chain minh bạch, và airdrop cộng đồng lịch sử. Với HyperBFT, HyperEVM, và triết lý không VC, HYPE là lựa chọn hấp dẫn cho nhà giao dịch, nhà phát triển, và người dùng Web3. Tuy nhiên, cần thận trọng với biến động giá và rủi ro an ninh. Nếu bạn quan tâm đến DEX perpetual futures hoặc hệ sinh thái DeFi, HYPE là một token đáng theo dõi.

Nguồn tham khảo:

• CoinMarketCap
• CoinGecko
• Hyperliquid Docs
• X