MASK là token gốc của Mask Network, một giao thức phi tập trung hoạt động như một cầu nối giữa Web 2.0 (mạng xã hội truyền thống như Twitter, Facebook) và Web 3.0 (các ứng dụng phi tập trung như DeFi, NFT, DAO). Ra mắt vào tháng 7/2019 và phát hành token vào tháng 2/2021, Mask Network cho phép người dùng tích hợp các tính năng Web3 như gửi tin nhắn mã hóa, giao dịch tiền mã hóa, lưu trữ phi tập trung, và tương tác với dApps trực tiếp trên các nền tảng xã hội mà không cần rời khỏi chúng. MASK đóng vai trò là token quản trị và tiện ích trong hệ sinh thái, hỗ trợ MaskDAO và các hoạt động như thanh toán phí, staking, và truy cập tính năng cao cấp.
Đặc điểm chính của MASK:
- Công nghệ và mục đích:
- Cầu nối Web 2.0 và Web 3.0: Mask Network là một tiện ích mở rộng trình duyệt (browser extension) cho Chrome, Firefox, iOS, và Android, cho phép người dùng thêm lớp Web3 lên các nền tảng như Twitter, Facebook, Instagram, Minds, và Mirror. Ví dụ: gửi tin nhắn mã hóa chỉ người dùng Mask có thể giải mã, hoặc giao dịch token trực tiếp trên Twitter.
- Tính năng chính:
- Tin nhắn mã hóa: Sử dụng chuẩn mã hóa SECP256K1 và khóa AES ngẫu nhiên để bảo vệ quyền riêng tư.
- Giao dịch DeFi: Hỗ trợ swap token, giao dịch trên Uniswap, SushiSwap, hoặc tham gia Initial Twitter Offering (ITO) trực tiếp trên mạng xã hội.
- NFT và lưu trữ: Cho phép hiển thị, đấu giá NFT từ OpenSea, Rarible, và lưu trữ tệp trên IPFS hoặc Arweave.
- D.Market: Chợ dApp phi tập trung để khám phá các ứng dụng Web3.
- MaskID: Hệ thống đăng nhập đa chuỗi, liên kết tài khoản mạng xã hội với địa chỉ Web3.
- Ví đa chuỗi: Ví Mask hỗ trợ hơn 15 chuỗi EVM, thanh toán phí gas bằng MASK trên Polygon, và quản lý tài sản an toàn với Persona (xác minh danh tính phi tập trung).
- Tiện ích token:
- Quản trị: MASK là token quản trị của MaskDAO, mỗi MASK đại diện cho một phiếu bầu trong các quyết định về phát triển giao thức, phân bổ quỹ dự trữ, hoặc nâng cấp sản phẩm. Người dùng phải khóa MASK 7 ngày trước để tham gia bỏ phiếu (thời gian bỏ phiếu từ 1 giờ đến 3 ngày).
- Thanh toán phí: MASK dùng để trả phí cho các dịch vụ như lưu trữ tệp, giao dịch, hoặc truy cập tính năng cao cấp.
- Staking: Staking MASK để nhận phần thưởng từ doanh thu giao thức hoặc tham gia các sự kiện như Lucky Drop (chia sẻ phần thưởng cộng đồng).
- Airdrop: Mask Network từng airdrop 1 triệu MASK cho người dùng sớm và cộng đồng DeFi/Web3 vào năm 2021.
- Cung và cơ chế:
- Tổng cung tối đa: 100 triệu MASK, được tạo tại thời điểm genesis (tháng 2/2021).
- Nguồn cung lưu hành: ~100 triệu MASK (tháng 5/2025), toàn bộ token đã được mở khóa theo lịch trình 3 năm (2021–2024).
- Phân bổ ban đầu:
- 39,55% cho quỹ dự trữ (Foundation Reserve, do MaskDAO quản lý).
- 23% cho đội ngũ (khóa 36 tháng, cliff 6 tháng).
- 14,25% cho nhà đầu tư sớm.
- 7% cho Community Public Offering (bao gồm Initial Twitter Offering).
- 1% cho airdrop cộng đồng.
- ICO: Huy động ~39,82 triệu USD (2021), giá ICO ~9,95 USD. Giá hiện tại giảm ~x0,2259 so với ICO, nghĩa là 100 USD đầu tư tại ICO giờ trị giá ~22,59 USD.
- Rủi ro:
- Biến động giá: Giá MASK giảm 98% từ đỉnh, chịu ảnh hưởng từ thị trường tiền mã hóa và tâm lý đầu cơ.
- Phụ thuộc nền tảng: Nếu Twitter hoặc Facebook hạn chế tiện ích mở rộng, chức năng của Mask có thể bị ảnh hưởng.
- Cạnh tranh: Các dự án tích hợp blockchain với mạng xã hội (như Lens Protocol) có thể làm giảm thị phần.
- Khả năng tương thích: Tiện ích mở rộng trình duyệt có thể gặp vấn đề với các trình duyệt ít phổ biến hoặc bản cập nhật mạng xã hội.
- Rủi ro kỹ thuật: Lỗ hổng hợp đồng thông minh hoặc sự cố tích hợp đa chuỗi có thể xảy ra, dù mã đã được kiểm tra bởi SECBIT Lab (22/2/2021).
- Quy định: Các quy định về tiền mã hóa hoặc mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến hoạt động.
Lịch sử và tầm nhìn:
- Thành lập: Mask Network được sáng lập bởi Suji Yan vào năm 2019, trước đây là người sáng lập Dimension.im, một dự án cypherpunk thúc đẩy quyền riêng tư và tự do trên mạng. Đội ngũ bao gồm các chuyên gia từ Web3 và blockchain.
- Phát triển:
- 7/2019: Ra mắt tiện ích mở rộng để mã hóa tin nhắn trên Twitter và Facebook.
- 11/2020: Huy động 2 triệu USD từ HashKey và Hash Global.
- 2/2021: Huy động 3 triệu USD từ Digital Currency Group, Fundamental Labs, và ra mắt MASK qua Initial Twitter Offering (ITO), một cơ chế bán token độc đáo trên Twitter. Tổng cộng huy động ~103,84 triệu USD qua 12 vòng.
- 2021–2022: Tích hợp Gitcoin, Uniswap, NFT marketplaces, và ra mắt D.Market, MaskID.
- 2023–2024: Mở rộng hỗ trợ đa chuỗi (15+ EVM chains), triển khai ví trên Polygon, và giới thiệu Lucky Drop.
- 2025: Bonfire Union, nhánh đầu tư của Mask, huy động 42 triệu USD để xây dựng “Tencent của Web3”.
- Tầm nhìn: Mask Network hướng đến xây dựng một Internet mở mới, tích hợp Web3 vào Web2 mà không cần người dùng rời bỏ các nền tảng quen thuộc. Mục tiêu là tạo hệ sinh thái DApplet (dApps phi tập trung) với các tính năng như DeFi, NFT, lưu trữ, và quản trị phi tập trung, thúc đẩy quyền riêng tư và tự do dữ liệu.
Điểm nổi bật:
MASK nổi bật với vai trò cầu nối Web2-Web3, mang lại trải nghiệm người dùng liền mạch thông qua tiện ích mở rộng trình duyệt. Initial Twitter Offering và Lucky Drop là những sáng tạo độc đáo, trong khi MaskDAO thúc đẩy quản trị cộng đồng. Hệ sinh thái đa dạng (DeFi, NFT, lưu trữ) và hỗ trợ đa chuỗi (Ethereum, Polygon, Arbitrum) tăng tính linh hoạt.