Tezos là một nền tảng blockchain mã nguồn mở, có khả năng tự nâng cấp mà không cần hard fork, được thiết kế để hỗ trợ hợp đồng thông minh và các ứng dụng phi tập trung (dApp). Tezos đặt trọng tâm vào sự bảo mật, tính chính thức (formal verification), và quản trị on-chain dân chủ, giúp cộng đồng phát triển nền tảng theo hướng phi tập trung thực sự.

Token XTZ – còn gọi là “tez” – là đồng tiền gốc của mạng lưới Tezos, đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành hệ thống, từ staking, thanh toán phí giao dịch, đến quản trị giao thức.

Thông tin kỹ thuật về XTZ

• Tên token: Tezos

• Ký hiệu: XTZ

• Chuẩn: Native token trên mạng Tezos

• Cơ chế đồng thuận: Liquid Proof-of-Stake (LPoS)

• Tổng cung lưu hành: ~970 triệu XTZ (không giới hạn cứng)

• Tốc độ tạo khối: ~30 giây

• Khả năng mở rộng: Hỗ trợ rollups, WASM và giải pháp Layer 2

Tiện ích và vai trò của XTZ

1. Staking (Baking)

Người nắm giữ XTZ có thể tham gia staking (gọi là “baking” trong Tezos) để xác thực giao dịch, bảo mật mạng lưới và nhận phần thưởng staking. Staking có thể thực hiện trực tiếp hoặc thông qua ủy quyền (delegation).

2. Quản trị on-chain

XTZ cho phép người dùng đề xuất, biểu quyết và phê duyệt các thay đổi đối với giao thức, bao gồm cả nâng cấp phần mềm. Đây là một trong những nền tảng blockchain đầu tiên thực hiện cơ chế quản trị hoàn toàn trên chuỗi.

3. Thanh toán phí giao dịch

XTZ được dùng để thanh toán phí khi thực hiện các giao dịch, triển khai hợp đồng thông minh hoặc tương tác với dApp trên mạng lưới Tezos.

4. Khuyến khích phát triển dApp

Nhiều chương trình tài trợ, hackathon và cơ hội hợp tác sử dụng XTZ để hỗ trợ cộng đồng xây dựng các ứng dụng NFT, DeFi, game blockchain và các dịch vụ tài chính mới.

Các đặc điểm nổi bật của Tezos

• Tự nâng cấp: Tezos có cơ chế tích hợp sẵn để cộng đồng nâng cấp mạng mà không gây gián đoạn hoặc chia tách chuỗi.

• Liquid PoS: Mô hình staking linh hoạt, không yêu cầu khóa token và cho phép ủy quyền dễ dàng.

• Formal Verification: Ngôn ngữ hợp đồng thông minh Michelson hỗ trợ kiểm chứng hình thức – yếu tố quan trọng trong các ứng dụng đòi hỏi độ tin cậy cao như tài chính, bảo hiểm và chuỗi cung ứng.

• Hiệu quả năng lượng: Tezos là một trong những blockchain tiêu thụ năng lượng thấp nhất hiện nay, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững.

Tầm nhìn và sứ mệnh

Tezos hướng đến việc trở thành lớp cơ sở hạ tầng linh hoạt và lâu dài cho Web3 – một nền tảng nơi người dùng không chỉ tương tác mà còn trực tiếp quyết định sự phát triển của mạng lưới. Với sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại, thiết kế quản trị tiên tiến và cộng đồng phát triển sôi động, Tezos được kỳ vọng sẽ là một trong những blockchain trụ cột trong tương lai số hóa toàn cầu.