NEAR Foundation (NF) là một tổ chức phi lợi nhuận được thành lập vào năm 2018, có trụ sở tại Zug, Thụy Sĩ, hoạt động với sứ mệnh thúc đẩy sự đổi mới do cộng đồng dẫn dắt để mang lại lợi ích cho người dùng trên toàn cầu. Được xây dựng dưới cấu trúc “Stiftung” – mô hình pháp lý nghiêm ngặt của Thụy Sĩ, NEAR Foundation đóng vai trò là ngọn cờ đầu trong việc hỗ trợ và phát triển hệ sinh thái NEAR, một nền tảng blockchain phi tập trung với mục tiêu định hình tương lai của một internet mở (Open Web). Tổ chức này tập trung vào việc xây dựng một hệ sinh thái tự vận hành, nơi các nhà phát triển, nhà sáng tạo và cộng đồng có thể hợp tác để tạo ra các ứng dụng phi tập trung (dApps) mang tính đột phá.
Sứ mệnh và tầm nhìn
Sứ mệnh của NEAR Foundation là “tăng tốc quá trình chuyển đổi của thế giới sang các công nghệ mở thông qua việc phát triển và hỗ trợ cộng đồng các nhà phát triển và nhà sáng tạo”. Tầm nhìn của NF là tạo ra một hệ sinh thái NEAR tự duy trì, nơi các nhà phát triển, doanh nhân, thành viên cộng đồng và chủ sở hữu token cùng nhau xây dựng các dự án có tác động mạnh mẽ trên nền tảng Web 3.0. Tổ chức hướng tới việc:
- Tăng cường quyền riêng tư và quyền sở hữu dữ liệu: Đặt người dùng làm trung tâm, giảm sự kiểm soát của các tập đoàn công nghệ lớn.
- Hỗ trợ đổi mới mở: Tạo điều kiện cho các nhà phát triển dễ dàng xây dựng dApps với chi phí thấp và khả năng mở rộng cao.
- Thúc đẩy phi tập trung: Từng bước giảm vai trò của NF, trao quyền cho cộng đồng tự quản lý và phát triển hệ sinh thái.
Dự án chủ lực: NEAR Protocol và Blockchain Operating System (BOS)
Trọng tâm của NEAR Foundation là NEAR Protocol, một blockchain tầng 1 (layer-1) được thiết kế để đạt hiệu suất cao, bảo mật và khả năng mở rộng vô hạn. NEAR Protocol vượt qua các rào cản phổ biến trong Web 3.0, như giao diện người dùng phức tạp và chi phí giao dịch cao, nhờ vào:
- Nightshade Sharding: Công nghệ phân mảnh giúp tăng khả năng xử lý giao dịch, đáp ứng nhu cầu mở rộng mà không làm giảm hiệu suất.
- Hỗ trợ đa ngôn ngữ lập trình: Với Javascript và Rust, NEAR mở rộng cánh cửa cho hàng nghìn nhà phát triển chưa từng tham gia vào Web 3.0.
- FastAuth: Công nghệ đơn giản hóa việc đăng nhập và sử dụng dApps, giúp người dùng mới dễ dàng tiếp cận.
Năm 2023, NEAR Foundation ra mắt Blockchain Operating System (BOS), một nền tảng mã nguồn mở, trung tính carbon, cạnh tranh với các gã khổng lồ như Google, Apple hay Amazon. BOS cung cấp một môi trường minh bạch, bảo mật và dễ tiếp cận, cho phép các nhà phát triển xây dựng dApps mà không bị giới hạn bởi các rào cản kỹ thuật của Web 3.0.
Các hoạt động chính
- Tài trợ và hỗ trợ hệ sinh thái: NEAR Foundation vận hành như một quỹ đầu tư mạo hiểm phi lợi nhuận, phân bổ tài nguyên cho hơn 750 dự án trong hệ sinh thái. Các khoản tài trợ được cấp thông qua các chương trình như NEAR Horizon và NEAR Base Camp (hợp tác với Outlier Ventures), hỗ trợ các startup Web 3.0 với vốn, cố vấn và công cụ phát triển. Ví dụ, NF đã đầu tư vào các dự án như Abound (phần mềm ứng dụng), Nuffle Labs (giải pháp modularity), và Wombi (nền tảng phân tích Web 3.0).
- Quản trị và giáo dục: NF điều phối quản trị cộng đồng, đảm bảo sự minh bạch và tham gia của các bên liên quan. Họ tổ chức các sự kiện như NEARCON – hội nghị Web 3.0 thường niên, nơi các nhà phát triển, nhà đổi mới và cộng đồng thảo luận về tương lai của internet mở. Ngoài ra, NF hợp tác với Encode Club để cung cấp các chương trình giáo dục, giúp các nhà phát triển mới tiếp cận dễ dàng hơn với blockchain.
- Đổi mới và tích hợp: NF thúc đẩy các tích hợp như Mailchain (gửi tin nhắn mã hóa giữa các ví blockchain), XP Network (cầu nối NFT chuỗi chéo), và Taco Labs (tăng cường lòng trung thành của khách hàng trên Shopify). Các sáng kiến này giúp mở rộng ứng dụng thực tế của NEAR Protocol trong thương mại điện tử, NFT và phân tích dữ liệu.
Tác động và thành tựu
Tính đến năm 2025, NEAR Foundation đã đạt được nhiều cột mốc ấn tượng:
- Hệ sinh thái phát triển mạnh: Hỗ trợ hơn 750 dự án, với 868,000 tài khoản hoạt động hàng tháng và tổng cộng 25 triệu tài khoản.
- Huy động vốn: Gây quỹ thành công 579 triệu USD để phát triển hệ sinh thái và hỗ trợ các dự án khởi nghiệp.
- Đổi mới công nghệ: Ra mắt Pagoda (2022), nền tảng khởi nghiệp Web 3.0 đầu tiên trên thế giới, và BOS (2023), đưa NEAR trở thành một trong những blockchain dễ tiếp cận nhất.
- Hợp tác chiến lược: Làm việc với các đối tác như EigenLayer để xây dựng lớp hoàn thiện nhanh (fast finality layer), giảm thời gian giao dịch xuống 3-4 giây và chi phí thấp hơn 4,000 lần.
NF cũng ghi dấu ấn với các sáng kiến như hợp tác với LuloX và Peersyst để ra mắt stablecoin tại Mỹ Latinh, mở rộng cơ hội kinh tế trong khu vực, và tích hợp với Knaq để cải thiện trải nghiệm người hâm mộ trên mạng xã hội Web 2 và Web 3.
Lãnh đạo và quản trị
NEAR Foundation được dẫn dắt bởi Illia Polosukhin, đồng sáng lập NEAR Protocol và CEO từ tháng 11/2023. Với nền tảng từ Google Research và vai trò đồng phát triển TensorFlow, Illia mang đến tầm nhìn chiến lược và sự đổi mới liên tục cho NF. Tổ chức được giám sát bởi NEAR Foundation Council (NFC), đóng vai trò như hội đồng quản trị, đảm bảo các quyết định lớn được thực hiện minh bạch và phù hợp với sứ mệnh của NF.
Kết luận
NEAR Foundation không chỉ là một tổ chức hỗ trợ công nghệ blockchain mà còn là chất xúc tác cho sự thay đổi mô hình internet, hướng tới một tương lai nơi người dùng sở hữu dữ liệu và quyền riêng tư của mình. Với NEAR Protocol và BOS làm nền tảng, cùng các chương trình tài trợ, giáo dục và quản trị cộng đồng, NF đang xây dựng một hệ sinh thái Web 3.0 minh bạch, dễ tiếp cận và bền vững. Tầm nhìn dài hạn của họ – một hệ sinh thái tự vận hành mà không cần đến sự can thiệp của NF – là minh chứng cho cam kết về phi tập trung và đổi mới mở.