Tezos Foundation là một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Zug, Thụy Sĩ, được thành lập vào năm 2017 với sứ mệnh thúc đẩy và phát triển giao thức blockchain Tezos cùng các công nghệ liên quan. Được giám sát bởi Cơ quan Quản lý Quỹ Liên bang Thụy Sĩ, Tezos Foundation đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cộng đồng toàn cầu gồm các nhà phát triển, nhà nghiên cứu và nhà xác thực, giúp Tezos trở thành một trong những nền tảng blockchain tiên tiến và bền vững nhất hiện nay. Bài viết này sẽ giới thiệu về Tezos Foundation, những thành tựu nổi bật của tổ chức và số lượng tài sản mà họ nắm giữ ở thời điểm gần đây.
Tezos Foundation và Sứ Mệnh Đổi mới Blockchain
Tezos là một blockchain mã nguồn mở, tự nâng cấp, sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS) tiết kiệm năng lượng, được thiết kế để hỗ trợ các hợp đồng thông minh và ứng dụng phi tập trung (dApps). Điểm nổi bật của Tezos là khả năng tự nâng cấp thông qua cơ chế quản trị trên chuỗi (on-chain governance), cho phép cộng đồng bỏ phiếu để cải tiến giao thức mà không cần phải phân tách (hard fork). Tezos Foundation, với vai trò là một phần của hệ sinh thái, chịu trách nhiệm phân bổ nguồn lực để hỗ trợ các dự án, nhà phát triển và sáng kiến nhằm đảm bảo sự phát triển lâu dài của Tezos.
Tổ chức này đã tài trợ cho nhiều dự án đa dạng, từ giáo dục, nghiên cứu công nghệ blockchain đến các ứng dụng trong nghệ thuật, trò chơi và tài chính phi tập trung (DeFi). Tezos Foundation cũng hợp tác với các tổ chức lớn như Red Bull Racing Honda, Nomadic Labs và các trường đại học để thúc đẩy sự đổi mới và ứng dụng thực tiễn của blockchain Tezos.
Thành Tựu Nổi Bật
Kể từ khi ra mắt mainnet vào năm 2018, Tezos đã đạt được nhiều cột mốc quan trọng:
- Nâng cấp giao thức liên tục: Tính đến năm 2025, Tezos đã thực hiện 16 lần nâng cấp giao thức, bao gồm Paris B (2024) với thời gian khối giảm xuống 10 giây và giới thiệu lớp dữ liệu khả dụng (Data-Availability Layer) để tăng khả năng mở rộng cho Smart Rollups.
- Hệ sinh thái đa dạng: Tezos đã trở thành nền tảng phổ biến cho các NFT, DeFi và trò chơi blockchain. Ví dụ, nền tảng NFT Hicetnunc và trò chơi cricket dựa trên Tezos đã thu hút hàng nghìn người dùng và giao dịch NFT.
- Tầm ảnh hưởng toàn cầu: Tezos Foundation đã tài trợ cho các sáng kiến như quỹ 1 triệu bảng Anh để sưu tầm NFT từ các nghệ sĩ châu Phi và châu Á, cũng như hỗ trợ các dự án giáo dục tại Đại học Bahamas.
- Ứng dụng thực tiễn: Tezos được chọn để thử nghiệm tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương Pháp, cho thấy tiềm năng trong lĩnh vực tài chính truyền thống.
Tài Sản Hiện Tại của Tezos Foundation
Tezos Foundation đã gây chú ý trong ngành công nghiệp blockchain nhờ vào đợt gọi vốn ICO (Initial Coin Offering) kỷ lục vào năm 2017, thu về 65.681 BTC và 361.122 ETH, tương đương 232 triệu USD tại thời điểm đó. Kể từ đó, danh mục tài sản của tổ chức đã tăng trưởng đáng kể nhờ chiến lược đầu tư đa dạng và giá trị tăng của các tài sản số như Bitcoin (BTC) và Tezos (XTZ).
Theo các báo cáo tài chính gần đây, tính đến tháng 7/2020, Tezos Foundation quản lý tổng tài sản trị giá khoảng 751 triệu USD, với cơ cấu phân bổ như sau:
- 37% Bitcoin (BTC): Tương đương khoảng 277 triệu USD, với khoảng 31.000 BTC được nắm giữ sau khi tổ chức bán khoảng 8.000 BTC trong năm 2019 để đa dạng hóa danh mục. Một nguồn thông tin cập nhật hơn từ BitcoinTreasuries.com cho biết, tính đến ngày 12/9/2024, Tezos Foundation sở hữu khoảng 17.500 BTC, trị giá hàng trăm triệu USD tùy thuộc vào giá thị trường.
- 35% Tezos (XTZ): Tương đương 262,85 triệu USD vào thời điểm tháng 7/2020, chiếm tỷ trọng lớn thứ hai trong danh mục. Nhờ cơ chế staking (baking) của Tezos, tổ chức tiếp tục gia tăng số lượng XTZ nắm giữ với tỷ lệ lợi nhuận khoảng 4,5-7% mỗi năm.
- 16% quỹ ổn định (Stability Fund): Bao gồm các tài sản truyền thống như trái phiếu, quỹ ETF và hàng hóa, được lưu trữ tại các ngân hàng Thụy Sĩ, nhằm giảm thiểu rủi ro biến động từ thị trường tiền điện tử.
- 6% tiền fiat: Chủ yếu là USD, cùng một phần nhỏ EUR, CHF và GBP, được phân bổ tại các ngân hàng toàn cầu.
- 6% các khoản đầu tư khác: Bao gồm Ethereum (ETH) và các khoản đầu tư chiến lược vào cổ phiếu hoặc nợ, dù tỷ trọng ETH đã giảm đáng kể so với thời điểm ICO.
Mặc dù không có báo cáo chính thức công khai về tổng giá trị tài sản tính đến tháng 5/2025, nhưng với xu hướng tăng giá của Bitcoin (hiện dao động quanh 60.000-70.000 USD/BTC) và sự phát triển ổn định của hệ sinh thái Tezos, ước tính tài sản của Tezos Foundation có thể đã vượt 800 triệu USD, thậm chí tiến gần mốc 1 tỷ USD nếu tính cả giá trị gia tăng của XTZ và các khoản đầu tư khác.
Tương Lai của Tezos Foundation
Với nguồn lực tài chính mạnh mẽ và chiến lược đầu tư thận trọng, Tezos Foundation đang ở vị trí thuận lợi để tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái Tezos. Kế hoạch Tezos X, được công bố vào năm 2024, hướng tới việc cải thiện khả năng mở rộng, tương tác và hỗ trợ các ngôn ngữ lập trình phổ biến như Javascript và Python, hứa hẹn sẽ đưa Tezos lên một tầm cao mới.
Tezos Foundation không chỉ là một tổ chức tài trợ mà còn là một minh chứng cho sự bền vững và tính minh bạch trong ngành blockchain. Với hàng tỷ USD tài sản được quản lý hiệu quả, họ đang dẫn dắt cuộc cách mạng công nghệ, mang lại giá trị không chỉ cho cộng đồng Tezos mà còn cho toàn bộ ngành công nghiệp tiền mã hóa.