Jito Foundation đề xuất mô hình tokenomics mới cho JTO, bao gồm cơ chế mua lại token

Updated: 07/03/2025 at 9:03

Andrew Thurman, cộng tác viên của Jito Foundation, vừa tạo bản phác thảo mô hình tokenomics mới cho JTO vào ngày thứ Năm, trong đó bao gồm ý tưởng tiềm năng về việc mua lại token.

Bản đề xuất dài 12 trang của Thurman nhằm khơi gợi thảo luận về việc mở rộng tiện ích cho token quản trị JTO, chủ đề vốn đã bắt đầu “âm ỉ lan rộng” trong cộng đồng. Tuy nhiên, tài liệu này không phải là đề xuất chính thức và Thurman nhấn mạnh rằng nó không đại diện cho quan điểm của Jito Foundation, JitoDAO hay các bên liên quan khác.

Jito là nền tảng liquid staking và MEV, đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái Solana. Thurman lập luận rằng khi giao thức và DAO ngày càng thu được nhiều phí hơn nhờ sự tăng trưởng của Solana, cộng đồng nên thống nhất cách tối ưu hóa nguồn doanh thu này thay vì chỉ tích lũy vào kho bạc. Thay vì lựa chọn giữa tái đầu tư để phát triển hệ sinh thái (“tái chế” giá trị) hoặc phân phối lợi nhuận cho người tham gia, Jito có thể áp dụng chiến lược kết hợp cả hai.

“Jito đang ở vị thế đặc biệt,” Thurman viết, cho biết DAO của Jito nhận 4% phần thưởng staking từ JitoSOL dưới dạng phí cố định, chỉ là một trong nhiều nguồn doanh thu. “Không có nhiều dự án DeFi tạo ra giá trị thực lớn và nhanh như Jito Network, ngoại trừ một số dự án khác trên Solana với lịch sử hoạt động còn hạn chế.”

Theo Thurman, việc tái chế giá trị (tái đầu tư để mở rộng hệ sinh thái) và phân phối giá trị (thưởng lại cho người tham gia) vẫn còn là những lĩnh vực thiết kế mới mẻ trong DeFi, và chưa có câu trả lời rõ ràng đâu là cách làm tốt nhất.

Cơ chế thưởng giá trị: Mua lại token và Fee Switch

Về tái chế giá trị, hai lựa chọn phổ biến hiện nay là mua lại token (buyback) hoặc kích hoạt cơ chế fee switch, cả hai đều nhằm mục tiêu hoàn trả giá trị trực tiếp cho người dùng.

Fee switch – cơ chế phân chia phí giao thức cho holder – vẫn còn gây tranh cãi, điển hình như cuộc tranh luận kéo dài trong cộng đồng Uniswap về việc chia sẻ phí cho holder UNI. Thurman nhắc đến vài mô hình vận hành tốt như GMX và Synthetix nhưng cho rằng số lượng dự án thành công với fee switch vẫn còn hạn chế.

Ngược lại, mua lại token đã có nhiều ví dụ thành công hơn trong crypto, từ các giao thức như MakerDAO, Raydium, Jupiter và Hyperliquid. Thurman nhận định: “Buyback đã trở thành phương thức phổ biến để thưởng cho người tham gia hệ sinh thái, phần nào lấy cảm hứng từ mô hình mua lại trên thị trường truyền thống.”

Tuy nhiên, chưa có mô hình nào an toàn tuyệt đối hoặc trở thành “khuôn mẫu thành công rõ rệt” cho buyback trong crypto. Thurman đề xuất hai mô hình tái đầu tư mới là “Buyback and Barter” và “Real Yield Gauges”.

Với mô hình Buyback and Barter, Jito DAO sẽ dùng một phần phí thu được để “đổi chác” với DAO khác nhằm có được các điều khoản hợp tác ưu đãi, hướng đến sự liên kết lâu dài thông qua những “cái bắt tay thay đổi ngành”. Cách này giúp rút JTO khỏi thị trường công khai và “khóa mềm” lượng token này thay vì làm tăng nguồn cung lưu hành từ kho bạc DAO. Dù vậy, rủi ro đến từ phía đối tác vẫn là điều cần cân nhắc.

Trong khi đó, ý tưởng Real Yield Gauges lấy cảm hứng từ Curve (DEX trên Ethereum). Curve khóa token CRV trong hợp đồng ký quỹ để nhận thêm phần thưởng CRV, sau đó triển khai vào các pool thanh khoản. Với mô hình của Thurman, người dùng sẽ stake vào pool JitoSOL hoặc JTO và bỏ phiếu quyết định cách DAO đầu tư dòng phí thu được.

“Theo cách của Jito, gauges không phải để tham gia vào mảng DEX mà nhằm tạo thêm tiện ích cho JTO, thúc đẩy tiêu chuẩn pool JTO và JitoSOL, đồng thời trở thành điểm nhấn mới mẻ trong DeFi,” Thurman cho biết.

Cộng tác viên drnick của Jito Foundation phản hồi rằng DAO có thể linh hoạt chuyển đổi giữa buyback trong thị trường gấu và tăng lợi suất khi ưu tiên tăng trưởng và thanh khoản.

Các mô hình tái chế giá trị

Khác với việc cố gắng phân phối giá trị công bằng cho holder thông qua các mô hình tokenomics phức tạp, việc tái chế giá trị để phát triển giao thức và cộng đồng lại là chiến lược “truyền thống hơn”, theo Thurman. Những cách đơn giản nhất bao gồm đa dạng hóa tài sản của DAO, nắm giữ các tài sản đầu cơ ít tương quan hoặc stablecoin, hay chi tiêu cho các khoản tài trợ, hackathon và hoạt động cộng đồng.

Ngoài ra, Thurman còn đề xuất các giải pháp mang đậm tính crypto như xây dựng quỹ thanh khoản do giao thức sở hữu để trở thành nhà cung cấp thanh khoản cuối cùng, hoặc trợ cấp cho staking và restaking nhằm thúc đẩy adoption của JitoSOL và giao thức restaking.

“Nhiều thành viên cộng đồng đã phản ánh trên các diễn đàn rằng phần thưởng restaking JTO hiện quá thấp,” Thurman viết. “Việc nâng phí restaking JTO từ 0,15% lên 0,2% hay 0,25%, hoặc mức khác, có thể là lựa chọn DAO nên cân nhắc.”

Cũng cần lưu ý rằng một số mô hình tái đầu tư này có thể tự trang trải chi phí. Hiện tại, phí từ JitoSOL đang mang về khoảng 10 triệu USD doanh thu mỗi năm. Tuy nhiên, dù Jito đang dẫn đầu nhiều mảng trên Solana, Thurman cảnh báo cạnh tranh đang gia tăng nhanh chóng.

Cuối cùng, Thurman chỉ đơn giản đưa ra những ý tưởng để cộng đồng thảo luận. Có thể một phần, toàn bộ hoặc chẳng có ý tưởng nào được thực hiện. Nhưng rõ ràng Jito đang ở vùng đất mới của tăng trưởng giao thức và hơn bao giờ hết, “không ai thực sự biết mình đang làm gì”, Thurman nhận xét.

“Tôi hy vọng đây sẽ là diễn đàn công khai để bàn về tokenomics – chủ đề vốn đã bắt đầu sôi động – và mong chờ cách cộng đồng định hướng cho DAO trong thời gian tới,” Thurman, một người dùng DeFi kỳ cựu và thành viên uy tín trong cộng đồng Ethereum và Solana, chia sẻ.

Tính đến 2:51 chiều ngày 6/3 (giờ ET), giá JTO ghi nhận ở mức 2,55 USD, giảm 5,25% trong 24 giờ qua, theo dữ liệu từ The Block Prices.

Bạn có thể xem giá JTO ở đây.

Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.

Tham gia Telegram: https://t.me/tapchibitcoinvn

Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io

Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin

Youtube: https://www.youtube.com/@tapchibitcoinvn

Thạch Sanh

Được đề cập trong bài viết
Bình luận
Mới cập nhật

Giá Shiba Inu (SHIB) chịu áp lực trong năm nay. Token này đã giảm gần 12% trên biểu đồ năm, trong khi nhiều tài sản lớn khác lại ghi nhận mức tăng. Trong 30 ngày qua, SHIB đã mất 11% và chỉ trong tuần trước tiếp tục giảm thêm 2%.... ...

Tính đến tuần thứ ba của tháng 8, nhiều altcoin đã ghi nhận sự sụt giảm mạnh trong khối lượng dự trữ trên sàn giao dịch. Xu hướng này phản ánh nhu cầu tích lũy và nắm giữ ngoài sàn đang ngày càng gia tăng. Điều này càng đáng chú... ...

Các meme coin như Dogecoin (DOGE), Shiba Inu (SHIB) và Pepe (PEPE) đang đối mặt với rủi ro thua lỗ cao hơn do điều kiện thị trường hiện tại đầy biến động. Dữ liệu on-chain và phái sinh cho thấy sụt giảm mức độ quan tâm đối với DOGE, SHIB... ...

Sau đợt giảm mạnh khiến các nhà đầu tư rơi vào trạng thái hoang mang, thị trường crypto đang thận trọng tìm kiếm sự ổn định. Dù những nỗ lực phục hồi còn khá khiêm tốn, các cuộc thảo luận sôi động trên mạng xã hội đã làm nổi bật... ...

Trong bức tranh toàn cảnh về xu hướng token hóa tài sản thế giới thực (RWA), Ondo Finance (ONDO) đang nổi lên như một trong những cái tên hàng đầu. Đặc biệt, dự án này tập trung vào mảng trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ – lĩnh vực được coi... ...

Trong suốt hơn một thập kỷ lãnh đạo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Jerome Powell đã trở thành một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất đối với nền kinh tế toàn cầu. Mỗi phát biểu của ông không chỉ là tuyên bố chính sách, mà... ...

Thị trường crypto đang chứng kiến một chuyển biến đáng chú ý: Ethereum đã chính thức vượt qua Bitcoin về khối lượng giao dịch hợp đồng tương lai vĩnh viễn, đạt mức thống trị 67% – mức cao nhất mọi thời đại. Đây không chỉ là một dấu hiệu kỹ... ...

Khi thị trường chuẩn bị cho hội nghị thường niên Jackson Hole của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), gần 5 tỷ đô la quyền chọn Bitcoin và Ethereum (ETH) sẽ hết hạn trong hôm nay. Diễn biến này có thể mở ra giai đoạn biến động mạnh đối... ...

Giá Bitcoin (BTC) tiếp tục chịu sức ép trong tuần này, duy trì trạng thái tích lũy trên mốc hỗ trợ 111.980 USD sau khi mất hơn 3%. Đà điều chỉnh vẫn chưa dừng lại khi nhu cầu suy yếu cùng áp lực chốt lời gia tăng, trong khi các... ...

Mười ngày đã trôi qua nhưng tỷ lệ thống trị của Bitcoin (BTC.D) vẫn bị kìm giữ dưới ngưỡng kháng cự 60%. Trong khi đó, vốn hóa thị trường của Bitcoin (BTC) đã mất khoảng 230 tỷ đô la so với mức đỉnh 2,48 nghìn tỷ đô la, tương ứng... ...

Xem thêm bài viết

Chọn chế độ hiển thị:
Bình thường Bảo vệ mắt Dark Mode