Nhà nghiên cứu Messari tuyên bố gây sốc: “Ethereum đang chết dần”

Ethereum – nền tảng blockchain lớn thứ hai thế giới – đang trải qua một giai đoạn đầy nghịch lý. Trong khi giá ETH bùng nổ trong quý 3 và đạt mức tăng trưởng ấn tượng nhất kể từ khi dự án ra đời, một số dữ liệu on-chain lại vẽ nên một bức tranh kém tươi sáng. Báo cáo mới nhất từ Messari, dẫn đầu bởi nhà nghiên cứu AJC, đã thổi bùng lên cuộc tranh luận gay gắt: Liệu Ethereum có thực sự đang suy yếu ngay giữa lúc thị trường hưng phấn?

Doanh thu lao dốc – Chỉ dấu đáng lo

Theo dữ liệu từ Messari, doanh thu mạng lưới Ethereum trong tháng 8 chỉ đạt 39,2 triệu USD. Con số này không chỉ thấp, mà còn phản ánh một sự sụt giảm đáng kể: giảm 75% so với cùng kỳ tháng 8/2023, giảm tiếp 30% so với tháng 8/2024, và nghiêm trọng hơn, đây là mức thấp nhất mà mạng lưới ghi nhận kể từ tháng 1/2021.

Doanh thu mạng lưới, vốn được hình thành chủ yếu từ phí giao dịch và phí gas, từ lâu được xem như thước đo trực tiếp của nhu cầu sử dụng thực tế. Nó cho thấy người dùng sẵn sàng trả tiền để khai thác tài nguyên tính toán, xử lý các hợp đồng thông minh và thực hiện giao dịch trên Ethereum. Bởi vậy, sự lao dốc mạnh mẽ của chỉ số này đồng nghĩa với việc cường độ sử dụng Ethereum đã giảm rõ rệt, ngay cả trong bối cảnh giá ETH đang hồi phục mạnh mẽ.

AJC, nhà nghiên cứu tại Messari, nhìn nhận đây là một tín hiệu không thể xem nhẹ. Theo ông, nếu doanh thu tiếp tục suy yếu, điều đó cho thấy Ethereum không còn tạo ra giá trị kinh tế đủ lớn để củng cố sự tăng trưởng giá. Nói cách khác, sự bùng nổ của ETH trong ngắn hạn có thể chỉ là kết quả của dòng tiền đầu cơ, thiếu một nền tảng bền vững để duy trì lâu dài.

Ethereum is dying.

Despite $ETH reaching new ATHs in August, Ethereum revenue in August was $39.2 million. To put that in perspective:

– Down 75% from Aug-23 ($157.4 million)
– Down 40% from Aug-24 ($64.8 million)
– 4th lowest monthly revenue since Jan-21.

Ethereum’s… pic.twitter.com/n2ab4oE3hu

— AJC (@AvgJoesCrypto) September 6, 2025

Tranh cãi về “số liệu gây hiểu lầm”

Ngay sau khi báo cáo từ Messari được công bố, làn sóng phản đối đã nổi lên từ phía cộng đồng ủng hộ Ethereum. Nhiều người cáo buộc Messari có thái độ thiên lệch, thậm chí mang thành kiến với mạng lưới blockchain lớn thứ hai thế giới này. Tuy nhiên, AJC khẳng định vấn đề không đơn giản như vậy. Ngay trong nội bộ Messari cũng tồn tại những ý kiến trái chiều, cho thấy sự phức tạp trong việc đánh giá sức khỏe thực sự của Ethereum.

Ở chiều phản biện, một số nhà phân tích khác của Messari đưa ra bằng chứng cho thấy Ethereum vẫn còn những động lực tăng trưởng nền tảng. Họ chỉ ra rằng số lượng địa chỉ hoạt động hàng ngày đã bắt đầu hồi phục, trong khi khối lượng giao dịch và thông lượng xử lý cũng ghi nhận xu hướng cải thiện. Theo quan điểm này, các chỉ số trên phản ánh sự trở lại của người dùng, dù có thể còn khiêm tốn, nhưng đủ để củng cố niềm tin rằng Ethereum vẫn duy trì sức hút vốn có.

Tuy nhiên, AJC giữ quan điểm đối lập. Ông thẳng thừng gọi những chỉ báo này là “thống kê vô nghĩa”. Theo ông, sự gia tăng về địa chỉ hoạt động không nhất thiết đồng nghĩa với việc dòng vốn thực sự đang chảy vào hệ sinh thái. Tương tự, nguồn cung stablecoin mở rộng cũng không mang lại giá trị rõ rệt cho Ethereum nếu thiếu đi sự gia tăng tốc độ luân chuyển vốn – yếu tố then chốt để tạo ra tác động kinh tế thật sự trên mạng lưới.

Đáng chú ý, AJC còn chỉ trích mạnh mẽ sự bùng nổ của các giải pháp Layer 2 (L2). Theo ông, việc ngày càng nhiều L2 xuất hiện không có nhiều ý nghĩa thực tế “nếu không tồn tại nhu cầu biên từ phía người dùng cuối”. Nhận định này không chỉ đặt ra dấu hỏi về hiệu quả của chiến lược mở rộng quy mô, mà còn gợi lên lo ngại rằng Ethereum có thể đánh mất lợi thế cạnh tranh cốt lõi khi hạ tầng bị phân mảnh và giá trị kinh tế không được cộng hưởng.

Nghịch lý: Quý 3 mạnh nhất về giá nhưng yếu nhất về doanh thu

Trong khi các số liệu doanh thu tiếp tục gây thất vọng, thị trường lại chứng kiến một bức tranh hoàn toàn đối lập ở giá ETH. Từ đầu quý 3 đến nay, đồng tiền số lớn thứ hai thế giới đã tăng tới 73%, đánh dấu quý 3 rực rỡ nhất trong lịch sử tồn tại của Ethereum. Đây là mức tăng trưởng vượt xa kỳ vọng, đặc biệt trong bối cảnh toàn bộ thị trường crypto vẫn còn đối diện nhiều biến động khó lường.

Thế nhưng, sự hưng phấn về giá lại đối lập hoàn toàn với sức khỏe nội tại của mạng lưới. Đà tăng giá mạnh mẽ không hề đi kèm sự cải thiện về doanh thu – vốn là thước đo phản ánh nhu cầu thực tế của người dùng và khả năng tạo ra giá trị kinh tế bền vững. Đối với những nhà phân tích kỹ tính như AJC, đây không phải dấu hiệu tích cực, mà trái lại là một hồi chuông cảnh báo.

Theo AJC, sự chênh lệch giữa giá và doanh thu có thể hàm ý rằng động lực chính của đợt tăng giá này xuất phát từ dòng tiền đầu cơ và tâm lý lạc quan ngắn hạn, thay vì từ các hoạt động thực sự on-chain. Khi tăng trưởng dựa trên tâm lý nhiều hơn là nhu cầu sử dụng, Ethereum đứng trước nguy cơ rơi vào trạng thái “tăng giá vô căn cứ”. Điều đó đồng nghĩa với việc chỉ cần niềm tin của thị trường lung lay, ETH hoàn toàn có thể đảo chiều một cách nhanh chóng và khốc liệt.

Ý nghĩa đối với tương lai Ethereum

Những tranh luận xoay quanh dữ liệu doanh thu của Ethereum không chỉ là một cuộc đối đáp học thuật, mà thực chất phản ánh những câu hỏi then chốt về tương lai của mạng lưới này. Điểm mấu chốt nằm ở việc xác định liệu Ethereum có thể tiếp tục giữ vững vị thế trung tâm trong hệ sinh thái blockchain, hay đang dần bước vào giai đoạn bão hòa.

Về mặt sức khỏe kinh tế nội tại, doanh thu sụt giảm liên tiếp cho thấy một nghịch lý khó chối cãi: Ethereum vẫn là “địa chỉ” của dòng vốn đầu cơ, nhưng lại chưa chứng minh được sự tăng trưởng song hành về giá trị kinh tế thật. Nếu xu hướng này kéo dài, nền tảng khó có thể duy trì vai trò đầu tàu trong DeFi, token hóa hay các ứng dụng blockchain quy mô lớn.

Đối với hiệu quả của Layer 2, câu hỏi đặt ra là: liệu sự bùng nổ hạ tầng có thực sự giúp mở rộng sức mạnh của Ethereum, hay chỉ tạo ra sự phân mảnh, khiến người dùng và dòng vốn bị chia nhỏ? Nếu các giải pháp L2 không đi kèm nhu cầu thực sự từ thị trường, việc mở rộng quy mô sẽ trở nên hình thức và không mang lại giá trị dài hạn.

Quan trọng không kém là tính bền vững của giá ETH. Một khi đà tăng giá không được chống lưng bởi các chỉ số kinh tế cơ bản, rủi ro điều chỉnh trở nên hiện hữu. Ethereum có thể tiếp tục hưởng lợi từ làn sóng lạc quan chung của thị trường crypto, nhưng bất kỳ sự lung lay nào về niềm tin cũng có thể kích hoạt một đợt thoái lui sâu.

Ethereum, ở thời điểm hiện tại, giống như đang đứng trước một ngã rẽ. Một kịch bản bi quan cho rằng mạng lưới đã bước vào giai đoạn bão hòa, khi hạ tầng phát triển nhanh nhưng nhu cầu thực tế chưa theo kịp. Một kịch bản lạc quan hơn lại coi đây chỉ là sự chậm nhịp tạm thời, khi thị trường cần thêm thời gian để các ứng dụng mới – từ DeFi thế hệ mới, token hóa tài sản thế giới thực (RWA), cho tới tích hợp AI – chứng minh giá trị và thu hút dòng vốn sử dụng thật sự.

Dù theo hướng nào, có một điều rõ ràng: Ethereum đang ở trong một thời khắc quan trọng của chu kỳ phát triển. Đà tăng giá ngắn hạn không thể che giấu những câu hỏi lớn về tính bền vững dài hạn. Và chính những câu hỏi này sẽ quyết định liệu Ethereum sẽ tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu, hay phải nhường sân cho những đối thủ mới trong kỷ nguyên blockchain sắp tới.

• Tom Lee dự báo giá ETH tăng 54 lần khi công ty rót $40 triệu vào Phố Wall
• ETH duy trì đà tăng, bất chấp những lo ngại vĩ mô từ kinh tế Mỹ

Lilly