Craig Wright là một nhân vật nổi bật trong lĩnh vực công nghệ và tiền điện tử, được biết đến với tuyên bố gây tranh cãi rằng ông là Satoshi Nakamoto, người tạo ra Bitcoin.
Dưới đây là bài giới thiệu về tiểu sử và sự nghiệp của ông dựa trên các thông tin đáng tin cậy.
Tiểu sử
Craig Steven Wright sinh vào tháng 10 năm 1970 tại Brisbane, Úc. Ông tốt nghiệp trung học tại Padua College, Brisbane vào năm 1987. Wright được cho là đã theo học tại Đại học Queensland và sau đó nghiên cứu tại Đại học Charles Sturt, nơi ông nhận bằng Tiến sĩ về Khoa học Máy tính và Kinh tế với luận văn có tựa đề “Định lượng Rủi ro Hệ thống Thông tin” vào năm 2014 (tốt nghiệp năm 2017). Ngoài ra, ông tuyên bố sở hữu nhiều bằng cấp khác, bao gồm 16 bằng thạc sĩ và các chứng chỉ trong lĩnh vực an ninh mạng và công nghệ thông tin, mặc dù một số thông tin này vẫn còn tranh cãi.
Wright hiện sống tại Vương quốc Anh cùng với vợ, Ramona Watts. Ông là một nhân vật gây tranh cãi, đặc biệt liên quan đến các tuyên bố về vai trò của mình trong việc phát triển Bitcoin.
Sự nghiệp
Craig Wright có hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ thông tin và an ninh mạng. Sự nghiệp của ông bao gồm nhiều vai trò tại các tổ chức lớn và các dự án công nghệ tiên phong:
- Sự nghiệp trong Công nghệ Thông tin và An ninh mạng:
- Wright đã làm việc cho nhiều công ty lớn như OzEmail, Kmart, và Sở Giao dịch Chứng khoán Úc (Australian Securities Exchange), đảm nhiệm các vai trò liên quan đến an ninh mạng và quản lý hệ thống. Ông cũng từng là tư vấn viên an ninh cho Mahindra & Mahindra và làm việc với các cơ quan chính phủ Úc về an ninh SCADA, chiến tranh mạng, và phòng thủ mạng.
- Ông tuyên bố đã thiết kế kiến trúc cho sòng bạc trực tuyến đầu tiên trên thế giới, Lasseter’s Online, ra mắt vào năm 1999, và làm quản lý hệ thống thông tin cho công ty kế toán BDO Kendalls.
- Wright từng giữ vị trí phó chủ tịch tại Trung tâm Khoa học Chiến lược Không gian mạng và An ninh (CSCSS), tập trung vào việc bảo mật hệ thống mạng cho các cơ quan chính phủ.
- Liên quan đến Bitcoin và Blockchain:
- Wright trở nên nổi tiếng vào năm 2015 khi các bài báo từ Wired và Gizmodo đưa ra giả thuyết rằng ông có thể là Satoshi Nakamoto, người sáng tạo Bitcoin, cùng với người bạn đã qua đời, Dave Kleiman. Wright sau đó công khai tuyên bố mình là Nakamoto, nhưng tuyên bố này bị cộng đồng tiền điện tử và truyền thông bác bỏ rộng rãi.
- Vào tháng 3 năm 2024, Thẩm phán James Mellor tại Tòa án Tối cao Anh phán quyết rằng Wright không phải là Satoshi Nakamoto, không phải là tác giả của whitepaper Bitcoin, và không tạo ra hệ thống Bitcoin. Tòa án kết luận rằng Wright đã “nói dối nhiều lần và trên quy mô lớn” và sử dụng các tài liệu giả mạo để hỗ trợ tuyên bố của mình.
- Dù vậy, Wright là người sáng lập công ty tiền điện tử DeMorgan Ltd., nhận được 54 triệu AUD tiền ưu đãi thuế từ AusIndustry. Ông cũng từng là CEO của Hotwire Preemptive Intelligence Group, với kế hoạch ra mắt ngân hàng dựa trên Bitcoin đầu tiên trên thế giới, Denariuz Bank, nhưng dự án này thất bại do các vấn đề pháp lý với Cơ quan Thuế Úc.
- Ông là Giám đốc Khoa học tại nChain, một công ty tập trung vào công nghệ blockchain, và phát triển Bitcoin SV (Satoshi Vision), một nhánh của Bitcoin Cash, nhằm mục đích khôi phục mục đích ban đầu của Bitcoin theo tầm nhìn của ông.
- Hoạt động Học thuật và Sáng tác:
- Wright từng là giảng viên và nhà nghiên cứu tại Đại học Charles Sturt. Ông tuyên bố đã xuất bản nhiều bài báo học thuật, sách, và diễn thuyết tại các hội nghị về công nghệ thông tin, an ninh mạng, và tiền điện tử.
- Ông sở hữu nhiều chứng chỉ chuyên môn như GSE CISSP, CISA, CISM, CCE, GCFA, GLEG, GREM, và GSPA, khẳng định vị thế của mình là một trong những chuyên gia hàng đầu về an ninh mạng và điều tra số.
- Các Vấn đề Pháp lý:
- Năm 2004, Wright bị kết án 28 ngày tù vì tội khinh thường tòa án tại Tòa án Tối cao New South Wales do vi phạm lệnh cấm liên lạc với khách hàng của DeMorgan Information Security Systems, công ty mà ông đã rời đi năm 2003. Bản án được hoãn thi hành với điều kiện thực hiện 250 giờ lao động công ích.
- Vào tháng 7 năm 2024, một thẩm phán Tòa án Tối cao Anh đã chuyển hồ sơ của Wright cho các công tố viên Anh vì cáo buộc khai man liên quan đến tuyên bố là Satoshi Nakamoto.
- Wright cũng đối mặt với các vụ kiện từ Crypto Open Patent Alliance (COPA) và các đối tác kinh doanh cũ, với cáo buộc lừa đảo, đánh cắp tài sản trí tuệ, và vi phạm nghĩa vụ ủy thác.
Đánh giá và Di sản
Craig Wright là một nhân vật gây tranh cãi trong ngành công nghệ và tiền điện tử. Mặc dù có bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực an ninh mạng và đóng góp vào các dự án blockchain, tuyên bố của ông về việc là Satoshi Nakamoto đã làm lu mờ những thành tựu khác. Các phán quyết pháp lý gần đây, đặc biệt là từ Tòa án Tối cao Anh, đã bác bỏ tuyên bố này và làm tổn hại đáng kể đến uy tín của ông.
Dù vậy, Wright vẫn tiếp tục hoạt động trong lĩnh vực blockchain, đặc biệt với Bitcoin SV, và giữ vai trò quan trọng trong các dự án nghiên cứu và phát triển công nghệ. Sự nghiệp của ông là một câu chuyện phức tạp về tham vọng, tranh cãi, và những nỗ lực không ngừng để định hình tương lai của tiền điện tử.