Emin Gün Sirer

Tên đầy đủ: Emin Gün Sirer

Năm sinh: 1975

Nơi sinh: Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ

Học vấn:

• Cử nhân Khoa học Máy tính, Đại học Princeton, Hoa Kỳ
• Tiến sĩ Khoa học Máy tính và Kỹ thuật, Đại học Washington, Hoa Kỳ (2002)

Tổng quan

Emin Gün Sirer là một nhà khoa học máy tính người Mỹ gốc Thổ Nhĩ Kỳ, đồng sáng lập và CEO của Ava Labs, công ty đứng sau Avalanche (AVAX), một nền tảng blockchain Layer-1 ra mắt vào tháng 9/2020. Ông là bộ óc đằng sau giao thức Avalanche Consensus, một cơ chế đồng thuận đột phá giúp Avalanche đạt tốc độ giao dịch cao, khả năng mở rộng vượt trội và thời gian xác nhận giao dịch dưới 1 giây. Sirer từng là phó giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Cornell, đồng giám đốc Sáng kiến Tiền mã hóa và Hợp đồng Thông minh (IC3), và là một trong những chuyên gia hàng đầu về hệ thống phân tán. Ông gia nhập dự án Avalanche từ giai đoạn ý tưởng vào năm 2018 và tiếp tục lãnh đạo Ava Labs đến nay, với mục tiêu xây dựng một blockchain cạnh tranh với Ethereum và vượt qua các hệ thống thanh toán truyền thống như Visa.

Thời thơ ấu và giáo dục

Emin Gün Sirer sinh ra tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, vào năm 1975. Ông lớn lên trong một gia đình có truyền thống học thuật, nhưng thông tin về thời thơ ấu của ông khá hạn chế. Sirer theo học tại Robert College, một trường trung học danh tiếng ở Istanbul, trước khi chuyển đến Mỹ để học đại học. Ông nhận bằng cử nhân Khoa học Máy tính tại Đại học Princeton, một trong những trường hàng đầu thế giới. Sau đó, ông tiếp tục học cao học tại Đại học Washington, nơi ông lấy bằng Tiến sĩ Khoa học Máy tính và Kỹ thuật vào năm 2002, dưới sự hướng dẫn của giáo sư Brian N. Bershad, với trọng tâm nghiên cứu về hệ điều hành và hệ thống phân tán.

Sự nghiệp trước Avalanche

Trước khi gia nhập Avalanche, Sirer đã có một sự nghiệp ấn tượng trong lĩnh vực công nghệ và học thuật. Ông bắt đầu làm việc tại AT&T Bell Labs, nơi ông tham gia phát triển hệ điều hành Plan 9, một dự án tiên phong trong hệ thống phân tán. Sau đó, ông làm việc tại Digital Equipment Corporation (DEC) SRC và NEC, tập trung vào nghiên cứu hệ thống mạng và bảo mật.

Sirer gia nhập Đại học Cornell với vai trò phó giáo sư khoa học máy tính vào năm 2007, nơi ông dẫn đầu nhiều nghiên cứu đột phá. Ông là đồng giám đốc của IC3 (Sáng kiến Tiền mã hóa và Hợp đồng Thông minh), một trung tâm nghiên cứu blockchain hàng đầu. Năm 2003, Sirer đã tạo ra Karma, một loại tiền kỹ thuật số Proof-of-Work (PoW) ngang hàng, được xem là tiền thân của Bitcoin, sớm hơn white paper của Satoshi Nakamoto 6 năm. Tuy nhiên, Karma không thành công do thiếu thời điểm phù hợp và tầm nhìn dài hạn như Bitcoin, điều mà chính Sirer thừa nhận trong một cuộc phỏng vấn với Forbes năm 2022.

Tại Cornell, Sirer tập trung vào nghiên cứu hệ thống phân tán, hệ điều hành và blockchain. Ông đã phát triển hệ điều hành SPIN, cho phép sửa đổi giao diện và triển khai hệ điều hành một cách an toàn trong thời gian thực, và dẫn dắt dự án Nexus OS, tập trung vào các kỹ thuật chứng thực và suy luận về thuộc tính ngữ nghĩa của các chương trình từ xa. Những nghiên cứu này đã đặt nền móng cho công việc của ông với Avalanche.

Vai trò tại Avalanche và Ava Labs

Emin Gün Sirer bắt đầu ý tưởng về Avalanche vào năm 2018, sau khi một nhóm ẩn danh có tên “Team Rocket” công bố một white paper giới thiệu giao thức Avalanche Consensus vào tháng 5/2018. Sirer, cùng hai nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Cornell là Kevin Sekniqi và Maofan “Ted” Yin, đã phát triển và hoàn thiện giao thức này, đặt tên là Snowflake, Snowball và Avalanche, kết hợp các đặc điểm của cơ chế đồng thuận cổ điển và Nakamoto để đạt được tốc độ cao, tính phi tập trung và bảo mật.

Năm 2019, Sirer thành lập Ava Labs tại New York, với mục tiêu phát triển một blockchain thay thế cho ngành tài chính, vượt qua các hạn chế của Bitcoin và Ethereum. Ông đảm nhận vai trò CEO, dẫn dắt đội ngũ gồm các chuyên gia về khoa học máy tính, kinh tế, tài chính và luật. Avalanche được phát triển trong bí mật (stealth mode) cho đến tháng 5/2019, khi Ava Labs bắt đầu mã nguồn mở một số công việc để thử nghiệm. Sau các giai đoạn testnet từ tháng 4 đến tháng 8/2020, Avalanche chính thức ra mắt mainnet vào ngày 21/9/2020, với ba chuỗi chính: X-Chain (Exchange Chain), C-Chain (Contract Chain) và P-Chain (Platform Chain), hỗ trợ hợp đồng thông minh tương thích EVM và xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây.

Dưới sự lãnh đạo của Sirer, Ava Labs đã đạt được nhiều cột mốc quan trọng:

• Tháng 7/2020: Avalanche huy động 42 triệu USD trong chưa đầy 5 giờ thông qua đợt bán token công khai đầu tiên, với 72 triệu token AVAX được cung cấp.
• Tháng 8/2021: Ra mắt Avalanche Rush, chương trình khuyến khích thanh khoản DeFi trị giá 180 triệu USD, thu hút các giao thức lớn như Aave và Curve, với tổng giá trị khóa (TVL) đạt 2 tỷ USD trong vòng 3 tuần.
• Tháng 9/2021: Ava Labs huy động 230 triệu USD từ Polychain Capital, Three Arrows Capital và các nhà đầu tư khác thông qua bán token AVAX.
• Tháng 11/2021: Avalanche hợp tác với Deloitte để cải thiện tài trợ cứu trợ thảm họa ở Mỹ, đưa AVAX vào top 10 tiền mã hóa theo vốn hóa thị trường.
• Tháng 1/2023: Avalanche hợp tác với Amazon Web Services (AWS) để cải thiện cơ sở hạ tầng và hệ sinh thái dApps.

Sirer tiếp tục là CEO của Ava Labs tính đến năm 2025, không có thông tin nào cho thấy ông rời khỏi dự án. Ông vẫn dẫn dắt Avalanche với mục tiêu vượt qua các hệ thống thanh toán truyền thống như Visa và cạnh tranh với các blockchain lớn như Ethereum và Solana.

Tranh cãi và ảnh hưởng

Sirer đối mặt với một số tranh cãi:

• Vụ bê bối Crypto Leaks (2022): Một báo cáo từ Crypto Leaks cáo buộc Ava Labs và Sirer trả tiền cho công ty luật Roche Freedman để khởi kiện các đối thủ như Solana, nhằm thu hút sự chú ý của cơ quan quản lý Mỹ. Sirer bác bỏ cáo buộc này, gọi đó là “vô lý” và “hoàn toàn sai sự thật” trong một tuyên bố trên Twitter vào ngày 28/8/2022. Kyle Roche, luật sư liên quan, sau đó bị buộc rời công ty luật của mình, nhưng không có bằng chứng xác thực nào chứng minh cáo buộc.
• Sự sụp đổ của LUNA/UST (2022): Avalanche hợp tác với Luna Foundation Guard (LFG) của Do Kwon, nhưng sự sụp đổ 55 tỷ USD của LUNA và TerraUSD (UST) vào tháng 5/2022 làm dấy lên lo ngại về mối quan hệ này. Sirer cho rằng sự cố này không ảnh hưởng trực tiếp đến Avalanche, nhưng giá AVAX vẫn giảm 76% trong năm 2022 do thị trường gấu và các điều kiện kinh tế vĩ mô.

Dù vậy, Sirer được công nhận là một trong những trí thức hàng đầu trong ngành tiền mã hóa. Ông là nhà khoa học máy tính về hệ thống phân tán được trích dẫn nhiều thứ hai sau Satoshi Nakamoto, theo một bài đăng trên Reddit vào năm 2023. Sirer thường xuyên xuất hiện tại các sự kiện lớn như Avalanche Summit để chia sẻ tầm nhìn về Web3 và blockchain.

Đời tư và tầm nhìn

Emin Gün Sirer hiện sống ở Ithaca, New York, gần Đại học Cornell, nơi ông vẫn giữ mối quan hệ chặt chẽ với cộng đồng học thuật. Ông là một người kín tiếng về đời sống cá nhân, nhưng từng chia sẻ trong một AMA trên Reddit năm 2023 rằng ông thích làm việc trong môi trường yên tĩnh và thường xuyên trao đổi với cộng đồng Avalanche trên Twitter.

Tầm nhìn của Sirer là biến Avalanche thành một nền tảng blockchain hàng đầu, vượt qua các hệ thống thanh toán truyền thống như Visa về tốc độ và hiệu quả, đồng thời cạnh tranh với Ethereum trong lĩnh vực dApps và DeFi. Ông tin rằng thị trường gấu là cơ hội để “tách biệt hạt từ vỏ trấu”, và các dự án như Avalanche, với công nghệ vượt trội, sẽ phát triển mạnh trong dài hạn.