Optimism bắt đầu thử nghiệm ‘Fault Proofs’ – nâng cấp quan trọng và gây tranh cãi

Một trong những mạng lưới rollup lớn nhất trên Ethereum cuối cùng cũng đang chuẩn bị sẵn sàng cho hệ thống của mình.

Optimism, blockchain “layer-2”, tập hợp các giao dịch của người dùng và giải quyết chúng trên Ethereum với giá rẻ. Nó đã đóng vai trò dẫn đầu trong việc mở rộng khả năng tiếp cận hệ sinh thái blockchain lớn thứ hai theo vốn hóa thị trường và đóng vai trò là khuôn mẫu cho mạng lưới layer-2, Base.

Nhưng hiện tại, việc sử dụng Optimism có một nhược điểm: Fault proofs, một phần của quá trình thiết lập được coi là quan trọng đối với bảo mật, vẫn chưa được tích hợp. Và điều đó sẽ sớm thay đổi.

Vào hôm thứ Ba, OP Labs, công ty phát triển chính đằng sau blockchain Optimism, sẽ bắt đầu thử nghiệm Fault proofs trên Sepolia testnet của Ethereum. Việc triển khai mới diễn ra vài tháng sau khi Optimism tung ra phiên bản đầu tiên của Fault proofs trên Goerli, Ethereum testnet khác vào tháng 10.

Karl Floersch, đồng sáng lập của Optimism và Giám đốc điều hành của OP Labs, nói rằng, ông hy vọng Fault proofs sẽ được tích hợp trên mainnet của Ethereum vào cuối năm nay, với việc triển khai Sepolia đưa nhóm phát triển đến gần hơn bao giờ hết với mục tiêu này.

Công nghệ này sẽ giúp rút tiền an toàn khỏi mạng lưới và nó đã xuất hiện từ lâu, khiến hệ sinh thái Optimism phải hứng chịu những lời chỉ trích từ những người ủng hộ các blockchain đối thủ.

Rollup và Fault proofs

Mạng lưới Ethereum, vốn bị cản trở trong vài năm qua bởi phí giao dịch cao ngất ngưởng, đã chuyển sang rollup layer-2 như Optimism để giảm bớt tắc nghẽn.

Optimism và các rollup tương tự nhằm mục đích mượn tính bảo mật từ Ethereum, nghĩa là việc ghi lại các giao dịch phải tương đương với việc ghi các giao dịch trực tiếp lên Ethereum.

Theo DefiLlama, Optimism hiện là mạng lưới rollup lớn thứ ba về khối lượng giao dịch, với tổng số tiền gửi là 950 triệu USD. Công nghệ của chain cũng hỗ trợ các mạng lưới layer-2 lớn thứ hai và thứ tư là Base và Blast, mạng mới tham gia vào cuộc đua rollup.

Khi rollup chuyển các giao dịch của người dùng sang Ethereum, chúng sẽ làm như vậy bằng cách gộp các nhóm giao dịch lớn thành các lô. Sau đó, “giải quyết” tất cả các giao dịch đó trên chain chính cùng một lúc, điều này cho phép cung cấp giao dịch cho người dùng với chi phí thấp hơn.

Về lý thuyết, các rollup được cho là tự bảo mật thông qua “proof”, các công thức toán học mà người quan sát mạng lưới Ethereum có thể tham khảo để kiểm tra xem dữ liệu được truyền từ rollup có phản ánh hoạt động thực của người dùng hay không.

Các hệ thống proof được cho là sẽ thực hiện tốt giá trị chính của rollup, đó là cung cấp quyền truy cập rẻ hơn vào Ethereum mà không ảnh hưởng đến tính phi tập trung và sự tin cậy, tách biệt các blockchain khỏi các hệ thống tài chính và Web2 cũ.

Hiện tại, Optimism thiếu fault proofs, nghĩa là người dùng cần tin tưởng vào chương trình của Optimism, hay “hội đồng bảo mật” giám sát giao thức, để giữ an toàn cho việc rút tiền. Hội đồng bảo mật chỉ là một nhóm người, không hoàn toàn phù hợp với đặc tính của các giao thức tiền điện tử phi tập trung, dựa trên code, không dễ bị tổn thương trước những ý tưởng bất chợt, thành kiến và âm mưu của con người.

Floersch giải thích trong một cuộc phỏng vấn rằng: “Fault proofs cho phép rút tiền không cần xin phép, được thực thi bằng mã hoá. Trong khi hiện tại, người dùng phải tin tưởng hội đồng bảo mật sẽ hoạt động trung thực để đảm bảo an toàn cho việc rút tiền của mình”.

Hội đồng bảo mật của Optimism bao gồm một số thành viên nổi tiếng trong ngành tiền điện tử, bao gồm đại diện của OP Labs, Ethereum Foundation và Coinbase. Họ vận hành ví đa chữ ký có quyền hạn nhất định đối với giao thức và có thể được sử dụng để phê duyệt nâng cấp code của nó.

Theo Floersch, trong tương lai, việc rút tiền sẽ được đảm bảo đến mức “ngay cả hội đồng bảo mật tồi tệ nhất cũng không thể gây ra rắc rối cho mạng lưới”.

Lần triển khai thứ 2

Optimism đã có một phiên bản fraud proofs khi ra mắt vào năm 2020, nhưng hệ thống này được cho là không đủ hiệu quả và sau đó đã bị loại bỏ hoàn toàn.

Floersch cho biết: “Dự án đã mắc một lỗi nghiêm trọng khi đưa ra fraud proofs đầu tiên, với việc quá tập trung vào khả năng tích hợp proof càng nhanh càng tốt và phải hy sinh rất nhiều về chất lượng của hệ thống”.

Theo Floersch, sự hy sinh lớn nhất là hệ thống proof ban đầu “tương thích” chứ không phải “tương đương” với máy ảo Ethereum (EVM), nghĩa là có một số yếu tố trong chương trình sẽ làm phức tạp quá trình chuyển ứng dụng sang Optimism và sẽ khiến toàn bộ hệ thống khó mở rộng quy mô hơn.

Lượng tiền gửi trên Optimism đã tăng lên gần 1 tỷ USD kể từ khi dự án thất bại trong việc tích hợp fraud proofs và nhóm phát triển OP Labs tiến hành mã nguồn mở một số yếu tố của công nghệ “OP Stack”, khung xây dựng blockchain được sử dụng bởi một số layer-2 trong hệ sinh thái, bao gồm Base.

Hệ thống proof mới, mà Optimism gọi là hệ thống “fault” proof sẽ tương đương với EVM, điều này sẽ giúp nó hỗ trợ các ứng dụng liền mạch hơn so với thiết lập cũ.

Floersch cho biết nó cũng được thiết kế với tính mô-đun, có nghĩa là hệ thống sẽ đi kèm với các thành phần khác nhau có thể được hoán đổi tùy theo trường hợp sử dụng của chain, chẳng hạn trong trường hợp mạng lưới có kế hoạch sử dụng zero-knowledge (ZK) proof.

Floersch cho biết, với “building blocks” do hệ thống mới của Optimism cung cấp, “người dùng có thể bắt đầu xây dựng cấu trúc thực sự chắc chắn cho dự án”.

Bánh xe phụ

Công việc vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Tất cả các mạng lưới rollup đều sử dụng các loại “bánh xe phụ” khác nhau, được cho là sẽ giúp mạng lưới layer-2 chào đón người dùng mới một cách an toàn, ngay cả khi dự án đang hoàn thiện một số yếu tố kỹ thuật nhất định trong hệ thống của mình.

Cộng đồng Ethereum đã tập trung vào việc xác định các rollup theo từng “giai đoạn”, trong đó các rollup ở giai đoạn 0 sử dụng bánh xe phụ và yêu cầu sự tin tưởng từ người dùng để làm việc. Các rollup ở giai đoạn 2 ít nhiều giống với Ethereum về tính không cần cấp phép và bảo mật của chúng.

Theo L2Beat, dịch vụ giám sát layer-2 được tham khảo rộng rãi, Optimism được coi là rollup “giai đoạn 0” trong khi Arbitrum, đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Optimism, được coi là “giai đoạn 1” vì nó đã có hệ thống proof.

Để một trong hai dịch vụ đạt đến giai đoạn cuối cùng, chúng sẽ cần phải phi tập trung hơn nữa, điều đó có nghĩa là không chỉ phải giới thiệu fault/fraud proofs mà dự án còn phải triển khai các hệ thống sao cho không có hội đồng bảo mật hoặc tổ chức nào khác có đặc quyền truy cập vào giao thức.

Floersch không dự đoán khi nào Optimism sẽ đạt đến giai đoạn 2: “Nếu hệ thống fault-proof chưa hoàn toàn sẵn sàng, thì cần phải có cách can thiệp thủ công và cập nhật hệ thống”.

OP bị chỉ trích

Việc Optimism trì hoãn giới thiệu các hệ thống proof đã khiến nó trở thành đối tượng bị chỉ trích.

Floersch cho biết: “Đảm bảo rằng mọi thứ thật sự phi tập trung, thực sự xây dựng hoàn thiện hệ thống proof là điều rất lành mạnh và tuyệt vời cho hệ sinh thái. Quan trọng nhất là đây là một trò chơi dài hạn”.

Ông khẳng định: “Những gì dự án đã cố gắng làm và cống hiến là xây dựng một hệ thống phi tập trung hoàn toàn, bước vào giai đoạn 2 càng nhanh càng tốt”.

Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn

Theo dõi Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io

Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin

• Aave thử đợt airdrop mới nhắm vào các đối thủ cạnh tranh
• Polkadot Blockchain Academy mở lớp trực tuyến cho nhà phát triển
• Kain Warwick thử nghiệm mức phí của Optimism sau Dencun với đợt airdrop khổng lồ cho 64.000 người

Việt Cường

Theo CoinDesk