Runes là gì? Đây là những điều bạn cần biết về Bitcoin NFT

Mạng Bitcoin đã trải qua một bản nâng cấp lớn nhằm thúc đẩy đáng kể việc sử dụng memecoin trên mạng Bitcoin, trùng với thời điểm diễn ra sự kiện halving. Được gọi là Runes, nó được kỳ vọng sẽ chính thức hóa cách chữ khắc (về cơ bản là Bitcoin NFT) và các token được đúc và giao dịch trên mạng tài sản kỹ thuật số lớn nhất.

Việc ra mắt và đầu cơ một memecoin hoặc NFT trên Bitcoin hiện là một trải nghiệm khá khó khăn đối với các nhà phát triển và nhà đầu tư.

Tuy nhiên, điều đó vẫn không ngăn cản được người dùng.

Ordinals Inscriptions, thử nghiệm thực tế đầu tiên biến Bitcoin thành bệ phóng token, đã tạo ra hơn 431 triệu đô la phí giao dịch kể từ năm 2022.

Nguồn: Dune

Casey Rodarmor, nhà xây dựng Bitcoin nổi tiếng đã tạo ra Ordinals, đang hy vọng khai thác được nhu cầu mới và tăng cường khả năng bằng Runes.

Nhưng giao thức Runes là gì và nó hoạt động như thế nào?

Runes là gì?

Runes là một giao thức phi tập trung được xây dựng trên nền tảng blockchain để tạo ra và quản lý các hợp đồng thông minh. Giao thức này cung cấp một cách để tạo ra và giao dịch các tài sản kỹ thuật số, cũng như cung cấp các công cụ và tính năng để tăng cường tính bảo mật và minh bạch trong giao dịch. 

Rune là các token có thể thay thế được phát hành trực tiếp trên Bitcoin bằng giao thức Runes. Nhà sáng tạo Ordinals Casey Rodarmor đã đề xuất giao thức mới vào tháng 9 năm 2023 với tư cách là một giải pháp thay thế tốt hơn và đơn giản hơn cho tiêu chuẩn BRC-20 thử nghiệm dành cho các token có thể thay thế. 

Token BRC-20 đã trở nên phổ biến ngay sau khi tiêu chuẩn token Bitcoin được ra mắt vào tháng 3 năm 2023 bởi nhà phát triển có bút danh Domo. Khoảng ba tháng sau, giá trị của token BRC-20 tăng vọt, đạt mức vốn hóa thị trường là 1 tỷ USD. 

Mặc dù tiêu chuẩn token lần đầu tiên cho phép người dùng tạo token có thể thay thế gốc Bitcoin, nhưng điều đó cũng dẫn đến việc sản xuất quá nhiều UTXO “rác”, làm tắc nghẽn mạng. Rodarmor tìm cách giải quyết vấn đề này bằng giao thức dựa trên UTXO nhằm ngăn chặn việc tạo ra các UTXO “rác”. 

Bitcoin sử dụng mô hình UTXO, trong đó giao dịch bao gồm đầu vào và đầu ra. Khi một giao dịch xảy ra, đầu vào sẽ bị xóa và đầu ra sẽ được tạo ra. Đầu ra còn lại được gọi là UTXO, có thể được tái sử dụng trong một giao dịch mới. Nói cách khác, đầu ra giao dịch chưa chi tiêu (UTXO) là số tiền còn lại trong ví sau khi hoàn thành giao dịch.

Không giống như các giao thức token có thể thay thế khác cho Bitcoin, Runes không yêu cầu dữ liệu offchain hoặc token gốc để hoạt động. Chẳng hạn, Taproot Assets Protocol sử dụng UTXO nhưng lưu trữ metadata tài sản offchain. Ngoài ra, Counterparty, một giao thức được xây dựng dựa trên blockchain Bitcoin, yêu cầu token gốc cho một số hoạt động và không dựa trên UTXO.

Cộng đồng Bitcoin đã phản ứng rất nhiệt tình với giao thức Runes khi token Rune đầu tiên, RUNE, được phát hành vào cùng ngày Rodarmor đưa ra thông báo. 

Các token Bitcoin nhanh hơn

Cốt lõi của Runes là việc sử dụng mô hình UTXO – Đầu ra giao dịch chưa được chi tiêu – của Bitcoin.

Trong mô hình này, mỗi giao dịch bắt đầu bằng cách xác định các mảnh Bitcoin chưa được chi tiêu – giống như thu thập tiền lẻ dự phòng kỹ thuật số – và sử dụng chúng để tạo giao dịch mới.

Runes lưu trữ dữ liệu trong trường OP_RETURN trong các giao dịch Bitcoin, nhằm mục đích nhận dạng kỹ thuật số.

Phương pháp lưu trữ dữ liệu này không làm thay đổi giá trị của giao dịch nhưng cho phép bổ sung metadata vào các giao dịch mà không làm mạng lưới bị xáo trộn bởi những dữ liệu không cần thiết.

Điều này giúp mạng hoạt động hiệu quả, giảm độ trễ và chi phí giao dịch, điều này đặc biệt có lợi cho kiểu mạng như Bitcoin.

Brian Rudick, chiến lược gia cấp cao của nhà sản xuất thị trường tiền điện tử GSR, nói rằng những thay đổi này là một bản nâng cấp lớn.

“Cá nhân tôi nghĩ rằng có khả năng thực sự là Runes sẽ trở thành tiêu chuẩn token có thể thay thế quyền lực trên Bitcoin, vì nó dựa trên UTXO, duy trì tất cả dữ liệu giao dịch onchain và có dấu chân onchain nhỏ hơn.”

Điều quan trọng nhất rút ra được từ bản nâng cấp là nó mang lại cho Bitcoin nhiều tiện ích hơn nhiều.

Được coi là vàng kỹ thuật số dành cho HODLing thay vì chi tiêu hoặc tung ra memecoin, Bitcoin với Runes trông rất giống các blockchain layer 1 cho phép người dùng giao dịch token.

Nhu cầu Bitcoin NFT tăng vọt

Khi bắt đầu nâng cấp, nhu cầu về Bitcoin NFT đã tăng rất cao.

Bitcoin NFT đã dẫn đầu tất cả các blockchain về khối lượng giao dịch và các trader tích cực trong 30 ngày qua.

Nguồn: nftpulse

Runestone là một trong những dự án như vậy, bắt đầu bằng việc airdrop tới hơn 112.000 người dùng đã nắm giữ ít nhất 3 non-text Ordinals trong ví Bitcoin. Giá trị của đợt airdrop được ước tính là khoảng 300 triệu USD, với khối lượng hơn 215 triệu USD trên thị trường NFT.

Sau nâng cấp Runes, hodler Runestone dự kiến ​​sẽ nhận được airdrop từ ba dự án memecoin Runes khác nhau.

Đợt airdrop đầu tiên là DOG dự kiến ​​​​sẽ diễn ra vào cuối tháng này, trong khi hai memecoin khác dự kiến ​​​​sẽ airdrop vào cuối năm nay.

Mặt khác, các dự án BRC-20 – tiêu chuẩn hiện tại cho token được xây dựng trên Bitcoin – đang phải đối mặt với quyết định khó khăn: Gắn bó với BRC-20 hoặc chuyển sang tiêu chuẩn Runes. 

PUPS, một memecoin được airdrop cho hodler Bitcoin Puppet và hodler OPIUM, đã báo hiệu rằng họ sẽ chuyển sang Runes. PUPS là token BRC-20 lớn thứ ba, tăng hơn 1.226% trong 30 ngày qua, giao dịch ở mức vốn hóa thị trường 462 triệu USD.

WZRD, một memecoin khác cũng sẽ chuyển sang tiêu chuẩn Runes mới, đã tăng 257% trong bảy ngày qua.

Các dự án Runes được đúc

Runes là sản phẩm mới nhất của Casey Rodamor và đã thu hút được sự chú ý, ngay cả trong số các nhà phát triển blockchain lâu năm coi thường các token kỹ thuật số có thể được đúc trên nền tảng.

Runes tương tự như Ordinals, cho phép mọi người “ghi” dữ liệu và đúc token onchain nhưng điểm khác biệt chính là Ordinals “không thể thay thế” (tức là có một không hai) trong khi Runes sẽ hoạt động giống như memecoin, gần đây đã gây bão trên thị trường tiền điện tử.

Dự án Runes đầu tiên được đúc là dự án UNCOMMON·GOODS của Rodamor, được công bố trước sự kiện halving, cũng như hàng trăm dự án Runes hiện đang được xây dựng và tìm kiếm người mua tiềm năng.

Động lực chính giúp dự án Runes tồn tại là một thước đo chủ quan: trở thành một dự án sớm — như DOG·GO·TO·THE·MOON được vinh danh là “Rune Number 3”. Nhưng người mua cũng đang đánh giá các dự án dựa trên “chất lượng” của ticker.

A dog has been born!

DOG•GO•TO•THE•MOON was etched in a 1,258,757 sat/vB transaction is Rune Number 3!!!!

There will only ever be 100,000,000,000🐕

For every Runestone you hold you will be airdropped 889,806🐕

Let’s send Dog to the moon! pic.twitter.com/KR3FqycAoY

— Leonidas (@LeonidasNFT) April 20, 2024

Một số dự án Runes đã bắt đầu được đúc trước khi sự kiện halving diễn ra, bao gồm DOG·DOG·DOG·DOG·DOG, MEME·ECONOMICS, SHORT·THE·WORLD và PEPE·WIT·HONKERS cùng hàng chục dự án khác.

Nguồn: runebtc.xyz

Rất khó để đánh giá những dự án nào thực sự có giá trị lâu dài.

Tính đến thời điểm hiện tại sau halving, những người đúc Runes đã trả 143.433 BTC phí (~ 9 triệu đô la) để mua thứ hiếm nhất trong số những thứ hiếm. Điều này cho thấy rằng, giống như Ordinals, giao thức Runes có thể mang lại lợi ích cho nền kinh tế phí đang phát triển của Bitcoin.

Nguồn: runealpha.xyz

Ngoài ra, người dùng đã chi 37,67 BTC đáng kinh ngạc, trị giá chỉ hơn 2,4 triệu đô la theo giá hiện tại, để giành lấy phần không gian hạn chế trên halving block Bitcoin lần thứ tư. 

Vào lúc 7:09 sáng nay, pool ViaBTC đã thành công khai thác block 840.000, kích hoạt giao thức tự động cắt giảm 50% phần thưởng cho thợ đào từ 6,25 BTC xuống 3,125 BTC mỗi block.

Block 840.000 nhanh chóng trở thành bất động sản kỹ thuật số được tìm kiếm nhiều nhất trong lịch sử Bitcoin với việc người dùng chi tổng cộng 37,67 BTC tiền phí. Bao gồm cả khoản trợ cấp cho thợ đào là 3,125 BTC, tổng cộng 40,7 BTC – trị giá 2,6 triệu USD – đã được trả cho ViaBTC để sản xuất halving block.

Người dùng đã chi 2,4 triệu USD phí để ghi Runes và satoshi hiếm vào halving block đầu tiên. Nguồn: Mempool.space

Các khoản phí phá kỷ lục được cho là do các degens chạy đua để ghi và khắc các satoshi hiếm trên halving block – với phần lớn bắt nguồn từ hoạt động điên cuồng trên giao thức Runes.

Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn

Theo dõi Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io

Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin

• Runes thêm gia vị cho bữa tiệc halving, khơi dậy mùa mới cho Bitcoin sau sự kiện
• Sự cường điệu xoay quanh Runes đẩy phí Bitcoin tăng cao, vượt qua Ethereum

Itadori

Tạp chí Bitcoin