Solana (SOL) là một loại tiền điện tử được thiết kế để hoạt động tương tự và cải thiện so với Ethereum. Được đặt tên theo một thành phố ven biển nhỏ ở miền Nam California, Solana là sản phẩm trí tuệ của nhà phát triển phần mềm Anatoly Yakovenko.
Solana là gì?
Solana là một blockchain có nhiều điểm tương đồng nổi bật với Ethereum—thực tế, nó thường được gọi là “Ethereum killer.” Giống như Ethereum, token SOL có thể được mua trên hầu hết các sàn giao dịch lớn. Giá trị thực sự của token này là thực hiện các giao dịch trên mạng Solana, nơi có những ưu điểm độc đáo.
Blockchain Solana sử dụng cơ chế đồng thuận proof-of-history. Thuật toán này sử dụng dấu thời gian để xác định block tiếp theo trong chain của Solana.
Hầu hết các loại tiền điện tử sớm, như Bitcoin và Litecoin, sử dụng thuật toán proof-of-work để xác định các block trong chain của chúng. Proof of work sử dụng cơ chế đồng thuận dựa vào các thợ đào để xác định block tiếp theo sẽ là gì.
Tuy nhiên, hệ thống proof-of-work này chậm và tiêu tốn nhiều tài nguyên, dẫn đến việc sử dụng một lượng năng lượng khổng lồ. Đây là một lý do tại sao Ethereum chuyển sang hệ thống proof-of-stake, giảm tiêu thụ năng lượng xuống 99,9%.
Không giống như cơ chế proof-of-work trước đó, proof of stake sử dụng việc staking để xác định khối tiếp theo. Các token được stake được giữ làm tài sản thế chấp bởi blockchain cho đến khi các validator đạt được sự đồng thuận về block tiếp theo của chain.
Lịch sử của Solana
Solana được kỹ sư phần mềm Anatoly Yakovenko thành lập vào năm 2017. Là một người có nền tảng công nghệ sâu rộng, Yakovenko đã khởi xướng dự án này cùng với team cốt lõi bao gồm Greg Fitzgerald, Stephen Akridge và ba người khác, khai sinh ra Solana Labs.
Team Solana
Whitepaper (sách trắng) cho mạng Solana được phát hành vào cùng năm. Nền tảng đã tổ chức 5 vòng ICO, thu về hơn 25 triệu đô la để khởi chạy và phát hành token SOL trên các sàn giao dịch lớn.
Solana hoạt động như thế nào?
Trọng tâm của Solana Foundation là giúp DeFi có thể được truy cập trên quy mô lớn hơn và họ sử dụng cơ chế đồng thuận PoS để làm điều này. Hay nói cách khác, tỷ lệ khai thác phụ thuộc vào số lượng coin đã stake do một node nắm giữ. Quá trình staking yêu cầu khóa một số coin trong khoảng thời gian nhất định. Mạng sử dụng những coin bị khóa để cải thiện chính nó. Sau khi thời gian staking kết thúc, staker sẽ nhận được thêm coin dưới dạng tiền lãi, tùy thuộc vào số lượng đã stake ban đầu.
Tương tự như mạng Ethereum, người dùng được phép khởi chạy các dự án của riêng họ với Solana. Các dự án này có thể là ứng dụng phi tập trung (DApp) hoặc nền tảng DeFi và cần được tạo bằng ngôn ngữ lập trình Rust.
Proof-of-History (PoH)
Chuỗi tính toán PoH tạo ra bản ghi lịch sử chứng minh một sự kiện đã xảy ra tại một thời điểm cụ thể. Quá trình được thực hiện theo một tập hợp các bước tuần tự để đánh giá và cuối cùng tạo ra một đầu ra duy nhất có thể xác minh công khai.
Không giống như đồng thuận PoW hoặc PoS, PoH không phải là một cơ chế đồng thuận mà là hệ thống cho phép xác thực các giao dịch thông qua dấu thời gian. Mỗi khối giao dịch được xác thực trong 400 mili giây, là một nhịp của đồng hồ phi tập trung trên Solana. Dấu thời gian trong Solana khả thi nhờ hàm hash SHA-256, trong đó đầu ra của giao dịch được sử dụng lại làm đầu vào cho lần hash tiếp theo.
Trên mạng Bitcoin, thợ mỏ BTC với thời gian địa phương khác nhau phải liên tục tìm kiếm dấu thời gian hợp lệ để khai thác một khối, do đó dẫn đến lỗi và dấu thời gian sai. Hệ thống PoH mở rộng khả năng xác thực các giao dịch đáng kể.
PoH giới thiệu một chuỗi các hàm hash có tổ chức để trình xác thực xử lý. Sử dụng trạng thái hash mới nhất của giao dịch có thể giảm đáng kể thời gian xác thực khối. Do đó, một node có thể xác thực nhiều giao dịch nhất có thể trong 1,6 giây (tổng cộng 4 khối). Sau đó, node chịu trách nhiệm khai thác chuyển đổi vai trò với một node khác. Trong quá trình xác thực, node chịu trách nhiệm khai thác được coi là node lãnh đạo.
Các tính năng chính
Solana trở nên khác biệt với các mạng khác thông qua 8 cải tiến kỹ thuật. Ngoài PoH nổi bật, 7 đổi mới dưới đây giúp mạng Solana trở nên khả thi.
Tower BFT
Tower BFT là một phiên bản cập nhật của hệ thống chịu lỗi Byzantine thực tế (pBFT). Trong khi pBFT cho phép các node trong mạng bỏ phiếu về quyết định quan trọng, Tower BFT loại bỏ sự cần thiết node phải bỏ phiếu cho mọi giao dịch đơn lẻ. Mặt khác, họ có thể tự động để lại một phiếu trước đó để phục vụ cho mọi giao dịch và đề xuất tiếp theo. Điều này giúp mạng tiết kiệm thời gian.
Gulf Stream
Mempool là nơi tất cả các giao dịch được thêm vào cho đến khi chúng được các node xác thực. Solana sử dụng cách tiếp cận với mempool hơi khác. Sử dụng hệ thống Gulf Stream, các node không phải là lãnh đạo có thể bắt đầu xác thực một số giao dịch trong mempool, vì vậy nó không bị quá tải. Kết quả là mạng tiết kiệm được rất nhiều thời gian ở đây.
Sealevel
Chức năng của hợp đồng thông minh trong mạng Solana hơi khác so với chức năng của các loại tiền điện tử đang phát triển khác, trong đó hợp đồng thông minh đan xen vào nhau vì chúng không thể hoạt động song song.
Solana sử dụng Sealevel để cho phép các hợp đồng thông minh chạy song song với nhau mà không gây ra bất kỳ gián đoạn nào. Điều này mang lại cho Solana ưu thế về hiệu suất trong mạng. Có Sealevel giống như bạn có thể tạo thêm nhiều làn trên đường siêu cao tốc.
Turbine
Một tính năng độc đáo khác được Solana giới thiệu là Turbine, chịu trách nhiệm chia các giao dịch thành phần nhỏ hơn. Điều này giúp các node nhận thông tin nhanh hơn đồng thời sử dụng ít băng thông hơn. Đây là lý do khác tại sao Solana là một trong những loại tiền điện tử phát triển tốt nhất về hiệu quả thời gian.
Cloudbreak
Sử dụng tính năng Cloudbreak, hệ thống Solana có thể truy cập và xử lý dữ liệu đồng thời, sử dụng các phiên bản cũ hơn làm bản sao lưu.
Pipelining
Pipelining là một cấu trúc phần cứng trong Solana có nhiệm vụ hướng thông tin giao dịch tới phần cứng được chỉ định. Quá trình này sắp xếp hợp lý hóa việc xác nhận khối.
Archivers
Cũng là một cấu trúc phần cứng, Archivers hoạt động với Pipelining, giúp các node lãnh đạo truy cập thông tin trên mạng với tốc độ nhanh hơn.
Token SOL là gì?
SOL là token gốc của mạng Solana, sử dụng giao thức SLP và được sử dụng làm token tiện ích. Ví dụ, SOL có thể được sử dụng để chuyển giá trị và tương tác với các hợp đồng thông minh.
Không chắc chắn liệu sẽ có nguồn cung coin SOL tối đa hay không. Mạng sử dụng quy trình đốt token như một chính sách giảm phát. Bằng cách nắm giữ SOL, người dùng có thể trở thành trình xác thực của mạng. Mặc dù quy trình đốt SOL ban đầu xảy ra chậm, nhưng nó là một trong những loại tiền điện tử hàng đầu về vốn hóa thị trường và lợi tức đầu tư (ROI).
Solana so với Ethereum
Hệ sinh thái mở rộng nhanh chóng và tính linh hoạt của Solana đã không thể tránh khỏi những so sánh với Ethereum, blockchain hàng đầu cho các ứng dụng phi tập trung (dApps):
- Hợp đồng thông minh: Solana và Ethereum đều có khả năng hợp đồng thông minh, điều này rất quan trọng để chạy các ứng dụng tiên tiến như tài chính phi tập trung (DeFi) và token không thể thay thế (NFTs).
- Cơ chế đồng thuận: Solana và Ethereum đều sử dụng cơ chế đồng thuận proof-of-stake (PoS), nơi các validator stake tiền điện tử của họ làm tài sản thế chấp để có đặc quyền nhận phần thưởng khi hỗ trợ blockchain. Solana cải thiện PoS bằng cách triển khai thêm PoH.
- Tốc độ: Nhiều sự chú ý xung quanh Solana vào năm 2021 là do lợi thế rõ rệt của nó so với Ethereum về tốc độ xử lý giao dịch và chi phí giao dịch. Solana xử lý hơn 2.700 giao dịch mỗi giây (vào ngày 12 tháng 12 năm 2023), và chi phí trung bình mỗi giao dịch là $0,00025. Trong khi đó, Ethereum có thể xử lý ít hơn 15 TPS, trong khi phí giao dịch trung bình khoảng $2,62.
Ưu và nhược điểm của Solana
Ưu điểm
Solana là một đồng coin phổ biến trong thị trường tiền điện tử. Những lý do chính để đầu tư vào SOL là gì?
- Được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư mạo hiểm lớn trên thị trường.
- Hỗ trợ Web 3.0 và Internet of Things (IoT).
- Hệ thống Proof-of-History.
- Khả năng mở rộng và dung lượng tuyệt vời.
- Phí giao dịch thấp.
Hạn chế của Solana
Mặc dù có nhiều lợi ích khi đầu tư vào tiền điện tử, vẫn cần thận trọng. Bạn nên cân nhắc những gì khi đầu tư vào Solana?
- Yêu cầu đầu tư cao và lợi nhuận thấp cho các validator.
- Các node trong mạng không đều nhau, dẫn đến phân phối phần thưởng không đối xứng.
- Nhiều lần sập mạng trong quá khứ do quá tải ứng dụng.
Kết luận
Hiện tại, token SOL được nhiều người đánh giá là khoản đầu tư phải có đối với hầu hết các nhà đầu tư và trader. Hơn nữa, những người muốn khai thác coin nhận thấy Solana sinh lợi nhờ hệ thống xác thực nhanh chóng. Solana trở nên nổi bật so với hầu hết các loại tiền điện tử hàng đầu khác do cung cấp dịch vụ tốt hơn, nhanh hơn và đơn giản hơn.
Bản chất của thị trường tiền điện tử là vẫn chưa có gì chắc chắn và không ai có thể dự đoán chính xác tương lai của công nghệ mới nổi này. Tốt nhất bạn nên tìm kiếm lời khuyên đầu tư tài chính trước khi tham gia. Tuy nhiên, Solana và SOL là một trong những blockchain và tiền điện tử có tương lai khá hứa hẹn trong một thị trường quá đông đúc như hiện nay.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
Minh Anh
Theo Bybit
