Nếu có một bài học quan trọng từ thị trường crypto, đó chính là: khi có lối tắt, mọi người sẽ không ngần ngại đi theo. Khi NFT – những món đồ sưu tầm kỹ thuật số – lần đầu tiên xuất hiện, thị trường đã chứng kiến cơn sốt rầm rộ và nhanh chóng trở nên bão hòa. Hệ quả là, việc mua NFT như một khoản đầu cơ dựa trên khả năng bán lại đã biến thành một cuộc tháo chạy rầm rộ, khi giá trị của chúng không còn duy trì được như kỳ vọng.
Tương tự như với memecoin, bất chấp các vụ kéo thảm và pump & dump, sức hút mạnh mẽ của việc kiếm tiền nhanh chóng vẫn tiếp tục chứng minh sự kết hợp nguy hiểm giữa rào cản gia nhập thấp và tiềm năng cường điệu cao.
Còn thị trường altcoin thì sao, ngoài memecoin và NFT? Liệu có bài học nào rút ra được hay thậm chí là mối đe dọa nào đáng lo ngại khi AI ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống? Trước khi đi sâu vào phân tích, hãy thử nhìn lại những gì đã xảy ra với NFT như một ví dụ cảnh báo đáng suy ngẫm.
Sự bão hòa quá mức và mệt mỏi của nhà đầu cơ
Ngay trước khi Terra (LUNA) sụp đổ vào tháng 5/2022, doanh số NFT toàn cầu đã đạt gần 24 tỷ đô la. Tâm lý lạc quan cao đến mức JP Morgan dự kiến doanh thu Metaverse hàng năm đạt 1 nghìn tỷ đô la trong vòng một thập kỷ. Hiện tại, dự báo đó có vẻ hoàn toàn không phù hợp.
Mặc dù hàng loạt vụ phá sản nổi bật như Celsius, BlockFi và FTX đã góp phần vào sự sụp đổ của thị trường NFT, nhưng thực ra mọi chuyện đã được báo trước. Các công cụ tạo hình ảnh hỗ trợ AI như Stable Diffusion và DALL-E đã làm giảm đáng kể rào cản gia nhập, mở ra cơ hội cho các bộ sưu tập NFT phái sinh mà không đòi hỏi nhiều công sức sáng tạo.
Sự bão hòa do AI thúc đẩy đã làm xói mòn giá trị của sự khan hiếm trong các món đồ sưu tầm, và cuối cùng, thị trường bắt đầu chuyển hướng từ các dự án NFT PFP (ảnh đại diện) đầu cơ sang NFT có tiện ích thực tế và tài sản trong thế giới thực (RWA) được token hóa.
Nhìn chung, tính khả dụng rộng rãi của AI đã làm nổi bật và làm trầm trọng thêm điểm yếu căn bản của thị trường NFT: cung vượt cầu. Điều này dễ dàng nhận thấy, nhất là khi cơn sốt Ghibli đang lan rộng trên các nền tảng truyền thông xã hội, nhờ sự trợ giúp của ChatGPT và Grok.
Lợi nhuận từ NFT suy giảm đã khiến các nhà đầu cơ cảm thấy mệt mỏi. Memecoin đã phản ánh khá chính xác động lực này, với sự hỗ trợ từ các layer công nghệ AI bổ sung.
– Các bot AI, chẳng hạn như Truth Terminal, tràn ngập bài đăng trên mạng xã hội với các meme và câu chuyện do AI tạo ra để quảng bá token.
– Các bot sniper, chẳng hạn như Banana Gun, thực hiện giao dịch trong vài mili giây, tiếp tục lạm dụng thị trường memecoin bằng cách gửi các tín hiệu nhu cầu sai.
Kết quả cuối cùng của sự khuếch đại AI là tạo ra một thị trường dễ bị vỡ bong bóng. Do đó, các vụ sụp đổ liên tục khiến các nhà bán lẻ kiệt sức và hạn chế sự tham gia — đặc biệt là khi những người tham gia bị thu hút bởi sự cường điệu thay vì được hướng dẫn quản lý rủi ro hợp lý. Nhưng câu hỏi đặt ra là, liệu loại kiệt sức tiền điện tử này có thể lây nhiễm sang thị trường altcoin bên ngoài NFT và memecoin ở mức độ sâu hơn không?
AI trong code blockchain: Biên giới phát triển mới
Trong nhiều năm, việc đo lường giá trị cơ bản của một dự án blockchain theo sự tham gia của nhà phát triển là rất phổ biến. Hoạt động của nhà phát triển đóng vai trò như một tín hiệu cho những holder token tiềm năng. Xét cho cùng, nếu một dự án có ít nhà phát triển cốt lõi, thì rủi ro dự án sẽ bị ảnh hưởng lớn hơn nhiều nếu họ rời đi.
Đồng thời, sẽ có ít nỗ lực hơn dành cho việc săn lỗi, tính năng mới, triển khai roadmap và tối ưu hóa. Đây là lý do tại sao nhiều trang web chuyên dụng tồn tại để công khai số liệu này, theo dõi các cam kết của nhà phát triển trong các khoảng thời gian khác nhau.
Tóm lại, hoạt động của các nhà phát triển là một thước đo quan trọng phản ánh tình trạng của blockchain. Khi các nhà phát triển tìm kiếm động lực mới, nó có thể tiết lộ tiềm năng dài hạn của blockchain, với khả năng chấp nhận thực tế là yếu tố quyết định giá trị bền vững.
Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của AI, chúng ta đang chứng kiến một sự thay đổi sâu sắc và tiềm năng đáng kể. Trong năm qua, các mô hình AI đã chứng tỏ ưu thế vượt trội, không chỉ trong việc tạo hình ảnh mà còn trong lập trình. Cụ thể, Claude 3.7 của Anthropic đã được đón nhận nồng nhiệt như một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ trong việc viết code, thậm chí có thể thay thế các kỹ sư phần mềm cấp cơ bản.
Điều này mở ra một bối cảnh hoàn toàn mới: ít nhà phát triển cấp cao nào muốn tận dụng các nhân viên AI cấp dưới để:
– Tạo hợp đồng thông minh, từ ERC-20 đến BEP-20.
– Tạo nền kinh tế token, whitepaper (sách trắng) và thậm chí là roadmap.
– Sao chép các dự án hiện có là nguồn mở, triển khai một vài điều chỉnh.
Và giống như những gì đã xảy ra với NFT và memecoin, rào cản gia nhập càng thấp thì tiềm năng cung vượt cầu càng cao. AI tiếp tục hạ thấp rào cản gia nhập đó, với khả năng quản lý toàn bộ quy trình dự án blockchain toàn diện, từ code hợp đồng thông minh đến thúc đẩy phương tiện truyền thông xã hội.
Thậm chí, AI có thể thực hiện các cuộc kiểm toán hợp đồng thông minh, nhưng lại tạo ra sự tự tin sai lệch. Khi xét đến số liệu hoạt động của nhà phát triển, các công cụ AI có thể dễ dàng làm méo mó những con số này thông qua việc tự động tạo ra các cam kết, yêu cầu kéo hoặc thậm chí là tạo ra các tài khoản GitHub giả, liên tục cập nhật những thay đổi nhỏ và thường xuyên. Điều này khiến việc đánh giá giá trị thực sự và tình trạng của các token mới trở nên ngày càng khó khăn và dễ bị hiểu nhầm.
Mặt tích cực của việc tạo ra token được AI hỗ trợ
Ngay cả trong giai đoạn đầu, các mô hình AI đang trở nên đáng sử dụng khi nói đến code. Điều này mở ra cánh cửa cho việc tạo ra các token với nỗ lực tối thiểu, một lần nữa lặp lại chu kỳ giống như NFT là tràn ngập thị trường bằng các token tiện ích thấp.
Điều này chắc chắn sẽ gây ra nhiều sự kiệt sức và vỡ mộng hơn cho không gian tiền điện tử, vì sẽ khó lọc nhiễu AI hơn. Tương tự như vậy, sẽ có những lợi thế:
– Bitcoin sẽ được củng cố hơn nữa như một loại tiền điện tử độc đáo dựa trên các tài sản thế giới thực (năng lượng, phần cứng) thông qua thuật toán Proof-of-Work. Do đó, Bitcoin sẽ đóng vai trò là mỏ neo cho thị trường altcoin rộng lớn hơn.
– Các dự án tạo code bằng AI sẽ dẫn đến nhiều fork và chain zombie hơn, nhưng sự suy giảm nhanh chóng trong hoạt động này sẽ thúc đẩy các chain kế thừa trước AI.
– Các dự án có trường hợp sử dụng trong thế giới thực sẽ tiếp tục thu hút được sự chú ý.
Cuối cùng, AI không thể giả mạo việc chấp nhận một cách bền vững. Thay vào đó, AI sẽ đóng vai trò là cơ chế lọc để loại bỏ các dự án yếu kém.
Thật không may, hoạt động của memecoin trong vài năm qua cho thấy rõ ràng mọi người tìm kiếm những cơ hội sớm với hy vọng đạt được mức lợi nhuận gấp 10 lần đáng mơ ước. Đây không phải là tư duy của nhà đầu tư mà là tư duy kiếm tiền nhanh. Do đó, động lực này sẽ duy trì sự khuyến khích sử dụng AI để tạo ra dự án tiền điện tử mà không có mục đích nào khác ngoài việc khai thác sự giàu có.
Tuy nhiên, theo hướng ngược lại, các dự án blockchain cũng sẽ cung cấp giải pháp. Một ví dụ điển hình là dự án OriginTrail (TRAC) đang tận dụng Đồ thị tri thức phi tập trung (DKG) để đảm bảo khả năng xác minh thông tin được AI sử dụng.
“Ngay cả việc lạm dụng mạng xã hội để thao túng chính trị cũng dường như không là gì so với sự thiếu tin tưởng vào những giải pháp mà chúng ta đang “gia công” để định hình nhận thức của mình. Những hệ thống mà chúng ta dựa vào để xử lý khối lượng lớn kiến thức và cung cấp thông tin đầu vào cho các quyết định hoặc thậm chí thực hiện các hành động tự chủ, cần phải đáp ứng các yêu cầu cao nhất về tính minh bạch và khả năng xác minh”, theo Whitepaper “Internet có thể xác minh cho trí tuệ nhân tạo: Sự hội tụ của tiền điện tử, Internet và AI” của Trace Labs.
Về lâu dài, sẽ là điều khôn ngoan khi dự đoán lòng tin vào thị trường altcoin sẽ tiếp tục bị xói mòn. Cuối cùng, khả năng các hợp đồng thông minh được sản xuất hàng loạt mà chưa qua kiểm toán có thể không chỉ dẫn đến các vụ kéo thảm, mà còn gây ra các vụ hack nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn. Mặc dù những nỗ lực về xây dựng danh tiếng on-chain từ Karma3Labs có thể mang lại một số tác động tích cực, nhưng vẫn chưa rõ liệu những giải pháp sáng tạo như vậy có thể vượt qua được những giới hạn chấp nhận được hay không.
Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
Tham gia Telegram: https://t.me/tapchibitcoinvn
Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
Youtube: https://www.youtube.com/@tapchibitcoinvn
- Bitcoin khó có thể giảm xuống $65.000 khi ngân hàng trung ương sắp bơm thanh khoản vào thị trường
- Canary Capital nộp đơn xin niêm yết ETF PENGU và NFT Pudgy Penguins
- Đánh giá tình trạng yếu kém của thị trường altcoin
Minh Anh
