2020 là năm của staking với một số thành tựu lớn

PoW và PoS mang lại cho cộng đồng rất nhiều lợi ích và có rất nhiều cuộc thảo luận được tổ chức để bàn về những thuật toán này. Các giao thức sử dụng staking sẽ trở nên phổ biến hơn trong năm nay do sự xuất hiện của Ethereum 2.0, cùng với tiến trình tăng trưởng không ngừng của Cardano, Tezos và Algorand, mà cuối cùng sẽ thay đổi cục diện của mạng và blockchain trong tương lai. Bên cạnh đó, cơn sốt điên cuồng vì lợi nhuận siêu cao từ các dự án tài chính phi tập trung có yield farming (lợi nhuận canh tác) hấp dẫn sẽ tiếp tục thúc đẩy nhiều giao thức chấp nhận hình thức staking.

Sự khác biệt giữa PoW và PoS

Các dự án PoS hiện tại xử lý staking và lợi nhuận như thế nào? DPoS sử dụng số lượng đại biểu cố định được chọn để tạo các khối. Các đại biểu này được chọn dựa trên hệ thống bỏ phiếu trong đó người dùng được cung cấp một số phiếu tỷ lệ thuận với số lượng token họ sở hữu. Các đại biểu (đôi khi gọi là nhân chứng) được giao nhiệm vụ đồng thuận trong quá trình tạo và xác nhận các khối mới. Phần thưởng thường được chia sẻ giữa những người bỏ phiếu.

Trong công nghệ blockchain, việc giải quyết bộ ba bất khả thi bảo mật, khả năng mở rộng và phân cấp đã được chứng minh là khó nắm bắt. Nếu giải quyết các vấn đề về mở rộng của PoW, mạng có thể không được phân cấp thực sự, dẫn đến khả năng trở thành nạn nhân của những kẻ chơi xấu. Nếu các node đại biểu được biết đến, tấn công từ chối dịch vụ có thể xảy ra. Thiếu bảo mật sẽ gây hậu quả khôn lường làm thất thoát tiền với tốc độ kỷ lục.

Một cách tiếp cận mới lạ là “PoS thuần túy” của Algorand. Algorand là blockchain thực sự phi tập trung, gần đây có vốn hóa thị trường tăng vọt 30% sau khi được niêm yết trên Coinbase. Mạng có số lượng tác nhân độc hại thấp về mặt thống kê và chọn ngẫu nhiên các node để đảm bảo bỏ phiếu công bằng. Giao thức Algorand 2.0 giải quyết bộ ba bất khả thi này vì cơ chế staking của nó cho phép khả năng thông lượng cao mà không làm mất đi tính bảo mật xuất phát từ việc phân cấp.

Với PoS, người dùng khóa một phần stake của họ với hy vọng có cơ hội chọn khối tiếp theo trên chuỗi và quyền biểu quyết tỷ lệ thuận với số lượng stake bị khóa. Điều này mang lại lợi ích bảo mật vì nếu người dùng không trung thực, họ sẽ mất khoản tiền gửi và khả năng tham gia vào sự đồng thuận. Nhưng, nhược điểm là người dùng mất khả năng chi tiêu stake nếu muốn tham gia đồng thuận. Trong khi đó, những người tham gia đồng thuận Algorand không phải khóa tài sản của họ và có thể tự do chi tiêu stake khi họ muốn.

Ethereum 2.0 

Ethereum đã và đang nghiên cứu giải pháp cho các vấn đề mở rộng quy mô thông qua Ethereum 2.0 và nền tảng mới đang cố gắng đáp ứng nhu cầu mở rộng hiệu quả. ETH 2.0 gần đây đã công bố mạng thử nghiệm cuối cùng trước khi ra mắt mạng chính.

Ethereum 2.0 hay còn gọi là Serenity là nỗ lực chuyển từ cơ chế đồng thuận PoW sang đồng thuận PoS, trong đó thay đổi được thực hiện theo nhiều giai đoạn ở những khoảng thời gian khác nhau. Với giai đoạn 0, Beacon Chain sẽ triển khai PoS và quản lý đăng ký trình xác nhận để bắt đầu chứng thực các khối trên Ethereum 2.0. Có những lo ngại rằng sẽ không có đủ trình xác nhận trực tuyến để stake vào vòng này, nhưng nhiều khả năng đó là câu hỏi “khi nào” chứ không phải là “nếu”. Nhưng để Beacon khởi chạy khối genesis thì ít nhất phải có 524,228 ETH stake trên mạng, được chia cho tối thiểu 16,384 trình xác nhận.

Trong khi đó, Ethereum 1.0 sẽ chạy song song. Các mạng được lên kế hoạch hợp nhất vào một số ngày sau đó, nhưng trong giai đoạn đầu tiên, Ethereum 2.0 sẽ không xử lý các giao dịch hoặc lưu trữ các ứng dụng phi tập trung. Beacon Chain sẽ giới thiệu tiền điện tử riêng của mạng: ETH2.0. Beacon Chain sẽ phối hợp các mạng PoW và PoS trong khi giao tiếp với các chuỗi shard và Virtual Machine (máy ảo) Ethereum. Chuỗi shard là các mạng con được tạo thành từ nhiều shard cho phép tăng khả năng mở rộng. Trong Giai đoạn 1, họ sẽ tách blockchain Ethereum thành 64 chuỗi shard vì Ethereum về mặt lý thuyết có thể xử lý 64 khối đồng thời.

Điều này mở đường cho việc sáp nhập chuỗi PoW và Ethereum 2.0 trong Giai đoạn 1.5. Ethereum 1.0 là chuỗi shard đầu tiên trong mạng PoS mới mà không phá vỡ lịch sử dữ liệu hoặc giao dịch. Ethereum PoW sẽ trở thành một trong những shard của PoS, được tích hợp hoàn toàn vào chuỗi mới.

Giai đoạn 2 của Serenity là eWASM, được đặt tên sau khi Ethereum Web Assembly thay thế Virtual Machine Ethereum để trở thành máy ảo mới. Trong giai đoạn này, chuỗi shard không còn ở chế độ thử nghiệm và các giao dịch của họ sẽ có thể mở rộng trên toàn bộ mạng. Khi mạng có đầy đủ chức năng, khả năng giao dịch, lưu trữ DApp và thực thi hợp đồng thông minh, quá trình chuyển đổi hoàn tất.

Ngược lại, mạng mới hơn của Algorand hiện đã có cơ chế đồng thuận và các nhà phát triển Algorand 2.0 có thể lưu trữ DApps trên mạng thực sự phi tập trung. Dự kiến Ethereum 2.0 sẽ chưa đi vào hoạt động hoàn chỉnh trong 2 năm nữa nên những thay đổi của họ có thể bị lỗi thời.

Các giải pháp PoS khác

Tezos là nền tảng đa mục đích tự điều chỉnh, nguồn mở để xây dựng DApps và hợp đồng thông minh sử dụng đồng thuận Liquid PoS – một phiên bản của DPoS. “Baking” là cách các khối được sản xuất và xác nhận trên blockchain Tezos. Holder token có thể ủy quyền token của họ cho ‘bake’ nhưng luôn giữ quyền sở hữu. Chỉ có trình xác nhận là có thể bị phạt nếu có lỗi bảo mật.

Mặc dù Tezos đã cải thiện hệ thống PoW ban đầu của Ethereum bằng cách giải quyết một số vấn đề về khả năng mở rộng nhưng mạng của nó vẫn thiếu bảo mật và phân cấp cần thiết để làm cho DeFi thực sự liền mạch. Các baker vẫn nắm giữ lượng điện năng đáng kể trên mạng, trong khi đó, đối với mạng Algorand, ảnh hưởng của người dùng tỷ lệ thuận với bất kỳ stake cá nhân nào của họ.

Cardano là mạng PoS khác, không có miner (người khai thác), chỉ có người dùng chạy các node và stake token gốc của mạng ADA. Mạng gần đây đã công bố nâng cấp Shelley rất được mong đợi. Shelley Incentivezed Testnet cho phép chủ sở hữu ADA thử nghiệm khuyến khích trong bối cảnh thực. Nó cũng sẽ cho phép chủ sở hữu kiếm được phần thưởng bằng cách ủy quyền stake hoặc điều hành pool stake. Phương pháp staking của Cardano là Ouroboros PoS, được tạo thành từ 3 epoch (thời gian trên mạng Cardano được tính bằng epoch) chia vào các slot. Trong mỗi slot, mỗi bên đánh giá vị trí lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo được chọn bằng thuật toán Satoshi, do đó xác suất stakeholder (bên liên quan) sẽ được chọn làm nhà lãnh đạo slot tỷ lệ thuận với số lượng coin mà stakeholder nắm giữ. Một bên có thể được chọn làm lãnh đạo cho nhiều slot và người lãnh đạo slot được chọn sẽ mở rộng chuỗi bằng cách tạo khối cho slot tương ứng của họ. Mặc dù Ouroboros là cơ chế đồng thuận giải quyết một số vấn đề trên blockchain Ethereum, nhưng nó không thực sự giải quyết được bộ ba bất khả thi.

Bằng cách so sánh, Algorand sử dụng “PoS thuần túy”, tạo ra một ủy ban ngẫu nhiên và duy nhất để chứng nhận khối mà không có cơ quan trung ương nào, đảm bảo những người chơi xấu không bao giờ có thể làm ngắt quãng mạng. Ngoài ra, mạng có khả năng thực hiện 1,000 giao dịch mỗi giây và dễ dàng mở rộng quy mô lên hàng tỷ giao dịch. Các khối được hoàn thành trong vòng 5 giây mà không có tiềm năng fork, vì vậy tất cả các giao dịch là cuối cùng, không thay đổi được. Điều này làm tăng tính bảo mật để lưu giữ token ALGO của Algorand.

Algorand giúp các nhà phát triển dễ dàng chạy ứng dụng web trên mạng của mình và nhanh chóng tích hợp với các ứng dụng có ngôn ngữ phổ biến bằng cách hỗ trợ một loạt bộ công cụ phát triển phần mềm. Với Algorand 2.0, nhà phát triển có thể số hóa bất kỳ loại tài sản tài chính nào trên lớp 1 của Algorand. Cách hoạt động như vậy sẽ tiết kiệm được chi phí, tăng cường khả năng tương tác phổ quát của tất cả các tài sản được phát hành trên Algorand, chuyển tiền nguyên tử, cũng như thực thi nhanh hơn.

Tóm lại, các cuộc tranh luận về chất lượng PoS và PoW có thể không phải là câu hỏi mà một ngành công nghiệp nên tự hỏi, mà là, có cách nào để sử dụng điểm mạnh của cả hai nhằm tối đa hóa lợi ích.

• Shelley của Cardano đã có gần 500 nhóm staking sau một ngày ra mắt
• Sau 4 năm, số Bitcoin trị giá 1,3 tỷ đô la bị hack của sàn Bitfinex chỉ mới được chuyển đi 1-2%
• IOST phát hành các bản cập nhật mới, khởi chạy thành công Staking Mechanism v4.0, giá token tăng hơn 6%

Thùy Trang

Theo Cointelegraph