Trong năm qua, chúng ta đã thấy nền kinh tế tiền điện tử trải qua sự mở rộng theo cấp số nhân, khi nhiều dòng vốn được đổ vào các loại tiền điện tử khác nhau như DeFi, NFT, chỉ số tiền điện tử, sản phẩm bảo hiểm và thị trường quyền chọn phi tập trung.
Tổng giá trị bị khóa (TVL) trong lĩnh vực DeFi trên tất cả các chuỗi đã tăng từ 18 tỷ USD vào đầu năm 2021 lên 240 tỷ USD vào tháng 1 năm 2022. Với rất nhiều tính thanh khoản trong hệ sinh thái, không gian cho vay tiền điện tử cũng đã tăng trưởng mạnh, từ 60 triệu USD vào đầu năm 2021 lên hơn 400 triệu USD vào tháng 1 năm nay.
Bất chấp sự tăng trưởng theo cấp số nhân và sự đổi mới trong các sản phẩm DeFi, thị trường cho vay tiền điện tử vẫn chỉ giới hạn ở các khoản vay thế chấp bằng token, tức là cầm cố một loại tiền điện tử làm tài sản thế chấp để vay một loại tiền điện tử khác.
Có một vài nền tảng như Nexo và Genesis cung cấp các khoản vay thế chấp bằng NFT, nhưng dịch vụ này chủ yếu dành cho các tổ chức đầu tư có NFT blue-chip. Hiện các nhà đầu tư nhỏ lẻ chỉ có thể sử dụng khoản vay thế chấp bằng token.
Nếu nền kinh tế tiền điện tử muốn phát triển đến quy mô tương thích với bất kỳ nền kinh tế thực nào, nó sẽ phải tiếp cận với số lượng lớn người dùng bán lẻ và cung cấp các tùy chọn tài chính cho họ.
Dưới đây là những điều kiện thiết yếu mà thị trường cần phát triển trước khi cơ sở hạ tầng ngân hàng tiền điện tử có thể sánh ngang với các ngân hàng.
Đa dạng về hàng hóa và dịch vụ
Một trong những câu hỏi thường gặp nhất từ những người mới tham gia vào nền kinh tế tiền điện tử là – tôi có thể mua gì? Với cơ sở hạ tầng hiện tại, không có nhiều thứ để lựa chọn ngoài NFTs, các sản phẩm DeFi, staking và cung cấp thanh khoản.
Trong nền kinh tế truyền thống, tiền tệ tồn tại thông qua việc trao đổi hàng hóa lấy dịch vụ, hoặc ngược lại và không có tỷ lệ 1: 1, vì vậy tiền phục vụ mục đích tạo thuận lợi cho các giao dịch hàng hóa và dịch vụ. Trong nền kinh tế tiền điện tử, tiền tồn tại trước khi hàng hóa và dịch vụ trở nên phổ biến rộng rãi cho khách hàng. Điều này làm cho các loại tiền điện tử khó đánh giá và không ổn định.
Một nền kinh tế cần có đủ hàng hóa và dịch vụ để tạo ra đủ cung – cầu, giúp người tiêu dùng có thể sử dụng tiền để đổi lấy hàng hóa và dịch vụ này. Chỉ với các sản phẩm tài chính NFT và DeFi trong hệ sinh thái tiền điện tử hiện tại, rất khó để thu hút tất cả mọi người đến với nền kinh tế, vì đơn giản là không có nhiều thứ để họ tiêu dùng.
Hệ thống ngân hàng hoạt động dựa vào việc cung cấp đủ thanh khoản từ tiền gửi của khách hàng và đủ nhu cầu vay của khách. Với nhiều hàng hóa và dịch vụ kỹ thuật số hơn, đặc biệt là những hàng hóa và dịch vụ phi tài chính như nghệ thuật, âm nhạc, bất động sản hoặc thiết bị game trong metaverse, hệ thống ngân hàng sẽ có thể sử dụng chúng làm tài sản thế chấp để cung cấp đa dạng các khoản vay bảo đảm. Tương tự như các khoản vay mua ô tô hoặc thế chấp, người tiêu dùng trong thế giới tiền điện tử sẽ có thể sở hữu những sản phẩm này bằng cách thanh toán định kỳ trong tương lai.
Hệ thống chấm điểm tín dụng đáng tin cậy
Trong thị trường cho vay tiền điện tử hiện tại, khách hàng có thể vay bất kỳ loại tiền điện tử nào mà không cần kiểm tra tín dụng hoặc hệ thống chấm điểm tín dụng. Điều này là do khoản vay được bảo đảm quá mức so với giá trị (LTV) được giám sát chặt chẽ. Ngay khi LTV vượt qua ngưỡng LTV thanh lý, tài sản thế chấp sẽ được bán “rẻ” để thu hồi khoản vay. Giá trị tài sản thế chấp không bao giờ được sử dụng hết và luôn có khoản dự phòng trong trường hợp tài sản thế chấp giảm giá đột ngột.
Trong ngân hàng truyền thống, khách hàng có điểm tín dụng dựa trên hành vi giao dịch trong quá khứ và tình trạng tài chính của họ, tức là thu nhập hàng năm, tiết kiệm, hoàn trả khoản vay và đầu tư. Trong thị trường cho vay tiền điện tử, điều này gần như là không thể vì các ví được tạo ẩn danh và người dùng có thể tạo bao nhiêu ví tùy thích. Điều này gây khó khăn cho việc theo dõi các hành vi giao dịch và khó xây dựng điểm tín dụng.
Để thay đổi cấu trúc hiện tại, người dùng cần được khuyến khích xây dựng hồ sơ theo dõi tất cả các hoạt động trong ví và sử dụng một vài ví cố định. Thị trường hiện có các chỉ số đánh giá, chẳng hạn như Bảng xếp hạng LUNAtic cho Terra để đánh giá các cam kết đặt hàng trong một chuỗi nhất định, nhưng dường như không có bất kỳ điểm tín dụng cụ thể nào được đưa ra để xếp hạng tình trạng tài chính của chủ sở hữu ví đặt hàng.
Khi có nhiều việc làm hơn được tạo ra trong không gian tiền điện tử và nhiều người được trả bằng tiền điện tử hơn, các ví thể hiện hồ sơ hoạt động lâu dài như thu nhập liên tục của dòng tiền, số dư ổn định liên tục hoặc khoản thanh toán đều đặn cho khoản vay tiền điện tử, nên được khuyến khích. Phần thưởng khuyến khích có thể dưới hình thức tiếp cận được các khoản vay lớn hơn với lãi suất thấp hơn; hoặc tiếp cận với các khoản vay dài hạn hơn; hoặc thậm chí dưới dạng airdrop token quản trị.
Một hệ thống chấm điểm tín dụng mạnh sẽ mang lại lợi ích cho cả người đi vay và người cho vay. Người cho vay có thể kiếm được nhiều phí hơn với rủi ro thấp hơn bằng cách cung cấp nhiều khoản vay hơn cho những người đi vay đáng tin cậy; người đi vay có thể tiếp cận với lãi suất thấp hơn, các khoản vay dài hạn hơn và các phần thưởng tiềm năng khác. Quan trọng nhất, hệ thống tính điểm tín dụng có thể giúp hình thành thị trường cho vay tiền điện tử minh bạch và lành mạnh hơn, đồng thời thu hút nhiều người tiêu dùng vào hệ sinh thái.
Hệ thống đánh giá tài sản thế chấp được quản lý tích cực
Với tính chất biến động cao của tiền điện tử (ít nhất là trong thời điểm hiện tại), giá trị tài sản thế chấp cần được đánh giá thường xuyên hơn nhiều so với khoản vay có bảo đảm truyền thống. Không giống như tài sản thế chấp truyền thống như ô tô hoặc nhà cửa, có giá trị dễ dự đoán hơn và không thay đổi đáng kể trong thời gian ngắn, tài sản thế chấp trong thế giới tiền điện tử, chẳng hạn như NFT hoặc tiền điện tử, có thể gặp phải những biến động giảm giá đột ngột chỉ trong một ngày. Do đó, các nền tảng cho vay cần phải có hệ thống đánh giá tài sản thế chấp mạnh mẽ để có thể ước tính giá trị thị trường của bất kỳ tài sản nào, tại bất kỳ thời điểm nào.
Không khó để đánh giá giá trị thị trường NFT hoặc tiền điện tử theo từng phút. Nhưng khi có nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn trong hệ sinh thái tiền điện tử cũng như nhiều loại tài sản đủ điều kiện làm tài sản thế chấp hơn, thì việc thiết lập hệ thống đánh giá tài sản thế chấp tần suất cao có thể sẽ rất tốn kém.
Ngoài ra, các nền tảng cho vay có thể tạo ra thứ gì đó tương tự như khái niệm tài sản tiếp xúc ngoại bảng, được tính toán theo rủi ro (RWA) trong giới ngân hàng, để cung cấp trọng số rủi ro lớn hơn (ngưỡng LTV thanh lý thấp hơn) cho tài sản thế chấp rủi ro cao và ít hơn đối với tài sản an toàn, để họ không nhất thiết phải có một hệ thống đánh giá tài sản thế chấp tần suất cao.
Ví dụ: các NFT blue-chip như Bored Ape Yacht Club (BAYC) có thể được cung cấp ngưỡng LTV thanh lý cao hơn và được đánh giá ít thường xuyên hơn. Khi lịch sử giá NFT được cung cấp, nhiều điểm dữ liệu hơn có thể được thu thập và sử dụng để tính toán trọng số rủi ro chính xác hơn.
Khi có nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn trong nền kinh tế tiền điện tử, hệ thống chấm điểm tín dụng đáng tin cậy và hệ thống đánh giá tài sản thế chấp được quản lý tích cực sẽ cho phép cơ sở hạ tầng ngân hàng tiền điện tử cung cấp nhiều lựa chọn tài chính hơn, ngoài các khoản vay thế chấp bằng token.
Triển vọng tương lai của tài chính tiền điện tử phụ thuộc vào các loại hàng hóa, dịch vụ có sẵn cho nền kinh tế và nó chỉ có thể sánh ngang với quy mô của các ngân hàng truyền thống khi nền kinh tế tiền điện tử phát triển thành không gian thị trường đa dạng hơn, hấp dẫn hơn đối với nhiều người tiêu dùng.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin để theo dõi tin tức và bình luận về bài viết này: https://t.me/tapchibitcoinvn
- Động thái tăng giá mới nhất của Bitcoin có phải là fakeout?
- 5 cách để tồn tại trong thị trường gấu tiền điện tử
- Chỉ 6 trong số 18 sàn giao dịch đã áp dụng đầy đủ bản cập nhật Bitcoin SegWit
Việt Cường
Theo Cointelegraph
