Memes được coi là bản chất tinh túy của crypto, tức là những yếu tố cơ bản của crypto như xu hướng xã hội, hài hước mỉa mai và sự hấp dẫn của lợi nhuận phi lý, tất cả được gói gọn trong một token mà thực tế không có chức năng hay giá trị thực sự. Nó không phải là lựa chọn của Warren Buffett, nhưng lại hấp dẫn hàng triệu người bình thường đang tìm kiếm niềm vui, kết nối cộng đồng và hy vọng về một tấm vé số để thoát khỏi cuộc sống tẻ nhạt của họ.
“Meme là alpha,” Danny Yang, nhà sáng lập OnChainMonkey, chia sẻ, ám chỉ đến mức lợi nhuận khổng lồ mà memecoin mang lại so với các tài sản khác. Memecoin biến quá trình đầu tư thành một trò chơi, khi các nhà đầu tư lao vào để theo đuổi những xu hướng thoáng qua, từ kết quả bầu cử đến những đồng coin mới được đúc ra chỉ 10 phút sau khi một sự kiện gây chấn động xảy ra. Nó gợi nhớ đến 4Chan.
Xây dựng cộng đồng, kết nối xã hội và sự giải trí chính là những yếu tố thu hút mạnh mẽ của memecoin. Yang nhận định:
“Con người vốn là những sinh vật xã hội, và meme chính là sự kết nối giữa những người tìm thấy niềm vui trong những điều chung mà họ cùng chia sẻ. Bản thân meme không quan trọng; nó là một trò chơi xã hội, và trò chơi này cần có sự tham gia của đông đảo người chơi, những người sẽ đánh giá meme dựa trên mức độ phổ biến và sự quan tâm của cộng đồng.”
Tuy nhiên, ngoài mục đích giải trí và cơ hội kiếm lời, liệu memecoin có thể mang lại giá trị thực sự nào khác? Hãy cùng tìm hiểu 5 trường hợp sử dụng thực tế của memecoin.
1. Vượt qua quy định chứng khoán của Hoa Kỳ
Trước hết, cần làm rõ một điểm quan trọng: chính sự vô dụng của memecoin lại tạo ra một trường hợp sử dụng độc đáo. Chúng giúp vượt qua các quy định chứng khoán của Hoa Kỳ, vốn đã làm chậm lại sự phát triển của các đợt phát hành ICO. Hơn nữa, memecoin cũng không nằm trong phạm vi kiểm soát của Ủy ban Chứng khoán và Đầu tư Úc, dù cơ quan này đã đề xuất mở rộng quyền hạn đối với tiền điện tử. Lý do là vì chúng không có mục đích thực tế rõ ràng
Chris Dixon, đối tác quản lý của a16z Crypto, từng viết:
“Thực tế, việc phát hành một memecoin không có ứng dụng hiện tại lại an toàn hơn so với việc phát hành một token có ứng dụng thực sự.”
Các luật chứng khoán tại Hoa Kỳ dựa trên Howey Test để xác định liệu một tài sản có cấu thành hợp đồng đầu tư hay không. Memecoin, chỉ đại diện cho một ý tưởng và không hứa hẹn bất kỳ lợi nhuận nào từ nỗ lực của người khác, không bị ràng buộc bởi bài kiểm tra này. Chính tính thân thiện với quy định đã giúp memecoin lan tỏa nhanh chóng, đặc biệt trong bối cảnh “Đại chiến tiền điện tử” (2022–2024).
Hiện tại, memecoin là câu chuyện tiền điện tử lớn nhất năm 2024, chiếm tới 14,3% thị phần trên CoinGecko trong quý 2. Tuy nhiên, liệu chúng có phai nhạt khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng, và Paul Atkins, người được cho là giám đốc SEC mới, có thể mở đường cho các dự án “thực sự” huy động vốn thông qua những sáng kiến tương tự như “nơi trú ẩn an toàn” của Hester Peirce vào năm 2020?
2. Memecoin và chính trị
Trong một thế giới mà mọi người sử dụng công nghệ để xây dựng các mối quan hệ xã hội từng có trước đây, memecoin cho phép người sở hữu tham gia vào và thể hiện quan điểm chính trị của mình. Memecoin đã được sáng tạo ra để ủng hộ và phản đối các ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ.
Ví dụ, Javier Milei, Tổng thống theo chủ nghĩa tự do của Argentina, cũng có một memecoin riêng để thúc đẩy các cải cách của mình. Việc cho phép mọi người thể hiện quan điểm chính trị thông qua tiền điện tử có thể được xem như một hình thức quyên góp qua tin nhắn, tương tự như các chiến dịch tranh cử lớn.
Tuy nhiên, theo Daniel Drescher, Phó Chủ tịch Phát triển Kinh doanh tại Sal’Ad Labs, một công ty cho thuê người có ảnh hưởng, tiện ích xã hội của memecoin cần phải được hiểu theo nghĩa rộng hơn – như một cách thức để “bắt kịp tinh thần thời đại” (zeitgeist). Ông nhấn mạnh:
“Elon Musk, người bạn thân mới của Trump và là người có khả năng lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ trong tương lai, là một ví dụ điển hình.”
“Dogecoin đã vươn lên trở thành tiêu chuẩn vàng trong lĩnh vực Web3 đầy biến động này nhờ vào ảnh hưởng mạnh mẽ của Elon Musk, người đàn ông giàu nhất thế giới, bất khả chiến bại và là nguồn cảm hứng cho nhân vật Iron Man. Đối với những người hâm mộ Ayn Rand, Musk giống như John Galt, người đã chế tạo một cỗ máy có thể chiếu sáng cả thế giới”.
Drescher cũng cho rằng memecoin có thể được xem như là “brandcoin” – một loại tiền điện tử cần có một người dẫn dắt hoặc một “giáo phái” cá nhân để thúc đẩy sự thành công. Mỗi memecoin nổi tiếng đều có những người hâm mộ trung thành, sẵn sàng “sống chết” vì nó, và chính sự tận tâm này là yếu tố thôi thúc họ thức dậy mỗi sáng.
Những meme về Kamala Harris có thể được xem là một phần của “zeitgeist” trong bối cảnh chính trị Mỹ vào thời điểm đó. Meme này trỗi dậy sau sự kiện Joe Biden gặp phải sự cố khi trượt ngã trên cầu thang, và sau đó có tin đồn rằng ông có thể bị thay thế bởi Kamala Harris. Sự nổi lên của meme có thể được hiểu là phản ánh sự chú ý và sự thay đổi trong cảm nhận của công chúng về tình hình chính trị Mỹ vào thời điểm đó.
3. Memecoin: Con ngựa thành Troy trong các dự án từ thiện và cứu hộ
Memecoin không chỉ là một hiện tượng xã hội, mà còn có thể trở thành công cụ tài trợ cho các dự án ý nghĩa hơn, chẳng hạn như gây quỹ từ thiện, phát triển sòng bạc như Motherland của Iggy Azalea, hay xây dựng các nền tảng như ShibaSwap.
Vitalik Buterin, nhà sáng lập Ethereum và nổi tiếng vì các đóng góp từ thiện bằng memecoin, đã chia sẻ:
“Trong số những đồng coin thú vị nhất mà tôi từng thấy, có những đồng coin mà phần lớn nguồn cung (hoặc một số cơ chế phí đặc biệt) được dành cho các mục đích từ thiện.”
“Dường như có một cơ hội chưa được tận dụng đầy đủ để tạo ra một hệ thống mà tất cả các bên tham gia đều có lợi và có tính bền vững hơn, thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn.”
Memecoin của Neiro Foundation, NEIRO, đang cố gắng kết hợp tính tiện ích và tính đầu cơ, nhằm trở thành “Dogecoin tiếp theo.” Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: Liệu memecoin sẽ là con ngựa thành Troy của các sáng kiến từ thiện hay chỉ đơn thuần là một công cụ tìm kiếm lợi nhuận đầu cơ?
Memecoin này được đặt tên theo Neiro, chú chó Shiba Inu do Atsuko Sato — chủ nhân của “Doge” đầu tiên, Kabosu — nhận nuôi.
Neiro Foundation là một sáng kiến nhằm tài trợ cho các hoạt động cứu hộ và chăm sóc sức khỏe cho chó Shiba Inu trên toàn cầu. Foundation cung cấp các nguồn lực thiết yếu và hỗ trợ tài chính cho các trại cứu hộ chó, đồng thời giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của những chú chó Shiba Inu, giống chó thường gặp các vấn đề sức khỏe như loạn sản hông – một bệnh lý ảnh hưởng đến khớp hông của chó, dẫn đến đau đớn và khó khăn trong việc di chuyển; các vấn đề về mắt (như bệnh tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể), và teo võng mạc tiến triển.
Triệu phú SlumDOGE nổi tiếng khi biến 180.000 USD thành hơn 3 triệu đô la DOGE, một câu chuyện đã được ghi lại trong bộ phim tài liệu This Not Financial Advice. Anh hiện là đại diện cho đồng tiền này và nhận định:
“Mặc dù sự phổ biến của memecoin ngày càng tăng và thu hút không ít hoài nghi, nhưng nhiều người đã bỏ qua thực tế rằng một số memecoin này có sứ mệnh rõ ràng và mang tính tích cực.”
Bên cạnh yếu tố hài hước, một số memecoin còn hỗ trợ các sáng kiến từ thiện, điều này giúp chúng nhận được sự ủng hộ nhiệt thành từ cộng đồng. Những memecoin tốt nhất thường được xây dựng từ những câu chuyện mạnh mẽ, dễ gây tiếng vang trong cộng đồng Web3 có ý thức xã hội cao, đồng thời chứng minh tiềm năng lớn của DeFi trong việc thúc đẩy các hoạt động từ thiện.
4. Memecoin và tài trợ cho việc phát triển các AI Agent
Các AI Agent có tiềm năng ứng dụng vô cùng rộng rãi. Hãy tưởng tượng một AI Agent có thể tự động điều chỉnh danh mục tiền điện tử của bạn, đảm bảo rằng lợi nhuận sẽ được chuyển vào các đồng tiền chất lượng như Bitcoin, Ether và SOL, thay vì giữ một “túi” đầy các đồng shitcoin.
Một ngày nào đó, các AI Agent thực sự có thể dẫn đến sự hình thành các DAO tự động, nhưng hiện tại, chúng chủ yếu được sử dụng cho các giao dịch robot memecoin. Các bot như Truth Terminal tương tác với người dùng trên các nền tảng như X, tạo ra cơn sốt nhân tạo, thu hút cộng đồng tham gia và mua memecoin.
Hãy nhìn vào Fartcoin, một memecoin lấy cảm hứng từ AI, đã đạt mức vốn hóa thị trường 900 triệu USD nhờ vào quy luật hài hước “khí nóng bốc lên.” Đồng coin này đang nhanh chóng bắt kịp các đối thủ khác, trong đó có memecoin GOAT, được quảng cáo bởi Truth Terminal.
Tuy nhiên, ý tưởng về các AI Agent tự động phát hành memecoin có thể chỉ là một trò đùa, vì nhiều “AI Agent” thực ra là con người cải trang. Mặc dù vậy, số lượng các AI Agent thực thụ ngày càng tăng, làm nổi bật tiềm năng lớn của công nghệ này.
Calanthia Mei, đồng sáng lập Masa, chia sẻ rằng có một sự khác biệt rõ rệt giữa “memecoin của AI Agent thông minh và memecoin ngớ ngẩn”. Mei, từng là thành viên sáng lập chi nhánh đầu tư mạo hiểm PayPal, nói về ‘sự nhận thức của memecoin’ — theo đó, bà ám chỉ sự giao thoa giữa AI và memecoin, nơi các AI Agent thực hiện các nhiệm vụ, chẳng hạn như thực hiện giao dịch hoặc các hành động khác mà không cần sự can thiệp của con người.
“Ngoài việc kiếm lợi nhuận, tác dụng phụ của memecoin là làm cho công nghệ trở nên thú vị. Chúng tập trung vào các công nghệ mà chỉ một nhóm nhỏ thực sự quan tâm,” Mei chia sẻ.
Memecoin đang đóng vai trò tài trợ và hỗ trợ phát triển các AI Agent trên Virtuals Protocol, nơi các AI Agent có thể được lập trình để tương tác với thiết kế tokenomic. Công nghệ này cho phép xây dựng các AI Agent không cần code, token hóa và triển khai, cùng với những thiết kế phức tạp hơn.
Các AI Agent có thể học hỏi và ghi nhớ những điều mới theo thời gian thực, giúp chúng nhận thức được ngữ cảnh và thích ứng với môi trường thay đổi. Mei tin rằng các tác nhân AI sẽ trở thành một ứng dụng không thể thiếu trong giao dịch tiền điện tử, thúc đẩy mạnh mẽ sự kết hợp thử nghiệm giữa AI và crypto.
“Kể từ khi câu chuyện về GOAT xuất hiện, tôi đã nhận được ‘gấp ba lần số lượng yêu cầu phát triển AI Agent trong vài tuần qua,” Mei nói. “Hãy tưởng tượng một memecoin của AI Agent thông minh lang thang trên Crypto Twitter, nơi tập trung mọi cảm xúc, suy nghĩ, và phản ứng của cộng đồng đối với các biến động và sự kiện trong thị trường crypto. Tác động của mô hình này có thể cực kỳ mạnh mẽ và tạo ra một sức hút không thể cưỡng lại.”
5. Ra mắt token một cách công bằng, tránh sự “thao túng” của các VC
Các nhà đầu tư bán lẻ từ lâu đã phải chịu thiệt hại do sự thao túng của các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC). Những nhà đầu tư này thường tham gia sớm và mua vào một lượng lớn token với giá chỉ bằng một phần nhỏ so với giá thị trường cuối cùng. Hệ quả là, khi các VC bán tháo token của mình, nhà đầu tư bán lẻ chịu thiệt hại nặng nề, và định giá của token bị pha loãng một cách quá mức. Đây là lý do tại sao không ít người dùng đã chuyển sang memecoin, những đồng tiền điện tử thường được ra mắt công bằng hơn – mặc dù không phải lúc nào cũng vậy.
Mei chia sẻ:
“Với một số dự án, memecoin mang lại nguồn tài chính quan trọng để phát triển công nghệ, giúp họ thoát khỏi sự lạnh nhạt của thị trường VC và đối phó với phản hồi từ cộng đồng Web3.”
Trong bài phát biểu tại Token2049 về Supercycle, Murad Mahmudov lập luận rằng việc các memecoin được mở khóa hoàn toàn có nghĩa là meme được token hóa chính là sản phẩm thực sự. Không có các VC và không có thời gian khóa token. Việc không thể định giá tài sản, vì nó không có doanh thu, trở thành một lợi thế”.
Về cơ bản, memecoin có thể là một công cụ tài trợ mới mẻ, theo Zhen Yu Yong, CEO của Web3Auth, công ty đã phát triển ví cho Trust Wallet, các công ty thuộc Fortune 500 và phục vụ 20 triệu người dùng hàng tháng.
“Mặc dù hầu hết các memecoin đều không thành công, nhưng giờ đây, bạn có thể khởi chạy một dự án được token hóa mà không cần phải nhờ đến nhà tạo lập thị trường, không cần VC, và không có các giao dịch cổ phần phức tạp.”
Sự vắng mặt của các VC trong hầu hết các memecoin chính là yếu tố hấp dẫn đối với các nhà đầu tư bán lẻ. Những người đã bỏ lỡ cơ hội đầu tư vào Bitcoin, ETH hay các đồng coin lớn khác từ những ngày đầu có thể tìm thấy cơ hội làm giàu mà không bị các VC can thiệp trong các vòng gọi vốn ban đầu. Đó là một luận điểm đầu tư mang tính lý tưởng — giấc mơ của một “degen”.
Tóm lại, memecoin có thể xem là phiên bản “hoạt hình” của ICO, nhưng memecoin không hứa hẹn việc xây dựng một sản phẩm thực tế hoặc dịch vụ sau khi huy động vốn. Chúng không đặt mục tiêu thực sự về việc phát triển sản phẩm hoặc công nghệ, mà chủ yếu dựa vào sự hài hước, viral hoặc các yếu tố văn hóa meme.
Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
Tham gia Telegram: https://t.me/tapchibitcoinvn
Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Memecoin đánh bại Bitcoin về tỷ lệ người sở hữu, token AI sẽ dẫn đầu thị trường 2025: Binance
- Cơn sốt Memecoin hạ nhiệt khi khối lượng giao dịch và hiệu suất thị trường giảm
Itadori
Theo Cointelegraph
