“Thần đồng” và “thiên tài trẻ tuổi” là những biệt danh được sử dụng để mô tả Vitalik Buterin, chàng trai thế hệ 9x, người đồng sáng lập của Ethereum. Thiên tài toán học người Canada gốc Nga này đã tạo ra Ethereum, đồng tiền mã hóa có giá trị thứ 2 trên thế giới.
Không giống như cha đẻ của Bitcoin, Satoshi Nakamoto, người mà cho đến nay vẫn còn là một ẩn số, Vitalik là một gương mặt nổi tiếng trong cộng đồng tiền mã hóa và cộng đồng blockchain. Anh đã tiếp tục dẫn đầu trong việc phát triển và vận động cho phong trào công nghệ blockchain. Anh thậm chí còn là người tham gia thường xuyên trong các hội nghị và các cuộc thảo luận trực tuyến tập trung xung quanh không chỉ các khía cạnh kỹ thuật của công nghệ này mà còn cả triết lý chung và cách nó ảnh hưởng đến nhân loại.
Thời niên thiếu
Vitalik Buterin sinh ngày 31/01/1994, bố là Dmitry Buterin và mẹ là Natalia Ameline. Anh sinh ra ở thành phố cổ Kolomna nằm cách Moscow khoảng 100km về phía đông nam. Cha anh, Dmitry là một nhà khoa học máy tính. Vào năm 2000, khi Vitalik 6 tuổi, gia đình anh chuyển từ Nga sang Canada. Vitalik luôn có biểu hiện của một thần đồng trẻ tuổi và khi còn học lớp ba ở trường tiểu học, khả năng học hỏi của anh đã sớm được chú ý và sau đó anh được đưa vào lớp học năng khiếu của trường mình.
Từ khi còn nhỏ, anh đã phát triển năng khiếu về toán học, kinh tế và lập trình máy tính. Anh bắt đầu theo học trường Abelard, một trường trung học tư thục có tiếng tại khu vực Toronto của Canada. Vitalik đã học 4 năm tại Abelard, nơi anh thể hiện khả năng học tập và trí tuệ siêu phàm.
Vào năm 2012, Vitalik đã được nhận vào Đại học Waterloo nhưng đã bỏ học vào một năm sau đó. Anh bỏ học để tập trung vào sự nghiệp trong lĩnh vực tiền mã hóa của mình và cuối năm đó, chàng trai 19 tuổi khi đó đã viết và xuất bản whitepaper của Ethereum.
Tiếp cận công nghệ blockchain
Bắt đầu vào năm 2007, Vitalik là một fan của trò chơi nhập vai trực tuyến, World of Warcraft. Từ năm 2007 đến năm 2010, Vitalik dành hàng giờ để thu thập vũ khí và thăng cấp trong trò chơi. Tất cả đều dừng lại vào năm 2010 khi Blizzard loại bỏ sát thương phép Siphon Life của nhân vật warlock trong trò chơi. Vitalik thừa nhận anh đã bị ảnh hưởng sâu sắc bởi sự kiện này đến mức anh ta thậm chí còn khóc vào ban đêm.
Là một người suy nghĩ sâu xa, vụ việc này khiến anh suy nghĩ về những vấn đề hiện hữu trong các dịch vụ tập quyền. Anh nhanh chóng bỏ chơi World of Warcraft và bắt đầu theo đuổi những sở thích khác.
Khám phá Bitcoin
Năm 2011, khi anh 17 tuổi, Vitalik đã biết tới Bitcoin từ cha của mình. Khái niệm về tiền mã hóa không thu hút anh ngay lập tức, vì vậy anh không chú ý nhiều vào lúc đầu. Ý tưởng về một hệ thống tiền tệ không có giá trị nội tại có vẻ giống như một cái gì đó mà theo như anh nghĩ sớm muộn cũng sẽ thất bại. Vài tháng sau, anh có cơ tiếp xúc với Bitcoin; nhưng lần này nó tạo ra ấn tượng nhiều hơn. Với những ảnh hưởng từ vụ việc của trò chơi World of Warcraft vẫn còn hằn sâu trong tâm trí, Bitcoin và công nghệ blockchain đã cho thấy một sự thay thế khả thi cho sự tập quyền mà theo như Vitalik thì đây chính là nguyên nhân cho mọi vấn đề trên thế giới.
Quan điểm tiêu cực của anh về thế giới doanh nghiệp và mong muốn của họ về kiểm soát tập trung là giống với phần lớn những người sớm chấp nhận Bitcoin. Theo như Buterin, sức mạnh là một “trò chơi có tổng bằng không” có nghĩa là những người chơi lớn phải bị tước bỏ quyền lực nếu những người bình thường được được trao quyền.
Sáng lập Bitcoin Magazine
Với sự quan tâm của mình đối với Bitcoin, Vitalik đã quyết tâm mua một số Bitcoin để có thể hiểu được khái niệm này. Anh cũng muốn trở thành một phần của nền kinh tế Bitcoin đang được phát triển và thử nghiệm. Vào thời điểm đó, anh không có đủ nguồn lực tài chính để mua Bitcoin và anh cũng không có đủ sức mạnh điện toán để khai thác Bitcoin. Đến năm 2011, Bitcoin đã không còn được khai thác chủ yếu bằng các CPU và GPU mà bước vào thời kỳ của FPGA.
Không nản chí, Vitalik đã thu thập thông tin qua các diễn đàn Bitcoin trực tuyến để tìm những người sẵn sàng trả tiền cho công việc bằng Bitcoin. Anh nhanh chóng gặp một đồng nghiệp trên diễn đàn trò chuyện Bitcoin, người này đề nghị trả Vitalik 5 Bitcoin cho mỗi bài viết, khoảng 3,5 đô la. Phong cách viết của Vitalik sớm thu hút sự chú ý của Mihai Alisie – một người đam mê Bitcoin và cả hai sớm bắt đầu liên lạc thường xuyên với nhau.
Cuối năm 2011, cả hai đã đồng sáng lập ra Bitcoin Magazine và Vitalik trở thành cây bút chủ đạo. Bitcoin Magazine sau này được BTC Media mua lại và Buterin tiếp tục làm việc cho đến giữa năm 2014.
Sáng lập Ethereum
Với gần 2 năm kinh nghiệm viết về Bitcoin và nhận được phản hồi tích cực từ cộng đồng Bitcoin, Vitalik trở nên dày dặn hơn trong thế giới blockchain. Anh không mất nhiều thời gian để nhìn thấy những gì mà một số ít người trong cộng đồng đã bắt đầu nhận thấy; công nghệ blockchain có tiềm năng hỗ trợ nhiều hơn chứ không chỉ là một hệ thống xử lý thanh toán. Anh đã không thành công trong việc đưa ra ý tưởng về việc tạo ra một mạng Bitcoin core được xây dựng thân thiện với các ứng dụng hơn sẽ cho phép tạo ra các ứng dụng phân quyền, hữu ích mà không cần các thủ tục phân lớp chức năng.
Không thể thuyết phục cộng đồng Bitcoin tại thời điểm đó, Vitalik đã bắt tay vào viết một blockchain hoàn toàn mới. Thay vì sử dụng ngôn ngữ mã hóa “th” mà Satoshi Nakamoto đã sử dụng, Vitalik sử dụng một ngôn ngữ lập trình Turing-complete mạnh mẽ và tinh tế hơn. Điều này có nghĩa rằng về mặt lý thuyết, blockchain mới có thể hỗ trợ bất kỳ loại trường hợp sử dụng nào trực tiếp từ việc xây dựng mạng lõi mà không có bất kỳ phân lớp nào. Vitalik đã viết whitepaper cho blockchain mới và đặt tên nó là Ethereum. Anh ta phát hành whitepaper cho một vài người bạn và những người cộng sự và họ đã bổ sung thêm một số chi tiết cho nó
Ý tưởng hóa ra là một thành công lớn, và năm sau một vòng gọi vốn cộng đồng được tổ chức cho dự án đã huy động được khoảng 18,4 triệu USD. Ethereum Foundation được thành lập ở Thụy Sĩ. Ngay sau đó, vào mùa xuân năm 2015, phiên bản đầu tiên của Ethereum đã được phát hành và nó đã trở thành nền tảng blockchain phổ biến nhất cho các tổ chức tự quản (DAO), các ứng dụng phân quyền (DApps) và ICO. Ether, đơn vị tiền tệ gốc của blockchain Ethereum, là đồng tiền mã hóa đứng thứ hai về mặt giá trị vốn hóa thị trường sau đó vài năm.
Ethereum 2.0: Vitalik cũng đã dẫn dắt các nỗ lực nâng cấp Ethereum lên phiên bản Ethereum 2.0, nhằm cải thiện khả năng mở rộng, bảo mật và hiệu suất của mạng lưới. Ethereum 2.0 chuyển từ cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW) sang Proof of Stake (PoS), giúp giảm thiểu tiêu thụ năng lượng và tăng cường khả năng xử lý giao dịch.
Tin đồn về cái chết của Buterin
Vào ngày 26/06/2017, tin tức về cái chết của Vitalik trong một tai nạn xe hơi tràn lan trên internet. Nguồn gốc của trò FUD này là từ một bài đăng trên diễn đàn 4chan với việc bài đăng được trích dẫn bởi nhiều tờ báo trực tuyến. Tin đồn đã nhanh chóng bị xua tan khi Vitalik cung cấp bằng chứng mình vẫn còn sống trên mạng xã hội. Ông đã đăng một bức ảnh mình đang cầm một mảnh giấy có viết số khối Ethereum mới nhất với mã băm tương ứng.
Tin tức về cái chết của Vitalik khiến giá ETH giảm đáng kể. Các nhà đầu tư liên tục đưa ra các lệnh bán. Vốn hóa thị trường của Ethereum giảm gần 4 tỷ USD nhưng rồi nó đã hồi phục ngay sau đó.
Đóng góp và Tầm ảnh hưởng
Cộng đồng và Tiêu chuẩn hóa: Vitalik Buterin không chỉ là một nhà phát triển, mà còn là một người thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của cộng đồng và tiêu chuẩn hóa trong ngành công nghiệp blockchain. Anh thường xuyên diễn thuyết tại các hội thảo, sự kiện quốc tế và đóng góp ý kiến trong các diễn đàn cộng đồng. Vitalik cũng là một nhà tư tưởng hàng đầu về các vấn đề kỹ thuật và triết lý liên quan đến blockchain và tiền điện tử. Vitalik đã tới dự hội thảo tại Việt Nam ít nhất 2 lần vào các năm 2019 và 2024.
Tác động Đến Ngành Công nghiệp: Những đóng góp của Vitalik Buterin đã giúp định hình tương lai của công nghệ blockchain và tiền điện tử. Ethereum không chỉ là một nền tảng công nghệ, mà còn là một công cụ mạnh mẽ cho việc phát triển các ứng dụng phi tập trung, tài chính phi tập trung (DeFi), và nhiều lĩnh vực khác. Ethereum đã mở ra một kỷ nguyên mới cho các ứng dụng phi tập trung, mang lại sự tự do và minh bạch trong các giao dịch tài chính và kinh doanh.
Giải thưởng và Vinh danh
Forbes 30 Under 30: Vitalik Buterin đã được vinh danh trong danh sách Forbes 30 Under 30 ở lĩnh vực tài chính năm 2016.
Fortune 40 Under 40: Vitalik cũng đã được đưa vào danh sách Fortune 40 Under 40, công nhận những người có ảnh hưởng lớn nhất dưới 40 tuổi trong lĩnh vực kinh doanh.
Tiến sĩ Danh dự: Vitalik đã nhận được danh hiệu Tiến sĩ danh dự từ Đại học Basel, Thụy Sĩ vào năm 2018, vì những đóng góp quan trọng của anh cho sự phát triển của công nghệ blockchain.
Tài sản
Tính đến năm 2024, Vitalik Buterin có giá trị tài sản ước tính khoảng từ 850 triệu đến 953 triệu đô la, phần lớn từ việc nắm giữ ETH. Cụ thể, Vitalik sở hữu khoảng 243.000 đến 282.057 ETH, trị giá khoảng từ 527 triệu đến 950 triệu đô la, tùy thuộc vào giá ETH trên thị trường.
Ngoài Ethereum, Vitalik cũng nắm giữ một số loại tiền điện tử khác và NFT, nhưng giá trị của chúng chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng tài sản của anh. Vitalik cũng có các khoản đầu tư vào nhiều dự án blockchain và tiền điện tử khác, đóng góp thêm vào tổng giá trị tài sản của mình.
Mặc dù tài sản của Vitalik chủ yếu phụ thuộc vào biến động giá của ETH, anh đã từng là tỷ phú khi giá ETH đạt đỉnh vào năm 2021. Tuy nhiên, do sự biến động của thị trường tiền điện tử, giá trị tài sản của Vitalik đã thay đổi theo thời gian.
Cuộc sống cá nhân
Từ thiện và Hoạt động xã hội: Vitalik cũng tích cực tham gia vào các hoạt động từ thiện và hỗ trợ các dự án công nghệ nhằm cải thiện cuộc sống của mọi người trên toàn thế giới. Vitalik đã quyên góp hàng triệu đô la cho các tổ chức từ thiện và các dự án nghiên cứu, bao gồm SENS Research Foundation và Machine Intelligence Research Institute.
Vitalik Buterin tiếp tục là một nguồn cảm hứng và một lực lượng thúc đẩy sự đổi mới trong lĩnh vực blockchain, và tầm ảnh hưởng của ông đối với ngành công nghiệp này chắc chắn sẽ còn kéo dài trong nhiều năm tới. Với tầm nhìn xa và cam kết mạnh mẽ đối với sự phát triển bền vững của công nghệ blockchain, Vitalik Buterin đã và đang góp phần tạo ra những thay đổi tích cực trong thế giới kỹ thuật số.
Vitalik hiện vẫn còn độc thân và sống chủ yếu tại Singapore.
