Về mặt kỹ thuật, Bitcoin không thể bị phá hủy. Nhưng chúng ta có thể gửi coin đến một địa chỉ ‘không-thể-chi-tiêu-được’, điều này sẽ khiến chúng trở nên dư thừa và không được dùng cho bất kỳ ý định hay mục đích nào. Vào tháng 10 năm 2011, đó chính xác là những gì Mark Karpele đã làm khi anh ký gửi 2.609 BTC vào ‘sự quên lãng’ vĩnh viễn do lỗi scripting.
Cách để tiêu hủy lợi nhuận trong một tuần chỉ bằng một cú click chuột
Trong phần trước của series Lịch sử Bitcoin, chúng ta đã biết được Mt. Gox trải qua vụ hack đầu tiên vào mùa hè năm 2011. Chưa đầy bốn tháng sau, vị CEO Mark Karpele không may mắn của sàn giao dịch này đã phải chịu một câu chuyện xấu hổ khác khi anh ấy đã vô tình “xóa sổ” số lợi nhuận kiếm được trong một tuần để mua lại bitcoin. So với những mất mát khác mà Gox phải chịu đựng, đây chỉ là một giọt nước trong đại dương, và do đó phần lớn đã bị quên lãng trong lịch sử. Tuy nhiên, vụ việc đáng được xem xét lại vì nó cung cấp một câu chuyện đáng báo động về sự nguy hiểm của việc can thiệp với khách hàng Bitcoin và bài học về cách phá hủy coin.
Hầu hết cộng đồng bitcoin đã biết đến sự kiện này, giống như rất nhiều sự cố từ những ngày đầu, trên diễn đàn Bitcointalk, vào ngày 29 tháng 10 năm 2011, người dùng có tên là “genjix” đã bắt đầu một chủ đề có tên là “ai đó đã nhầm lẫn và để mất một đống tiền.” Để giải thích, họ đã đăng đoạn code sau:
Rất ít độc giả không thấy được vấn đề khi nhìn vào đoạn code, nhưng ‘genjix’ đã ở đó để giải thích. Script giao dịch tiêu chuẩn, trong trường hợp này là “76a90088ac,” đáng lẽ phải là “14” thay vì “00”, trong ngôn ngữ scripting có nghĩa là đẩy 0 byte,” genjix cho biết. “Nó là một giao dịch không có mục đích. Rõ ràng là ai đó đã hack bitcoin hoặc tự tạo một phiên bản riêng và nhầm lẫn – mặc dù tôi không biết mục đích của nó là gì với số tiền lớn như vậy.”
Câu trả lời cho câu hỏi thứ hai đã không mất nhiều thời gian từ Internet Relay Chat (IRC), trên IRC của Mt. Gox, Karpele, hay còn gọi là Magical Tux, thú nhận rằng mình là người đã tạo ra script giao dịch bị lỗi và tiêu hủy 2.609 BTC:
MagicalTux: đó là một vấn đề, nhưng không phải là vấn đề tồi tệ nhất chúng tôi từng đối mặt
MagicalTux: tất cả các khoản tiền được rút bị lỗi đã được cấp lại
MagicalTux: vừa tiêu sạch khoản thu nhập BTC trong một tuần
“Ít ra thì không có nghi ngờ nào về tính trọn vẹn của giao dịch, người dùng Bitcointalk có tên là “BTCurious” đã viết: “Chúng đã hoàn toàn biến mất. Không có cơ hội lấy lại.”
“Quán quân” của các giao dịch không thể phục hồi
Trường hợp gửi coin đến một địa chỉ bitcoin sai hoặc không tồn tại là cực kỳ hiếm. Tất cả các địa chỉ bitcoin đều có checksum giúp giảm đáng kể tỷ lệ vô tình nhập sai địa chỉ. Tuy nhiên, Karpele đã mày mò với khách hàng Bitcoin và chọn một giao dịch có giá trị để thử nghiệm. Như anh thừa nhận trên IRC:
MagicalTux: Tôi cần giới hạn số lượng đầu vào trong một giao dịch, có vẻ như bitcoind bình thường không giống như một giao dịch với 293 đầu vào.
BTCurious đã giải thích trên diễn đàn Bitcointalk:
“Giao thức bitcoin hỗ trợ rất nhiều so với việc chỉ gửi tiền từ A đến B, mặc dù đó là việc chủ yếu mà bạn thường thấy trong máy khách bình thường hiện nay. Mặc dù vậy, các thợ đào cần chấp nhận “các giao dịch bất thường”, miễn là họ tuân thủ giao thức bitcoin.
Một cú đánh khác vào danh tiếng của Gox
Có rất nhiều phản ứng khác nhau trước sự nhầm lẫn của Karpele, với một cuộc tranh luận gay gắt nổ ra trên IRC về việc liệu các khả năng scripting của Bitcoin có nên được giới hạn để ngăn chặn một lỗi như vậy xảy ra hay không. Điều này không đơn giản như vậy, tuy nhiên, với nhà phát triển Core, Gregory Maxwell lưu ý:
Glyph-Minus-229: giao thức không thể ngăn chặn việc gửi coin đến địa chỉ không hợp lệ ư?
gmaxwell: Không, giao thức khiến cho rất nhiều thứ trở nên khả thi.
gmaxwell: Các giao dịch là những chương trình nhỏ có nhiệm vụ quản lý sự chuộc lỗi của chúng.
gmaxwell: Có lẽ không có thời gian đa thức nào có thể xác định tất cả các giao dịch không thể thực hiện được.
Một người dùng IRC không hề muốn coi vụ việc này là một điều xui xẻo, anh mô tả nó là “một cú đánh khác vào danh tiếng về công nghệ của Mt. Gox.”
“Vậy đây là nơi mà 90% người dùng Bitcoin tin tưởng giao phó tiền của họ ư?” người dùng Raoul Duke trên diễn đàn đã viết. Raoul còn nhận xét về Karpeles rằng “Có vẻ như anh ấy đang tiến gần với việc làm mất đi sự cân bằng của Mt. Gox hơn là chạy trốn với nó.” Suy đoán về những gì sẽ xảy ra với Bitcoin, Karpele đã mắc sai lầm đó khi gửi 438.000 BTC, như anh đã làm trong một giao dịch ‘kỷ lục’ vào 4 tháng trước đó, anh thú nhận rằng: “Chỉ nghĩ về điều đó thôi cũng đã khiến tôi phải rùng mình.”
Tính hữu hạn của Bitcoin
2.609 bitcoin mà Mark Karpele đã vô tình phá hủy vào tháng 10 năm 2011 không thể được di chuyển, nhưng chúng có thể được quan sát. Trong lời bao biện của Tux, Bitcoin trước đây ít thân thiện với người dùng hơn và việc thực hiện các giao dịch phức tạp đòi hỏi phải mày mò nhiều hơn so với hiện nay.
Chúng sẽ tồn tại mãi, trong địa chỉ bitcoin với cái tên bất thường là “s-272edf45031dd498e7b3ae89e11ff21b.”. Trong nỗ lực đưa ra khả năng về việc lấy lại được số BTC đã bị tiêu hủy đó, người dùng diễn đàn “etotheipi” đã viết: “Để tiêu những đồng coin này, bạn phải cung cấp một khóa công khai mà khi bạn áp dụng ripemd160(sha256(pubKey)) bằng với “0x00”. Thật không may, ripemd160 chỉ tạo ra các giá trị hash 20 byte. Ngay cả khi bạn đã có một chuỗi có thể tạo ra một hash như vậy, chúc may mắn trong việc tìm được khóa riêng được liên kết.”
Giả sử các đồng coin Mt. Gox bị mất chỉ tương đương 8.300 đô la vào thời điểm đó, thì nó sẽ không được coi là một vấn đề lớn. Ngày hôm nay, những đồng coin đó sẽ trị giá 26 triệu đô la. Việc chúng đã nằm yên trong cùng một địa chỉ trong 8 năm qua, không bị đụng tới, là một minh chứng cho tính hữu hạn của Bitcoin.
Dislaimer: Đây là thông tin cung cấp dưới dạng blog cá nhân, không phải thông tin tổng hợp hay lời khuyên đầu tư. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
