Những người ủng hộ nó nói rằng nó sẽ làm bạn giàu nhanh chóng. Những người khác nói rằng nó là con đường tới tương lai. Nhưng thực tế, Bitcoin vẫn đang là một thứ chưa biết trước được.
Trong bộ phim hoạt hình Alice in Wonderland (Alice ở sứ xở thần tiên) vào năm 1951, Alice đã cố gắng tìm một bữa tiệc và bất ngờ rơi vào một hố thỏ. Có lẽ, không có gì ngạc nhiên khi hình ảnh này đã trở thành kinh điển thể hiện những người đang cố gắng để giải thích điều mà họ cảm thấy khi tiến vào thế giới bất ổn của Bitcoin.
Tất cả chúng ta đêu đã nghe chuyện về những tổ chức tiền kỹ thuật số kì lạ, và có lẽ chúng ta đã nghe được từ một người bạn kì lạ, vốn cố gắng giải thích cho ta vì sao Bitcoin, tiền kỹ thuật số phân hóa quyền hạn đầu tiên trên thế giới, và công nghệ blockchain đừng sau nó, lại quan trọng.
Bitcoin là loại tiền kỹ thuật số giải quyết được vấn đề tái sản xuất và bảo mật. Bạn không thể sao chép các đồng coin, giữ nhiều phiên bản, hay làm giả nó. Nó được sinh ra từ một chương trình trên máy tính, chứ không phải các ngân hàng được chống lưng bởi chính phủ. Chương trình trao bitcoin cho mọi người như một phần thưởng vì đã sử dụng sức mạnh xử lí trong máy tính của họ để giải quyết các thuật toán khó, hay gọi là thuật toán tiền kỹ thuật số, làm cho Bitcoin gần như không thế bị xâm nhập. Bitcoin càng có bảo mật cao, thì càng nhiều người sử dụng nó; nó càng có giá trị cao, thì nó càng có động lực để được bảo vệ. Cuối cùng, chương trình này sẽ ngừng hoàn toàn việc tạo ra bitcoin mới. Lượng cung giới hạn là một lí do làm nó trở nên đắt đỏ, như vàng vậy. Nhìn chung, Bitcoin sinh ra sự ám ảnh. Và nếu bạn thấy mình rơi vào “lỗ thỏ” của sự cường điệu dành cho bitcoin, bạn sẽ nhanh chóng cảm thấy khủng khiếp như cách mà con thỏ đã nói với Aliec, “Tôi tới muộn rồi.”
Hãy xem xét những điều sau: Nếu bạn đầu tư $100 vào Bitcoin vào 01/06/2011, ngày mà blog bàn luận Gawker viết về tiền kỹ thuật số – vốn còn đang trong giai đoạn thai nghén, và đã nổi tiếng cùng với bài viết này – trên Silk Road – chợ trời nổi tiếng (xấu) trên darkweb nơi mà những người đầu tiên dùng bitcoin có thể trao đổi nó, hầu hết dành cho thuốc phiện, thì bây giờ khoản đầu tư của bạn đã trị giá gần $85,000 (vào thời điểm viết bài). Nếu bạn tới sớm hơn 1 năm trước nữa, giờ bạn sẽ có 17 triệu USD. Cảm thấy khó thở chứ? Nó gọi là “nỗi sợ về việc bỏ lỡ”,” và rất nhiều người đã cảm nhận được điều đó. Binance, sàn giao dịch tấp nập nhất thế giới, thêm vào gần 240,000 người dùng mỗi giờ.
Thị trường tiền kỹ thuật số đã bị so sánh thường xuyên với bong bóng dot-com vào cuối những năm 1990 vốn sau đó đã bể. Dù cho sự so sánh này cũng có phần đúng, nhưng gạt bỏ hoàn toàn tiền kỹ thuật số vì thị trường quá tải cũng giống như từ bỏ internet vì vài trang web không làm ra tiền trong khi mọi người vẫn đang loay hoay tìm cách sử dụng email. Sự đầu cơ điên cuồng này sẽ làm nhiều người hứng thú và đồng thời làm cho nhiều người khác nản lòng. Nhưng vấn đề không phải là nó làm cho mọi người tham lam hay thu hút lừa đảo. Thay vào đó, những lời đồn đại vô căn cứ đang làm cản trở và có khả năng làm lu mờ những tiềm năng thực sự từ công nghệ blockchain, vốn sẽ mang lại sự cân bằng quyền lực ra khỏi những tổ chức lớn và tới cho những cá nhân tồn tại trong các lĩnh vực khác nhau của xã hội.
***
Kinh nghiệm rơi xuống lỗ thỏ blockchain lần đầu tiên của tôi là vào giữa tháng 12/2017. Tôi nghĩ đó là một trải nghiệm đầy lo lắng, xúc động, và mệt mỏi. Lúc đó, tôi quyết định mua vài trăm đô la bitcoin và để đó – không dự tính ăn lớn, nhưng ít ra cũng sẽ có lời nếu giá tiếp tục tăng, vì nó đã tăng trong tháng 11. (Giá của nó sau đó được các nhà đầu tư gọi là “sự điều chỉnh khổng lồ,” giảm tới mức trước đó của nó.) Một vài giờ sau giao dịch mua của tôi, tôi đã đầu tư thêm. Chỉ trong vòng một ngày, tôi đã tống một khoản tiết kiệm không nhỏ vào tiền kỹ thuật số. Vấn đề nghỉ hưu đã được giải quyết.
AI đã từng trải nghiệm sự hỗn loạn của thị trường tiền kỹ thuật số đều biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. “Sự sợ hãi, không chắc chắn và nghi ngờ,” viết tắt là FUD. Tôi đã nghe được những lời đồn đại không tốt, tất cả đều cho rằng bong bong sẽ vỡ. Giá của Bitcoin trôi nổi ở mức thấp, và họ đã hù dọa rằng nó sắp sửa vỡ. Nên trong một phút hoảng loạn, tôi đã bán hết nó.
Ngay cả với những giá trị tích lũy được của tôi đã an toàn chuyển về thành đồng đô la Canada, tôi vẫn đã lún sâu vào Wonderland, cả tốt lẫn xấu. Tôi muốn biết thêm, nhưng các “chuyên gia” tiền kỹ thuật số trên mạng chỉ làm tôi thêm nghi ngờ và bối rối.
Tôi cần một ai đó đủ tỉnh táo để chỉ dẫn. Jessie Cortes, một “người cố vấn tiền kỹ thuật số” 33 tuổi ở Toronto, người đã quyết định giao dịch tiền kỹ thuật số toàn thời gian kệ từ hè năm trước. Khi chúng tôi gặp vào tháng một, Cortes có một mái tóc được cắt tỉa gọn và cặp kính hợp thời trang. Ông đóng nhẹ cái MacBook của mình khi chúng tôi bắt đầu trò chuyện, nhưng vẫn để mắt đến đến dòng tin nhắn trên điện thoại, từ những “scalper” (những người mua và bán theo từng phút) trên các diễn đàn tiền kỹ thuật số và nhóm thảo luận trực tuyến. Ông tiếp nhận những cập nhật này một cách liền mạch trong khi quan sát tổng quan ngành tiền kỹ thuật số và suy nghĩ cách để có lời. “Tôi giúp mọi người tìm ra cách để thu lời từ trò chơi này,” ông giải thích.
Đối với hầu hết mọi người, tiền kỹ thuật số có vể như là một mảng công nghê bị ngăn cấm, nhưng những người dùng nó đầu tiên như Cortes bây giờ đã có nền tảng tốt và sẵn sàng để kinh doanh. Một thế hệ các doanh nhân mới đang hình thành, và họ đều cố gắng để nắm bắt làn sóng mới trước khi nó thoái trào.”Mục tiêu bây giờ là tìm được càng nhiều người tham gia càng tốt, và hiểu được chuyện gì đang xảy ra,” theo lời Cortes.
Cortes sẽ giúp bạn tạo một ví và một tài khoản tại sàn giao dịch, dạy bạn các kiểu kinh doanh khác nhau, đưa ra các mánh và lời khuyên về hệ sinh thái tiền kỹ thuật số, hoặc gúp bạn thiết lập một con bot để tự động làm tất cả điều đó. Ông còn giúp bạn thiết lập hoạt động khai thác tiền trên một máy tính phụ của bạn, cho phép bạn nhận được vài đồng lẻ mỗi ngày. Khai thác, hay “proof-of-work,” là một trong những công cụ chủ yếu khiến cho công nghệ blockchain trở nên hiệu quả. Blockchain là một bản ghi những giao dịch trên mạng lưới mà không thể bi thay đổi. Thường, nó được xem như một sổ cái không thể thay đổi được. Sổ cái được phân bố rộng khắp mạng lưới, nên nó được công khai – giống một như một bảng tính mà mọi người đề có thể thấy. Mọi người đều có thể thêm vào bảng tinh bằng cách thực hiện một giao dịch, như là gửi bitcoin, nhưng không ai có thể thay đổi một hàng nhập khi nó đã được thực hiện (kể cả người thực hiện). Khai thác là quá trình nơi những người tham gia vào mạng lưới được khuyến khích bảo đảm cho sổ cái này. Các thợ đào được trả bằng bitcoin để giữ cho bitcoin an toàn.
Nếu bạn loại bỏ tất cả các bước, có thể nói rằng việc khai thác blockchain biến đổi điện năng thành tiền tệ. Đó là lí do vì sao các hoạt động khai thác quy mô lướng đã gắn liền với các nhà máy điện ở Trung Quốc, và Quebec đang cố gắng bán lượng điện dư thừa từ thủy điện cho các thợ đào tiền kỹ thuật số. Cortes giúp cho các cá nhân tham gia vào các bể khai thác, vốn kết hợp sức mạnh tính toán từ tập thể máy tính của họ và phân chia lợi nhuận giữa các thành viên.
Nhừng đừng cố để thuê Cortes quản lí danh mục của bạn; ông ấy không hứng thú. Toàn bộ vấn đề này về để mọi người có thể tham gia theo tư các cá nhân và được trao quyền để làm bất cứ điều gì họ muốn với tiền tệ của họ, ông nói rằng. “Bạn phải xem mình như một ngân hàng.”
Đó không phải là phép ẩn dụng. Ngân hàng là gì nếu không phải là nơi giữ tiền cho bạn? Nếu bạn muốn chuyển tiền sang nơi nào khác – cho một người thân ở nước ngoài, hay một người quan lí danh mục, hay tới ví riêng của bạn từ một ATM – bạn đều phải hỏi một ngân hàng, và họ có thể sẽ truy bạn một mức phí cho công sức đó. Nhưng công nghệ blockchain loại bỏ sự cần thiết của một ngân hàng – bạn có thể giữ tiền cho riêng mình với bảo mật tuyệt đối, và gửi nó cho bất kì ai bạn muốn mà không cần xin phép.
Bạn có lí do chính đáng để hoài nghi khi bạn nghe về một lời hứa về một đồng tiền có bảo mật kỹ thuật số hoàn hảo, nhưng đó là vì cho tới nay, thông tin thường được giữ trong những máy chủ tập trung hóa, xung quanh bao bọc bởi tường lửa. Nếu như thông tin đó quan trọng, sớm muộn gì thì những tin tặc cũng sẽ tìm được cách thâm nhập, như bao sự cố xâm nhập – từ vụ rò rỉ thông tin của hơn 143 triệu khách hàng của cơ quan báo cáo tín dụng Equifax hay rò rỉ ở Yahoo ảnh hưởng hơn 3 tỷ tài khoản – đã chứng minh.
Blockchain không giữ thông tin giao dịch trên các máy chủ nhất định vốn các tin tắc có thể tìm cách xâm nhập vào. Thay vào đó, nó phân hóa ghi chép của từng giao dịch, giữ chúng ở khắp nơi để tất cả đều có thể thấy nhưng vẫn giữ kín danh tính và ví tiền điện tử của bạn an toàn. Ngay cả khi một tin tặc có thể thực hiện được hành động thâm nhập thay đổi một dòng trên sổ cái, vốn gần như không tưởng, như kiểu một người khác gửi bitcoin tới tài khoản của họ thay vì tài khoản được xác định, họ cũng phải thực hiện hành động thâm nhập đó trên tất cả các phiên bản của sổ cái, cùng lúc. Thay vì cướp kho bạc ở ngân hàng, họ phải cướp toàn bộ các nhà cùng lúc. Những ai tin vào tiền kỹ thuật số là những con người chấp nhận tôn chỉ rằng blockchain có bảo mật tốt đến mức chúng loại bỏ việc phải tin tưởng vào sự quản lí cần thiết từ các tổ chức lớn.
Có lẽ điều đó không thú vị lắm. Nhưng đối với Cortes, thì có đấy. Ông ấy sở hữu hai tính cách để trở nên vượt trội trong việc kinh doanh tiền kỹ thuật số: một phương thức tiếp cận theo kiểu do-it-yourself với công nghệ và kỹ năng của một tay cờ bạc cho những rủi ro gặp phải. Ông ấy dùng các ứng dụng và trò chơi để chơi đùa với cổ phiếu, hầu hết là bằng tiền giả. Nhưng ông ấy cũng có tham gia vào cờ bạc trực tuyến, và vì cũng là một võ sĩ quyền anh nghiệp dư, ông cũng thích đặc cược vào các trận đấu. Trong những năm 20 tuổi, Cortes kiếm được thu nhập mình một cách tự lập thông qua việc trở thành chủ nhà cho Airbnb và đồng thời là DJ. Giờ đây, ông sống trong vũ trụ tiền kỹ thuật số, đọc những sách trắng về các đồng alt mới, tìm các lời khuyên trên các diễn đàn khác nhau, và quan sát bảng giá lên và xuống. Dù có lời, nhưng nó cũng là một công việc toàn thời gian. Giá trị của nó chính là nỗ lực.
***
Cuộc cách mạng blockchain không phải là về cách mà chúng ta giao dịch tiền, mà là về cách chúng ta giao dịch giá trị. Cái mà gọi là hệ sinh thái thẻ có thể xem là thị trường mới cho các hàng hóa và nguồn lực cá nhân – như khoảng dự trữ trong ổ của bạn trên laptop, hay kể cả thời gian, năng lượng, suy nghĩ và sự quan tâm của bạn. Tranh của bạn có giá trị không? Hay năng lượng từ các tấm năng lượng mặt trời trên nóc nhà bạn? Hệ sinh thái thẻ là mạng lưới phân hóa vốn sẽ giúp cho mọi người tự giao dịch theo giá trị mà họ tạo ra.
Hãy xem Steemit, một mạng xã hội phân hóa chạy trên trình duyệt blockchain. Steemit thưởng cho mọi ngươi đóng góp và phát tát nội dung của mình bằng cách trả họ bằng tài sản kỹ thuật số của riêng mình, vốn có thể được dùng cho những người sáng tạo nội dung khác trong hệ thống này như tiền tip, và một số có thể được giao dịch cho các loại tiền tệ khác.
Vào thời diểm viết bài, một Dollar Steem có giá $3.84 USD, và một số người đang thu lại lợi nhuận tốt hơn cho các bài viết của mình hơn là tiền lương từ những nhà xuất bản trực tuyến trả cho các bài báo. Steemit tạo ra một hệ thống giá trị cho tất cả những người đầu tư vào mạng lưới thông qua công sức và tài năng, một hệ thống khác biệt với những hệ thống giá trị tương tự, như bitcoin hay đô la, hay một thẻ từ các hệ sinh thái khác.
Đối với những người tin tưởng thực sự, các ứng dụng phân hóa dựa theo blockchain – loại mà có hệ sinh thái thẻ của riêng nó – sẽ dần lấn áp và thay thế loại ứng dụng mà chúng ta đang dùng để liên lạc với nhau trực tuyến.
Will Salmon được xem như “người truyền bá blockchain”. Một người đàn ông ốm trong độ tuổi 40 với râu dày, ông đã tổ chức một cuộc họp mặt sáu ngày một tuần vào 7:30 sáng tại Depanneur Café ở Montreal. Nhóm này được đặt tên là, “Blockchain Coffee: Hãy là thay đổi bạn muốn trở thành trong thế giới này,” và nó là nơi chào đón tất cả những người mới muốn tìm hiểu về công nghệ này. Những ai tò mò nên tìm kiếm một hình cầu to như quả bóng tennis gắn trên một chiếc đĩa bay, với từ “bộ não tập thể” ghi lại ngang qua biển thái bình dương. Ở đây, bạn sẽ tìm được Salmon, ghi chép trong một cuốn sổ tay dày và chuẩn bị giải thích mọi thứ bằng chất giọng Paris của mình.
Salmon từng làm cho một công ty phần mềm kế toán tại Ireland, nơi ông đã có cơ hội học về blocklchain như một giải pháp tốt từ sớm. Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng về công nghệ này, ông đã bị thuyết phụ bởi vì nó sẽ mang tới tiềm năng thay đổi lớn cho xã hội. Nên, bốn năm trước, ông đã mạo hiểm. Ông nghỉ việc và dành toàn bô thời gian cho cuộc cách mạng này. “Đối với tôi, nó là hỏi đầu của thế kỷ 21,” ông nói.
Nhưng Salmon cũng lo lắng về cách mà công nghệ blockchain đã khởi xướng cho văn hóa cờ bạc. Khi ông bắt đầu dạy cho mọi người về công nghệ này, rất ít người biêt nó là gì, và những ai nghe được đều không tin. Giờ đây, ông nói rằng các ông già trong khu hàng xóm thậm chí còn nói với ông về các đồng tiền kỹ thuật số thay thế như bàn luận về đua ngựa vậy. Salmon nhận ra rằng ông không muốn ám ảnh về giá hay xem blockchain như một kế hoạch làm giàu nên ông đã bán toàn bộ bitcoin vài năm về trước.
Bitcoin đã làm nhiều nhà đầu tư sớm trở thành triệu phú, nhưng ngày nay Salmon thoải mái thừa nhận rằng ông đã phá sản, dù ông thích nói rằng ông “có điều kiện để nghĩ về tiền ngoài khuôn khổ này.” Khi ông không tổ chức gặp mặt, ông làm việc ở Depanneur Café.
Trong khi những người như Cortes làm cho những người tham gia blockchain cảm thấy hứng thú, Salmon đóng vai Mad Hatter. Trong cuộc trò chuyện, ông đã nêu ra các giả thuyết tương lai và bác bỏ các tin đồn về blockchain với tốc độ chóng mặt. Thay vì hối hả trên các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số, Salmon tập trung vào mạng lưới trong cộng đồng tiền kỹ thuật số ở Montreal, tìm kiếm những người tin và chia sẽ quan điểm của mình. Đây không phải là đợt sử dụng blockchain mà Salmon muốn tham gia, mà khi blockchain được dùng cho các ngân hàng, hay như khi email thay thế máy fax; đó là những đợt mà ông ấy theo dõi, là khi những ứng dụng phân hóa chiếm lấy và thay thế mọi thứ.
Láy ví dụ, Salmon đang chờ tới ngày mà các xe hơi tự động có thể giải quyết ùn tắc đường, giải phóng mặt đường cho công cộng. Trong tương lai sắp tới, Salmon muốn phát hành một hệ sinh thái thẻ gọi là Fitcoin, tương tự như một sáng kiến được lập nên ở Austin, Texas. GIống như Bitcoin thưởng cho người khai thác bằng bitcoin và Steemit thưởng cho cộng đồng tham gia vào nó bằng steem, Salmon muốn thành phố Montreal thưởng mọi người bằng Fitcoin, để, lấy ví dụ, dùng những phương tiện công cộng. Những FItcoin này có thể đổi tại các dịch vụ trong thành phố, như thư viện, hay giao dịch với các loại tiền kỹ thuật số khác. Salmo tin rằng hệ sinh tháo thẻ này sẽ tạo ra những viễn cảnh có lợi cho đôi bên, nơi mọi người có thể được khuyến khích để khỏe mạnh hơn và gánh nặng chăm sóc sức khỏe được giảm xuống.
Nếu kế hoạch này hay bất kì cái tương tự nào được thực hiện, cuộc sống sẽ giống một trò chơi điện tử, với mọi người đều loanh quanh kiếm những đồng coin. Nhưng còn sự khác biệt về năng lực thì sao? Liệu Fitcoin có thể điều chỉnh để phù hợp với những người đi xe lăn, hay họ sẽ vượt trội trong các hệ sinh thái thẻ khác? Không cần phải nói, vẫn chưa có thiên đường tiền kỹ thuật số trong tương lai đâu.
Blockchain không phải là thần dược, nhưng nó có thể định nghĩ việc sở hữu. Cuốc xe đạp tới chỗ làm của bạn có thể trở thành một thứ gì đó khác hơn nếu bạn có thể mua một thứ gì khác từ việc đó.
***
Cho dù Salmon có thể thuyết phục được thành phố đầu tư vào tầm nhìn của ông hay không, những người khác vẫn đang nhìn vào công nghệ blockchain để giải quyết những vẫn đề lớn hơn. Laurent Lamothe, cựu thủ tướng của Haiti từ tháng 5/2012 tới tháng 12/2014, trong lúc quốc gia này vẫn đang hồi phục từ vụ động đất mạnh 7.0 độ gần thủ đô Port-au-Prince của quốc gia này vào 12/01/2010. Ông ấy vừa trở về từ nhà của mình ở Florida vào đêm trước ngày động đất xảy ra, và ông ấy xem hình ảnh của sự phá hủy từ TV của mình như mọi người trên thế giới.
“Tôi đã mất rất nhiều thành viên trong gia đình cũng như bạn bè,” ông kể với tôi qua buổi video thoại, khi đang ở căn nhà tại Miami. “Gần một phần tư triệu người đã mất. Đó là một trong những trải nghiệm khó khăn nhất trong cuộc đời tôi, thấy được bi kịch và những câu chuyện kinh khủng từ mọi gia đình trong nước.”
Một năm sau thảm họa, nghệ sĩ Haiti nổi tiếng Michel martelly đã được bầu làm tổng thống và đưa Lamothe lên làm cố vấn, đưa ông chịu trách nhiệm cho sự tái thiết lập. Trách nhiệm của Lamothe bao gồm giúp đỡ điều huóng sự hỗ trợ từ quốc tế và phối hợp với các nhóm như Chữ thập đỏ, vốn nhận được gần nửa tỉ đô la hỗ trợ cho Haiti, hơn bất kì các tổ chức nào khác. Nhưng theo báo cáo vào năm 2015 bởi ProPublica và NPR cho thấy rất ít số tiền đó đi thẳng vào việc giúp đỡ người dân Haitian. Lấy ví dụ, hội Chữ thập đỏ đã hứa xây 130,000 căn nhà, nhưng năm năm sau, chỉ 6 căn nhà chính thức được xây. (Hội Chữ thập đỏ đã bác bỏ tin này, và chỉ ra việc đầu tư vào bệnh việc và nhà máy xử lí nước thải như cách mà dòng tiền đó đã gây ra được ảnh hưởng như thế nào.)
Dù Lamothe đã công khai khen ngợi những nỗ lực của Chữ thập đỏ ở Haiti, ông cũng đã chỉ trích sự thiếu minh bạch của tổ chức này trong cuộc khủng hoảng: “Khi chúng tôi nói rằng chúng tôi muốn biết [khoản tiền đó được dùng như thế nào], để bàn luận và chia sẻ các ưu tiên, họ nói rằng mọi thứ đã được chi. Nhưng điều đó không thể hiện ra ngoài đường phố, nơi người dân sinh sống. Chúng tôi không thực sữ thấy được điều gì xảy ra với số tiền đó.”
Trong cùng năm biến cố của Chữ thập đỏ ở Haiti được phơi bày trước dư luận, Lamothe đã học được rằng công nghệ blockchain có thể giải quyết được các vấn đề quan trọng nhất của Haiti. Lần đầu Lamothe nghe về blockchain là từ một hội nghị đặc biệt chủ trì bởi Richard Branso, giám đốc điều hành của Virgin, trên hòn đảo tư của ông. “ Đó là khi tôi tìm thấy sức mạnh của blockchain và khả năng của nó để thay đổi thế giới mà ta biết,” ông nói
Hãy xem vào việc viện trợ quốc tế. Một nền tảng mới gọi là Alice dùng công nghệ blockchain để giúp các tổ chức từ thiện và doanh nghiệp xã hội có thể hoạt động minh bạch. Với một sổ cái phân hóa được bảo mật, nó có thể công khai truy dò xem các quyên góp và mỗi đồng đô la dùng được đi tới đâu. Nhưng đó không phải cách duy nhất mà công nghệ blockchain có thể giúp Haiti và các quốc gia khác tương tự.
Mua và bán tài sản tại Haiti có thể vô cùng phức tạp. Một trong những thách thức cản trở nỗ lực của Chữ thập đỏ cũng một phần do hệ thống phân bổ đất đai bất thường của nước này. Văn phòng Quốc gia đăng ký đất đai của Haiti chỉ đăng ký một phần nhỏ của 17.200 cây số đất trên nước này, trong khi những cơ quan khác giữ các hồ sơ riêng. Tranh chấp đất đai đã can thiệt và làm ngưng trệ nhiều dự án tái thiết và phát triển của nước này. Sau trận động đất, tình hình càng tệ hơn. “Mọi thứ đề mất hết,” theo lời Lamothe. “Mọi ghi chú đề được giữ ở một văn phòng, và văn phòng đó đã sụp đổ.” Công nghệ blockchain cho phép một giải pháp không tốn giấy tờ, an toàn để ghi chú các giao dịch tài sản, hầu như loại bỏ khả năng tranh chấp. Thụy Điển và Nga đã phát triển tới giai đoạn sau cảu việc thiệt lập hệ thống đăng ký đất đai trên blockchain riêng của họ.
Lamothe đang vận động giải pháp blockchain cho các lĩnh vực quản trị khác. Ông tin rằng công nghệ blockchain sẽ mang tới sự minh bạch cần thiết và khả năng tiếp cận tới bầu cử, và các nền tảng như Follow My Vote hay Polys đã công bố các trình blockchain cho khu vực này. Dù là bầu cử, sát nhập tài chính hay đóng góp từ thiện, Lamothe hi vọng các nhà phát triển blockchain sẽ xem Haiti như “một trường hợp thử nghiệm tốt.”
***
Khi Alice cuối cùng cũng đã tìm thấy bữa tiệc trà ở Wonderland, cô đã không thể hiểu được mọi người đang nói gì. Thế giới blockchain cũng có thể làm mọi người cảm thấy bối rối tương tự Alice, tuy nhiên ai cũng có thể tìm được một góc nhìn đúng đắn giữa vô vàn kẻ tiếp cận chỉ dựa vào tỷ lệ. “Nó là nền dân chủ thuần túy nhất,” theo lời Cortes. “Bạn có muốn thử đầu tư $500 hay $1,000 và xem nó sẽ ra sao không?”
SN_Nour
