Ngày càng có nhiều nhà đầu tư quan tâm đến Bitcoin và điều này đã được xác nhận bởi quá trình tăng giá gần đây. So với giá 1 năm trước, vua tiền điện tử tăng hơn 10 lần và gấp đôi kể từ đầu năm.
Trong khi chủ sở hữu Bitcoin hài lòng về mức giá này, các nhà phân tích tài chính, nhà kinh tế lượng và nhà đầu tư giá trị vẫn đang gặp khó khăn trong việc định giá BTC cũng như các loại tiền điện tử khác. Vì Bitcoin không có lãi suất hoặc dòng tiền được tạo ra nên việc áp dụng các mô hình định giá định lượng trở nên khó khăn hơn.
Tìm kiếm mô hình định giá
Hiện nay có rất nhiều cách tiếp cận. Trong đó, có lẽ phương thức do người dùng Twitter PlanB đưa ra là gây tranh cãi nhất. Mô hình của anh dựa trên tỷ lệ Stock-to-Flow (S2F). Cụ thể, nó đo lường mối quan hệ giữa nguồn cung hiện có (stock) của bất kỳ hàng hóa nào (vàng, bạc, bạch kim, dầu và BTC) và sản lượng hàng năm (flow) của hàng hóa đó.
Như vậy, tỷ lệ S2F chủ yếu là một khái niệm kinh tế, được PlanB sử dụng để lập mô hình quỹ đạo giá BTC và từ đó đưa ra các tuyên bố về khả năng phát triển giá trong tương lai. Sau những lời chỉ trích, nhà phân tích tài chính này đã nỗ lực hơn và xuất bản phiên bản điều chỉnh mô S2F của mình. Với dự đoán giá lên tới 288.000 đô la vào cuối năm 2024, anh đã nói với các Bitcoiner chính xác những gì họ muốn nghe.
Nhưng ngay cả những điều chỉnh của anh cũng không thuyết phục được các nhà phê bình. Họ khẳng định mô hình thiếu sót và không mạch lạc. Những người khác tin rằng họ đã làm cho mô hình trở nên mạch lạc hơn và do đó thuyết phục hơn bằng cách thêm các bản sửa đổi của riêng họ. Nhưng cuộc tranh luận về việc liệu có bất kỳ lợi ích nào khi áp dụng mô hình S2F cho Bitcoin hay không thì vẫn chưa có lời giải đáp.
Mệnh đề về tiền
Nhiều người tự hỏi tỷ lệ S2F có sức mạnh dự báo như thế nào? Ít nhất, lý thuyết tiền tệ – nơi khởi nguồn của khái niệm S2F cho thấy rõ: Tỷ lệ này đo lường “độ cứng” (mức giới hạn) và khả năng phù hợp của một loại nào đó với tư cách là tiền (hàng hóa). Bởi lẽ, theo định nghĩa, tiền (hàng hóa) là hàng hóa có thể bán được trên thị trường nhiều nhất và do đó có khả năng trao đổi cao nhất.
Thuật ngữ “tiền hàng hóa” ban đầu được giới thiệu bởi nhà kinh tế học tiền tệ tự do người Mỹ gốc Áo Ludwig von Mises trong tác phẩm đồ sộ “Lý thuyết về tiền và tín dụng”, nơi ông phân biệt nó với hai hình thức tiền khác: tín dụng và tiền mã hóa (token).
Một nhà kinh tế học tiền tệ khác người Canada gốc Hungary tên là Antal Fekete đã mở rộng các ý tưởng của von Mises và mô tả tiền có tiện ích biên thấp nhất so với bất kỳ loại hàng hóa nào khác. Do đó, có người hài lòng về mỗi đơn vị tiền tăng thêm, trong khi người khác cảm thấy bão hòa với các hàng hóa khác vào một thời điểm nào đó. Như Fekete đã lập luận, lý do giải thích cho điều này là do tiền có tính thị trường cao, có thể trao đổi phổ biến với tất cả các hàng hóa khác.
Vì vậy, một thứ càng có thể bán được trên thị trường và do đó có thể trao đổi được thì càng đáng giá để nắm giữ nó. Nhưng điều này đã khiến chúng ta gặp phải mệnh đề về tiền: một hàng hóa được tích trữ vì nó dễ dàng trao đổi và nó dễ dàng trao đổi vì nó có khả năng tích trữ cao.
Trong lý thuyết tiền tệ, có nhiều nỗ lực nổi bật để giải quyết lập luận vòng vo này, bắt đầu từ chính von Mises. Trong thực tế, luôn luôn có những quy trình nghịch lý của thị trường giải quyết những mâu thuẫn như vậy. Trong các tình huống phản thân, khi các nhà đầu tư tác động đến tài sản mà họ tập trung vào, nguyên nhân và kết quả sẽ thúc đẩy lẫn nhau.
Sự khan hiếm là tương đối
Do đó, khả năng tích trữ của tiền được thể hiện ở tỷ lệ S2F cao, khi lượng lớn tiền được tích trữ và tương đối ít đơn vị mới được đưa vào lưu thông. Tiền hàng hóa “hoàn hảo” cũng cho thấy chi phí biên ngày càng tăng trong sản xuất. Điều này có nghĩa là người ta càng muốn sản xuất nhiều thì chi phí sản xuất biên càng cao. Tình huống này thường được mô tả bằng thuật ngữ “khan hiếm”.
Tỷ lệ S2F cao có thể được dịch sang ngôn ngữ hàng ngày như sau: Do lượng hàng tồn kho cao (stock), có thể giả định rằng tất cả các đơn vị hàng hóa đã từng được tạo ra đều có khả năng vẫn còn ở đâu đó. Nguyên nhân là do hàng hóa không được tiêu thụ hoặc sử dụng hết, nhưng bất kỳ kho dự trữ nào cũng là nguồn cung tiềm năng (ví dụ như vàng). Đồng thời, flow chỉ có thể được mở rộng một cách khó khăn do chi phí biên tăng lên trong sản xuất.
Dựa trên cơ sở này, chúng ta có thể kết luận hàng hóa có tỷ lệ S2F cao chỉ tương đối khan hiếm. Sự khan hiếm tuyệt đối không thực sự tồn tại. Điều này là do tính khan hiếm luôn được xác định bởi mối quan hệ giữa cung và cầu, tức là stock so với flow.
Khối lượng cung hoặc khối lượng bán ra lần lượt là kết quả của sản xuất mới (flow) và nguồn dự trữ hiện có (stock). Nếu tình trạng khan hiếm chiếm ưu thế, cung và cầu không ở trạng thái “cân bằng”. Dự trữ hàng hóa (tiền) đang đề cập đến được tích trữ rất nhiều và không đưa ra thị trường vì bất kỳ lý do gì. Bởi vì thành phần flow khó bị ảnh hưởng khi cố gắng sản xuất nhiều hơn nên hầu như không có flow nào có thể được thêm vào thị trường thông qua sản xuất mới, và do đó, cân bằng “sự khan hiếm”. Điều này chuyển thành “độ cứng” (mức giới hạn) điển hình của bất kỳ hàng hóa nào có tỷ lệ S2F cao.
Theo nghĩa đó, tỷ lệ S2F cao là điều kiện cần nhưng chưa đủ đối với tiền (hàng hóa). Ngoài ra, tỷ lệ S2F cao là một đặc điểm cần thiết để hàng hóa được coi là tiền cứng (tiền có nguồn cung giới hạn). Đồng thời, tỷ lệ này không nói lên điều gì về việc những người tham gia thị trường đánh giá hàng hóa được đề cập như thế nào.
Không thể áp dụng theo định nghĩa
Nhưng những điều trên có liên quan gì đến Bitcoin? Tỷ lệ S2F cao của Bitcoin cho thấy “độ cứng” của nó như tiền. Do tính phân chia cao, tính đồng nhất, độ bền, khả năng vận chuyển và “tính khan hiếm”, tài sản tiền điện tử cũng sở hữu các đặc điểm khiến nó phù hợp là tiền (hàng hóa). Chính những đặc trưng này của crypto hiện đang khiến mọi người phát hiện ra Bitcoin giống như tiền.
Quá trình khám phá đó có thể vẫn còn lâu mới hoàn thành. Càng nhiều người phát hiện ra Bitcoin như một giải pháp thay thế tiền tệ thì giá càng có khả năng tăng cao. Tuy nhiên, theo định nghĩa, mô hình S2F ở bất kỳ phiên bản nào cũng không thể dự đoán chính xác khả năng phát triển giá trong tương lai dựa trên các điểm dữ liệu trong quá khứ. Kết quả trong quá khứ không bao giờ có thể được chuyển thành lợi nhuận trong tương lai một cách chắc chắn.
Cuối cùng, có lẽ như ý định của những mô hình như vậy không được hiểu đúng. Thay vào đó, chúng cung cấp cho các nhà đầu tư những dấu hiệu (hy vọng). Cũng có thể giả định rằng mô hình sẽ được xác nhận theo nghĩa của một lời tiên tri tự hoàn thành, như mối tương quan trong quá khứ cho thấy.
Tính ổn định có được sau khi trở thành tiền
Những điều sau đây sẽ rất thú vị để quan sát: Trong lý thuyết tiền tệ, tỷ lệ S2F cao sẽ dần dần chuyển thành mức độ biến động thấp. Hội tụ tích trữ có nghĩa là độ sâu thị trường của Bitcoin (stock) sẽ tăng lên một quy mô đáng kể so với các flow mới.
Do stock cao với các điều kiện khác được giữ nguyên, nhiều khả năng những cú sốc cung tiêu cực hoặc cú sốc cầu tích cực có thể được bù đắp bằng giá. Nguồn cung tiềm năng dưới dạng dự trữ có thể rời khỏi kho bất cứ lúc nào và có tác động ổn định giá.
Dầu và vàng là ví dụ điển hình. Tỷ lệ S2F của dầu thô rất thấp, do đó giá cả sẽ dao động lớn khi xảy ra gián đoạn nguồn cung. Mặt khác, đối với vàng, tỷ lệ S2F cao có tác động giảm giá.
Đối với Bitcoin, điều này có ý nghĩa cụ thể. Sau khi giai đoạn trở thành tiền của nó theo đường cong chấp nhận hình chữ S “hoàn thành”, giá Bitcoin do đó cũng sẽ trở nên ít biến động hơn do tỷ lệ S2F đang tăng đều đặn.
Vì vậy, tỷ lệ S2F Bitcoin cao có ổn định giá trong thời gian dài không? Sự hiểu biết thấu đáo về lý thuyết tiền tệ và các khái niệm của nó cho thấy điều đó sẽ xảy ra.
- Hé lộ danh tính người bí ẩn đã mua NFT trị giá 69 triệu đô la của Beeple
- Bitcoin đang đi theo mô hình S2F đưa giá lên 100.000 đô la
- Nhóm nghiên cứu ByteTree “bóc phốt” mô hình Stock to Flow (S2F) của PlanB, không tin Bitcoin đạt 100.000 USD vào năm sau
Đình Đình
Theo Finance Yahoo
