Khi các giao thức DeFi đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, liệu mùa hè này có được nhớ đến như một chất xúc tác tiếp thêm sinh lực cho tương lai của ngành tài chính không?
Trước mùa hè năm 2020, DeFi hầu như không nằm trong tầm ngắm của bất kỳ ai. Điều này có thể hiểu được vì tổng giá trị bị khóa (TVL) của nó trị giá dưới 1 tỷ đô la vào thời điểm đó, đại diện cho mức vốn hóa thị trường mà ngay cả coin meme cũng có thể vượt qua trong vài tháng. Kể từ đó, từ tháng 5/2020 đến tháng 5/2021, một cơ sở hạ tầng tài chính hoàn toàn mới đã được tạo ra, tự hào với mức tăng trưởng ngoạn mục hơn 7.250%.
Tổng giá trị bị khóa trong DeFi | Nguồn: defipulse.com
Tuy nhiên, ngay cả ngày hôm nay, với TVL DeFi ở mức 68 tỷ đô la và ước tính có khoảng 2 triệu người dùng (địa chỉ duy nhất), đây là những giá trị quá nhỏ so với toàn bộ lĩnh vực tài chính tập trung như chúng ta đã biết. Nói cách khác, tài chính phi tập trung sử dụng blockchain và các hợp đồng thông minh để loại bỏ tham nhũng và chi phí cho các trung gian chỉ chiếm 14% vốn hóa thị trường của chỉ một ngân hàng như JP Morgan.
Tuy nhiên, sẽ là ngu ngốc nếu đánh giá DeFi theo những điều kiện thực dụng như số tiền mà nó hiện đã khóa. Ngay cả JP Morgan cũng sẽ không đồng ý với cách tiếp cận này. Mới đây, ngân hàng lớn nhất thế giới nói rõ ràng rằng họ coi DeFi là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của mình.
Documenting Ethereum cũng tweet rằng:
“ETH sẽ tốt hơn BTC về lâu dài”.
Ethereum chịu trách nhiệm phần lớn trong việc tạo DeFi ngay từ đầu. Trong khi nhiều blockchain khác cũng có khả năng thực hiện hợp đồng thông minh nhưng Ethereum là nơi tập hợp số lượng lớn các nhà phát triển và dApp (hợp đồng thông minh) quan trọng trong nhiều năm để đưa DeFi trở thành như hiện tại. Tuy nhiên, Ethereum đã gặp khó khăn nghiêm trọng với giá gas tăng vọt, tạo cơ hội cho Binance Smart Chain thu hút lưu lượng truy cập của nó, nhưng đây chỉ là một trở ngại tạm thời sẽ sớm được giải quyết.
Các rào cản vốn có trong việc áp dụng DeFi
Khi bạn xem xét rào cản tương đối khó khăn để gia nhập DeFi, điều này càng cho thấy thành công hiện tại của nó là rất đáng kể. Mặc dù hàng trăm triệu người nắm bắt được khái niệm về tiền điện tử nhờ Bitcoin, nhưng sự hiểu biết như vậy phần lớn vẫn chỉ ở mức độ bề ngoài. Hệ sinh thái DeFi có liên quan nhiều hơn, bao gồm các khái niệm như:
- Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM)
- Pool thanh khoản
- Nhà cung cấp thanh khoản
- Yield farming (canh tác lợi nhuận) hoặc khai thác thanh khoản
- DAO (các tổ chức tự trị phi tập trung)
- dApp hoặc hợp đồng thông minh
- Tokenomics (nền kinh tế token)
Mặc dù tất cả những khái niệm trên dễ hiểu theo cách riêng của chúng, nhưng đều được xây dựng dựa trên lớp kiến thức tài chính hiện có. Thật không may, kiến thức về tài chính của người dùng tiết lộ rằng 3 trong số 5 người Mỹ không theo dõi ngân sách của họ, 7 trong số 10 người kiếm được đồng nào tiêu hết đồng nấy và 4 trong số 5 người trong độ tuổi 18-35 không đạt bài kiểm tra nhận thức về tài chính. Theo một cuộc khảo sát của FINRA từ năm 2018, hơn một nửa số người Mỹ cho biết họ bị căng thẳng khi suy nghĩ về tài chính.
Chỉ riêng điều này đã thể hiện rào cản tâm lý rất lớn bởi vì nó tạo ra xu hướng tìm hiểu thông tin mới về một loại tài chính hoàn toàn mới – DeFi. Tuy nhiên, nếu tài chính tập trung đã gây ra mức độ căng thẳng như vậy, thì có thể nói gì về một thử nghiệm dễ bị hack thường xuyên như DeFi?
Những người chấp nhận tiềm năng phải đối mặt với vô số các giao thức altcoin và DeFi. Chúng thậm chí có thể được sử dụng với nhiều lựa chọn thay thế Ethereum không thực sự phi tập trung như Binance Smart Chain (BSC) vì nó chỉ có 21 trình xác thực mạng so với hơn 100k của Ethereum. Do đó, khi nghĩ đến việc áp dụng DeFi, chúng ta nên có những kỳ vọng thực tế.
Như đã nói, có thể khẳng định DeFi sẽ vẫn tồn tại. Hệ sinh thái mang lại giá trị nghiêm túc, ngay cả khi cần thời gian để hòa nhập với thế giới. Bên cạnh đó, DeFi có liên hệ với cơ sở hạ tầng tài chính hiện có. Ví dụ: ngay cả những nhà môi giới ngoại hối hàng đầu thế giới cũng đang cung cấp quyền truy cập vào tiền điện tử thông qua CFD và các công cụ phái sinh khác. Phần mềm xử lý thanh toán cho doanh nghiệp nhỏ lẻ như Wave hiện tạo điều kiện cho các phương thức thanh toán chấp nhận tiền điện tử. Các giao diện như vậy cung cấp cho DeFi nhiều cơ hội hoạt động chưa được khai thác.
Các yếu tố thúc đẩy DeFi tiến về phía trước được tăng cường
Khi một công nghệ mới được khai sinh, thành công thương mại cuối cùng của nó phụ thuộc vào cả các yếu tố thúc đẩy bên ngoài và bên trong. May mắn thay cho DeFi, những yếu tố bên ngoài chưa bao giờ có lợi hơn cho sự phát triển của nó như lúc này. Trong bối cảnh hậu quả của đại dịch, các ngân hàng trung ương lớn nhất thế giới như Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và Ngân hàng trung ương Châu Âu (ECB) dồn hết sức để tăng nguồn cung tiền và không khuyến khích tiết kiệm.
Trong khi Fed của Mỹ đặt lãi suất gần bằng 0, ECB áp dụng lãi suất âm kể từ năm 2014. Các ngân hàng trung ương làm điều này để khuyến khích đầu tư và dòng vốn thay vì khóa tiền dưới hình thức tiết kiệm. Vấn đề là hiện nay chúng ta đang ở trong thời đại hoạt động kinh tế bị đình chỉ do cách ly, làm cắt giảm dòng vốn trên nhiều lĩnh vực kinh tế.
Tóm lại, mọi người đang phải đối mặt với những áp lực tiêu cực mạnh mẽ buộc họ phải chấp nhận một giải pháp thay thế dưới dạng DeFi:
- Phá giá tiền tệ fiat.
- Lãi suất âm.
Đức ước tính có ít nhất 300 ngân hàng đang ở trong vùng lãi suất âm, tính phí khách hàng đối với việc giữ tiền trong tài khoản tiết kiệm. Đồng thời, các địa điểm chi tiêu số tiền này bị giảm do cách ly. Theo đó, Ngân hàng Trung ương của Đức đã báo cáo mức tăng tiết kiệm 850% trong các tài khoản ngân hàng hộ gia đình tư nhân, từ 215 tỷ đô la của năm ngoái lên 2,08 nghìn tỷ đô la trong năm nay.
Như chúng ta đã thấy với việc phí gas cao của Ethereum đẩy người dùng đến PancakeSwap của BSC, không thể đánh giá thấp các động lực tài chính. Trong không gian DeFi, thay vì lãi suất âm, phạm vi APY (lợi suất phần trăm hàng năm) là điều không thể tưởng tượng được trong ngân hàng truyền thống – từ 5% đến 15%. Trong thực tế, phạm vi này là khá thận trọng.
Giao thức DeFi ban đầu khởi động sự bùng nổ của lĩnh vực DeFi vào mùa hè năm ngoái bằng cách giới thiệu AMM là Uniswap. Nền tảng đang tung ra bản nâng cấp v3 vào tuần này, vào ngày 5/5. Nâng cấp quan trọng này bao gồm mức độ tùy chỉnh cao hơn cho yield farming (canh tác lợi nhuận), xoay quanh thanh khoản tập trung và hiệu quả sử dụng vốn. Trong khi đó, Ethereum – nền tảng của DeFi – đang thực hiện các bước để có khả năng mở rộng và sử dụng rẻ bằng cách chuyển đổi sang PoS, Layer 2 và sharding.
Những nâng cấp này đang dần được tích hợp, với fork Berlin đã hoàn thành và fork London đang được tiến hành, đại tu phí gas và phần thưởng khai thác của Ethereum. Do đó, phí gas ETH giảm mạnh, giải quyết tắc nghẽn và mở thêm không gian cho những người tham gia DeFi đang tìm cách sử dụng tiền tiết kiệm của họ.
Nguồn: ycharts.com
DeFi: Đã tiến hóa nhưng vẫn còn hoang dã
Việc săn lùng các APY cao chắc chắn mang lại rủi ro cao. Khai thác lỗ hổng bảo mật, tài sản tiền điện tử lừa đảo và các vụ hack đã quá phổ biến trong năm ngoái. Nguyên nhân chính là sự nhiệt tình nhưng mất cảnh giác, cả từ các nhà phát triển và người dùng. Do đó, các hoạt động kiểm toán mã trong hệ sinh thái DeFi đã xuất hiện.
Ví dụ: Dự án Equilibrium đầy tham vọng cung cấp cho vay pool, giao dịch phi tập trung và tạo tài sản tổng hợp đang tìm kiếm các kiểm toán viên mã bên ngoài. Thực tế là điều này đang xảy ra trên đối thủ Polkadot của Ethereum với tư cách là một blockchain có thể tương tác – nói lên một xu hướng kiểm tra mã đáng hoan nghênh. Hiện tại, Smart Contract Security Alliance (Liên minh bảo mật hợp đồng thông minh) đã được thành lập như một liên minh của các công ty kiểm toán blockchain để phát triển và thực thi các tiêu chuẩn bảo mật hợp đồng thông minh.
Hơn nữa, trong trường hợp hack xảy ra, có một số giao thức bảo hiểm DeFi như Nexus Mutual, Cover Protocol, Opium Insurance,… Điều này để lại cho chúng ta một số điều kiện vượt trội so với những điều kiện vào mùa hè năm ngoái: lãi suất gần bằng 0 hoặc âm, Ethereum được nâng cấp và Uniswap, hệ sinh thái phong phú hơn nhờ NFT, mã hóa và bảo hiểm tốt hơn.
Với những yếu tố này và xu hướng hiện tại, ít có khả năng DeFi kém bùng nổ hơn nữa vào cuối năm tiếp theo.
- Chỉ số DeFi đạt ATH mới – Liệu DOT có theo sau không?
- Sự hồi sinh của DeFi nâng giá Maker, Aave và Compound lên mức cao mới
- 540 triệu đô la ETH bị thanh lý trong 24 giờ khi các trader sử dụng đòn bẩy quá cao
Minh Anh
Theo Cryptoslate
