Trong khi trọng tâm của ngành chuyển từ mở rộng quy mô Bitcoin sang mở rộng quy mô Ethereum, hệ sinh thái Polkadot vẫn đang phát triển tích cực. Với việc các parachain của Kusama và Polkadot dần đi vào hoạt động ổn định, cho dù là giải pháp nào thì nó cũng đang giải quyết vấn đề nhu cầu tiền điện tử ngày càng tăng trên một kiến trúc cơ bản không hiệu quả.
Nhà sáng lập Polkadot, Gavin Wood, đã lường trước được vấn đề này trong thời gian làm CTO của Ethereum và kết hợp một số giải pháp tuyệt vời vào kiến trúc kỹ thuật cơ bản của Polkadot.
Kiến trúc cốt lõi của Polkadot sử dụng kiểu hai tầng bao gồm Relay Chain (chuỗi chuyển tiếp) và Parachain để thực thi tách biệt giữa bảo mật đồng thuận và hiệu suất của các ứng dụng. Trong khi đó, Ethereum 2.0 tối ưu hóa Beacon Chain + phân mảnh hoặc hệ thống layer 2. Kiểu thiết kế chia lớp này đã và đang trở thành đồng thuận cơ bản trong quá trình thiết kế chuỗi hoặc giao thức công khai.
Khó khăn về thanh khoản của chuỗi hoặc giao thức công khai
Về kiến trúc cơ bản của Polkadot, cả bảo mật đồng thuận Relay Chain và Parachain sử dụng tài nguyên đều có nhu cầu stake DOT cụ thể. Cả hai yêu cầu khóa thanh khoản DOT cùng một lúc. Sau sự phổ biến DeFi, mọi người bắt đầu đánh đổi giữa việc kiếm được doanh thu thông qua cơ chế staking và DeFi. Doanh thu thông qua cơ chế staking duy trì đồng thuận của mạng cơ bản, trong khi doanh thu thông qua DeFi hướng đến phát triển hệ sinh thái.
Do đó, làm thế nào cân bằng sự cạnh tranh giữa hai bên để tránh mất tiền của bên này vào tay bên kia là việc cần thiết mà tất cả các chuỗi công khai phải xem xét. Có rất nhiều giải pháp cho vấn đề thanh khoản, chẳng hạn như Lido, Bifrost, Acala, Stafi,…
Trong khi đó, Lido đã lần lượt mở hỗ trợ cho Terra, Solana cũng như các chuỗi công khai chính thống khác và sẽ hỗ trợ thêm cho hệ sinh thái của Polkadot.
Điều gì sẽ xảy ra với thanh khoản bị khóa của parachain?
Bắt đầu từ hệ sinh thái Polkadot, trước hết hãy bàn về việc giải quyết vấn đề thanh khoản trong quy trình đấu giá parachain.
Sau khi Relay Chain đảm bảo bảo mật mạng, chủ dự án có quyền sử dụng các tài nguyên của parachain bằng cách đấu giá. Tuy nhiên, vì chủ dự án cần nắm giữ một lượng đáng kể DOT/KSM nếu muốn thành công nhưng được cho là không thực tế đối với hầu hết các dự án, Polkadot đã đưa ra cơ chế Crowdloan (vay từ cộng đồng). Với sự trợ giúp của cơ chế này, chủ dự án có thể huy động DOT/KSM từ người dùng và sử dụng nó để giành lấy tài nguyên parachain. Nó hạn chế đáng kể vấn đề thanh khoản.
Tuy nhiên, lại phát sinh một vấn đề tương tự. Mỗi parachain chạy với mức khóa DOT/KSM khác nhau. Khi càng nhiều DOT/KSM bị khóa, thanh khoản của DOT/KSM sẽ ngày càng ít đi. Thanh khoản giảm về cơ bản sẽ hạn chế sự phát triển của hệ sinh thái Polkadot.
Với sự phát triển của DeFi cung cấp cho người dùng công cụ quản lý tài sản phong phú, nhu cầu của người dùng về thanh khoản DOT/KSM có thể vượt đáng kể nhu cầu phần thưởng thông qua staking.
Các giải pháp thanh khoản hiện có trong hệ sinh thái Polkadot
Đối với vấn đề thanh khoản này, hiện có 3 giải pháp hàng đầu:
Acala
Acala là dự án nổi tiếng trong hệ sinh thái Polkadot, cam kết hoạt động như một trung tâm tài chính phi tập trung và nền tảng stablecoin. Acala có 4 hoạt động kinh doanh chính: hệ thống stablecoin thế chấp đa tài sản chuỗi chéo, giao thức giải phóng thanh khoản, nền tảng giao dịch DEX (sàn giao dịch phi tập trung) và máy tiên tri. Acala cũng là một nền tảng hợp đồng thông minh.
Để giải quyết vấn đề thanh khoản, Acala giải phóng thanh khoản của token nền tảng đã cam kết bằng cách tạo ra tài sản phái sinh LDOT (mạng trước đó của nó là Karura tương ứng với LKSM). Dự án một mặt sử dụng LDOT làm tài sản thế chấp trong hệ thống stablecoin, mặt khác bổ sung hỗ trợ thanh khoản thông qua DEX và trao quyền cho tài sản phái sinh bằng cách áp dụng hai biện pháp này, do đó giúp cho LDOT có thanh khoản đủ mạnh.
Một số giao thức phát hành thanh khoản có thể tạo chứng chỉ liên kết. Ví dụ, chứng chỉ liên kết ETH trong Lido được gọi là stETH và chứng chỉ liên kết DOT trong Stafi được gọi là rDOT.
Chúng ta có thể tìm hiểu mô hình vận hành của nó thông qua các sản phẩm của Karura đang hoạt động tốt. Sản phẩm bên dưới chủ yếu có các chức năng cốt lõi đã đề cập, chẳng hạn như đúc kUSD, hoán đổi DEX và Liquid staking.
Nguồn: Karura
Cam kết thanh khoản hiện chỉ hỗ trợ KSM và LKSM chưa cam kết. KSM đã cam kết không được sử dụng để duy trì bảo mật đồng thuận cơ bản cũng như để đấu giá các vị trí parachain. Do vậy, LDOT hoặc LKSM giống một lớp đóng gói hơn, tương tự như sự khác biệt giữa ETH và WETH. Tóm lại, Acala dường như không phải là giải pháp hoàn chỉnh cho vấn đề thanh khoản.
Hiện tại, Acala có 213.000 tài khoản theo dõi trên Twitter và 36.000 người dùng Telegram. Acala là chuỗi song song đầu tiên được bầu chọn thành công cho Polkadot. Điều này cho thấy giải pháp được chấp nhận rộng rãi. Token KAR của Karura – mạng đầu tiên của Acala có giá trị thị trường khoảng 88 triệu đô la và token ACA trên Polkadot chưa được lưu hành.
Nguồn: Tradingview
Bifrost
Bifrost là giao thức DeFi chuyên về kinh doanh giải phóng thanh khoản của các tài sản liên kết. Bifrost phát hành thanh khoản của staking ETH 2.0 và cung cấp dịch vụ giải phóng thanh khoản cho đấu giá vị trí của Polkadot và Kusama.
Bằng cách staking thông qua Bifrost, người dùng nhận được doanh thu staking và các tài sản phái sinh tương ứng, có thể mua bán, chuyển nhượng và tham gia vào nhiều hoạt động DeFi khác nhau. Có thể trao đổi tài sản phái sinh để lấy một tỷ lệ nhất định tài sản ban đầu và chúng cũng tiếp tục kiếm được phần thưởng staking, đây là một tài sản sinh lãi.
Vì crowdloan là tính năng thiết yếu của hệ sinh thái Polkadot nên Bifrost cũng trở thành cổng crowdloan quan trọng. Giải pháp crowdloan thanh khoản của Bifrost hiện hỗ trợ cả Kusama và Polkadot.
Nguồn: Bifrost
Về cơ chế thực hiện cụ thể, có thời gian thuê và phần thưởng khác nhau trong quá trình đấu giá vị trí, tạo ra nhiều token với nhiều vốn chủ sở hữu khác nhau. Giải pháp Bifrost tách các thuộc tính của token khỏi các thuộc tính vốn chủ sở hữu và thiết kế hai tài sản phái sinh: vsToken (Voucher Slot Token) và vsBond (Voucher Slot Bond).
Cụ thể, vsToken (vsDOT/vsKSM) là token có thể thay thế và là chứng chỉ liên kết cho người dùng, đại diện cho thuộc tính tài sản của người dùng trong token đấu giá parachain. vsBond là token không thể thay thế, có các thuộc tính vốn chủ sở hữu khác nhau trong chu kỳ cho thuê vị trí và phần thưởng đấu giá để hỗ trợ parachain.
Với cơ chế như vậy, có thể bán vsDOT/vsKSM mà không ảnh hưởng đến quyền truy cập vào phần thưởng parachain.
Để giải quyết vấn đề thanh khoản của vsKSM, Bifrost đã thiết lập một pool thanh khoản trong DEX của Zenlink và bằng cách thêm thanh khoản vào Zenlink, liên kết LP trên trang web chính thức. Theo đó, có thể thu được lợi nhuận rất cao. Thanh khoản của vsBond được giải quyết bằng sổ lệnh đang chờ mua và bán trên trang web chính thức (vsBond là token không thể thay thế và phương pháp sổ lệnh hiệu quả hơn).
Nguồn: Bifrost
Có 4 tài sản có sẵn khi hỗ trợ dự án bằng cách gửi DOT/KSM trên nền tảng crowdloan thanh khoản của Bifrost: tài sản phái sinh của Bifrost vsToken và vsBond, token gốc BNC của Bifrost và phần thưởng token từ dự án.
Bifrost hiện đã đúc tổng cộng 170.000 vsKSM và 1,23 triệu vsDOT. Tính cả hỗ trợ cho ETH 2.0 và thanh khoản trong DEX, toàn bộ hệ sinh thái Bifrost có tổng gần 150 triệu đô la tài sản bị khóa.
Điều quan trọng cần lưu ý là Bifrost chỉ có một mạng dẫn đầu, do đó, token BNC được phát hành sẽ tồn tại trong cả mạng Kusama và Polkadot. Sau khi trở thành parachain trên Kusama, cột mốc tiếp theo của Bifrost là tiếp tục trở thành parachain trên Polkadot.
Hiện có 79.000 người theo dõi Twitter Bifrost, gần 30.000 người dùng Telegram và token BNC của mainnet có vốn hóa thị trường là 17,56 triệu đô la.
Nguồn: Tradingview
Parallel Finance
Parallel Finance là thị trường tiền điện tử phi tập trung trên blockchain Polkadot và Kusama. Một giao thức nhằm mang lại thanh khoản nhiều hơn cho hệ sinh thái Polkadot/Kusama. Với sự phổ biến ngày càng tăng của DeFi, nhu cầu cho vay của holder DOT/KSM (ví dụ: DOT/KSM) cũng cao hơn. Do đó, Parallel Finance được thiết kế để hỗ trợ 3 chức năng chính: vay, cho vay và crowdloan.
Giống như Bifrost, Parallel cho phép holder gửi tài sản vào tài khoản của Parallel Finance và nhận “voucher”, được gọi là tài sản c trong Parallel, tương ứng với cDOT và cKSM.
Hỗ trợ một dự án thông qua tính năng crowdloan của Parallel sẽ tạo ra 3 loại token:
– Phần thưởng cho token nền tảng Parallel.
– Phần thưởng token cho chủ sở hữu dự án.
– Một tài sản LP cho tài sản phái sinh và tài sản của các dự án.
Nguồn: Parallel
Mô-đun cốt lõi của Parallel có hệ thống cho vay, trong đó người dùng gửi tài sản cDOT/cKSM vào thị trường để nhận được phần thưởng lãi suất bổ sung. Hơn nữa, cDOT/cKSM cũng có thể được dùng làm tài sản thế chấp để tham gia cho vay. Thêm vào đó, cDOT gắn liền với thanh khoản của các token dự án ở dạng LP, do đó, các tài sản phái sinh trên Parallel cũng được trang bị điều kiện thanh khoản nhất định.
Nền tảng này đã huy động được 21,34 triệu DOT và 57,3 triệu KSM, khóa tổng thanh khoản tích lũy là 550 triệu đô la. Parallel cũng là một trong 5 chuỗi song song trên Polkadot hiện nay.
Parallel có 53.000 người theo dõi trên Twitter và 8.000 người dùng Telegram. Các token của nó hiện không lưu hành trên cả hai mạng.
Bảng dưới đây so sánh tình trạng phát triển của ba dự án:
Acala | Bifrost | Parallel | ||
Giải phóng thanh khoản | Thanh khoản layer 0 | Không hỗ trợ | Có hỗ trợ | Không hỗ trợ |
Thanh khoản layer 1 | Không hỗ trợ | Có hỗ trợ | Có hỗ trợ | |
Tài sản phát sinh | Voucher | LDOT/LKSM | vsDOT/vsKSM/vsBOND | cDOT/cKSM |
Cách tiếp cận cấp quyền | DEX thế chấp stablecoin | DEX, staking | Cho vay tài sản thế chấp, LP | |
DeFi | Staking, hoán đổi, lưu hành | Có hỗ trợ | Có hỗ trợ | Có hỗ trợ |
Vốn hóa thị trường đang lưu hành | Kusama | KAR = 80 triệu đô la | BNC = 17 triệu đô la | Không lưu hành |
Polkadot | ACA chưa được lưu hành |
Kết luận
Sự phát triển của hệ sinh thái Polkadot vẫn chỉ mới trong thời kỳ sơ khai. Mặc dù không có nhiều trường hợp thực thi như Ethereum và các chuỗi công khai chính thống khác, nhưng sự phổ biến của DeFi đã tăng cường nhu cầu thanh khoản của người dùng đối với các tài sản.
Trong khuôn khổ hệ thống của Polkadot, vấn đề thanh khoản phức tạp hơn một chút, vì thanh khoản này nằm trong cả quy trình liên kết token chuỗi chính và đấu giá vị trí.
Các giải pháp hiện có có thể được coi là chủ động, một mặt giải phóng thanh khoản thông qua tài sản phái sinh và trao quyền cho tài sản phái sinh thông qua nhiều hình thức khác nhau như cho vay, giao dịch, liên kết tài sản để cải thiện thanh khoản.
Với sự cải tiến liên tục của giao thức phát hành thanh khoản và hạ thấp ngưỡng cũng như các rào cản tham gia đấu giá vị trí trên Polkadot, hệ sinh thái dự kiến sẽ đạt được tốc độ phát triển nhanh chóng. Hệ sinh thái phát triển sẽ củng cố quy mô khóa của các giải pháp thanh khoản. Nếu quy mô đủ lớn, hiệu ứng mạng khổng lồ có thể được hình thành và mang lại lợi ích từ phát triển hệ sinh thái Polkadot.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin để theo dõi tin tức và bình luận về bài viết này: https://t.me/tapchibitcoinvn
- Tại sao Jack Dorsey và Polkadot đều ‘mê mẩn’ ngôn ngữ lập trình này?
- Hơn 63% địa chỉ FTT đang lỗ do giá giảm xuống dưới $40
- Một dự án mới trên Polkadot nhắm mục tiêu tạo thanh khoản cho các coin được stake trong DeFi
Đình Đình
Theo Cryptoslate