Bản nâng cấp thứ 16 của Tezos có tên Paris đã chính thức hoạt động trên Mainnet vào ngày 4 tháng 6 năm 2024.
Activation complete! 👉 Introducing the 16th Tezos upgrade: Paris!
Read the thread to find out about the Data Availability Layer for higher L2 throughput, 10s block times for better latency, and more.
🧵
(1/6) pic.twitter.com/4zdhVq4jLH
— Tezos (@tezos) June 4, 2024
Được biết đến với khả năng tự sửa đổi và hệ thống quản trị onchain dựa vào cộng đồng, bản nâng cấp mới sẽ giúp Tezos trở nên nhanh hơn, có khả năng mở rộng hơn và đáng tin cậy hơn.
Layer khả dụng dữ liệu (DAL), block time 10 giây, Adaptive Issuance*, Staking và Adaptive Slashing* là một số tính năng chính của bản nâng cấp, hứa hẹn sẽ tăng cường đáng kể tốc độ, khả năng mở rộng và độ tin cậy cho mạng.
Tezos là gì?
Tezos là một nền tảng blockchain công khai được thiết kế để hỗ trợ việc phát triển và triển khai các ứng dụng phi tập trung và hợp đồng thông minh, sử dụng cơ chế DPOS và khuyến khích các backer bằng tezzies (XTZ).
Tezos – được phát hành vào cuối năm 2017 và đã có một trong những ICO thành công nhất từ trước đến nay, thu về 232 triệu đô la – được xây dựng trên ngôn ngữ lập trình riêng của mình có tên là Michelson và sử dụng một cơ chế quản trị gọi là “một phiếu bầu một phiếu nợ” (on-chain governance) để quyết định về các cải tiến và thay đổi trong giao thức. Mạng sử dụng tezzies (XTZ) để khuyến khích các baker và điều hành hoạt động của mình.
Baker là các thực thể hoặc tổ chức có trách nhiệm vận hành các node trong mạng lưới Tezos và thực hiện quy trình đóng gói và xác nhận các giao dịch, duy trì sự phân quyền và tính bảo mật cho mạng.
- Đóng gói các giao dịch: Baker đóng gói các giao dịch từ người dùng vào trong các block mới trên blockchain Tezos.
- Xác nhận giao dịch: Sau khi đóng gói các giao dịch, baker xác nhận rằng các giao dịch này là hợp lệ và được thêm vào blockchain.
- Thực hiện cơ chế baking (staking): Baker thực hiện việc baking các block mới trên blockchain Tezos. Trong quá trình này, họ cũng có thể nhận được phần thưởng dưới dạng token XTZ (Tez) từ việc đóng gói và xác nhận giao dịch.
Trong Tezos, các baker chính là miner, và họ có thể được chọn để tạo các block mới hoặc xác nhận các block được tạo.
Baking cần ít nhất một danh sách cổ phần tối thiểu 8.000 XTZ. Những người không muốn mở một node có thể ủy thác các XTZ của họ cho các baker hiện có.
Tăng thông lượng trên Layer 2 với Layer khả dụng dữ liệu
Bản nâng cấp này giới thiệu một tính năng quan trọng được gọi là Layer khả dụng dữ liệu (DAL). Có thể tham gia tốt hơn với các yêu cầu về phần cứng và băng thông thậm chí còn tiết kiệm hơn nhờ vào việc thúc đẩy mạng phân phối dữ liệu phi tập trung, mở và đáng tin cậy của DAL.
Tezos tăng đáng kể thông lượng cho Smart Rollup bằng cách kích hoạt DAL, cuối cùng sẽ cho phép nó xử lý hàng triệu giao dịch mỗi giây. Điều này đặc biệt hữu ích cho các ứng dụng có nhu cầu cao như chơi game, bán vé và các dịch vụ khác cần thông lượng dữ liệu cao hơn.
Tất cả các loại dApp đều có thể được hỗ trợ bởi dữ liệu rollup – có thể xác minh và có khả năng truy cập. Nhờ triển khai DAL, Tezos hiện là một trong những blockchain có khả năng mở rộng cao nhất mà không ảnh hưởng đến tính bảo mật, mang lại lựa chọn chắc chắn cho các công ty và nhà phát triển muốn sử dụng công nghệ blockchain cho các ứng dụng phức tạp, sử dụng nhiều dữ liệu.
Hiệu suất tốt hơn ở Layer 1 – Duy trì khả năng chi trả và phân cấp
Để giảm độ trễ và hoàn thiện nhanh hơn, bản nâng cấp mới giúp giảm thời gian thêm block mới từ 15 giây xuống chỉ còn 10 giây, đánh dấu một cải thiện đáng kể về tốc độ giao dịch và trải nghiệm người dùng tổng thể. Xác nhận nhanh hơn có nghĩa là tương tác mượt mà hơn với blockchain, điều này rất quan trọng cho các ứng dụng khác nhau, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính nơi tốc độ là yếu tố quan trọng.
Vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến cách người dùng tương tác với blockchain Tezos nên bước đột phá này rất quan trọng. Mạng phản hồi nhanh hơn và giảm thời gian chờ đợi là kết quả của việc xử lý giao dịch nhanh hơn. Hơn nữa, Tezos là một nền tảng hấp dẫn hơn cho nhiều ứng dụng thực tế nhờ tốc độ và độ tin cậy được nâng cao. chẳng hạn, thời gian xác nhận nhanh hơn có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch và thanh toán nhanh hơn trong lĩnh vực tài chính. Tezos giờ đây đã trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho cả nhà phát triển và người dùng trong hệ sinh thái blockchain do hiệu quả và thân thiện với người dùng hơn.
Adaptive Issuance và Adaptive Slashing
Adaptive Issuance là một tính năng trong blockchain Tezos, nơi mà lượng token mới được phát hành theo một cách tự động, dựa trên các điều kiện thị trường và cấu trúc kỹ thuật của mạng lưới. Tính năng này giúp Tezos điều chỉnh việc phát hành token mới để đáp ứng với nhu cầu của mạng lưới, bảo đảm tính cân bằng giữa việc tạo ra token mới và việc duy trì giá trị của token hiện có.
Với Adaptive Issuance, Tezos có thể điều chỉnh tỷ lệ phát hành token mới một cách tự động, dựa trên các yếu tố như tỷ lệ tăng trưởng của mạng lưới, nhu cầu về token, và các thay đổi về chi phí giao dịch. Điều này giúp Tezos duy trì tính bền vững của mạng lưới và tránh tình trạng quá cung hoặc thiếu cung token, tạo điều kiện cho một hệ sinh thái token khỏe mạnh và ổn định.
Adaptive Issuance phù hợp với kinh tế của token gốc của Tezos, XTZ, với các trường hợp sử dụng thực tế như rollup, DeFi và thị trường cho vay. Bằng cách giảm sự phụ thuộc vào các bên giám sát, nó tối ưu hóa hoạt động của mạng lưới và giảm bớt phức tạp về quy định.
Điều này có nghĩa là phần thưởng staking không còn được phát hành theo tỷ lệ cố định mà thay vào đó sẽ điều chỉnh tùy thuộc vào tỷ trọng của tổng nguồn cung XTZ liên quan đến hoạt động staking. Thay đổi này có hiệu lực sau 5 chu kỳ (14 ngày) sau khi kích hoạt giao thức, vào khoảng ngày 29 tháng 6.
Tỷ lệ Adaptive Issuance ban đầu sẽ ở mức từ 4,5% đến 5,5%. Khoảng thời gian tăng dần trong 6 tháng tiếp theo, cuối cùng cho phép lãi suất dao động trong khoảng từ 0,25% đến 10%.
Cùng với Adaptive Issuance còn có một cơ chế staking mới.
Mọi người hiện đang ủy quyền cho baker được khuyến khích làm quen với vai trò staker mới bổ sung cho việc ủy quyền.
- Staking vs Ủy quyền: Staking mang lại gấp đôi quyền lợi và phần thưởng so với ủy quyền. Tuy nhiên, các quỹ đã được stake bị đóng băng và có thể bị cắt giảm nếu baker không hành xử đúng mực.
- Quản lý thủ công: Staking liên quan đến việc quản lý thủ công thông qua các lệnh như stake, unstake và hoàn tất unstake. Các quỹ khác trong tài khoản vẫn còn dư và có thể được ủy quyền.
- Giảm phần thưởng khi stake vượt mức: Staking vượt quá giới hạn của baker sẽ dẫn đến việc giảm phần thưởng.
- Yêu cầu của baker: Baker cần chạy Octez v20.0 hoặc cao hơn để tiếp tục baking. Giới hạn staking riêng của baker thay thế khoản tiền gửi bảo mật trước đây và phải được quản lý thủ công. Tự động staking đã bị hủy bỏ.
- Staker bên ngoài: Baker có thể cho phép staker bên ngoài thêm vào gấp 5 lần giới hạn staking của riêng họ. Tính năng này ở chế độ tắt mặc định và baker cần cấu hình chính sách staking và phí của họ để kích hoạt.
- Slashing theo tỷ lệ: Slashing (cắt giảm) giờ đây sẽ tỷ lệ với mức độ nghiêm trọng của hành vi không đúng mực, nhấn mạnh sự quan trọng của việc duy trì hành vi tốt.
Blockchain Tezos, thông qua Adaptive Slashing, triển khai một cơ chế cắt giảm động, tự động điều chỉnh cấp độ cắt giảm tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi không đúng mực. Điều này giúp tăng tính minh bạch và công bằng trong mạng lưới bằng cách xử phạt các thực thể hoặc cá nhân có hành vi không đáng tin cậy hoặc xấu. Cơ chế hoạt động của Adaptive Slashing như sau:
- Phân loại hành vi không đúng mực: Các hành vi không đúng mực được phân loại dựa trên mức độ nghiêm trọng, từ những hành vi nhẹ nhàng đến những hành vi nghiêm trọng.
- Điều chỉnh tỷ lệ cắt giảm: Cấp độ cắt giảm được điều chỉnh tự động dựa trên mức độ nghiêm trọng của hành vi không đúng mực. Những hành vi nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến việc cắt giảm mạnh mẽ hơn.
- Tăng tính minh bạch và động lực hành vi đúng mực: Bằng cách xử phạt mạnh mẽ các hành vi không đúng mực, Adaptive Slashing tăng tính minh bạch và động lực cho các thực thể trong mạng lưới Tezos để duy trì hành vi đúng mực và bảo vệ tính toàn vẹn của mạng lưới.
Tóm lại, bản nâng cấp Paris giúp Tezos trở thành một nền tảng blockchain mở rộng hơn, hiệu quả hơn và dễ sử dụng hơn, hấp dẫn với cả các nhà phát triển và người dùng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Sự tập trung vào sự đổi mới và quản trị dựa trên cộng đồng đảm bảo rằng Tezos tiếp tục phát triển để đáp ứng các nhu cầu ngày càng biến đổi của hệ sinh thái phi tập trung.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Tezos (XTZ) tăng vọt trở lại top 50 – Điều gì thúc đẩy nó?
- Giá Tezos (XTZ) có tăng sau nâng cấp Nairobi gần đây không?
- Coinbase chuyển sang staking on-chain cho Tezos, Cosmos, Solana và Cardano
Itadori
Tạp chí Bitcoin