Polkadot 2.0 là một thuật ngữ tổng quát để chỉ một tầm nhìn mới cho tương lai của mạng lưới Polkadot.
Người sáng lập Polkadot, Gavin Wood, hy vọng rằng Polkadot 2.0 sẽ trở thành một “nguồn tài nguyên tính toán linh hoạt, phổ biến” sau khi được triển khai.
Polkadot 2.0 là gì?
Mặc dù nghe có vẻ như là một bản nâng cấp kỹ thuật, Polkadot 2.0 không phải là một sự kiện cụ thể. Thay vào đó, nó là tập hợp các thay đổi sẽ làm thay đổi hoàn toàn khả năng của blockchain.
Ở cấp độ tổng quát, Wood đã dùng phép ẩn dụ về một doanh nghiệp làm bánh kếp để giải thích quá trình chuyển đổi sang Polkadot 2.0. Hãy tưởng tượng một công ty chỉ bán bánh kếp; công ty này tự sản xuất đường, nước, sữa và trứng, nhưng chỉ bán bánh kếp. Những chiếc bánh kếp này là các “parachains,” và công ty bán bánh kếp chính là Polkadot 1.0.
Các dự án của Polkadot đều được xây dựng trên các blockchain riêng biệt, được gọi là parachains.
Khác với các blockchain như Ethereum, nơi các nhà phát triển có thể xây dựng trên một chuỗi trung tâm, những blockchain song song này có thể mở rộng và hoạt động cùng nhau hiệu quả và an toàn, dựa trên các đảm bảo về an ninh, tính cô lập và khả năng giao tiếp của mạng Polkadot.
Trong Polkadot 2.0, công ty quyết định bắt đầu bán hỗn hợp nguyên liệu làm bánh kếp, thậm chí là cả đường, nước và trứng. Những nguyên liệu riêng biệt này là cái được gọi là “coretime,” các đơn vị tài nguyên tính toán mà người dùng có thể thuê với các phần nhỏ.
Khách hàng có thể sử dụng các nguyên liệu này để làm ra các sản phẩm khác, không chỉ riêng bánh kếp, mà còn có thể làm bánh mì hay bánh ngọt.
Trên Polkadot 2.0, các nhà phát triển sẽ không cần phải trải qua quy trình đấu thầu mất thời gian để có được parachain.
Quy trình đấu giá hiện tại đòi hỏi các nhà phát triển tiềm năng phải đầu tư rất nhiều trước khi dự án của họ được triển khai. Họ cần có người tin tưởng stake tiền điện tử của mình để hỗ trợ dự án, nhằm giành được một trong số lượng parachain có hạn, điều này đồng nghĩa với việc phải chuyển hướng tập trung và tài nguyên sang các lĩnh vực không liên quan đến kỹ thuật như marketing và xây dựng thương hiệu.
Gavin Wood tin rằng việc cung cấp một phương án thay thế cho cách tiếp cận đấu giá sẽ giúp hệ sinh thái trở nên “linh hoạt hơn” và giảm rào cản gia nhập cho các dự án mới.
Trong một Polkadot 2.0 hoàn thiện, mọi người sẽ có thể dễ dàng tương tác với Polkadot, truy cập vào sức mạnh của siêu máy tính toàn cầu mà không cần đầu tư quá nhiều. Polkadot 2.0 về tổng thể đại diện cho một sự chuyển đổi từ cách tiếp cận tập trung vào chuỗi sang tập trung vào ứng dụng.
JAM có vai trò gì trong quá trình này?
Bản nâng cấp JAM được công bố vào tháng 4 năm 2024. Khi hoàn thiện, nó sẽ hiện thực hóa nhiều lời hứa của Polkadot 2.0. Đây sẽ là bản cập nhật lớn nhất trong lịch sử Polkadot kể từ khi blockchain này được giới thiệu đầy đủ vào năm 2021. JAM sẽ thay thế Relay Chain, nền tảng mà toàn bộ hệ sinh thái Polkadot dựa vào.
Không giống như Polkadot 2.0, JAM không phải là một tầm nhìn chung mà là một bản cập nhật kỹ thuật cụ thể. JAM và Polkadot 2.0 có liên quan mật thiết với nhau nhưng vẫn khác biệt rõ ràng.
Một phần cốt lõi của JAM là sự ra mắt của cái gọi là Agile Coretime. Điều này sẽ thay thế hệ thống đấu giá hiện tại bằng một mô hình linh hoạt hơn về mặt kinh tế, cho phép người dùng Polkadot mua Coretime, tài nguyên tính toán do JAM cung cấp, theo từng tháng.
Coretime, sau khi được mua, có thể được chia nhỏ và bán lại trên thị trường thứ cấp, nhằm cải thiện hiệu quả của thị trường tài nguyên tính toán. Tất cả các giao dịch Coretime này sẽ sử dụng DOT, token gốc của hệ sinh thái Polkadot.
Polkadot 2.0 sẽ mang lại điều gì?
Khả năng mở rộng tăng lên nhờ sự linh hoạt mà Coretime mang lại có thể được ứng dụng thực tế trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, khi các dự án có thể mua sức mạnh xử lý theo từng phần nhỏ.
Ví dụ, một game Web3 dựa trên Polkadot có thể sử dụng Coretime để mua thêm sức mạnh xử lý khi nhu cầu cao, như trong giai đoạn từ Giáng sinh đến Năm mới, nhưng tránh chi tiêu quá mức trong những tuần ít nhu cầu. Hoặc một dự án NFT có thể tăng cường sức mạnh tính toán ngay sau ngày ra mắt bận rộn.
Ngoài ra, một nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể kiểm soát chi phí bằng cách nhanh chóng mua thêm sức mạnh xử lý trong trường hợp xảy ra tình huống khẩn cấp về y tế quy mô lớn, trong khi vẫn giữ chi phí hoạt động ở mức thấp trong các giai đoạn nhu cầu bình thường.
Với việc hệ thống đấu giá dần được thay thế bởi Coretime, các doanh nghiệp sẽ có thể xây dựng trên Polkadot mà không cần phải xử lý token. Điều này có thể giúp các công ty Web2, ít kinh nghiệm trong lĩnh vực Web3, tránh được nhiều phức tạp pháp lý liên quan đến tiền mã hóa hoặc việc phát hành chứng khoán, vốn tồn tại ở nhiều khu vực pháp lý.
Polkadot 2.0 ảnh hưởng thế nào đến các parachain?
Việc giới thiệu Polkadot 2.0 sẽ không loại bỏ mạng lưới parachain đặc trưng của Polkadot — nhưng các nhà phát triển sẽ có một lựa chọn thay thế khả thi và dễ tiếp cận để xây dựng trên Polkadot.
Theo một cách nào đó, Polkadot 2.0 kết hợp chức năng tập trung vào parachain của phiên bản Polkadot ban đầu và cách tiếp cận tập trung vào hợp đồng thông minh của phiên bản hiện tại của Ethereum.
First wrote Ethereum, then Polkadot, and now what the heck is this JAM thing.
Why it uniquely stands out as a breakthrough that’s additive to the greater blockchain ecosystem. pic.twitter.com/FaZnwI4TI0
— goku (@0xgoku_) June 3, 2024
Gavin Wood đã mô tả JAM như là một phiên bản “ít định hướng” hơn của Polkadot, vì nó không cố gắng hướng người dùng theo một cách tiếp cận cụ thể nào — và bạn có thể áp dụng điều này cho Polkadot 2.0.
Những cập nhật kỹ thuật nào khác sẽ có trong Polkadot 2.0?
Polkadot 2.0 cũng sẽ giới thiệu một tính năng gọi là “accords”, được thiết kế để cải thiện khả năng tương tác và trao đổi thông điệp giữa các parachain.
Accords là những hiệp ước mà các giao thức khác nhau có thể tự nguyện tham gia. Mục đích là đảm bảo rằng các quy tắc liên quan đến khả năng tương tác được duy trì nhất quán và không thể bị can thiệp bởi bất kỳ giao thức nào sau khi đã tham gia.
Các parachain đã ký kết một accord có thể tin tưởng rằng các thông điệp XCM (Cross-Consensus Messaging) được sử dụng để giao tiếp giữa các parachain sẽ được giải thích và thực thi đúng cách trong một môi trường “không cần tin cậy” (trustless).
Khi nào Polkadot 2.0 sẽ ra mắt?
Vì Polkadot 2.0 không phải là một bản cập nhật cụ thể mà là một tầm nhìn rộng hơn cho blockchain, nên không có ngày cụ thể nào để Polkadot 2.0 chính thức hoạt động.
Tuy nhiên, JAM, là cơ sở kỹ thuật để hiện thực hóa những hứa hẹn của Polkadot 2.0, dự kiến sẽ ra mắt trong khoảng từ 18 đến 58 tháng kể từ thời điểm này. Nhưng vì JAM không phải là một bản cập nhật theo từng bước (iterative update), nên nó sẽ được hoàn thiện tất cả cùng một lúc.
Dù vậy, có thể sẽ mất thời gian để cộng đồng xây dựng các sản phẩm và dịch vụ có thể tận dụng những khả năng mà bản nâng cấp JAM mang lại, biến tầm nhìn Polkadot 2.0 thành hiện thực.
Tổ chức Web3 Foundation hiện đang trao một loạt phần thưởng hậu hĩnh nhằm khuyến khích các nhà phát triển làm việc trên việc triển khai giao thức JAM.
Giải thưởng dành cho người triển khai JAM đang cung cấp lên đến 10 triệu DOT — khoảng 60 triệu USD theo giá hiện tại — cho các nhà phát triển có thể đáp ứng các tiêu chí kiểm tra hiệu suất cụ thể.
Tham gia Telegram: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
Ông Giáo
Theo Decrypt
