Ví Bitcoin là gì?
Ví Bitcoin là phần mềm hoặc thiết bị giúp bạn lưu trữ, gửi, và nhận Bitcoin. Thực tế, nó không “chứa” Bitcoin, mà lưu khóa công khai (public key) để nhận tiền và khóa riêng (private key) để gửi tiền. Bitcoin thực sự nằm trên blockchain – một sổ cái công khai ghi lại mọi giao dịch. Nếu mất khóa riêng, bạn mất quyền truy cập Bitcoin mãi mãi, vì không ai có thể khôi phục giúp bạn.
Các loại ví Bitcoin
Ví Bitcoin chia thành hai loại chính: ví nóng (hot wallet) và ví lạnh (cold wallet).
- Ví nóng (Hot Wallet):
- Kết nối internet, tiện cho giao dịch thường xuyên.
- Ví dụ: Trust Wallet, Coinbase Wallet.
- Ưu điểm: Miễn phí, dễ dùng.
- Nhược điểm: Dễ bị hack nếu thiết bị không an toàn.
- Ví lạnh (Cold Wallet):
- Không kết nối internet, an toàn hơn cho lưu trữ lâu dài.
- Ví dụ: Ledger Nano S, Trezor, ví giấy.
- Ưu điểm: Khó bị tấn công mạng.
- Nhược điểm: Tốn phí mua (thường 50-150 USD), ít tiện lợi hơn.
Dưới đây là bảng so sánh:
|
Loại ví |
Ưu điểm |
Nhược điểm |
Phù hợp với |
|
Ví nóng |
Miễn phí, dễ dùng, tiện giao dịch |
Ít an toàn hơn |
Người mới, giao dịch nhỏ |
|
Ví lạnh |
Bảo mật cao, chống hack |
Tốn phí, phức tạp hơn |
Lưu trữ số lượng lớn, lâu dài |
Ví dụ về ví lạnh: Ledger Nano S
Ledger Nano S là một ví lạnh phổ biến, dạng thiết bị USB nhỏ gọn, lưu trữ khóa riêng ngoại tuyến. Nó phù hợp cho người muốn giữ Bitcoin an toàn trong thời gian dài.
Hướng dẫn thiết lập Ledger Nano S
- Mua thiết bị: Mua từ nhà sản xuất chính thức hoặc đại lý uy tín để tránh hàng giả. Giá khoảng 59 USD (tùy thời điểm).
- Kết nối: Cắm Ledger Nano S vào máy tính qua cáp USB đi kèm.
- Cài đặt phần mềm: Tải ứng dụng Ledger Live từ trang web chính thức và cài đặt trên máy tính.
- Tạo ví mới:
- Mở Ledger Live, chọn “Initialize as new device” (Khởi tạo thiết bị mới).
- Thiết bị sẽ hiển thị cụm từ khôi phục (recovery phrase) gồm 24 từ. Ghi lại trên giấy, không chụp ảnh hay lưu online.
- Xác nhận lại cụm từ trên thiết bị để hoàn tất.
- Thêm Bitcoin: Trong Ledger Live, chọn “Add Account” > “Bitcoin” để tạo địa chỉ ví.
- Nhận Bitcoin:
- Vào Ledger Live, chọn “Receive,” copy địa chỉ ví (chuỗi ký tự như bc1q…), và gửi từ sàn giao dịch hoặc ví khác.
- Cắm Ledger vào máy tính để kiểm tra số dư.
- Gửi Bitcoin:
- Chọn “Send” trong Ledger Live, nhập địa chỉ người nhận và số lượng.
- Xác nhận giao dịch trên thiết bị Ledger bằng cách nhấn nút vật lý.
Lưu ý khi dùng Ledger Nano S
- Phải cắm thiết bị vào máy tính hoặc điện thoại (qua OTG) để gửi Bitcoin, nhưng nhận thì không cần.
- Phí giao dịch (network fee) vẫn áp dụng như mọi ví khác, tùy vào tốc độ mạng lưới.
Hướng dẫn sử dụng ví nóng (Trust Wallet)
Để so sánh, đây là cách dùng ví nóng Trust Wallet – lựa chọn phổ biến cho người mới:
- Tải và cài đặt: Tải Trust Wallet từ Google Play hoặc App Store.
- Tạo ví: Chọn “Create a new wallet,” ghi lại cụm từ khôi phục 12 từ, lưu an toàn.
- Nhận Bitcoin: Chọn “Bitcoin” > “Receive,” copy địa chỉ ví để nhận tiền.
- Gửi Bitcoin: Chọn “Send,” nhập địa chỉ người nhận, số lượng, và xác nhận.
Cách bảo mật ví Bitcoin
Dù dùng ví nóng hay lạnh, bảo mật là yếu tố sống còn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
- Sao lưu cụm từ khôi phục (Recovery Phrase):
- Ghi cụm từ 12-24 từ ra giấy, giữ ở nơi an toàn như két sắt hoặc hộp kín.
- Không lưu trên điện thoại, máy tính, hay đám mây (Google Drive, email), vì dễ bị hack.
- Với Ledger Nano S, kiểm tra kỹ giấy ghi cụm từ không bị rách, ướt, hoặc mất.
- Giữ thiết bị an toàn:
- Ví nóng: Không cài ứng dụng lạ trên điện thoại, tránh truy cập ví qua Wi-Fi công cộng.
- Ví lạnh (Ledger): Để thiết bị ở nơi kín đáo, tránh làm rơi hoặc hỏng. Không cắm vào máy tính nhiễm virus.
- Không chia sẻ thông tin nhạy cảm:
- Không bao giờ gửi khóa riêng (private key) hoặc cụm từ khôi phục cho bất kỳ ai, kể cả người tự xưng là hỗ trợ kỹ thuật.
- Kiểm tra kỹ địa chỉ ví khi gửi/nhận để tránh lừa đảo.
- Sử dụng mật khẩu mạnh:
- Với ví nóng như Trust Wallet, đặt mật khẩu dài (kết hợp chữ, số, ký tự đặc biệt).
- Với Ledger Nano S, thêm mã PIN (4-8 số) khi thiết lập, không dùng số dễ đoán như 1234.
- Kiểm tra nguồn gốc:
- Chỉ tải ví từ trang chính thức (như ledger.com hoặc trustwallet.com).
- Với Ledger, kiểm tra seal thiết bị khi nhận để đảm bảo chưa bị mở.
- Tránh rủi ro mạng:
- Không kết nối ví với mạng không đáng tin cậy (Wi-Fi công cộng, máy tính lạ).
- Cập nhật phần mềm ví (Ledger Live hoặc Trust Wallet) để vá lỗi bảo mật.
Ví dụ thực tế
- Nhận Bitcoin với Ledger Nano S: Mua 0.05 BTC từ sàn, vào Ledger Live lấy địa chỉ, gửi từ sàn vào ví, chờ xác nhận (10-30 phút).
- Gửi từ Trust Wallet: Chuyển 0.01 BTC cho bạn, nhập địa chỉ, chọn phí thấp (nếu không gấp), xác nhận trên ứng dụng.
Kết luận
Ví Bitcoin là công cụ quan trọng để tham gia thế giới tiền mã hóa. Ví nóng như Trust Wallet phù hợp cho người mới nhờ sự tiện lợi, trong khi ví lạnh như Ledger Nano S lý tưởng cho lưu trữ an toàn lâu dài. Bảo mật là yếu tố then chốt – hãy luôn giữ cụm từ khôi phục và thiết bị ở nơi an toàn, tránh chia sẻ thông tin nhạy cảm. Bắt đầu với số tiền nhỏ để làm quen, rồi dần nâng cấp lên ví lạnh khi bạn tự tin hơn!
Xem thêm:
