Arbitrum là một trong số ít các giải pháp được tạo ra để giúp Ethereum mở rộng quy mô, nhưng Arbitrum là gì?
Mạng lưới Ethereum được xem là cái nôi của nhiều công nghệ tiên tiến thu hút người dùng, tuy nhiên Ethereum không thể mở rộng vì số giao dịch được hỗ trợ tối đa mỗi giây (TPS) chỉ ở mức 25, rất thấp so với các mạng lưới khác.
Bất cứ khi nào có sự gia tăng hoạt động, chẳng hạn như trong cơn sốt DeFi và NFT của năm 2021, mạng sẽ tắc nghẽn, đôi khi tăng phí giao dịch lên hơn $ 2.000 và mất tới 30 phút trở lên để các giao dịch được thực hiện. Điều tồi tệ hơn là phải trả các khoản phí cao ngay cả khi giao dịch không thành công, gây ra trải nghiệm tồi tệ cho hầu hết người dùng.
Điều này đã khiến nhiều người dùng thường xuyên quay lưng lại với mạng lưới. Do đó, một giải pháp mở rộng quy mô Ethereum được xem là việc cần phải được triển khai.
Arbitrum là gì?
Arbitrum được phát triển bởi Offchain Labs và là giải pháp mở rộng Layer 2 (L2) sử dụng công nghệ optimistic roll-up để cung cấp các giao dịch tốc độ cao và phí thấp hơn.
Nó được tạo ra để giúp giải quyết vấn đề phí giao dịch cao và tốc độ giao dịch chậm của mạng lưới Ethereum, cung cấp giải pháp có thể mở rộng và tiết kiệm chi phí hơn cho người dùng DeFi.
Ngay cả sau khi nâng cấp The Merge được triển khai vào tháng 9/2022, tốc độ và chi phí trên Ethereum vẫn không thể so sánh với Arbitrum, điều này đã dẫn đến việc người dùng và nhà phát triển đổ xô sang hệ sinh thái L2 này. Tổng giá trị tài sản bị khóa (TVL) đã đạt mức đỉnh kỷ lục 3,2 tỷ USD vào tháng 11/2021, và hiện tại, TVL đang ở mức khoảng 900 triệu USD, dẫn đầu hệ sinh thái Layer 2.
Arbitrum vẫn đang tiếp tục được phát triển, và thực tế có hai mạng lưới Arbitrum là One và Nova phục vụ các mục đích khác nhau. Đối với bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào Arbitrum One, nơi diễn ra hầu hết các hoạt động DeFi.
Nguồn: DeFiLlama
Arbitrum hoạt động như thế nào?
Arbitrum sử dụng công nghệ roll up, cho phép các giao dịch hợp đồng thông minh được thực hiện trên mạng lưới và cuộn lại thành một thông báo, sau đó sẽ được gửi đến Ethereum để xử lý.
Nói một cách đơn giản hơn, nó cuộn nhiều giao dịch trong hợp đồng thông minh thành một thông báo và gửi nó tới Ethereum để xử lý hàng loạt.
Điều này giúp phí trên Arbitrum rẻ hơn tới 50 lần so với phí trên Ethereum và có thể xử lý tới 65.000 TPS, bước nhảy vọt so với chưa đến 30 TPS của Ethereum, khiến Arbitrum trở nên hấp dẫn đối với người dùng cũng như nhà phát triển.
Với rất nhiều hoạt động và dòng tiền chảy vào, nhưng việc khai thác và hack vẫn là điều phổ biến trong không gian tiền điện tử, liệu nó có an toàn để sử dụng?
Arbitrum không chỉ được thiết kế với tốc độ cao và chi phí thấp mà còn đảm bảo an toàn.
Đầu tiên, mạng lưới thừa hưởng tính bảo mật của Ethereum vì các giao dịch được viết trực tiếp trên Ethereum, trong khi việc tính toán và lưu trữ các hợp đồng thông minh được thực hiện trên Arbitrum. Trình xác thực sẽ đóng gói tất cả các giao dịch thành một khối dưới dạng giao dịch trên Ethereum, còn được gọi là quá trình xác nhận.
Thứ hai, Arbitrum sử dụng trình xác thực và hệ thống slashing. Người dùng cần tham gia staking Ether để trở thành trình xác thực. Nếu một trình xác thực có hành động không trung thực, họ có thể mất số tiền đã staking.
Thứ ba, khi quá trình xác nhận được ghi nhận trên Ethereum, sẽ có 7 ngày để bất kỳ ai phản đối xác nhận này, cho phép họ “phản đối” bất kỳ xác nhận đáng ngờ nào.
Đây chỉ là một vài trong số nhiều cơ chế bảo mật được áp dụng để giữ an toàn cho mạng lưới.
Làm thế nào để kết nối tài sản với Arbitrum
Có nhiều cách để kết nối tài sản với mạng lưới Arbitrum, hãy cùng Tạp chí Bitcoin tìm hiểu một số phương thức sau.
Sử dụng cầu nối Arbitrum
Cách thông thường là sử dụng Cầu nối Arbitrum, thông qua ví tiền điện tử không lưu ký như Metamask.
Khi đã kết nối, người dùng sẽ có thể gửi ETH và các token ERC20 khác như USDC từ Ethereum đến Arbitrum One, tuy nhiên, cần kiểm tra kỹ để chắc chắn rằng đó không phải là Arbitrum Nova.
Chọn token ERC20 và số tiền muốn gửi, sau đó nhấp vào “Chuyển tiền sang Arbitrum One” để bắt đầu. Màn hình giao dịch của Metamask sẽ được bật lên và sau khi xác minh tất cả thông tin, người dùng cần nhấp vào nút ‘Xác nhận’.
Người dùng cần phải trả khoản phí từ $ 1 đến $5. Sau khi giao dịch được gửi đi, token sẽ đến Arbitrum sau khoảng 10 đến 60 phút tùy thuộc vào lưu lượng mạng lưới.
Ngoài ra, nếu không có ví tiền điện tử, người sử dụng cũng có thể gửi ETH và một số token ERC20 như USDC từ các sàn giao dịch tập trung được hỗ trợ, như Binance, trực tiếp đến Arbitrum.
Kết nối với Arbitrum
Khi đã nhận được token, người dùng sẽ cần kết nối ví không lưu ký của mình như Metamask với Arbitrum để có thể tham gia tương tác với token và các dApp Arbitrum khác.
Có thể làm điều này bằng cách nhấp vào nút Ethereum Mainnet để xem danh sách tính năng của “Arbitrum One” và “Arbitrum Nova”. Trong ví dụ này, chúng ta sẽ nhấp vào “Arbitrum One” và Metamask sẽ bật lên thông báo yêu cầu tích hợp. Sau khi chấp thuận, mạng lưới Arbitrum sẽ được thêm vào Metamask và sẽ yêu cầu chuyển sang Arbitrum.
Nếu thực hiện đúng theo hướng dẫn, người dùng sẽ có thể nhìn thấy “Arbitrum One” khi nhấp vào nút Network ở mục phía trên của Metamask.
Nếu không thành công, người dùng có thể truy cập chainlist.org và tìm kiếm Arbitrum, cố gắng kết nối với một vài địa chỉ RPC khác nhau cho đến khi một trong số chúng hoạt động.
Rút token từ Arbitrum sang Ethereum
Làm thế nào về việc rút tiền trở lại Ethereum? Có hai cách để rút ETH và token ERC20 từ Arbitrum sang Ethereum.
Cách nhanh nhất là sử dụng cầu nối của bên thứ ba, có thể được thực hiện trong vòng chưa đầy 30 phút. Vì có nhiều lựa chọn nên một công cụ tổng hợp cầu nối, chẳng hạn như Rango là cách thuận tiện để có được giá tốt nhất, vì nó giúp tìm thấy giá và phí tốt nhất giữa nhiều cầu nối.
Cách thông thường và an toàn hơn là sử dụng cầu nối Arbitrum, tuy nhiên, phương pháp này chậm hơn và sẽ mất khoảng 7-8 ngày để nhận được tiền. Sẽ có đồng hồ đếm ngược cho biết thời gian nhận được khoản tiền gửi và người dùng có thể kiểm tra trạng thái cũng như tiến hành rút tiền khi sẵn sàng, bằng cách nhấp vào mục hồ sơ ở trên cùng bên góc phải.
Hệ sinh thái Arbitrum
Kể từ khi được triển khai, ngày càng có nhiều dApp trên Arbitrum và giờ đây nó là một hệ sinh thái sôi động, phát triển mạnh với tư cách là mạng lưới L2 hàng đầu với hơn 100 giao thức.
Hãy cùng Tạp chí Bitcoin điểm qua một số giao thức thú vị, chẳng hạn như Uniswap, GMX, Dopex, Vesta Finance và Treasure DAO.
Uniswap
Uniswap là sàn giao dịch phi tập trung (DEX), nơi người dùng có thể hoán đổi tài sản và cung cấp thanh khoản mà không cần cấp phép.
UniswapV3 đã giới thiệu tính năng thanh khoản tập trung, trong đó người dùng có thể tập trung tất cả thanh khoản của họ vào phạm vi giá được chỉ định thay vì từ 0 đến vô cùng. Điều này cho phép thanh khoản cao hơn trong khi token đang giao dịch trong phạm vi giá.
Thanh khoản cao hơn tạo ra mức độ trượt giá thấp hơn, thu hút khối lượng giao dịch lớn hơn, đó là lý do tại sao Uniswap là một trong những DEX được giao dịch rộng rãi nhất trong không gian DeFi, bao gồm cả trên Arbitrum, đứng thứ 8 về khối lượng giao dịch trên nền tảng CoinGecko.
Khối lượng giao dịch nhiều hơn đồng nghĩa với việc tạo ra nhiều khoản phí hơn cho các nhà cung cấp thanh khoản, thu hút nhiều nhà cung cấp thanh khoản hơn, giúp Uniswap trở thành giao thức lớn thứ 4, tính theo TVL trên Arbitrum. Nó hiện có vốn hóa thị trường là 4,45 tỷ USD, đứng thứ 18 về vốn hóa thị trường.
GMX
GMX là sàn giao dịch giao ngay và vĩnh viễn phi tập trung với phí hoán đổi thấp và độ trượt giá bằng 0, nơi người dùng có thể đặt lệnh theo thị trường, limit hoặc kích hoạt với đòn bẩy lên tới 30 lần. Đây là một trong những giao thức phổ biến nhất trong hệ sinh thái Arbitrum.
Điều khiến cho GMX trở nên độc đáo so với các sàn giao dịch vĩnh viễn khác là các giao dịch hoán đổi không trượt giá của nó, nhờ vào việc sử dụng nguồn cấp dữ liệu giá oracle và token index.
GLP, là token cung cấp thanh khoản của GMX, trader có thể tiến hành giao dịch token này trên sàn và đây cũng là token tích lũy đến 70% tất cả các khoản phí được tạo trên nền tảng.
Trên Arbitrum, rổ GLP bao gồm các tài sản như ETH, BTC, LINK, UNI, USDC, USDT và DAI với các trọng số khác nhau, cân bằng như nhau giữa tài sản dễ bay hơi và stablecoin. Rổ 50-50 này đã được chứng minh là hấp dẫn đối với người dùng, đặc biệt là trong thị trường giảm giá hoặc biến động, nơi trader tìm kiếm một danh mục đầu tư ít rủi ro hơn.
Người dùng có thể nhận được index token bằng cách đúc với bất kỳ tài sản cơ bản nào cung cấp tính thanh khoản cho trader. Ngoài ra, holder GLP cũng kiếm được lợi nhuận khi trader thua lỗ, nhưng lại mất tiền khi trader kiếm được lợi nhuận, vì họ cung cấp tính thanh khoản, về cơ bản sẽ đóng vai trò tương tự ‘nhà cái’ trong sòng bạc.
May mắn thay, PnL (kết quả kinh doanh) ròng của trader đang có xu hướng giảm xuống, có nghĩa là holder GLP thực sự kiếm được lợi nhuận từ những trader đang thua lỗ ròng, khiến GLP trở thành một trong nhưng token hấp dẫn đối với người dùng đúc và nắm giữ chúng. Điều này làm tăng tính thanh khoản của GLP, thu hút nhiều trader hơn và tạo nên hiệu ứng bánh đà tích cực.
Giao thức cân bằng trọng số của tài sản thông qua phí đúc GLP. Nó không tự động cân bằng lại, điều đó có nghĩa là không có tổn thất tiêu chuẩn tạm thời.
Nếu một tài sản vượt quá trọng số mục tiêu, thì phí để đúc GLP của nó sẽ cao hơn. Tương tự như vậy, nếu một tài sản thấp hơn trọng số mục tiêu, phí đúc GLP sẽ thấp hơn hoặc thậm chí miễn phí.
Các tính năng này đã giúp cho GMX trở thành một trong những giao thức phổ biến nhất trên Arbitrum, với hơn 140.000 người dùng. Trong khoảng thời gian FTX sụp đổ, GMX đã chứng kiến sự gia tăng số lượng người dùng, khi một số nhà giao dịch đổ xô tìm đến giao thức như một giải pháp thay thế.
Với mức vốn hóa thị trường hiện tại là 327 triệu USD, GMX đứng đầu trên Arbitrum về TVL với tổng giá trị 370 triệu USD và khối lượng giao dịch, tính từ ngày 01/09/2021 đã vượt mức 65,3 tỷ USD.
GMX, token quản trị và tiện ích, cũng tích lũy 30% phí được tạo từ các giao dịch hoán đổi và đòn bẩy.
Dopex
Dopex là giao thức nhằm mục đích cung cấp tính thanh khoản tối đa và mức độ rủi ro tối thiểu cho các trader quyền chọn.
Với mức vốn hóa thị trường hiện tại là 36,6 triệu USD, Dopex xếp thứ 11 trên Arbitrum với TVL là 17 triệu USD.
Tương tự như hầu hết các nền tảng quyền chọn, Dopex cung cấp quyền chọn mua và quyền chọn bán với phạm vi giá cố định trong thời hạn hàng tuần, hàng tháng và hàng quý đối với ETH. Nó cũng cung cấp một số hợp đồng quyền chọn khác như GMX, GOHM, CRV và thậm chí cho các mã thông báo của riêng của mình như DPX và rDPX.
Điều khiến Dopex trở nên khác biệt là Single Staking Option Vaults (SSoV) của họ cho phép người dùng kiếm được lợi tức thụ động không rủi ro bằng cách gửi tài sản dưới dạng thanh khoản cho người dùng muốn mua quyền chọn mua và quyền chọn bán những tài sản này.
Các SSoV là một cách phổ biến để kiếm lợi nhuận thụ động với các chiến lược khác nhau, hoạt động tốt hơn tùy thuộc vào chuyển động của thị trường, cho dù đó là theo xu hướng hay đi ngang, nhưng nhìn chung, phương thức này không hoạt động tốt trong các giai đoạn quá biến động.
Dopex sử dụng mô hình token kép, với DPX là token quản trị có tích lũy giá trị và rDPX được phân phối dưới dạng rebate token (chiết khấu) cho những người tham gia pool quyền chọn trong trường hợp họ gánh chịu thua lỗ. veDPX bị khóa trong khi người dùng có thể tham gia staking DPX để mang lại giá trị tích lũy thông qua phân bổ phí giao thức, phần thưởng staking,…
Vesta Finance
Vesta Finance là giao thức cho vay trên Arbitrum cho phép người dùng vay stablecoin VST, dựa trên nhiều loại tài sản thế chấp với phí đúc, nhưng không tính lãi, để đạt được hiệu quả sử dụng vốn cao hơn.
Với mức vốn hóa thị trường hiện tại là 6,48 triệu USD, Vesta đứng thứ 13 trên Arbitrum cùng TVL là 57,55 triệu USD.
Sử dụng ETH làm ví dụ, người dùng sẽ có thể vay bằng ETH trên Vesta Finance với tỷ lệ thế chấp tối thiểu 110%, cùng lãi suất bằng 0. Điều này có nghĩa là người sử dụng sẽ có thể đúc lượng VST trị giá tới $ 90,9 với tài sản thế chấp trị giá $ 100.
Vesta cũng cho phép nhà đầu tư kiếm VSTA để cung cấp thanh khoản VST trên nền tảng của họ, được sử dụng để thanh lý ngay lập tức bất kỳ kho tiền (vault) nào có tỷ lệ thế chấp tối thiểu. Quá trình thanh lý này có thể được bắt đầu bởi bất kỳ ai và mang lại lợi nhuận cho những người gửi tiền vào các pool.
Treasure DAO
Treasure là hệ sinh thái NFT phi tập trung trên Arbitrum được xây dựng dành riêng cho các dự án metaverse.
Treasure có mức vốn hóa thị trường hiện tại là 56 triệu USD, xếp thứ 9 trên Arbitrum với TVL là 25,7 triệu USD.
Một trong những dự án này là Bridgeworld, game P2E được xây dựng trong hệ sinh thái Treasure. Trò chơi xoay quanh chiến lược giao dịch và kiểm soát đất đai bằng cách canh tác các nguồn tài nguyên chính. Nó cũng cho phép thành lập các bang hội và DAO, giúp tối ưu hoá các chiến lược canh tác.
Trove là thị trường NFT chính trong hệ sinh thái Treasure, cho phép giao dịch bằng cả ETH và MAGIC. Nó tích hợp các cấp độ người dùng và hệ thống thành tích để cung cấp trải nghiệm cho người sưu tập NFT.
MAGIC là đơn vị tiền tệ duy nhất trong hệ sinh thái Treasure, có thể được staking để kiếm phần thưởng và sử dụng để mua NFT trên Trove. Bên cạnh các giao dịch trên thị trường, nó cũng đóng vai trò là vốn dự trữ cho không gian metaverse trong Treasure.
Arbitrum và Optimism
Arbitrum và Optimism đều là optimistic roll-up và có vẻ giống nhau, tuy nhiên, chúng có các phương pháp giải quyết tranh chấp khác nhau khi xác thực các giao dịch trên Ethereum.
Optimism sử dụng single-round fraud proofs (bằng chứng gian lận) được thực thi trên Ethereum, trong khi Arbitrum sử dụng một kỹ thuật phức tạp hơn được gọi là multi-round fraud proofs được thực hiện off-chain, hiệu quả hơn và tiết kiệm chi phí hơn so với của Optimism.
Trong khi Optimism có chưa đến 100 giao thức, Arbitrum có hơn 130 giao thức và tổng TVL của Arbitrum nhiều hơn khoảng 60% so với Optimism.
Ngoài ra, có một mạng lưới riêng biệt khác được gọi là Arbitrum Nova thậm chí còn nhanh hơn, rẻ hơn so với Arbitrum, dành cho các giao dịch xã hội và gaming.
Sau đợt airdrop Aptos và Optimism, nhiều người đang dành sự quan tâm tới các blockchain L1/L2 khác chưa có token, bao gồm cả Arbitrum.
Airdrop Arbitrum
Airdrop là phương pháp khuyến khích người dùng tương tác với giao thức bằng cách thưởng cho những người đã đáp ứng các yêu cầu nhất định bằng token được trả trực tiếp vào ví của họ.
Những người săn airdrop hiện đang chú ý đến Arbitrum vì dự án đã nhiều lần gợi ý về các đợt airdrop của họ. Sau đây sẽ là một số điều mà người dùng cần lưu ý để có khả năng tham gia vào airdrop của Arbitrum trong tương lai.
- Tương tác với Arbitrum dApps
- Nhận Guild role trên Discord
Bước đầu tiên là tương tác với các dApp của Arbitrum, chẳng hạn như cầu nối Arbitrum.
Sau khi chuyển tiền qua cầu nối, hãy tương tác với các ứng dụng dApp khác nhau như GMX và Dopex.
Arbitrum thậm chí đã thiết lập guid page, nơi người dùng có thể thu thập các “role discord” bằng cách hoàn thành một số nhiệm vụ nhất định. Hầu hết các token này có thể được mua thông qua sàn giao dịch 1inch và sẽ cần khoảng $ 10 để hoàn thành các bước này (bao gồm cả phí gas).
Cuối cùng, Arbitrum Odyssey, sự kiện được tổ chức giữa Arbitrum, Ratwell, Sugoi, và Project Galaxy nhằm tạo động lực cho người dùng khai phá Arbitrum, đã diễn ra thành công và người dùng tương tác với nó đã nhận được Arbitrum Odyssey NFT, nếu đã bỏ lỡ sự kiện này, người dùng có thể mua NFT để hoàn thành 1 trong những role trên Discord.
Optimism đã nhân đôi TVL của họ sau khi diễn ra airdrop, tăng thứ hạng của từ vị trí thứ 5 lên vị trí thứ 2 và mang lại phần thưởng trị giá $ 10.000 cho người dùng, do đó, airdrop từ Arbitrum cũng được xem là sự kiện được mong chờ nhiều nhất của mạng lưới L2 này.
Lời kết
Ethereum đang phải đối mặt với những thách thức về khả năng mở rộng và các giải pháp Layer 2 như Arbitrum là một cách tuyệt vời để mở rộng hệ sinh thái Ethereum, mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn, trong khi vẫn duy trì bảo mật và tự quản lý vốn.
Với tốc độ giao dịch cao và phí thấp, có thể một ngày nào đó, việc áp dụng hàng loạt DeFi sẽ chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của các mạng lưới Layer 2, đồng thời lượng lớn giao dịch sẽ được xử lý thông qua Arbitrum, thay vì trực tiếp trên Ethereum.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi kênh Tiktok của Tạp Chí Bitcoin tại đây: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Tin đồn Arbitrum sắp airdrop làm dấy lên suy đoán về token mới
- GMX vượt Uniswap với 15,7 triệu đô la phí giao dịch trong 4 tuần, giá token tăng 11%
- CEO OpenSea: Thất bại của FTX là “cơ hội” để tái tập trung vào niềm tin
Việt Cường
Theo CoinGecko