EOS là gì?
EOS là một nền tảng blockchain phi tập trung được phát triển để giải quyết các vấn đề về tốc độ, chi phí và khả năng mở rộng mà các blockchain truyền thống như Bitcoin và Ethereum gặp phải. Ra mắt bởi công ty Block.one, EOS nhằm cung cấp một hệ sinh thái thân thiện với nhà phát triển, cho phép xây dựng các ứng dụng phân tán (DApps) với hiệu suất cao.
EOS sử dụng cơ chế đồng thuận Delegated Proof-of-Stake (DPoS), trong đó cộng đồng bỏ phiếu chọn 21 nhà sản xuất khối chịu trách nhiệm xác nhận giao dịch. Điều này giúp EOS đạt tốc độ giao dịch lên đến hàng nghìn giao dịch mỗi giây, vượt trội so với Ethereum thời điểm ra mắt. Đặc biệt, người dùng cuối không phải trả phí giao dịch; thay vào đó, các nhà phát triển DApps mua tài nguyên hệ thống (RAM, CPU, NET) để vận hành ứng dụng của họ.
Ứng dụng thực tế
EOS được thiết kế để hỗ trợ các ứng dụng thực tế trong nhiều lĩnh vực, với một số ví dụ nổi bật:
- Trò chơi: Upland, một trò chơi bất động sản ảo, cho phép người chơi mua bán tài sản kỹ thuật số gắn liền với địa điểm thực tế, tận dụng tốc độ và khả năng mở rộng của EOS.
- Tài chính phi tập trung (DeFi): Các dự án như EOSFinex và Defibox cung cấp nền tảng giao dịch và vay phi tập trung với chi phí thấp.
- Quản lý danh tính: EOS hỗ trợ các giải pháp xác minh danh tính an toàn, minh bạch, phù hợp cho doanh nghiệp và tổ chức.
- Nội dung số: Everipedia, một bách khoa toàn thư phi tập trung, đã chuyển từ Ethereum sang EOS để tận dụng hiệu suất cao hơn và chi phí thấp hơn.
Lịch sử và phát triển
EOS được công bố vào năm 2017 bởi Block.one, một công ty do Brendan Blumer và Dan Larimer thành lập. Dự án nhanh chóng thu hút sự chú ý với đợt ICO kéo dài một năm (từ tháng 6/2017 đến tháng 6/2018), huy động được hơn 4 tỷ USD – một kỷ lục trong ngành tiền mã hóa lúc bấy giờ.
- 2017: EOS ra mắt whitepaper và bắt đầu ICO, với mục tiêu trở thành “Ethereum killer” nhờ tốc độ và khả năng mở rộng vượt trội.
- 2018: Mạng chính (mainnet) của EOS chính thức khởi chạy vào tháng 6 sau khi cộng đồng bỏ phiếu chọn 21 nhà sản xuất khối đầu tiên. Tuy nhiên, quá trình khởi chạy gặp một số trục trặc kỹ thuật ban đầu.
- 2019: Block.one công bố Voice, một mạng xã hội phi tập trung trên EOS, nhằm cạnh tranh với các nền tảng như Facebook, nhưng dự án sau đó gặp khó khăn trong việc phát triển.
- 2021: Cộng đồng EOS tách khỏi Block.one, với dự án được tiếp quản bởi EOS Network Foundation (ENF) dưới sự lãnh đạo của Yves La Rose, đánh dấu bước chuyển mình sang quản trị cộng đồng.
Hiện tại, EOS tiếp tục phát triển với các bản cập nhật như Leap 3.1 (2022), cải thiện hiệu suất và hỗ trợ hợp đồng thông minh, hướng tới việc phục hồi vị thế trong thị trường blockchain.
Câu chuyện hay và sự kiện đáng chú ý
EOS đã trải qua một số sự kiện nổi bật:
Sự kiện |
Chi tiết |
ICO kỷ lục (2017-2018) |
Huy động hơn 4 tỷ USD, trở thành đợt ICO lớn nhất trong lịch sử tiền mã hóa. |
Khởi chạy mainnet (2018) |
Gặp trục trặc kỹ thuật, nhưng vẫn đánh dấu bước chuyển sang blockchain độc lập. |
Voice ra mắt (2019) |
Mạng xã hội phi tập trung của Block.one, nhưng không đạt được thành công lớn. |
Tách khỏi Block.one (2021) |
Cộng đồng EOS giành quyền kiểm soát, thành lập EOS Network Foundation. |
Ngoài ra, EOS từng hợp tác với các tổ chức lớn như Google Cloud (2020) để khám phá tích hợp blockchain, và dự án Everipedia đã giúp nâng cao uy tín của EOS trong lĩnh vực nội dung số.
Đội ngũ đằng sau EOS
Đội ngũ sáng lập EOS bao gồm:
- Dan Larimer: Nhà phát triển chính của EOS, nổi tiếng với việc sáng tạo BitShares và Steemit, rời Block.one vào năm 2021 để theo đuổi các dự án riêng.
- Brendan Blumer: CEO của Block.one, chịu trách nhiệm định hướng chiến lược và huy động vốn, hiện vẫn giữ vai trò quan trọng trong công ty.
- Yves La Rose: Lãnh đạo EOS Network Foundation từ năm 2021, dẫn dắt cộng đồng sau khi tách khỏi Block.one, tập trung vào quản trị phi tập trung.

Block.one từng là trung tâm phát triển EOS, nhưng hiện tại cộng đồng toàn cầu với hơn 100 nhà phát triển và hàng chục nhà sản xuất khối đóng vai trò chính trong việc duy trì và cải tiến mạng lưới.
Kết luận
EOS là một nền tảng blockchain đầy tham vọng, với mục tiêu trở thành xương sống cho các ứng dụng phi tập trung nhờ tốc độ cao, khả năng mở rộng và mô hình không phí cho người dùng. Dù trải qua nhiều thách thức như khởi chạy mainnet đầy trắc trở và sự tách biệt khỏi Block.one, EOS vẫn duy trì tiềm năng trong các lĩnh vực như trò chơi, DeFi và quản lý danh tính. Với sự chuyển giao sang quản trị cộng đồng, EOS đang nỗ lực lấy lại ánh hào quang ban đầu và khẳng định vị thế trong ngành blockchain.