Vào ngày 10 tháng 8 năm 2017, Vitalik Buterin và Joseph Poon đã cho ra mắt dự thảo ban đầu về dự án Plasma. Khi thực hiện giải pháp mở rộng Ethereum, chúng tôi muốn xem xét kỹ hơn về bản chất của Plasma.
Tại sao Plasma lại trở nên cần thiết?
Ứng dụng và tính khả thi của tiền kỹ thuật số đối với thế giới thật dựa trên khả năng mở rộng của công nghệ. Thật không may, hiện tại hai Blockchain phổ biến nhất là Bitcoin và Ethereum vẫn còn khá hạn chế về số lượng giao dịch có thể được xử lý trong một thời gian nhất định. Điều này dẫn đến trường hợp một ứng dụng đơn lẻ có thể phá hủy mạng lưới bất cứ lúc nào. Khi đề cập đến việc các vấn đề về khả năng mở rộng đang hạn chế khả năng cạnh tranh của Blockchain với các hệ thống tập trung người ta thường hay ví dụ so sánh với VISA. Trong khi nhà cung cấp thẻ tín dụng phổ biến đang xử lý tối đa 2.000 giao dịch mỗi giây, thì Ethereum hiện bị giới hạn khoảng 15 giao dịch mỗi giây.
Ethereum Plasma là gì?
Ethereum Plasma đã giới thiệu một giải pháp mở rộng quy mô mới có thể cho phép Ethereum thực hiện nhiều giao dịch hơn trên mỗi giây so với hiện tại. Giống như các kênh thanh toán trong mạng lưới Bitcoin Lightning, Plasma là một kỹ thuật thực hiện các giao dịch ngoài chuỗi trong khi dựa vào nền tảng Blockchain Ethereum để bảo mật cho nó. Do đó, Plasma có thể được phân loại thành nhóm công nghệ đang phát triển thịnh hành “off-chain” ngày nay bao gồm các kênh nhà nước và Truebit. Trong khi giải quyết các vấn đề khác nhau, mọi hoạt động đều được thực hiện bên ngoài Ethereum. Tuy nhiên, những kỹ thuật này đảm bảo mức độ bảo mật và tính nhất quán.
Plasma còn phát triển ý tưởng trên sâu rộng hơn nữa bằng cách cho phép tạo ra các Blockchain “con” gắn liền với Blockchain Ethereum “chính”. Những chuỗi con này thậm chí có thể sinh ra chuỗi con riêng của chúng, mà chính chúng có thể có một bộ chuỗi con khác. Vì vậy, Plasma về cơ bản là nhiều Blockchain phân nhánh liên kết với một Blockchain gốc.
Ethereum sẽ tiếp tục xử lý các smart contract theo cách tương tự như cách các contract này đang được xử lý, ngoại trừ các giao dịch phát sinh đã hoàn thành trên chuỗi Ethereum công cộng. Hãy suy nghĩ về nó như một nhánh cây phân cấp của các chuỗi bên, định kỳ chuyển thông tin trở lại chuỗi chính.
Kết quả là, các hoạt động phức tạp hơn có thể được thực hiện trên chuỗi con hơn là mặc định thực hiện trên chuỗi chính, cho phép các nhà phát triển chạy toàn bộ các ứng dụng với hàng ngàn người dùng. chuỗi Plasma này có thể hoạt động ở tốc độ nhanh hơn và chi phí thấp hơn so với chuỗi chính, vì chúng không cần phải được nhân rộng trên toàn bộ Blockchain Ethereum.
Plasma hoạt động như thế nào?
Để hiểu cách thức hoạt động của Plasma, chúng ta hãy xem ứng dụng của công nghệ này trong thực tế.
Hãy tưởng tượng rằng bạn đang tạo ra một trò chơi sưu tập tiền kỹ thuật số trên Ethereum. Thứ cần sưu tầm sẽ là token ERC 721, nhưng có một số tính năng và thuộc tính cho phép người dùng chơi với nhau – như Pokemon Go. Nhưng để chơi trò này trên chuỗi lại tốn nhiều chi phí, vì vậy bạn quyết định sử dụng Plasma thay cho ứng dụng của mình.
Ban đầu, các smart contract được tạo ra trên chuỗi chính Ethereum. Các smart contract này hoạt động như là “gốc” của chuỗi con Plasma. Mục nhập chuỗi chính này bao gồm các quy tắc cơ bản của chuỗi con, ghi lại các harsh của chuỗi con và cho phép người dùng di chuyển tài sản giữa chuỗi chính Ethereum và chuỗi con.
Sau khi chuỗi con được tạo ra, chúng sẽ có thuật toán đồng thuận riêng, độc lập với chuỗi chính Ethereum. Lấy Proof of Stake (PoS) làm ví dụ. Cơ chế đồng thuận này không phụ thuộc vào nguồn điện các miner sử dụng để chạy thuật toán băm mà đúng hơn là các nhà sản xuất khối được khuyến khích kinh tế để duy trì tính trung thực do một tài sản thế chấp sẽ bị phá hủy trong trường hợp có hành vi gian lận. Thuật toán đồng thuận này thường cho phép thời gian tạo khối nhanh hơn PoW.
Khi chuỗi con được khởi tạo, các quy tắc cơ bản của trò chơi có thể được thiết lập và triển khai các smart contract chứa quy tắc trò chơi trên chuỗi con. Khi đó, các token ERC721 được tạo ra trên chuỗi chính Ethereum, và sau đó được chuyển vào chuỗi con bằng cách sử dụng gốc plasma.
Một khi chuỗi con được thiết lập và khởi chạy, người tạo khối định kỳ cam kết xác nhận chuỗi chính, bảo đảm trạng thái hiện tại của chuỗi con là hợp lệ theo các quy tắc đồng thuận. Khi người dùng chơi trò chơi này, họ đang thực hiện ứng dụng mà không cần phải tương tác trực tiếp với chuỗi chính.
Liệu Plasma có an toàn?
Đọc đến đây, nhiều người sẽ tự hỏi liệu Plasma có an toàn và liệu những giao dịch trên chuỗi con có không đổi?
Tuy nhiên, ngay cả trong một kịch bản mà tại đó một thực thể đơn lẻ kiểm soát hơn 100% lượng block sản sinh trên chuỗi con (hashrate, cổ phần, vv… theo thuật toán đồng thuận), Plasma đảm bảo rằng mọi bên luôn có thể rút tiền và tài sản của họ sẽ trở lại vào chuỗi chính bất cứ lúc nào. Vì vậy, ngay cả trong trường hợp kẻ tấn công đang cố gắng kiểm soát mạng, điều tồi tệ nhất có thể xảy ra là bạn bị buộc phải rời khỏi chuỗi con.
Cơ chế bảo mật chính đằng sau Plasma là “Plasma exits” – quá trình cho phép người dùng trên chuỗi Plasma ngừng tham gia vào chuỗi và chuyển quỹ của họ trở lại chuỗi chính.
Khi người dùng giao dịch trong chuỗi Plasma và muốn chuyển tiền của họ vào chuỗi chính, họ sẽ gửi vào giao dịch “exit” (nghĩa là bằng chứng về lịch sử giao dịch chứng minh họ sở hữu một số tiền nhất định). Lúc đó sẽ có một “giai đoạn thử thách”. Cơ chế thử thách đã xuất hiện trong hầu hết các giải pháp off – chain, chẳng hạn như mạng lưới Bitcoin Lightning. Về cơ bản, bạn cho phép bất kỳ ai thử thách yêu cầu của bạn bằng cách gửi bằng chứng đánh dấu khiếu nại của bạn là không hợp lệ hoặc lỗi thời (trong Plasma này có thể là bằng chứng Merkle về lịch sử giao dịch, trong các kênh của Lightning Network có thể là tin nhắn đã ký từ một bên khác).
Ngoài ra, khi thực hiện một giao dịch có thể bị thử thách, bạn cũng được yêu cầu đính kèm một khoản tiền thưởng nhỏ, để khuyến khích mọi người thách thức bạn, nếu họ tin rằng hành vi của bạn là độc hại. Nó giống như cố gắng ăn cắp một cái gì đó và nói “Tôi sẽ trả cho bạn 5 USD nếu bạn có thể bắt được tôi.”
Trong trường hợp bình thường, nếu Bob muốn chuyển X ETH trở lại chuỗi chính, anh ta sẽ gửi một giao dịch “exit” (cộng với tiền thưởng là tài sản thế chấp), và nếu nó không bị thách thức, anh ta có thể yêu cầu X ETH trên chuỗi chính. Nếu người nào thử thách thành công giao dịch “exit” của Bob, giao dịch đó sẽ bị hủy và người thách đấu sẽ nhận được tiền thưởng. Vì vậy, tất cả những người tham gia không được khuyến khích lợi dụng truyền các khối không hợp lệ đến chuỗi con để thực hiện mục đích kinh tế.
Những lợi ích chính của Plasma
– Plasma sẽ giúp Blockchain Ethereum xử lý các tập dữ liệu lớn hơn nhiều so với hiện tại.
– Cho phép các ứng dụng tính toán chuyên sâu khác nhau chạy trên Blockchain nhờ cải tiến về năng lực giao dịch. Nó cũng sẽ tăng tốc độ giao dịch đủ để cho phép các ứng dụng phi tập trung hoạt động mà không phải lo lắng về việc tồn đọng.
– Bởi số lượng nút phải xử lý giao dịch giảm đáng kể, phí có thể thấp hơn nhiều và hoạt động có thể nhanh hơn.
– Plasma sẽ loại bỏ các dữ liệu không cần thiết trong chuỗi chính. Điều này tiết kiệm một lượng lớn sức mạnh xử lý và bộ nhớ cho các nút Ethereum.
– Plasma tương thích với các giải pháp mở rộng chuỗi khác nhau như sharding, kích thước block khác nhau, v.v.
– Plasma cải thiện đáng kể khả năng mở rộng sổ cái dẫn đến khả năng lưu trữ dữ liệu cao hơn cho các ứng dụng dựa trên Ethereum.
Liệu Plasma có tồn tại bất cập?
Mối quan tâm chính liên quan đến đề xuất xây dựng Plasma hiện tại là điều gì sẽ xảy ra nếu mọi người sử dụng chuỗi con rời khỏi sidechain cùng một lúc. Trong trường hợp thoát hàng loạt, chuỗi chính Ethereum có thể không có đủ năng lực để xử lý các giao dịch của mọi người trong thời gian thử thách. Điều này có nghĩa là người dùng có thể mất tiền. May mắn thay, có nhiều kỹ thuật có thể để ngăn chặn điều này, ví dụ như kéo dài thời gian thử thách.
Khi nào Plasma được trình làng?
Plasma vẫn đang trong giai đoạn trứng nước. Nếu bạn quan tâm đến việc tìm hiểu thêm về tiến độ phát triển hiện tại trên Plasma, hãy xem đề xuất gần đây của Vitalik về “Minimal Viable Plasma” (Plasma khả dụng tối thiểu)
Theo TapchiBitcoin/Medium
Nhà sáng lập Ethereum Vitalink Buterin hé lộ về dự án Plasma Scaling
