Từ IPO tới ICO: Bước nhảy vọt hay một sự bổ sung mới cho huy động vốn

Với việc xu hướng ICO và công nghệ IPO đang thịnh hành trở lại, các hãng công nghệ và nhà đầu tư nên xem xét hướng đi nào? Trong bài viết dưới đây, tác giả John Kennedy sẽ phân tích những mặt lợi và hại của 2 dự án này.

Sự ra mắt thị trường chứng khoán được chờ đợi từ lâu của Dropbox trên Nasdaq đã diễn ra vào ngày thứ sáu (23 tháng 3). Công ty Cloud Storage (Lưu trữ đám mây), bắt đầu vào năm 2008 với tấm séc trị giá 12.000 đô la từ Y Combinator, ngưng hoạt động vào buổi tối thứ Sáu với giá trị khoảng 12 tỷ đô la.

Đó là đợt phát hành cổ phiếu công nghệ ra công chúng lần đầu (tech IPO) lớn nhất kể từ đợt IPO của Snapchat vào năm ngoái.

Có một cảm giác mơ hồ rằng nó có thể báo hiệu sự khởi đầu của một loạt các đợt IPO công nghệ từ “những chú kỳ lân” (câu lạc bộ độc quyền của các các hãng công nghệ có giá trị từ 1 tỷ USD trở lên). Giờ đây, mọi ánh mắt đều hướng về các công ty từ Airbnb đến Uber và Stripe, hãng công nghệ thanh toán được thành lập bởi anh em người Ireland, John và Patrick Collison, được ước tính trị giá 9 tỷ đô la vào năm 2016.

Tính chất nhỏ giọt của các đợt IPO công nghệ cao trong thập kỷ qua – từ Google cho đến Facebook, Twitter, Atlassian và các công ty khác – đều không là gì so với những làn sóng dữ dội của năm 1999 khi các đợt IPO của các công ty dot-com hầu như xảy ra hàng ngày, cho đến khi một sự kiện điều chỉnh thị trường xảy ra tháng 3 năm 2000 đã khiến ngành công nghiệp trở nên “choáng váng” trong hơn một thập kỉ.

Trước đó, mọi người vẫn chưa biết đến IPO và khái niệm về vốn đầu tư mạo hiểm cũng chưa xuất hiện, cho đến khi một công ty Ireland có tên là Iona Technologies – được thành lập một cách lặng lẽ trong một phòng nghiên cứu tại trường Đại học Trinity College Dublin bởi Chris Horn, Sean Baker và Annrai O’Toole – đã làm nên lịch sử. Vào năm 1997, Iona trở thành công ty công nghệ Ireland thứ hai được công bố trên sàn giao dịch Nasdaq, đợt IPO lớn thứ năm trong lịch sử của Nasdaq vào thời điểm đó, thu được 137 triệu đô la trong quá trình này.

Tôi đã có cuộc gặp gỡ với Horn tại văn phòng Iona ở quận Ballsbridge vào năm 2000, ông ấy chỉ vào ba trong số bốn tập khổng lồ trông giống như những cuốn danh bạ điện thoại và nói rằng đây chỉ là những tài liệu đăng ký cho IPO. Đó là một bài học bổ ích khi biết rằng các đợt IPO đều là những công việc khó khăn và dường như mọi thứ đã bắt đầu thuận tiện trở lại đối với công ty này. Cuối cùng thì Horn cũng bán Iona với giá 162 triệu USD vào năm 2008.

Các công ty khác từng là một phần trong kỷ nguyên IPO của Ireland như Trintech và Baltimore giờ đây chỉ là những chú thích trong lịch sử ngành công nghiệp công nghệ Ireland, nhưng những bài học trong thời đại của họ nói rằng việc công khai và đặt số phận của công ty bạn vào trong tay những nhà đầu tư theo cảm tính là một sự đánh cược to lớn.

Tuy nhiên, việc công khai được cho là một chỉ dẫn hiệu quả về sự nhạy bén công nghệ của một quốc gia và, thật đáng buồn, các hãng công nghệ của Ailen chưa bao giờ bắt kịp được tốc độ của các quốc gia “cùng kích cỡ” như Israel. Khác với Israel, Ailen không có Tổ hợp quân sự – công nghiệp to lớn để cho ra quân đoàn của những nhà sáng lập và các startup về an ninh mạng.

Tuy nhiên, các đợt IPO công nghệ của Ailen đang diễn ra và chúng đang bắt kịp tiến độ.

Trong những năm gần đây, các công ty quản lý đội xe đám mây (cloud fleet management) như Fleetmatics đã cho thấy sự khả thi trong việc đi từ một văn phòng nhỏ bé nằm trên một đại lý bán báo ở Templeogue, phía nam Dublin, để trở thành một công ty được liệt vào danh sách trên Sở Giao dịch Chứng khoán New York. Fleetmatics được mua lại bởi mạng di động Verizon của Mỹ vào năm 2016 với giá 2,4 tỷ USD.

Trong những tuần gần đây, có thêm 2 đợt IPO của các hãng công nghệ Ireland đã thu hút sự chú ý của tôi.

Zutec, một công ty phần mềm xây dựng ở Dublin, được liệt vào danh sách trên thị trường Nasdaq First North ở Stockholm để huy động 5,7 triệu Euro từ việc bán cổ phần.

Chỉ vài ngày sau đó, công ty phần mềm Wexford Immersive VR Education đã ra mắt đợt IPO trong một danh sách kép trên thị trường chứng khoán Dublin Enterprise và thị trường đầu tư thay thế AIM ở London, huy động được 6 triệu bảng Anh (6.7 triệu euro) vốn đầu tư.

Liệu nó có ra hiệu cho sự trở lại của những ngày tháng sôi động của các IPO đối với các hãng công nghệ của Ireland? Có thể đấy. Và. Nếu có, thì đã đến lúc rồi đấy.

Đầu tư bằng Trí tuệ Đám đông (crowd wisdom)

Hướng đi cơ bản để tài trợ cho các hãng công nghệ cao của Ireland vẫn là đầu tư mạo hiểm. Theo những số liệu gần đây từ Hiệp hội Vốn đầu tư Ireland, các hãng công nghệ của Ireland đã huy động được gần 1 tỷ Euro vốn đầu tư mạo hiểm trong năm 2017.

Các con số từ TechIreland ở mức vừa phải 580,2 triệu Euro năm 2017, chỉ ra rằng các công ty do phụ nữ lãnh đạo chỉ bảo đảm 79,4 triệu euro, chuẩn bị một chiến dịch mới đẩy mức này lên 100 triệu Euro vào năm 2018.

CEO của Enterprise Ireland, Julie Sinnamon, mới đây tiết lộ rằng 35% số Startup có tiềm năng lớn (HPSUs) được hỗ trợ năm 2017 đều được lãnh đạo bởi phụ nữ. Sinnamon nói với Siliconrepublic.com rằng cô ấy muốn thấy con số này lên đến 50%.

Vào năm 2018, các phương án đầu tư cho các hãng công nghệ của Ireland còn đa dạng hơn nhiều so với những khu đất hoang tồn tại từ năm 2000 đến năm 2012.

Nhiều hãng công nghệ – một phần theo yêu cầu của các nhà đầu tư mạo hiểm để chứng minh sản phẩm của họ có khả năng được thị trường tiếp nhận – đã phát động hình thức crowdfunding (hình thức kêu gọi vốn từ cộng đồng).

Các ví dụ gần đây bao gồm: Startup lĩnh vực Fintech (Công nghệ tài chính) – Flenders tại Dublin (500.000 bảng Anh), House My Dog (206480 bảng) và Sugru của Jane Ní Dhulchaointigh (hiện đang gần 9.4 triệu Euro cả về vốn cộng đồng và vốn đầu tư mạo hiểm).

Một hướng đi mới đầy lôi cuốn khác đó là ICO (hình thức huy động vốn đầu tư bằng Cryptocurrency), nhờ đó các công ty tạo ra loại tiền mã hóa riêng một cách hiệu quá, giống như Bitcoin sử dụng các công nghệ Blockchain vậy.

Đối với một số người, trong đó có cả tôi, các dự án ICO điều khiển bởi các loại cryptocurrency hiện nay đều có sự rủi ro và có thể đại diện cho Đấu giá Tulip Hà Lan trong thời đại của chúng ta, hoặc dot-com 2.0.

Về cơ bản, một công ty tạo ra một loại tiền tệ để kiếm tiền bằng cách sử dụng sổ cái Blockchain. Tuy nhiên, các dự án ICO không được điều chỉnh và vì vậy chúng luôn đi kèm với những rủi ro. Trong những tuần gần đây, Google đã theo bước chân của Facebook để cấm tất cả các quảng cáo cho giao dịch cryptocurrency hoặc các dự án ICO sắp tới.

Mặc dù các đồng tiền mã hóa có sự biến động trong năm vừa qua, cho thấy Bitcoin tăng hơn 20.000 USD trong giá trị mỗi đồng coin, và sự gia tăng của các dự án ICO đã huy động được 5.6 tỷ USD trong năm 2017 – ngày càng có nhiều sự hoài nghi xung quanh cơn sốt tiền mã hóa này.

Các dự án ICO ở Ireland vẫn chỉ đang trong giai đoạn “mới sinh” và theo một báo cáo mới đây, Enterprise Ireland đã ra lệnh cho hai công ty cục bộ thuộc lĩnh vực Fintech, MingoCoin và Confideal, loại bỏ thông tin của website nói rằng cơ quan Nhà nước đã tài trợ cho các sự án ICO sắp tới của họ.

Trong những tuần gần đây, chúng tôi đã báo cáo rằng Startup Blocknubie tại Dublin đã huy động được 5 triệu USD trong một đợt pre-sale từ các nhà đầu tư khác nhau thuộc hệ sinh thái công nghệ Blockchain trên khắp thế giới. Công ty này đang biến mình thành nguồn lực cho các Startup thuộc công nghệ Blockchain.

ICO cuối cùng cũng có thể làm lu mờ vốn đầu tư mạo hiểm dưới vai trò là một hình thức cấp vốn. Tuy nhiên, các thị trường này không được điều chỉnh, vì vậy không có các lựa chọn để bảo vệ các nhà đầu tư.

Và đó là một câu hỏi lớn: các dự án ICOs có phải là một cơn sốt được thúc đẩy bởi một tâm lý “đổ xô đi tìm vàng”?

Nếu vậy, những tháng ngày “tung hoành ngang dọc” của ICO có thể sẽ sớm chấm dứt. Theo Bài báo Công nghệ của MIT, Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ (US Securities and Exchanges Commission), chịu trách nhiệm giám sát tất cả các thị trường công, chuẩn bị đưa một khuôn khổ pháp lý để quản lý ICO.

Đó là một tin dễ chịu bởi vì ít nhất nó có thể bảo vệ cho các nhà đầu tư – hãy nhớ rằng, tất cả các sự suy đoán đều là đánh cược – nhưng có thể đem lại sự tin tưởng đối với các dự án ICO có giá trị.

Sự trở lại của các hãng công nghệ Ireland với thời kỳ IPO cũng là một tin vui và chúng tôi cần nhiều tin như thế này nữa. Việc có thể giao dịch công khai cũng có nghĩa là có khả năng sử dụng cổ phần để mua lại các công ty khác.

Thời kỳ của đầu tư mạo hiểm ngày càng trở nên thú vị hơn khi mà giờ đây các nhà sáng lập của Ireland là phụ nữ đang được theo dõi chặt chẽ hơn. Nó sẽ đề cập đúng vấn đề về việc đảm bảo các nhà lãnh đạo công nghệ là phụ nữ sẽ được coi trọng trong các cuộc đàm phán của nhà đầu tư.

Crowdfunding là một cách hiệu quả để khẳng định tên tuổi của bạn và chứng minh nhu cầu thị trường tiềm năng cho sản phẩm của bạn. Luôn có trí tuệ ở trong đám đông.

ICO vẫn chưa được chứng minh nhưng chúng vẫn khơi gợi bằng chứng về hoạt động của Blockchain. Sự xuất hiện của những quy định là một tin tốt.

Vậy chọn IPO hay ICO? Thật tốt khi có những lựa chọn, nhưng sau cùng bạn cần phải xem xét về tầm nhìn lâu dài cho công ty của bạn.

ICO có thể là một phương thức marketing hiệu quả, nhưng IPO lại là về công ty bạn đang tạo dựng nên và là lời tuyên bố nghiêm túc về những mục đích của bạn. Chúng là những nhiệm vụ khó khăn hơn rất nhiều, và nhiệm vụ khó khăn nhất bao gồm cả việc giữ cho các nhà đầu tư ở bên cạnh mình. IPO là dấu hiệu của sự tín nhiệm; ICO thì có thể chưa được lộ ra là một mốt nhất thời.

Giống như tất cả các giao dịch và đầu tư, tốt nhất là nên tuân thủ theo nguyên tắc emptor caveat – người mua hãy cẩn trọng.

Nguồn: TapchiBitcoin/siliconrepublic       

Xem thêm:

• Tương lai nào cho ngành công nghiệp ICO và STO trị giá hàng tỷ đô la vào năm 2019