Các token không thể thay thế (non-fungible token – NFT) trở thành tâm điểm chú ý của thế giới tiền điện tử toàn cầu trong vài tuần qua. Vậy NFT là gì và tại sao đột nhiên có nhiều người quan tâm đến loại này như vậy?
NFT là gì?
NFT là một loại token mật mã đại diện cho một cái gì đó độc nhất. Hay nói cách khác, chúng không thể hoán đổi cho nhau dựa trên những đặc điểm kỹ thuật riêng theo cách của các tài sản tiền điện tử như XMR. Token không thể thay thế có thể được sử dụng để tạo ra sự khan hiếm kỹ thuật số xác minh được. NFT đặc biệt hữu ích cho mọi ứng dụng yêu cầu các vật phẩm kỹ thuật số độc đáo như tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số, đồ sưu tầm kỹ thuật số và vật phẩm trong trò chơi.
NFT không chỉ mới xuất hiện gần đây. Token dưới dạng NFT lần đầu tiên được biết đến là vào năm 2012, có tên Coloured Coins hay Bitcoin 2.x, xây dựng trên mạng Bitcoin, nhưng ví dụ phổ biến nhất về NFT là ERC721 hoạt động trên mạng Ethereum. Ngoài ra, còn có những loại khác, chẳng hạn như ERC 1155 được Enjin phát triển như một tiêu chuẩn mới để xác định token trò chơi điện tử, cũng chạy trên mạng Ethereum.
Một NFT không tương đương với bất kỳ NFT nào khác, cả về giá trị hoặc thuộc tính của chính token đó. Mỗi token được gán một hash kỹ thuật số để phân biệt với mọi NFT khác cùng loại. Tính năng này cho phép NFT hoạt động như một bằng chứng xuất xứ (proof of provenance). Ngày càng có nhiều người công nhận giá trị của việc chứng minh quyền sở hữu và tính xác thực của tài sản trí tuệ như các tác phẩm nghệ thuật gốc và token trong trò chơi, cũng như đại diện cho tài sản trong thế giới thực như cổ phiếu và bất động sản. Trong thế giới trò chơi và sưu tầm, NFT còn được gọi là Bộ sưu tập kỹ thuật số.
NFT trong DeFi
Một trong những lý do giải thích NFT nổi lên gần đây là việc kết hợp yield farming (canh tác lợi nhuận) vào chiến lược áp dụng của Rarible (RARI). Rarible là dapp cho phép người dùng tạo tác phẩm nghệ thuật gốc dưới dạng NFT và bán nó thông qua thị trường của họ. Người dùng được thưởng/khuyến khích bằng token quản trị RARI, với phần lớn nhất của token được phân bổ cho người dùng khi họ bán NFT. Điều này đã thôi thúc các trader DeFi bắt đầu tạo NFT và xúc tiến vào mạng của họ.
NFT có danh mục riêng
Vào tháng 9, Coingecko đã thêm danh mục bao gồm danh sách NFT chuyên dụng để giới thiệu các blockchain tập trung vào NFT. Đây không chỉ là phản ứng trước sự cường điệu hiện tại mà là một phần của chiến lược NFT quy mô hơn bắt đầu từ tháng 4/2019 khi Coingecko lần đầu tiên công bố sự quan tâm của mình với NFT.
NFT hiện đang được phát triển trên nhiều ngành. Các ứng dụng đầu tiên thuộc ngành trò chơi, tác phẩm nghệ thuật và sưu tầm, tuy nhiên, thực tế ảo tăng cường, bất động sản, bán vé sự kiện, cấp phép thương hiệu và mã hóa tài sản trong thế giới thực cũng đang có nhiều hứa hẹn. Nike thậm chí đã nộp đơn xin cấp bằng sáng chế NFT vào năm 2019.
Nghiên cứu điển hình về NFT
Dưới đây, bài viết sẽ liệt kê 3 dự án NFT từ các danh mục Nghệ thuật & Sưu tầm, Trò chơi và Bộ sưu tập hoạt hình 3D kết hợp thực tế ảo (VR) & thực tế tăg cường (AR).
- Rarible (RARI)
- Terra Virtua (TVK)
- Enjin (ENJ)
Rarible (RARI): Bộ sưu tập kỹ thuật số và thị trường do người dùng tạo
Rarible cho phép người dùng dễ dàng tạo bộ sưu tập kỹ thuật số (không yêu cầu kỹ năng viết mã) và bán nó trên thị trường của họ. Nền tảng kết hợp một số xu hướng DeFi thú vị của năm 2020, trong đó các bộ sưu tập kỹ thuật số được kết hợp với yield farming và khai thác thanh khoản, người dùng được thưởng bằng token quản trị RARI khi sử dụng nền tảng này. Tính đến ngày 2/10, giá token RARI đã tăng 2.000% kể từ tháng 7.
Với trọng tâm là tác phẩm nghệ thuật, RARI cho phép sở hữu trí tuệ thông qua việc người dùng tạo ra tác phẩm nghệ thuật mới có bằng chứng xuất xứ do NFT cung cấp. Nền tảng cũng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình bán và các điều khoản bán trên thị trường của họ và chi phí gần như bằng không.
Kể từ khi ra mắt vào tháng 11/2019, 36,336 tác phẩm nghệ thuật đã được tạo trên Rarible, với 26,574 lượt bán và tổng số giao dịch là 9.63 triệu.
Vào đầu tháng 9, Rarible thông báo đã huy động được số tiền không được tiết lộ trong vòng tiền hạt giống do CoinFund tổ chức. Họ tuyên bố khoản đầu tư này sẽ giúp phát triển thị trường NFT dựa trên blockchain do cộng đồng quản lý cũng như token quản trị RARI. Token RARI là phần thưởng cho người mua và người bán thực sự sử dụng nền tảng. 75,000 đô la RARI được phân phối vào thứ 2 hàng tuần (bắt đầu từ ngày 20/7/2020) cho những người tham gia thị trường đang hoạt động. RARI được thiết kế để cho phép những người sáng tạo và nhà sưu tập tích cực nhất trên Rarible bỏ phiếu nâng cấp nền tảng, yêu cầu tính năng cũng như quản lý và kiểm duyệt nội dung.
Rarible là thị trường do cộng đồng quản lý, nhằm mục đích trở thành tổ chức tự trị phân cấp hoàn toàn (DAO). Token RARI là bước đầu tiên theo hướng này.
Terra Virtua (TVK): Hệ sinh thái NFT 2D & 3D
Terra Virtua là hệ sinh thái sưu tầm kỹ thuật số. Terra Virtua nhằm mục đích cung cấp cho người dùng “trải nghiệm giác quan sâu hơn” bằng cách đưa các bộ sưu tập kỹ thuật số vào thế giới VR và AR đa dạng. Khái niệm tương tự như tích hợp Pokémon Go của trò chơi AR với thế giới thực. (Pokemon Go đã đạt hơn 550 triệu lượt cài đặt trong 80 ngày đầu tiên kể từ khi ra mắt!).
Bên trong phòng trưng bày nghệ thuật Terra Virtua
Trong khi một số bộ sưu tập kỹ thuật số liên quan đến trò chơi, mang lại cho chúng giá trị nội tại bằng cách sử dụng trong trò chơi thì hầu hết các bộ sưu tập kỹ thuật số chỉ đơn giản là hình ảnh tĩnh – phiên bản kỹ thuật số tương đương thẻ giao dịch. Đây là một trong những thách thức lớn nhất mà Terra Virtua chọn để đương đầu và là lý do đằng sau việc tích hợp VR, AR.
Terra đang tung ra một loạt các nhân vật hoạt hình 3D dựa trên nhân vật của riêng mình, được gọi là ‘vFlects’ cùng với các bộ sưu tập đã được cấp phép bằng 2D và 3D như The Godfather, Top Gun, Sunset Boulevard và Lost in Space. Cuối năm, công ty sẽ phát hành các bộ sưu tập được cấp phép khác như Pacific Rim và World War Z.
Ngoài việc cung cấp thị trường cho một loạt các bộ sưu tập kỹ thuật số độc đáo, có giấy phép, Terra Virtua đang khởi chạy toàn bộ hệ sinh thái nơi chủ sở hữu có thể lưu trữ, trưng bày, tương tác với bộ sưu tập của họ thông qua một ứng dụng cho phép người dùng chụp ảnh hoặc quay video quá trình họ tương tác với bộ sưu tập của chính mình trong môi trường thực tế.
Ngoài ra, công ty đã tạo ra Terra Virtua Fancave: một môi trường 3D cá nhân, có thể tùy chỉnh để người dùng trưng bày bộ sưu tập. Phiên bản VR cũng đã được phát triển và dự kiến phát hành vào năm 2021. Công ty cũng giới thiệu TerraDome: một phiên bản lớn hơn của Fancave, giúp người dùng lưu trữ và tương tác với các vật phẩm lớn hơn, chẳng hạn như máy bay chiến đấu F14 từ Top Gun hoặc Pacific Rim khổng lồ. CEO Gary Bracey của Terra Virtua cho biết:
“Nhiệm vụ quan trọng của Terra Virtua là đưa NFT ra thị trường đại chúng. Trải nghiệm trò chơi điện tử của nhóm cốt lõi mang lại cho chúng tôi sự tập trung mạnh mẽ vào trải nghiệm người dùng và giao diện người dùng, đồng thời bằng cách làm cho quá trình trở nên dễ dàng và hấp dẫn, chúng tôi hy vọng sẽ biến thế giới Sưu tầm kỹ thuật số tương tác trở nên phổ biến”.
Vào tháng 12, Terra Virtua sẽ có sự kiện về tác phẩm nghệ thuật của một họa sĩ truyện tranh hàng đầu và tổ chức sự kiện ‘VIP Preview’ trước khi ra mắt cũng như phần Hỏi – Đáp với họa sĩ thông qua ứng dụng Twitch. Đến năm 2021, họ đang lên kế hoạch cho các bộ sưu tập được cấp phép và cho phép nội dung do người dùng tạo ra.
Enjin (ENJ): Gaming
Vào năm 2009, Enjin đã ra mắt Enjin Network, một nền tảng cộng đồng game hiện có hơn 20 triệu người dùng. Vào năm 2017, Enjin bắt đầu xây dựng bộ sản phẩm blockchain cho phép người dùng dễ dàng quản lý, khám phá, phân phối và tích hợp các tài sản blockchain.
Hệ sinh thái Enjin: Nền tảng, ví tiền, thị trường và tiền tệ
Thay vì sử dụng tiêu chuẩn ERC721 cho NFT, Witek Radomski, đồng sáng lập và CTO Enjin phát triển ERC-1155 là tiêu chuẩn mới sẽ xác định token trò chơi điện tử trên blockchain Ethereum. Token của Enjin đã cung cấp cơ sở cho hơn 1 tỷ tài sản kỹ thuật số. ERC1155 không chỉ dành cho chơi game mà ứng dụng của nó sẽ mang lại lợi ích cho nhiều ngành, từ giải trí và tài chính đến thiết kế công nghiệp, trí tuệ nhân tạo, bất động sản, …
Khái niệm cốt lõi của ERC-1155 là một hợp đồng thông minh duy nhất có thể chi phối vô số token. Một hợp đồng ERC-1155 được thực hiện cho một trò chơi có thể chứa nhiều loại vật phẩm, từ vũ khí và áo giáp cho đến thuốc chữa bệnh, phép thuật, siêu năng lực, …
Các công cụ của Enjin cho phép nhà phát triển trò chơi và studio sử dụng tài sản kỹ thuật số được token hóa để thực hiện chiến lược mua lại, duy trì, tương tác và kiếm tiền.
NFT là tương lai
Một tài sản kỹ thuật số có thể vừa độc đáo vừa có giá trị không? Các ví dụ ở trên và NFT khác như Crypto Kitties cho thấy câu trả lời là có. Ngoài ra, các dự án này nổi bật bởi vì người dùng không phải tương tác với công nghệ blockchain cơ bản, nhưng vẫn có thể hưởng lợi rất nhiều từ công nghệ, giúp cho các dự án như vậy trở nên dễ dàng được chấp nhận rộng rãi. Cuối cùng, NFT mở ra cánh cửa có khả năng số hóa tất cả các quyền sở hữu trí tuệ và mã hóa tất cả các tài sản.
- Doanh thu từ phí của miner Ethereum gấp 8 lần so với miner Bitcoin chỉ trong tháng 9
- Sau khi tăng 9,266% trong một tháng, Delphi Digital cho biết token NFT này sẽ tiếp tục bùng nổ
- Giải thích về quan hệ kết hợp giữa Yield Farming và NFT
Thùy Trang
Theo Bravenewcoin
