Đầu tư vào tiền kỹ thuật số khá là nguy hiểm. Thay vào đó, hãy cân nhắc đầu tư cho nền tảng của công nghệ này.
Khi “Bitcoin” xuất hiện như là một gợi ý trong trò chơi ô chữ trên số Chủ Nhật của tạp chí New York Times vào đầu năm nay (câu trả lời năm chữ là “e-coin” (đồng tiền điện tử) ) đã như một một lời xác nhận rằng tiền kỹ thuật số đã bắt đầu đi vào tư tưởng thời đại của công chúng. Những loại tiền tệ ảo này dùng những đoạn mã hóa do máy tính tạo ra để bảo vệ và theo dõi các giao dịch, độc lập với ngân hàng trung ương. Bitcoin đã lên một số bài báo năm trước vì sự gia tăng đột biến từ $963 một bitcoin đầu năm 2017 tới tận $20,000 vào tháng 12 cùng năm. Tin tức năm nay lại liên quan đến sự tụt dốc của bitcoin, tới mức thấp $7,000 vào tháng 2, và từ đó đang dần trên đà hồi phục.
Cơn sốt bitcoin và những thứ ăn theo – trong đó có hơn 1000 loại tiền kỹ thuật số. Mặc dù bitcoin là đồng được biết đến rộng rãi và lâu đời nhất, nó lại bí ẩn như sự khởi đầu của chính nó. (Danh tính thực sự của cha đẻ bitcoin vẫn đang là một đề tài nóng bỏng). Bitcoin được sinh ra sau cuộc khủng hoảng tài chính, khi niềm tin vào các tổ chức tài chính đã xuống rất thấp, và những đồng tiền tách rời khỏi các ngân hàng trung tâm đã thu hút sự chú ý rộng rãi.Tiền tệ dùng trong các giao dịch chợ đen đã lần mò sang các giao dịch thông thường bằng việc mua một cái pizza vào năm 2010. Những kỹ thuật viên bắt đầu dòm ngó và, tới năm 2016, bitcoin đã trở thành một hiện tượng trong giới đầu tư. Trên đường phát triển, bitcoin đã sản sinh ra nhiều người hoài nghi cũng như những tín đồ, trong khi những nhà làm luật lại đau đầu tìm cách giám sát loại tài sản mới này và những hệ lụy từ việc lừa đảo đi cùng với nó. Một điều chắc chắn rằng: không cần biết bitcoin hay bất kỳ đồng tiền kỹ thuật số nào sống sót qua giai đoạn này, công nghệ đằng sau chúng vẫn sẽ nhất định trường tồn theo thời gian.
Tôi có thể mua gì với Bitcoin?
Gần như là tất cả. Bạn có thể mua khăn, giường và nhiều thứ hàng hóa khác tại Overstock.com. Hoặc mua phim và trò chơi điện tử tại của hàng Windows và Xbox trực tuyến của Microsoft. Tại Gyft.com bạn có thể áp dụng bitcoin của mình cho thẻ quà tặng dùng tại Starbucks, Target, Uber và Whole Foods. Expedia, trang web đặt phòng du lịch, cho phép bạn trả tiền đặt phòng khách sạn bằng bitcoin.
Các loại tiền kỹ thuật số như bitcoin có phải là nguồn đầu tư tốt?
Chỉ dành cho những nhà dự đoán thuần túy hiểu rõ những rủi ro. Bitcoin không có doanh thu thường niên, lợi nhuận hoặc giá trị tài sản. Giá của nó chỉ thay đổi bởi nhu cầu, và điều đó cho thấy dấu hiệu của sự khó đoán. Ngược lại, khi giá cổ phiếu tăng lên, ngay cả khi đó chỉ là một cổ phiếu nhỏ và không chắc chắn, thì việc nó tăng được dựa vào kì vọng về việc thu được lợi nhuận. Với bitcoin, “bạn mua nó với hy vọng rằng ai đó sẽ trả bạn cao hơn cho số bitcoin đó trong tương lai”, theo lời Mark Dodson, một nhà quản lí tài chính ở Hays Advisory. Tệt nhất, nó sẽ là định nghĩa cổ điển của “Lý thuyết thằng ngu lớn hơn” của Wall Street. Còn tốt nhất ư, nó chỉ là định nghĩa của một phỏng đoán, chứ không phải đầu tư.
Tất nhiên, những người tích trữ bitcoin để đầu cơ luôn nói rằng vẫn có đủ chỗ để giá bitcoin thay đổi và công nghệ đằng sau tiền kỹ thuật số – gọi là blockchain – làm cho đồng coin trở thành một khoản đầu tư hợp lí. Nhưng sự thật là có nhiều cách tốt hơn để đặt cược vào công nghệ này (sẽ nói tiếp vào phần sau).
Nếu tôi vẫn muốn đầu tư thì sao?
Nếu bạn buộc phải mua một loại tiền kỹ thuật số, đầu tư vào loại mà bạn có thể sẵn sàng để mất, và chuẩn bị tinh thần cho mọi tình huống đi nhé. “Cứ làm đi” nếu bạn muốn mua bitcoin, Dodson đã nói với bạn bè và khách hàng của mình khi được hỏi về tiền kỹ thuật số, “nhưng hãy tính đến việc giá tiền rớt về 0 nhé”. Đây là một thứ mà bạn vung số tiền có thể tiêu xài hoang phí vào, chứ không phải tiền tiết kiệm của bạn. IRS (Internal Revenue Service – Sở thuế vụ Hoa Kỳ) phân loại tiền kỹ thuật như một loại tài sản, vì vậy bạn sẽ phải đóng thuế lợi tức cho bất kỳ lợi nhuận nào bạn kiếm được khi bạn bán hoặc chi.
Làm thế nào để tôi có được bitcoin?
Có một số cách khi nhắc đến việc này. Đây là một cách: Đầu tiên, mở một tài khoản online tại một nền tảng giao dịch tiền kỹ thuật số, gọi ngắn gọn là sàn giao dịch. Coinbase (www.coinbase.com) là một trong những sàn lớn nhất. Bạn có thể trữ hoặc chi bitcoin của bạn từ tài khoản đó.
Tiếp, kết nối tài khoản ngân hàng của bạn với tài khoản Coinbase. Quên việc dùng t hẻ tin dụng của bạn đi: một số công ty phát hành thẻ lớn, bao gồm Bank of America (Ngân hàng Hoa Kỳ) và JPMorgan Chase hiện nay đã từ chối giao dịch tiền kỹ thuật số, và nhiều nơi khác khả năng cao cũng sẽ làm tương tự. Khi tài khoản của bạn đã có một nguồn vốn, bạn có thể bắt đầu mua bitcoin. Bạn không nhất thiết phải mua hản một bitcoin (vào giữa tháng Hai, một bitcoin trị giá tầm $10,189). Bạn có thể mua một mạnh nhỏ tầm một phần một tram triệu của một bitcoin, như lời của Philip Gradwell từ Chainalysis, một công ty phần mềm blockchain. Phí sẽ được áp dụng khi bạn mua hoặc bán. Coinbase thu từ 1% đến 4% phí cho việc mua, phụ thuộc một phần vào cách họ được tài trợ.
Giữ bitcoin của bạn trên Coinbase hoặc lưu trữ chúng trong một “ví”, hay còn gọi là một tài khoản lưu ký tiền kỹ thuật sớ tại một công ty khác. Chuyên gia bảo bật tiền kỹ thuật số Richard Ma khuyên nên mở một ví tiền khác khi bạn nắm giữ hơn $10,000 giá trị tiền kỹ thuật số, bởi vì các sàn giaop dịch có khả năng bị xâm nhập bởi hacker. Blockchain Wallet (https://blockchain.info/wallet) là một trong những loại ví ưa thích của ông bởi vì nó thân thiệt với người dùng. Xapo (https://xapo.com/wallet) cũng khá là nổi tiếng. Bạn có thể sẽ phải trả một khoản phí để thiếp lập một tài khoản và còn để gửi các đồng coin cho người khác, hoặc trao đổi các đồng coin của bạn thành tiền mặt hoặc những loại tiền kỹ thuật số khác.
Có những lựa chọn nào khác bitcoin mà tôi có thể đầu tư?
Có, nhưng hãy suy nghĩ kĩ trước khi đầu tư. Các đồng tiền kỹ thuật số mọi, gọi là thẻ, được tung ra mọi khi và được gọi là initial coin offering (đồng coin chào mời), hay ICO. Hàng á thẻ được liệt kê trên Coinmarketcap.com, một trang web đánh giá thứ hạng của tiền kỹ thuật số theo giá thị trường. Nhưng nhiều loại sẽ biến mất. “Bạn sẽ không bao giờ biết được kẻ chiến thắng là loại nào” theo lời Jan van Eck, thuộc VanEck Associates, một công ty đầu tư và cung cấp quỹ giao dịch và trao đổi.
ICO hoạt động như thế nào?
ICO, giống như IPO (Initial public offerings – các đợt chào bán công khai lần đầu), gây quỹ cho các công ty. Nhưng IPO thường xuất hiện ở các doanh nghiệp đã đi vào hoạt động. Với một số ICO, các nhóm bán đồng coin nhằm gây quỹ để bắt đầu kinh doanh. Gradwell nói các ICO tương tự như việc một công ty bán thẻ cho các trò chơi tại hội chợ trước cả khi hội chợ được dựng lên. Bạn được yêu cầu đầu tư mà không có câu trả lời cho bất kỳ câu hỏi quan trọng nào. Cũng theo lời Gradwell “Họ có ý định dựng cái hội chợ không? Rồi khi nó được dựng lên thì có ai sẽ chịu chơi những trò chơi ở đấy?” Sẽ khôn ngoan hơn khi tiếp cận việc đầu tư ICO một các cẩn thận. Kiểm tra để chắc chắn rằng loại ICO đó đã được đăng ký với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch. Truy cập vào www.sec.gov và tìm trên cơ sở dữ liệu Edgar cho bản kê khai đăng ký cần thiết, gọi là Mẫu S-1. Nếu như bạn không tìm thấy được bất kỳ thứ tương tự vậy, đó là một điềm xấu rồi đấy.
Những rủi ro nào khác đi kèm việc mua bán tiền kỹ thuật số?
Đầu tiên, những tin tặc có thể trộm bitcoin của bạn. Vào tháng 1, những gã tin tặc đã trộm hơn 500 triệu đô la tiền kỹ thuật số từ Coincheck, một sàn giao dịch Nhật Bản. Hoặc bạn có thể mất quyền truy cập tới bitcoin của bạn, giống như khi bạn mất ví thì bạn mất luôn số tiền mặt vậy. Khi bạn đang sở hữu bitcoin, bạn có hai chìa khóa, tương tự như ID đăng nhập và mật khẩu mà bạn dùng để truy cập các tài khoản tài chính truyền thống. Một được gọi là chìa khóa cá nhân, còn cái còn lại là chìa khóa công khai. Khóa công khai tương tự với số tài khoản của bạn, còn khóa cá nhân tương tự như chữ ký điện tử của cá nhân bạn và là bằng chứng cho quyền sở hữu của bạn. Mất đi chìa khóa cá nhân và bạn mất hẳn quyền sở hữu bitcoin. Một số công ty quản lí ví bitcoin, bao gồm Xapo, sẽ giữ khóa cá nhân cho bạn.
Cuối cùng, các tài khoản tiền kỹ thuật số không có cùng mức bảo hiểm để bảo vệ khách hàng trong trường hợp ngân hàng hoặc nhà môi giới bị phá sản. Dù vậy, vẫn có một số tin tốt. Các sàn giao dịch lớn thường có những chính sách bảo hiểm để chống lại các cuộc tấn công điện tử; tiền thu được từ các chính sách này có thể dùng để trả cho những đồng coin bị cướp từ bạn. Và, ngay cả khi việc những tài sản điện tử không được bảo hiểm, bất kỳ đồng đô la nào được giữ trong tài khoản tại Coinbase đều được bảo hiểm bởi FDIC, lên tới $250,000.
Tôi có nên tập trung vào công nghệ đứng sau bitcoin, chứ không phải vào bitcoin?
Đúng như vậy. Mốt số người nói rằng công nghệ blockchain có thể thay đổi thế giới như kiểu internet đã từng. Các công ty trên toàn thế giới đang tìm hiểu các cách blockchain có thể giúp họ tiết kiệm tiền, trữ các thông tin tối mật, sắp xếp các giao dịch trôi chảy và cải thiện luồng thông tin. “Mỗi tổ chức tài chính lớn và các công ty công nghệ đang đầu tư vào blockchain,” theo lời Van Eck. Alphabet, Citigroup, Goldman Sachs và Overstock.com đang nằm trong số những nhà đầu tư blockchain lớn nhất hiện nay, theo nghiên cứu của công ty CB Insights. Garner, một công ty nghiên cứu, dự đoán rằng tới năm 2030, 30% doanh nghiệp trên toàn cầu sẽ sử dụng công nghệ blockchain.
Blockchain hoạt động như thế nào?
Hãy nghĩ blockchain như một cuốn sổ giao dịch không thể sửa đổi được lưu trữ trên mạng lưới thông tin điện tử. Bất kỳ ai có thể lên mạng để giúp duy trì sổ cái, và mọi người trên mạng lưới này đều chung tay điều khiển nó. Không có ai nắm quyền. Nó cực kỳ an toàn bởi vì cái cách cuốn sổ cái này được xây dựng – mỗi giao dịch được nối liền với giao dịch trước đó – và bởi vì nó hiện hữu trên hàng ngàn máy tính nên một tin tặc cần phải đột nhập vào tất cả các máy tính trên mạng lưới cùng lúc – một nhiệm vụ không tưởng – để gây ra thiệt hại.
Trong trường hợp của bitcoin, mỗi giao dịch được gửi tới mạng lưới máy tính chạy chương trình bitcoin (ai cũng có thể tải phần mềm này tại http://bitcoin.org). Những máy tính này được điều hành bởi những người cạnh tranh với nhau để chấp thuận giao dịch bằng cách xử lí một thuật toán phức tạp. Người đầu tiên giải được thuật toán sẽ được phần thưởng là những đồng bitcoin mới được tạo ra. Đó là lí do họ được gọi là những thợ đào bitcoin (Bitcoin thu được bị đánh thuế thu nhập). Những người tham gia mạng lưới sẽ chấp thuận giao dịch mới, và nó sẽ được thêm vào một khối các giao dịch được chấp thuận gần nhất, và khối đó sẽ được nối với một chuỗi ghi nhận tất cả các giao dịch bitcoin từng thực hiện. “Chuỗi này không bao giờ thay đổi, và cũng chưa bao giờ bị xâm nhập” theo tuyên bố từ Laurie Rosini, một luật sư của Perkins Coie, trước nhóm công nghệ block chain và tiền kỹ thuật số của công ty. Trong số những người dùng là doanh nghiệp, Walmart đang khám phá việc sử dụng blockchain để cải thiện việc theo dõi an toàn thực phẩm và Vanguard thì đang thử nghiệm xem họ có thể cải thiện cho giao dịch thông suốt và đơn giản hóa việc quản lý các nguồn quỹ chứng khoán Hoa Kỳ của họ.
Tôi có thể đầu tư vào blockchain?
Được. Ít nhất ngay bây giờ, một ETF (Exchange Traded Fund – một hình thức quỹ đầu tư thụ động mô phỏng theo một chỉ số cụ thể) là cơ hội lớn nhất của bạn. Nếu bạn đang tìm kiếm một công ty công nghệ liên quan hoàn toàn đến blockchain để đầu tư vào lúc này, chúc may mắn. Chúng tôi đã tìm thấy sáu công ty thương mại của Mỹ hoạt động công khai và gắn liền với công nghệ blockchain. Những không công ty nào trong số đó có lợi nhuận trong suốt 12 tháng; một công ty giao dịch với giá ít hơn 2 xu một cổ phần; và ba cái thì có giá thị trường nắm dưới mức 50 triệu đô la.
Dẫu vậy, các ETF tập trung vào loại hình công nghệ này vẫn còn khá mới. Bốn ETF liên quan đến blockchain hiện vừa khai trương vào tháng 1 năm ngoái. Mọi đầu tư vào các công ty này đều là để khai thác, áp dụng hoặc cho phép sử dụng công nghệ blockchain. Tin tốt là danh mục công ty đầu tư đều gồm những cái tên quen thuộc. Ví dụ, mỗi nguồn quỹ đều sở hữu cổ phần trong IBM, Intel, Microsoft, Nvidia và Oracle.
Reality Shares Nasdaq NexGen Economy ETF
(biểu tượng là BLCN), với việc theo dõi một chỉ số độc quyền, là quỹ ưa thích của chúng tôi. Nó tính phí thường niên 0.68% và có tài sản trị giá 100 triệu đô. Quỹ ETF này bắt đầu với những công ty đã có giá trị ít nhất 200 triệu đô trên thị trường và trung bình lượng giao dịch hàng ngày phải đạt 1 triệu đô la. Sau đó nó sẽ tập trung vào các công ty được trông chờ là sẽ thu được lợi nhuận nhiều nhất – ví dự như từ việc tiết kiệm chi phí hoặc tăng hiệu quả hoạt động –nhờ vào công nghệ blockchain, đánh giá xếp hạng bởi một hệ thống điểm tài sản. BLCN nắm giữ 59 cổ phần, và theo báo cáo mới đây, những cổ đông lớn nhất của quỹ là Cisco Systems, Intel và Overstock.com.
Giới hành pháp theo dõi sát sao bước đi của Bitcoin
Các nhà làm luật cấp nhà nước và liên bang đang theo dõi sát sao các loại tiền kỹ thuật số. Các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số và ví điện tử phải đăng ký và tuân thủ các quy tắc đưa ra bởi Mạng lưới Thi hành Luật pháp về Tội phạm Tài chính (Fincen – Financial Crimes Enforcement Network) do Bộ Tài Chính ban hành. Chúng bao gồm thu thập và xác minh thông tin khách hàng.
Đồng thời, Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ cùng với Ủy Ban Giao Dịch Hàng Hóa Kỳ Hạn đang điều tra những kế hoạch lừa đảo. Tiền kỹ thuật số nghĩa là “khả năng làm giàu và là điều lớn lao tiếp theo” dành cho những nhà đầu tư tương lai, theo lời của Chủ tịch Ủy Ban Giao Dịch Hàng Hóa Kỳ Hạn J.Christopher Giancarlo tại một phiên điều trần của Quốc hội hồi tháng Hai, nhưng đối với những tay lừa đảo thì chúng “là cách để tách những mới ngờ vực khỏi tiền của họ”.
Đầu năm nay, Ủy Ban Giao Dịch Hàng Hóa Kỳ Hạn đã buộc tội một công ty tên là My Big Coin Pay có trụ sở đặt tại Las Vegas, Nevada, cùng hai người liên quan đến nó với tội danh lừa đảo và gian lận tiền. Ủy Ban cáo buộc rằng hai người đã chiếm đoạt hơn 6 triệu đô là từ 28 nhà đầu tư, trong khi chào mời loại tiền kỹ thuật số của họ là MBC, quảng cáo nó như một khoản đầu tư vững chắc được hỗ trợ bởi vàng (trong khi không có điều đó). Sau đó họ chi số tiền là $645,000 cho một căn nhà, hơn $500,000 cho đồ cổ và tranh, và $340,000 cho trang sứ, cùng với những chi tiêu khác, theo các cáo buộc từ Ủy ban.
Tháng 12 năm ngoái, một đơn vị mới của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ đã nhắm vào những trò gian lận điện tử liên quan đến tập đoàn PlexCorps, có trụ sở tại Quebec, và hai đối tác liên quan tới việc cung cấp ICO. PlexCorps đã huy động 15 triệu đô la để bán một thẻ kỹ thuật số gọi là PlexCoin cho hàng chục ngàn nhà đầu tư bằng các hứa hẹn họ sẽ thu được gấp 13 lần trong vòng chưa đầy một tháng. Các đối tác nói rặng họ sẽ đầu tư số tiền thu được để trả lợi nhuận. Thay vào đó, theo khiếu nại từ Ủy ban, họ đã lấy tiền và dùng mốt khoản để chi cho những dự án cải thiện nhà ở cá nhân, bao gồm chăm sóc cỏ và mua tranh.
Nguồn: TapchiBitcoin/kiplinger.com
Xem thêm:
