Ethereum đã được chứng minh là một thế lực đáng gờm. Trong khi một số vấn đề còn tồn đọng của mạng lưới đã khiến nhiều dự án mới được triển khai nhằm giải quyết chúng, Ethereum dường như đang lột bỏ lớp vỏ cũ của mình với việc phát hành Ethereum 2.0.
Mặc dù thực tế là Ethereum được tạo ra 6 năm sau khi Bitcoin (BTC) và công nghệ blockchain ra đời, tài sản kỹ thuật số Ether (ETH) đã phát triển mạnh mẽ và trở thành tiền điện tử có giá trị thứ hai về vốn hóa thị trường, vượt qua Litecoin (LTC), Ripple (XRP), Dash (DASH), Monero (XMR), đã được ra mắt trước đó.
Công nghệ đằng sau blockchain Ethereum là lý do chính cho sự gia tăng siêu tốc của nó.
Vitalik Buterin, lập trình viên người Nga gốc Canada và nhà đồng sáng lập Ethereum, giải thích với Business Insider rằng, blockchain Ethereum nhằm giải quyết “chức năng hạn chế” của Bitcoin.
Blockchain Ethereum tìm cách thúc đẩy sự đổi mới bằng cách cho phép phát triển các ứng dụng phi tập trung (DApps). Đây là nền tảng của NFT và khái niệm Metaverse.
Mặc dù Ethereum đã tháo gỡ được việc hạn chế về chức năng, nhưng nó vẫn chưa giải quyết được một số mối quan tâm lớn liên quan đến Bitcoin và hầu hết các blockchain, vì nó chủ yếu dựa vào giao thức đồng thuận proof-of-work (PoW).
Khả năng mở rộng thấp, tắc nghẽn mạng lưới, phí gas cao và những lo ngại về môi trường là những vấn đề liên quan đến cơ chế đồng thuận PoW được sử dụng bởi Bitcoin và Ethereum.
Do đó, Ethereum đã và đang chuẩn bị chuyển đổi sang proof-of-work (PoS) khi Ethereum 2.0 sắp ra mắt.
PoW và PoS
Mạng lưới xác minh các giao dịch trên một blockchain bằng cách sử dụng cơ chế đồng thuận, giúp đảm bảo rằng không ai chi cùng một khoản tiền hai lần. Cơ chế đồng thuận được sử dụng để xác thực các giao dịch, thêm chúng vào blockchain và tạo ra các đồng tiền mới. PoW và PoS là hai cơ chế đồng thuận chính được sử dụng để đạt được điều này.
Proof-of-work là cơ chế đồng thuận sử dụng khai thác để xác minh các giao dịch. Các máy tính trong mạng lưới phải giải một câu đố và người đầu tiên hoàn thành sẽ xác thực giao dịch và thêm nó vào blockchain. Mạng lưới trao thưởng cho người đầu tiên giải được câu đố này và xác minh giao dịch bằng token.
Trong khi PoW giúp tăng cường khả năng bảo mật của blockchain, vấn đề với cơ chế đồng thuận này là sự liên kết của nó với hoạt động khai thác. Các máy tính tham gia khai thác sử dụng nguồn năng lượng khá lớn trong khi cố gắng giải các câu đố toán học này.
Theo dữ liệu từ Đại học Cambridge, Bitcoin tiêu thụ nhiều điện năng hơn so với Argentina, Hà Lan và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Điều này làm dấy lên những lo ngại về môi trường.
Hơn nữa, do phụ thuộc vào quá trình khai thác, các blockchain như Ethereum phải gánh một lượng lớn giao dịch, khiến tốc độ giao dịch chậm, dẫn đến tắc nghẽn mạng lưới và do đó, phí gas cao hơn.
Cơ chế đồng thuận PoS sử dụng việc staking thay vì khai thác để xác minh và tích hợp các giao dịch mới trong blockchain. PoS yêu cầu chủ sở hữu staking token của họ trong một pool, cho phép các nhà phân phối xác thực các giao dịch mới được thêm vào blockchain.
Hơn nữa, PoS loại bỏ các vấn đề môi trường liên quan đến khai thác, cho phép các giao dịch được hoàn thành nhanh hơn và với chi phí thấp hơn.
Sự ra đời của những kẻ hủy diệt Ethereum
Kẻ hủy diệt Ethereum là các mạng lưới tìm cách “vượt mặt” Ethereum bằng cách giải quyết các vấn đề tồn đọng của nó, như khả năng mở rộng thấp, phí cao, giao dịch mỗi giây thấp (TPS) và các mối quan tâm về môi trường. Những mạng lưới này dự định thực hiện mục tiêu thông qua việc sử dụng cơ chế đồng thuận proof-of-scale, trong đó, Cardano, Solana, Polkadot và Tezos là những dự án dẫn đầu cho phong trào này.
#1. Cardano
Cardano sử dụng Ouroboros, giao thức đồng thuận và bảo mật dựa trên PoS. Blockchain Cardano có khả năng mở rộng cao nhờ sử dụng Ouroboros, cho phép tốc độ giao dịch nhanh hơn và phí thấp hơn.
Hơn nữa, dự án Hydra của Cardano đặt mục tiêu tăng tốc độ hơn 300%. Hiện tại, mạng lưới có thể xử lý khoảng 250 TPS. Tuy nhiên, các nhà phát triển đang nghiên cứu giải pháp mở rộng quy mô để hướng tới 1.000 TPS. Blockchain Cardano tiết kiệm năng lượng và giải quyết các mối quan tâm về môi trường liên quan đến Bitcoin và Ethereum vì nó sử dụng cơ chế đồng thuận PoS.
Theo công cụ theo dõi hệ sinh thái Cardano Cube, mạng lưới hiện có khoảng 579 ứng dụng phi tập trung (DApp). Con số này thấp hơn nhiều so với gần 3.000 DApp của Ethereum với hơn 50.000 người dùng hoạt động hàng ngày và 126.000 giao dịch mỗi ngày.
Token gốc ADA đã khiến nhà đầu tư thất vọng khi giảm tới 72% so với ATH $3,1 được ghi nhận vào tháng 9/2021 và hiện đang giao dịch ở $0,86.
ADA/USD. Nguồn: TradingView
#2. Tezos
Tezos là một đối thủ nổi bật nhờ mô hình quản trị độc đáo.
Không giống như các blockchain khác, Tezos tự quản trị blockchain và người dùng có cơ hội nâng cấp cũng như đưa ra quyết định thiết kế. Bởi vì quản trị nằm trong chính mạng lưới chứ không phải là một nhóm phát triển, nó được mệnh danh là “blockchain được thiết kế để phát triển”.
Tezos cũng sử dụng PoS, cho phép holder chuyển quyền xác thực token của họ cho người dùng khác mà không nhất thiết phải mất quyền sở hữu.
Hơn nữa, Tezos đang chuẩn bị triển khai bản nâng cấp Octez v13, theo nhóm nghiên cứu, sẽ tăng tốc độ giao dịch từ 215 TPS lên gần 1.000 TPS.
XTZ, token gốc của Tezos, hiện đang giao dịch ở mức $2,83 và là một trong những coin đặc biệt nhất khi chưa thể lấy lại đỉnh cao phong độ $12 được ghi nhận trên sàn Coinbase vào tháng 12/2017.
XTZ/USD. Nguồn: TradingView
#3. Solana
Blockchain Solana được xây dựng dựa trên nền tảng khối của công nghệ blockchain phi tập trung, nhằm đạt được các giao dịch nhanh hơn và an toàn hơn. Nó thực hiện điều này bằng cách kết hợp node lõi trong mạng lưới, hoạt động như yếu tố quyết định sự an toàn và bảo mật, được gọi là proof-of-history (PoH).
Để đạt được các giao dịch nhanh hơn, Solana sử dụng cơ chế đồng thuận PoS được gọi là Tower BFT, dựa trên cơ chế PoH. Là một trong những blockchain có lượng tài sản tham gia staking cao nhất, lên đến 37 tỷ USD, Solana có thể xử lý tới 50.000 TPS với mức phí rất thấp, dao động từ $ 0,00001 đến $ 0,00025.
Tuy nhiên, một số báo cáo đã xuất hiện liên quan đến các giao dịch Solana không thành công do sự bất ổn định. Blockchain Solana đã chứng kiến đợt tắc nghẽn mạng lưới xảy ra vào tháng 1 và kéo dài hơn 30 giờ, dẫn đến thất bại giao dịch và các đợt thanh lý sau đó. Đây là kết quả của việc các bot spam liên tục trên mạng lưới với các giao dịch trùng lặp.
Solana vẫn chưa tích hợp nhiều DApp. Theo DappRadar, blockchain PoS lớn nhất chỉ có 71 ứng dụng phi tập trung trong các không gian khác nhau bao gồm DeFi, game và DEX.
Cũng cần lưu ý rằng, Solana là một trong những nền tảng lớn nhất dành cho NFT. Theo CryptoSlam, doanh số bán hàng NFT trong 24 giờ của Solana gần chạm mốc 23 triệu USD vào thời điểm hiện tại.
Token gốc SOL hiện đang giao dịch ở mức $92,2 và giảm 64% so với mức đỉnh cao tại $260 được ghi nhận vào ngày 6/11/2021.
SOL/USD. Nguồn: TradingView
Ethereum 2.0
Ethereum đã lên kế hoạch chuyển sang PoS ngay từ đầu và các bước chuẩn bị quan trọng đã được thực hiện. Bản nâng cấp Ethereum 2.0, hay còn gọi là Serenity, nhằm mục đích tăng khả năng mở rộng của blockchain Ethereum, cải thiện tốc độ giao dịch và giảm phí gas.
Eth2 sẽ được thực hiện trong ba giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên có tên là Beacon Chain đã hoạt động vào ngày 1 tháng 12 năm 2020, báo hiệu việc bắt đầu nâng cấp. Holder có cơ hội tham gia staking token của họ trong các giai đoạn Beacon Chain trong khi quá trình ra mắt được hoàn tất.
Giai đoạn thứ hai dự kiến xảy ra diễn ra trong năm 2022, được gọi là The Merge, sẽ kết hợp Beacon Chain vào mainnet Ethereum.
Tuy nhiên, George Harrap, nhà đồng sáng lập Step Finance tin rằng, thông lượng giao dịch và phí vẫn sẽ là một vấn đề đối với Ethereum, đồng thời lưu ý rằng vấn đề này có thể sẽ được giải quyết trong nhiều năm tới, mặc dù các blockchain và layer-2 khác đã có những nâng cấp khá tốt trong việc giảm phí giao dịch. Harrap cho biết:
“Ethereum còn một chặng đường dài, nhưng dù sao thì The Merge vẫn đang tiến triển”.
Bart, người hỗ trợ hoạt động của Harvest Finance, cho rằng The Merge là một bước tiến trong việc giúp Ethereum giữ vững vị trí của mình trên thị trường. Bên cạnh đó, ông cũng cho biết rằng các mạng lưới layer-2 như Arbitrum hoặc Optimism vẫn sẽ tiếp tục phát triển. Các chuỗi thay thế như Polygon, Avalanche và Solana đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ và điều này sẽ tiếp tục ngay cả sau khi The Merge hoàn tất.
“Tác động lớn nhất đối với người dùng là bất kỳ ai cũng có thể trở thành trình xác nhận, miễn là họ có 32 ETH. Đây là một trong những điểm thu hút chính để chuyển sang proof-of-stake”.
Tuy nhiên, giám đốc công nghệ Kadal Stadelman của Komodo có vẻ không mấy lạc quan về Eth2. Theo Stadelman, những kẻ hủy diệt Ethereum lớn sẽ vẫn phát triển mạnh ngay cả sau khi The Merge xảy ra vì chúng có “lợi thế là phí gas cực thấp cho người dùng cuố. The Merge sẽ không làm giảm phí gas trên Ethereum. Nó sẽ chỉ thay đổi cách mà các khối được sản xuất”.
Stadelman không nghĩ rằng The Merge sẽ thu hút một loạt các dự án mới đến với Ethereum. Cho đến khi phí gas được giảm đáng kể, các dự án có thể sẽ áp dụng các giải pháp Ethereum layer-2, thay vì layer-1. Nhiều khả năng các dự án mới sẽ tiếp tục sử dụng các mạng lưới blockchain thay thế, cung cấp khả năng mở rộng layer-1 và khả năng tương thích Máy ảo/Solidity Ethereum.
Đề cập đến việc xác thực dữ liệu sau khi triển khai The Merge, John Letey, nhà đồng sáng lập KYVE, nói rằng:
“Trong khi nhiều người đang xem xét một loạt các thay đổi mà The Merge sẽ mang lại, thì tầm quan trọng của việc xác thực dữ liệu, lại không được nhiều người quan tâm”.
Theo Letey, khi Quá trình The Merge diễn ra, dữ liệu lịch sử sẽ không cần thiết để xác thực chuỗi. Điều này có nghĩa là sẽ không có động cơ nào để các node mang dữ liệu này đi khắp nơi. Do đó EIP-4444 ra đời, với đề xuất tự động cắt bớt dữ liệu cũ hơn một năm. Nói cách khác, các node hoàn thiện và thiết bị đầu cuối Remote Procedure Call (RPC) sẽ không thể đồng bộ hóa trực tiếp từ chuỗi và sẽ phải dựa vào các thiết bị đầu cuối tập trung.
“Như vậy, các node mới sẽ phải lấy dữ liệu của chúng từ ảnh chụp nhanh. Điều này có nghĩa là các dịch vụ cung cấp quyền truy cập thực sự phi tập trung để xác thực và lưu trữ sẽ trở nên quan trọng đối với các dự án”.
Khi các vấn đề với bockchain lớn thứ hai đang gia tăng, những “Kẻ hủy diệt Ethereum” đã nhận thấy cơ hội. Chẳng hạn, cơ chế hoạt động của PoW trên Ethereum chỉ có thể xử lý 15 TPS trong khi các đối thủ khác hướng tới mục tiêu hàng nghìn giao dịch mỗi giây.
Mặt khác, Ethereum 2.0 được cho là giải pháp cho nhiều vấn đề tồn đọng trên mainnet Ethereum hiện tại. Trong khi dự kiến sẽ hoàn thành vào năm tới, cộng đồng tiền điện tử dự đoán giai đoạn thứ hai, The Merge sẽ được triển khai trong năm nay. Ethereum vẫn còn chặng đường dài phát triển phía trước và hãy cùng chờ xem “nữ hoàng” sẽ giải quyết những vấn đề này như thế nào trong tương lai.
Đăng ký tài khoản Binance tại đây (giảm 10% phí giao dịch Spot, Margin và Futures): https://accounts.binance.com/en/register?ref=29171587
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin để theo dõi tin tức và bình luận về bài viết này: https://t.me/tapchibitcoinvn
- KOL Nicholas Merten đưa ra tình huống xấu nhất cho Bitcoin và Ethereum
- Phí Ethereum chỉ “thực sự có thể chấp nhận được” khi dưới 0,05 đô la, theo Buterin
- ETH củng cố quanh $ 2.800 khi thị trường bất ổn, điều gì tiếp theo?
Việt Cường
Theo Cointelegraph
