Mạng Ethereum layer-2 Taiko đang thống lĩnh thị trường với các “blob,” hoặc lưu trữ dữ liệu chuyên dụng cho các giải pháp mở rộng Ethereum – nhưng những nỗ lực này đang dẫn đến chi phí hàng chục nghìn đô la mỗi ngày, thậm chí nhiều lần vượt mức 100.000 đô la trong tuần này.
Giao thức Taiko, ra mắt vào cuối tháng 5, cung cấp giao dịch rẻ hơn và nhanh hơn so với mạng chính Ethereum, đồng thời mượn các yếu tố bảo mật của mạng này. Kể từ khi ra mắt, Taiko đã chi tới 900.000 đô la cho blob trong chưa đầy hai tuần để chuyển các giao dịch của người dùng sang mạng Ethereum.
Trong khi đó, các đối thủ cạnh tranh của Taiko, như mạng Optimism, hiếm khi chi nhiều hơn 1.000 đô la mỗi ngày cho các phí liên quan đến blob. Được giới thiệu vào tháng 3 như một phần của nâng cấp Ethereum, blob được xem là một tài nguyên mới cho các mạng mở rộng layer-2 để đăng các giao dịch Ethereum rẻ hơn.
Nhà sản xuất giao thức, Taiko Labs, đã công bố vào tháng 3 rằng họ đã huy động được 15 triệu đô la trong vòng gọi vốn Series A. Sử dụng mã hóa “zero-knowledge” trong thiết kế của mình, Taiko đang nỗ lực để phân biệt thiết kế mở rộng của mình trong một lĩnh vực ngày càng cạnh tranh với hàng chục mạng mở rộng khác nhau.
“Taiko vừa ra mắt mainnet của mình và có rất nhiều điều cần phải tìm hiểu trước khi nó trở nên ổn định,” CEO của Taiko Labs, Daniel Wang, nói với Decrypt trong một tuyên bố bằng văn bản. “Chúng tôi biết rằng chúng tôi sẽ sử dụng nhiều blob hơn các layer-2 khác. Đây là quyết định thiết kế, không phải lỗi.”
Các mạng layer-2 thường hoạt động bằng cách gộp các lô giao dịch lại với nhau và xử lý chúng trên một chuỗi riêng trước khi đăng biên lai trở lại Ethereum. Tuy nhiên, thiết kế của Taiko khác biệt so với công thức đó, nơi nhiều giao dịch được gộp lại thành các lô ở nơi khác.
Thay vào đó, quá trình sắp xếp các giao dịch, được gọi là sequencing, diễn ra trực tiếp trên Ethereum. Trong một bài đăng trên blog, Taiko Labs cho biết quá trình này, được gọi là “base sequencing,” phi tập trung hơn so với các layer-2 khác dựa vào các sequencer tập trung – được kiểm soát bởi nhóm phát triển mạng và thu một phần nhỏ phí của người dùng.
“Điều đó nghe có vẻ tốn kém,” Alexei Zamyatin, đồng sáng lập mạng layer-2 Bitcoin BOB, nói với Decrypt trong một cuộc phỏng vấn. “Nó làm cho mạng an toàn hơn, nhưng không an toàn bằng Ethereum, và bạn cũng tốn kém hơn hầu hết các layer-2.”
Trò chơi của sự đánh đổi
Tuy nhiên, Wang cho rằng các chi phí liên quan đến chức năng của Taiko có thể dễ dàng đạt đến điểm hòa vốn nếu “Taiko được người dùng sử dụng đầy đủ,” mang lại một lượng phí gas bền vững.
Wang thêm rằng Taiko hoàn toàn nhận thức được những ưu và nhược điểm liên quan đến phương pháp sequencing của mình, và hy vọng rằng các nhà nghiên cứu Ethereum sẽ nghiên cứu dữ liệu on-chain của Taiko để khám phá những cải tiến có thể giúp Ethereum hỗ trợ tốt hơn các mạng mở rộng tương tự.
Một số nhà nghiên cứu Ethereum, bao gồm Justin Drake, tin rằng đội ngũ Taiko đang tiên phong một hình thức sequencing phi tập trung mới có thể giải quyết các trở ngại chính trong hệ sinh thái Ethereum.
“Nó đang tiến một bước lớn về phía phi tập trung, tính trung lập đáng tin cậy và tính ghép nối của các rollup,” ông nói.
Nếu nhiều mạng layer-2 chuyển sequencing các giao dịch của họ sang chính Ethereum, thì các vấn đề phân mảnh đang kìm hãm toàn bộ không gian này có thể được giải quyết, ông cho biết. Hiện tại, tính thanh khoản và tài sản chủ yếu được phân tán qua các layer-2 khác nhau, về cơ bản cô lập người dùng và ứng dụng trong một giải pháp mở rộng nhất định trong khi tất cả đều gắn liền với Ethereum.
Khi nói đến các mạng layer-2 trên Ethereum, sự ra đời của blob đại diện cho một sự thay đổi đáng kể trong cách các giao thức này tương tác với blockchain cơ bản. Trước khi có blob như một thị trường phí riêng biệt, các layer-2 chỉ có thể đăng các giao dịch gộp dưới dạng “calldata” Ethereum, một không gian để dữ liệu được chứa trong các giao dịch.
Thay vì chuyển các giao dịch của người dùng theo lô cùng với hoạt động thông thường của Ethereum, blob hoạt động gần như một làn đường chuyên dụng trên xa lộ, nơi ít tắc nghẽn có thể giảm chi phí. Tuy nhiên, cách tốt nhất để đóng gói các giao dịch này trước khi chúng được gửi đi vẫn đang được thảo luận.
Blobs, blobs, blobs
Trong một số trường hợp, các sequencer tập trung có thể bị lạm dụng để làm gián đoạn một mạng lưới, phá vỡ tính phi phép mà crypto đồng nghĩa. Đôi khi, các sequencer tập trung có thể bị lạm dụng để trì hoãn các giao dịch. Tuy nhiên, cam kết của Taiko với phi tập trung có thể không phải là hiệu quả nhất, theo một trong những người ủng hộ cộng đồng của nó.
“Đáng buồn là nó khá đắt đỏ,” nhà nghiên cứu crypto có biệt danh arixon.eth nói trên Twitter (hiện là X). “Bởi vì dựa trên sequencing, chúng tôi cần đăng một blob mỗi 12 giây và nếu không đủ giao dịch, thì chúng tôi sẽ không thể lấp đầy các blob.”
Because of based sequencing, we need to post a blob every 12s and if there aren’t enough txs then we just won’t fill the blobs
Sadly it’s kinda expensive, so we really need based preconfs
— arixon.eth (@arixoneth) June 1, 2024
Wang của Taiko Labs nói rằng thay đổi tốc độ này có thể là một giải pháp tiềm năng được thực hiện sớm, cho biết cộng đồng Taiko đang “xem xét giảm tần suất đề xuất khối một chút.”
Luồng blob liên tục, bất kể chúng có đầy đủ hay không, đã khiến Taiko trở thành người dùng hàng đầu của chúng. Ví dụ, vào Chủ nhật, Taiko đã đăng 25% tất cả các blob trên Ethereum, theo một bảng điều khiển phổ biến trên Dune. Ngày hôm đó, Taiko đã chi gần 63.000 đô la cho các phí liên quan đến blob.
Vào thứ Năm, Taiko đã trả 123.000 đô la phí cho các blob – chiếm 73% tất cả các chi phí được trả cho chúng trên các layer-2 – đây là ngày thứ hai liên tiếp với tổng số phí sáu con số. Và trong khi hầu hết các layer-2 chuyển chi phí tiết kiệm cho người dùng thông qua các phí thấp hơn, phí cao mà Taiko đang trả cho phi tập trung, hiện tại, không phải là hóa đơn mà người dùng phải trả.
“Hiện tại, nó được trợ cấp một phần bởi nhóm,” arixon.eth nói thêm rằng quy trình này có thể được sửa đổi trong tương lai để “các khối bị bỏ lỡ cho đến khi có đủ giao dịch trong mempool để một người đề xuất đẩy một khối lên Ethereum một cách có lợi nhuận.”
Trong khi mạng này thực hiện airdrop lần đầu tiên vào thứ Tư với các token TAIKO, tiền điện tử gốc của mạng, layer-2 này đã trung bình khoảng 6,42 giao dịch mỗi giây, theo L2BEAT. Trong khi đó, chính Ethereum đã ghi nhận khoảng 13,6 giao dịch mỗi giây.
Cho đến nay, hiệu suất của token Taiko khá biến động. Sau khi giảm 40% một giờ sau khi ra mắt, từ $3,80 xuống còn $2,27, giá của token đã phục hồi lên $2,4 vào thời điểm viết bài này, cho thấy mức giảm gần 5% trong ngày qua, theo CoinGecko.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Layer 2 Blast sử dụng công nghệ truyền tải phí blobs làm phí gas giảm xuống chỉ còn $0,01
- Blast công bố thời điểm airdrop vào 26/6, muộn hơn dự kiến cuối tháng 5
Thạch Sanh
Theo Decrypt
