Các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đã xuất hiện được một thời gian, nhưng chỉ từ khi nắm bắt được cơn sốt tài chính phi tập trung (DeFi), chúng mới trở nên phổ biến. Tỷ lệ sử dụng DEX tăng lên theo cấp số nhân, với khối lượng tăng gấp đôi vào tháng 8 và tháng 9 so với các tháng trước đó.
Nhưng có phải chỉ riêng khối lượng nói lên toàn bộ câu chuyện? Trong bối cảnh DeFi trở thành một cái tên đình đám, các token thắng lớn là token quản trị trong DeFi. Bắt đầu với token COMP của Compound vào tháng 6, các dự án khác tiếp theo cũng có các mô hình tương tự. YAM của Yam Finance, SUSHI của SushSwap và BURGER của BurgerSwap đều được phổ biến rộng rãi khi ra mắt và giá của chúng bắt đầu giảm khi sự cường điệu ban đầu không còn nữa.
Với dữ liệu hiện tại, tương đối dễ dàng để theo dõi mối tương quan trực tiếp giữa sự gia tăng siêu tốc của khối lượng trên các DEX và cơn sốt phát hành token quản trị mà cho đến nay đã không thể duy trì giá trị vượt quá mức cường điệu ban đầu.
Giá các token DeFi kể từ khi ra mắt | Nguồn: Coinmarketcap
Dư âm của cơn sốt IPO?
Tiền điện tử luôn vay mượn các thuật ngữ và khái niệm từ tài chính truyền thống. Ý tưởng về ICO được lấy cảm hứng từ IPO rất thông dụng trong tài chính truyền thống. Nhưng trong khi IPO là tín hiệu về niềm tin của nhà đầu tư vào tương lai của một công ty thì ICO là hình thức dành cho tất cả mọi người, ai cũng có thể đúc token, bất kể có nhu cầu tạo ra giá trị hay không.
Với token DeFi, có một sản phẩm đã được thiết lập sẵn cung cấp một số giá trị cho những người tham gia thị trường. Token quản trị của DeFi cung cấp cho holder (người nắm giữ token) quyền được quyết định tương lai phát triển sản phẩm. Theo cách này, các token DeFi có thể so sánh với khái niệm IPO hơn là các token ICO.
Tuy nhiên, sau khi đợt IPO kết thúc, hầu hết các nhà đầu tư bán cổ phần của họ trên thị trường thứ cấp, theo phát hiện từ công ty dịch vụ tài chính UBS. Xu hướng này không mang lại điềm báo tốt cho bất kỳ người nào chấp nhận token DeFi ngay từ ban đầu vì họ thường HODL. Tất nhiên, DeFi còn rất sơ khai, vì vậy còn quá sớm để đưa ra bất kỳ so sánh cụ thể nào. COMP – token khởi đầu cho tất cả những điều này chỉ mới ra đời được 3 tháng. Omri Ross, nhà khoa học blockchain trưởng tại nền tảng giao dịch eToro, tin rằng các token DeFi vẫn nên được tiếp cận một cách thận trọng:
“Vẫn chưa xác định được các nguyên tắc cơ bản để định giá cho token quản trị DeFi. Do tính mới của không gian và nhiều yếu tố phức tạp ảnh hưởng đến quá trình đánh giá giá trị cơ bản của token, việc định giá token quản trị vẫn mang tính đầu cơ cao”.
Thiếu tương quan với Bitcoin?
Các token DeFi có thể cho thấy mối tương quan kỳ lạ với IPO, nhưng chúng thường đánh bật xu hướng trong thị trường tiền điện tử. Với một vài trường hợp ngoại lệ, hầu hết các coin chạy theo biến động giá của Bitcoin. Tuy nhiên, token DeFi hiện tại trở nên bất thường hơn. Trong khi BTC giao dịch phạm vi tương đối hẹp vào tháng trước hoặc lâu hơn thì các token DeFi đã cho thấy biến động giá hoàn toàn không liên quan đến thị trường BTC. Curis Wang – đồng sáng lập và CEO của sàn giao dịch Bitrue gần đây đã bắt đầu cung cấp các tùy chọn tài chính tập trung và phi tập trung cho biết:
“Tôi không tin giá của chúng sẽ kết thúc theo BTC. Hầu hết người dùng và nhà đầu tư của những coin DeFi này đều khá hiểu biết về DeFi, tiền điện tử và tài chính nói chung. Họ hiểu rằng các chức năng mà dự án này đang hỗ trợ vượt xa những gì BTC đã từng hướng tới”.
Tất cả những điểm này đặt ra một số câu hỏi hấp dẫn về xu hướng tương lai của thị trường token DeFi. Khái niệm về IPO đã duy trì trong nhiều thập kỷ. Các nhà đầu tư vẫn đủ hào hứng mua chứng khoán ban đầu, ngay cả khi nhiều con số cho thấy họ dự kiến sẽ thua lỗ. Thậm chí, trong một số trường hợp, các nhà đầu tư chứng khoán có thể giữ vị trí trong nhiều thập kỷ. Ví dụ, Berkshire Hathaway đã nắm giữ cổ phiếu của Coca-Cola và Wells Fargo trong hơn 30 năm.
Trong thế giới đầu tư tiền điện tử nổi tiếng biến động, có vẻ như không nhiều nhà đầu tư sẽ giữ các token DeFi trong thời gian dài như vậy, đặc biệt nếu giá trị của chúng tiếp tục giảm. Hơn nữa, cũng có câu hỏi về việc liệu quy luật lợi nhuận giảm dần có xuất hiện hay không, có nghĩa là mỗi token DeFi mới tham gia thị trường sẽ dần trở nên kém giá trị hơn so với các ‘anh lớn’ tiền nhiệm.
Trong một phân khúc dường như được thúc đẩy bởi sự cường điệu, câu trả lời là rất có thể. Nếu điều này xảy ra, token DeFi sẽ bắt đầu hoạt động giống như altcoin lâu đời hơn. Theo đó, chúng có thể nhanh chóng ổn định vị trí trong bảng xếp hạng, phản ánh chính xác hơn giá trị lâu dài và tương quan chặt chẽ hơn với BTC.
Mối đe dọa tiềm ẩn
Tuy nhiên, đừng quên rằng có một yếu tố cực kỳ đe dọa đến sự hấp dẫn của token DeFi với các nhà đầu tư: quy định. Bất chấp tham vọng của DeFi đối với tính chất phi tập trung, rất ít dự án có thể khẳng định là thực sự phi tập trung. Có nhiều nhóm duy trì các cơ sở mã cơ bản, trả tiền để lưu trữ dữ liệu ứng dụng và chăm sóc giao diện người dùng.
Ngoài ra, tất cả token DeFi trên thế giới không thể ngăn cản Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ hoặc Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính truy bắt bất kỳ ai mà họ cho là vi phạm quy định của Hoa Kỳ nếu thời cơ đến. Tuy nhiên, Wang tin rằng vẫn chưa phải là lúc và sẽ không có quy định nào được thực hiện trong ngắn hạn đến trung hạn:
“Trước hết, Bitcoin đã xuất hiện được một thập kỷ và nhận được sự chú ý rộng rãi của công chúng vào cuối năm 2018, nhưng hầu như vẫn chưa có sự rõ ràng về quy định nào cho đến năm 2020. […] Thứ hai, toàn bộ vấn đề của DeFi là khía cạnh phi tập trung và khi một dự án là mã nguồn mở, ngay cả khi bạn bằng cách nào đó ngăn một nhóm làm việc trên một giao thức, bạn không thể ngăn những người khác fork hoặc xây dựng dựa trên nó”.
Các cáo buộc gần đây đối với BitMEX đã nêu bật những mối nguy hiểm tiềm tàng mà công ty và nền tảng tiền điện tử có thể gặp phải nếu bị phát hiện là thiếu kiểm tra Hiểu khách hàng (KYC) và Chống rửa tiền (AML). Hơn nữa, CipherTrace cũng đã tuyên bố DeFi có thể trở thành nơi trú ẩn hấp dẫn cho những kẻ rửa tiền.
Các khoản tiền rút ra từ vụ hack sàn giao dịch KuCoin gần đây đã được thực hiện thông qua Uniswap càng làm các nhà chức trách tin vào quan điểm này. Nếu trường hợp xấu nhất xảy ra, DeFi có thể đi theo con đường của ICO, khiến các token quản trị DeFi trở nên vô giá trị. Ross của EToro cho rằng vấn đề này cuối cùng sẽ làm chậm lại cơn sốt DeFi hiện tại:
“Các sản phẩm DeFi có thể phải đối mặt với sự giám sát của cơ quan quản lý khi công nghệ blockchain ngày càng được áp dụng trong cộng đồng người dùng rộng lớn hơn. Vì không gian sẽ thu hút nhiều tài trợ, sự chú ý và quy định hơn, mà tôi nghĩ sẽ tích cực cho không gian, nó cũng có thể yêu cầu các giao thức trong tương lai tích hợp một số khối xây dựng KYC và AML”.
Nhưng ít nhất hiện tại, token DeFi đang mang lại lợi nhuận chóng mặt cho những người canh tác lợi suất. Hơn nữa, cơn sốt không có dấu hiệu giảm ngay lập tức, mặc dù giá hiện đang thấp hơn. Tuy nhiên, những người đã từng chứng kiến vụ đóng băng sau ICO trong mùa đông dài của tiền điện tử sẽ thận trọng hơn để tránh đi vào vết xe đổ.
- Nguồn cung stablecoin cho thấy Bitcoin và các altcoin có thể tăng cao hơn nữa
- CoinGecko: DeFi đã đánh cắp ánh đèn sân khấu trong Quý 3 năm 2020
- Bloomberg: Joe Biden trúng cử tổng thống Mỹ sẽ tốt cho Bitcoin, không tốt cho DeFi
Minh Anh
Theo Cointelegraph
