Quyết định đổi thương hiệu gần đây của Facebook thành Meta đã thu hút sự chú ý của hàng tỷ người dùng. Họ tự hỏi Metaverse chính xác là gì mà có thể khiến Facebook “chơi lớn” như vậy và phải chăng nó chỉ đơn thuần bổ sung cho thực tế ảo hoặc thực tế tăng cường? Nó sẽ là một vũ trụ bên ngoài mà mọi người sẽ bước vào? Nó có thể kết nối với thế giới thực bằng cách nào? Đây là những câu hỏi mà chúng ta cần giải quyết trước khi đi sâu vào những Metaverse phổ biến nhất hiện đang tồn tại.
Quan niệm sai lầm về Metaverse
Trước khi tìm hiểu Metaverse là gì, sẽ rất hữu ích nếu tìm hiểu những quan niệm sai lầm về nó. Bạn thường nghe mọi người nói rằng Metaverse là một dạng thực tế ảo (VR). Nhưng điều đó không đúng vì Metaverse không thực sự giới hạn trong lĩnh vực kỹ thuật số mà thế giới VR hoạt động. Trên thực tế, nó còn vượt xa hơn thế.
Mặt khác, một số người ví Metaverse với khu giải trí dành cho không gian kỹ thuật số. Nhận định như vậy có thể đúng ở một mức độ nhất định nhưng không hoàn toàn chính xác vì chắc chắn nó có thể cung cấp nhiều trải nghiệm hơn thế.
Một số thậm chí còn liên kết khái niệm Metaverse với game như Fortnite. Và đây là quan điểm mà hầu hết mọi người hiểu đúng vì ý tưởng về Metaverse theo một cách nào đó khá giống với ý tưởng bước vào một thế giới game mới, như Fortnite. Nhiều tính năng của Metaverse này như có danh tính nhất quán trên nhiều nền tảng khép kín khác nhau mang lại cho người dùng khả năng được trả tiền và là cánh cổng vào vô số tính năng đã được game cung cấp. Tuy nhiên, bởi vì đây là một thế giới “đóng” nên nó không thể bao hàm được sự tổng quan của Metaverse. Do vậy, mặc dù Fortnite chắc chắn là Metaverse về mặt khái niệm, nhưng nó vẫn bị giới hạn và hoạt động trong các ranh giới do người sáng lập đặt ra.
Và đây chính là điểm hình thành định nghĩa thực sự cho Metaverse.
Metaverse là gì?
Metaverse chỉ đơn giản là một không gian kỹ thuật số rộng lớn, nơi người dùng có thể tương tác với nhau theo thời gian thực và có được những trải nghiệm tương tự như trong thế giới thực hoặc thậm chí còn hơn thế nữa trong hầu hết các trường hợp. Định nghĩa này về Metaverse nhấn mạnh một luận điểm quan trọng: nó là sự mở rộng của lĩnh vực kỹ thuật số và được cho là tiếp nối lĩnh vực này trong “thế giới thực”. Lý do đặt thế giới thực trong dấu ngoặc kép là khó có thể phân biệt được đâu là Metaverse và không phải Metaverse về mặt khái niệm. Để làm được điều đó, cần phải xem xét các đặc trưng cốt lõi của nó.
Metaverse là vô hạn: Metaverse là một phần mở rộng của những gì chúng ta xác định là có thật. Bởi vì nó không bị giới hạn bởi các không gian vật lý của thế giới mà chúng ta đang vận hành nên có thể nói là mở rộng đến vô cùng. Không có điểm kết thúc cho Metaverse.
Metaverse là đồng bộ: Một điểm quan trọng cần đề cập ở đây là nó cung cấp giao tiếp đồng bộ, không biên giới giữa người dùng từ khắp nơi trên thế giới. Do đó, mang lại cho hàng tỷ người dùng khả năng tương tác theo thời gian thực.
Metaverse là một nền kinh tế phát triển thịnh vượng: Điểm này bổ sung cho đặc trưng cốt lõi đầu tiên được nêu ở trên. Vì nó là một phần mở rộng cho thế giới thực nên người dùng có thể lựa chọn cung cấp và nhận được những trải nghiệm giống như trong thế giới thực. Ví dụ, nghệ sĩ có thể tổ chức buổi biểu diễn nghệ thuật, các nhà triết học tổ chức thảo luận, đồng nghiệp tổ chức cuộc họp,… Theo đó, cần thực thi cơ chế token đơn giản để trao đổi giá trị.
Metaverse có thể tương tác: Đặc trưng này hiện vẫn còn đang gây tranh cãi. Nếu chúng ta nói rằng Metaverse chỉ đơn giản là một phần mở rộng của thực tế chúng ta đang sống thì làm thế nào có thể xác định khả năng tương tác của nó? Và nếu cần có khả năng tương tác thì có nghĩa là nhiều Metaverse khác nhau tồn tại trong cùng một hệ thống phải không?
Đúng như vậy. Có thể tương tác trong Metaverse có nghĩa là dễ dàng chuyển đổi từ khái niệm này của Metaverse sang một khái niệm khác do một thực thể riêng biệt thực thi.
Một điểm quan trọng cần lưu ý ở đây là một số thực thể khác nhau có thể thiết lập Metaverse của riêng họ. Ví dụ, Meta có thể tạo không gian xã hội cho người dùng hoặc Microsoft có thể tạo Metaverse làm việc chuyên dụng. Ý tưởng chung vẫn như cũ, trong khi cách thực hiện thì khác.
Dưới đây là một số Metaverse phổ biến nhất tồn tại ngày nay.
Decentraland
Decentraland là một trong những Metaverse nổi tiếng nhất tồn tại trên thị trường hiện nay. Số tiền được chi tiêu trong Decentraland Metaverse này tăng lên ổn định kể từ khi ra mắt vào năm 2016. Mặc dù tuổi đời non trẻ nhưng nền tảng có cộng đồng người dùng riêng và thậm chí một số thương hiệu lớn hơn bắt đầu marketing/quảng cáo sản phẩm của họ trên nền tảng.
Nhìn chung, Decentraland là một thế giới ảo và cộng đồng dựa trên blockchain. Điều thực sự làm cho nó trở nên đặc biệt là hoàn toàn phi tập trung. Nghĩa là, những người nắm giữ tiền điện tử MANA có thể tham gia vào các sự kiện bỏ phiếu trên nền tảng. Decentraland cũng sử dụng NFT để biểu thị quyền đại diện/quyền sở hữu các vật phẩm trong game như quần áo, bất động sản ảo… Các token này được lưu trữ trong ví của người dùng.
Decentraland hoạt động như thế nào?
Metaverse này sử dụng mô hình nền kinh tế token kép với hai token chính là LAND và MANA. MANA là token gốc của nền tảng và cung cấp cho holder quyền biểu quyết để tham gia vào DAO Decentraland.
MANA: Để bỏ phiếu cho các quyết định quản trị quan trọng, người dùng khóa wMANA (wrapped MANA) vào DAO. Mỗi wMANA đại diện một phiếu bầu duy nhất cho các đề xuất quản trị. Bạn có thể dễ dàng mua được token này trên thị trường Decentraland bằng cách bán các mặt hàng kỹ thuật số đã sưu tầm được.
LAND: Đây là NFT đại diện cho quyền sở hữu bất động sản ảo trên nền tảng. Token này cũng cung cấp quyền biểu quyết cho holder.
Cũng giống như hầu hết các Metaverse, người dùng Decentraland có thể tạo và/hoặc bán quyền sử dụng đất ảo mà họ mua/thuê. Mua đất trên thị trường của Decentraland khá đơn giản. Ngoài ra, khi điều hướng qua Metaverse, người dùng cần có ví kỹ thuật số (như MetaMask) để tham gia.
Decentraland có gì đặc biệt?
Decentraland là Metaverse phi tập trung đầu tiên cung cấp cho người dùng tùy chọn tương tác với những người khác theo thời gian thực và trải nghiệm ảo cũng như có thể giao dịch chúng. Nền tảng không có thực thể tập trung nên người dùng được toàn quyền kiểm soát cách họ muốn tham gia, trải nghiệm họ muốn tạo và duy trì đất ảo đã có.
Toàn bộ Metaverse này đều dựa trên Ethereum, do đó thay thế thực thể tập trung bằng hàng trăm hợp đồng thông minh khác nhau, cung cấp cho người dùng vô số các tùy chọn về những gì họ có thể làm trong Metaverse.
Decentraland bao gồm 3 layer chính.
– Layer đầu tiên chịu trách nhiệm ghi lại quyền sở hữu thông qua các hợp đồng thông minh.
– Layer thứ hai lưu trữ nội dung LAND và tất cả dữ liệu đã được tải lên các gói ảo trên Metaverse.
– Layer thứ ba là mạng ngang hàng cho phép tương tác với những người dùng khác trong thời gian thực.
Ngôn ngữ lập trình cơ bản mà Metaverse này sử dụng giúp tạo ra các cảnh động và mô hình 3D.
MANA có thể được giao dịch trong thị trường tiền điện tử. Token có nguồn cung giới hạn và bất cứ khi nào người dùng mua LAND bằng MANA, một số phần trăm MANA sẽ bị đốt. Điều này giúp tạo ra động lực giá lành mạnh trong thị trường.
Bloktopia
Bloktopia mang lại câu chuyện đáng kinh ngạc và khá thú vị. Nó là một “tòa nhà chọc trời VR” được xây dựng trên Polygon Network, bao gồm 21 tầng nhằm tôn vinh 21 triệu Bitcoin.
Bloktopia tuyên bố cung cấp không gian chung cho người dùng tiền điện tử ở mọi cấp độ trải nghiệm. Tất cả họ đều có quyền truy cập vào thông tin tiền điện tử và nội dung phong phú ở cùng một nơi. Doanh thu tạo ra trong nền tảng được chia sẻ qua NFT.
Nền tảng này sử dụng “công cụ khởi tạo 3D thời gian thực tiên tiến bậc nhất thế giới”, cung cấp trải nghiệm hình ảnh tuyệt đẹp và phong phú cho người dùng.
Bloktopia bao gồm các khu bất động sản có sẵn và được mua bán bằng token BLOK.
Bloktopia hoạt động như thế nào?
Bloktopia có 21 tầng mà bạn phải vượt qua để lên đến “đỉnh”. Các tầng này được giải thích như sau:
– Xuất hiện: Ngay khi bạn vào Metaverse này, bạn được “sinh ra” bên ngoài tòa nhà chọc trời Bloktopia.
– Tầng 1: Đây là nơi mà tất cả những người tham gia Bloktopia có thể tiếp cận và được cho là có lượng người đi qua lớn nhất. Tầng này gồm biểu đồ giá cả, bộ phận trợ giúp, khu vực điều hướng… Bạn cũng sẽ có cơ hội đăng ký tham gia nhiều sự kiện khác nhau tại đây. Ngoài ra, một số không gian được thương mại hóa để các nền tảng như Binance, CoinMarketCap và Coingecko quảng bá sản phẩm của họ.
– Tầng penthouse và chơi game: Đây là điểm đến cuối cùng cho tất cả các nhà thám hiểm Bloktopia, thuộc tầng 21 của tòa nhà chọc trời. Tại đây có một căn hộ sang trọng dành riêng để chơi game và là không gian cạnh tranh để kiếm BLOK bằng cách chơi nhiều game khác nhau.
– Khán phòng: Khán phòng là nơi tổ chức hầu hết các sự kiện quan trọng trong thế giới tiền điện tử. Khi bạn đăng ký sự kiện ở tầng 1, bạn sẽ được chuyển hướng đến tầng này để tham dự và nhận phần thưởng BLOK. Khán phòng được coi là một vị trí cao cấp trong Metaverse này.
Bloktopia có gì đặc biệt?
Trải nghiệm hình ảnh tuyệt đẹp! Ngoài ra, Metaverse này cũng khuyến khích học hỏi và kiếm tiền cùng lúc. Dưới đây là một số tính năng cốt lõi của Bloktopia khiến nó trở nên nổi bật.
– Tìm hiểu: Bloktopia cung cấp nền tảng để người dùng tìm hiểu nguyên tắc cơ bản của tiền điện tử.
– Kiếm tiền: Cũng giống như Decentraland, bạn có thể sở hữu đất để kiếm thu nhập tự động. Chẳng hạn, cho người khác thuê.
– Sáng tạo: Bạn có thể sử dụng công cụ xây dựng do nền tảng cung cấp để tạo các tác phẩm nghệ thuật và trải nghiệm khác nhau cho những người dùng khác. Các nhà phát triển có kinh nghiệm cũng có thể sử dụng SDK để tạo game trong vũ trụ Metaverse này.
Cũng giống như mọi Metaverse khác, người dùng được tận hưởng trải nghiệm xã hội sống động bằng cách tham gia vào nhiều hoạt động. Các trải nghiệm nhập vai tuyệt vời thông qua thị giác càng khiến người dùng thích thú hơn.
The Sandbox
The Sandbox là một hệ sinh thái game và Metaverse khác mang đến những trải nghiệm đáng kinh ngạc. Nó cho phép người dùng thoải mái tạo nhiều loại tài sản khác nhau, như hình đại diện (avatar) và công cụ.
The Sandbox hoạt động như thế nào?
Metaverse này được tạo thành từ 3 sản phẩm chính:
– VoxEdit: Cho phép tạo các vật thể 3D trong The Sandbox như hình đại diện và động vật. Giới hạn duy nhất ở đây là sự sáng tạo của bạn! Tất cả các vật thể này được gọi là tài sản và sử dụng tiêu chuẩn token ERC-1155. Do đó, sản phẩm cung cấp cả cơ chế token không thể thay thế và có thể thay thế.
– Sandbox Marketplace: Đây là nơi có thể giao dịch tài sản với những người dùng khác. Tuy nhiên, để làm điều đó, cần tải chúng lên InterPlanetary File System (Hệ thống tệp liên hành tinh – IPFS).
– Sandbox Game Maker: Cung cấp tùy chọn để tạo các game 3D miễn phí.
Tất cả các giao dịch trong Metaverse này được thực hiện bằng token SAND gốc. SAND là token ERC-20 được sử dụng để chơi game, mua thiết bị hoặc thậm chí tùy chỉnh hình đại diện. Khi The Sandbox chuyển đổi thành DAO, nó sẽ được sử dụng làm token quản trị.
SAND cũng được sử dụng để mua tài sản và LAND (bất động sản ảo). LAND là token ERC-721, có nghĩa là NFT. Chỉ có 166.464 thửa đất trong Metaverse này. Nếu bạn quyết định kết hợp nhiều LAND vào một tài sản, nó được gọi là bất động sản.
Một tính năng quan trọng của The Sandbox là nền tảng chịu phí gas Ethereum, do đó người dùng không phải trả phí cắt cổ. Điều này tạo ra trải nghiệm liền mạch và đắm chìm hơn cho người dùng.
The Sandbox có gì đặc biệt?
Metaverse này cũng cung cấp tùy chọn tạo hình đại diện tùy chỉnh, có thể giao dịch trên thị trường gốc của chúng. Vì là NFT nên chúng được xem như các mặt hàng kỹ thuật số khan hiếm có thể sử dụng trên thị trường. Ngoài ra, bạn cũng có thể cho thuê đất để tạo thu nhập thụ động.
Star Atlas
Star Atlas là video game nhiều người chơi độc đáo dựa trên blockchain với chủ đề vũ trụ nhập vai đặc biệt hấp dẫn. Game được lấy bối cảnh vào năm 2620 và xây dựng trên Solana. Cốt truyện xoay quanh quá trình thuộc địa của vũ trụ. Nhiệm vụ của bạn là tìm kiếm kho báu được cất giấu. Game thủ sẽ kiếm được tiền trong game thông qua ATLAS, POLIS và sử dụng các token đó để mua tài sản trong hệ sinh thái.
Star Atlas hoạt động như thế nào?
Metaverse này sử dụng mô hình kinh tế token kép. Bao gồm:
– ATLAS: Là tiền điện tử thông thường trong game. Người chơi thường kiếm được ATLAS bằng cách tham gia vào các hoạt động như khai thác quặng, tạo tài sản và giao dịch trên thị trường. Tất cả các tài sản trong Metaverse này đều là NFT, có nghĩa là mọi vật phẩm trong game đều thuộc sở hữu của ít nhất một người chơi.
– POLIS: Là tiền điện tử được sử dụng để tham gia quản trị game. Do đó, những người nắm giữ token có thể tập hợp thành các nhóm, cộng đồng và thậm chí là tập đoàn kếch xù có tầm ảnh hưởng đến các quyết định cốt lõi của game. Mục đích là để người chơi có cơ hội “bỏ phiếu” cho những người sáng tạo.
Một điểm quan trọng mà team xây dựng hệ sinh thái thường nhấn mạnh là tính di động của tài sản trong game. Trong khi tài sản mà bạn tạo hoặc mua trên các nền tảng game truyền thống chỉ có thể sử dụng được trong hệ sinh thái đó, những tài sản bạn xây dựng trong Star Atlas dễ dàng được giao dịch với những game thủ khác. Điều này góp phần tạo ra một nét đặc trưng cốt lõi của Metaverse là khả năng tương tác.
Star Atlas có gì đặc biệt?
Star Atlas cung cấp cho người chơi cơ hội làm bất cứ điều gì họ muốn và tận hưởng niềm vui khi làm điều đó. Chính vì lý do này, họ đã tạo ra một hệ thống quản trị mà trong đó người chơi có nhiều quyền đối với tương lai của Metaverse như chính những người sáng tạo.
Hãy tưởng tượng bạn có thể xây dựng toàn bộ quốc gia trong Metaverse! Bởi vì bạn có quyền kiểm soát cách thức hoạt động kinh tế của cộng đồng nên có thể tạo ra các quốc gia vi mô và hình thành một số DAO phụ (các tổ chức tự trị phi tập trung). Vì mọi thứ đều được token hóa nên mọi game thủ đều có quyền sở hữu tài sản mà họ sở hữu. Điều này tạo ra trải nghiệm chủ nghĩa cá nhân, khiến mọi người chơi đều cảm thấy đặc biệt.
Metaverse này cũng có cơ chế giảm phát độc đáo, qua đó người chơi có thể theo đuổi các hoạt động rủi ro hơn nhiều như khám phá khu vực sâu hơn của Metaverse để cố gắng đạt được phần thưởng cao hơn. Những người theo đuổi mạo hiểm có thể thành công hoặc bỏ mạng. Nếu họ chết, những người dùng khác thu thập các NFT bị mất trong trận chiến.
Radio Caca
Radio Caca được biết đến là phương tiện “GameFi” cho USM Metaverse. Nó cũng là nền tảng xây dựng game Metamon P2E hiện khá phổ biến. Mặc dù bản thân nó không phải là một Metaverse, nhưng đã giúp tạo ra USM Metaverse, một cộng đồng không dựa trên token. Radio Caca được xây dựng trên Binance Smart Chain (BSC) và ra mắt vào tháng 10/2021.
USM Metaverse
USM Metaverse là một Metaverse độc đáo, trong đó mỗi người chơi được coi là một “người xây dựng”. Do vậy, bạn có tùy chọn xây dựng mạng xã hội của riêng mình, thiết lập hệ thống kinh tế tùy chỉnh và tạo ra một nền văn minh ảo hoàn toàn mới.
NFT được sử dụng để biểu thị quyền sở hữu các mặt hàng kỹ thuật số. Một trong những tính năng nổi bật cốt lõi của Metaverse này là NFT “Kiss-Up Dog”, có thể mua trên trang web của họ.
Meta
Meta là một trong những Metaverse gần đây nhất (và được bàn đến nhiều nhất) trên thế giới hiện nay. Một nền tảng như Facebook quyết định đi sâu vào lĩnh vực kỹ thuật số này là minh chứng cho việc Mark Zuckerberg đang tập trung tạo ra những không gian mang tính cách mạng, nơi mọi người có thể kết nối với nhau.
Không giống như Facebook, Meta sẽ cung cấp trải nghiệm ảo cho người dùng và tất cả họ sẽ cùng nhau chia sẻ trải nghiệm. Mặc dù nỗ lực đáng khen ngợi, nhưng các nhà phê bình đã nhấn mạnh thực tế là phiên bản Metaverse này sẽ giống như một thế giới riêng biệt hơn là tiếp nối thế giới hiện có. Bởi vì để truy cập vào đó, người dùng sẽ phải đeo các thiết bị bên ngoài (do công ty sản xuất).
Cách thức hoạt động, giao diện và mức độ trải nghiệm cho người dùng của Meta hiện vẫn chưa được công bố.
Kết luận
Một không gian không nằm dưới sự kiểm soát của bất kỳ ai là một điều dường như không tưởng, nhưng blockchain có thể biến điều đó thành hiện thực. Một lần nữa, nhấn mạnh khái niệm Metaverse rằng nó không phải là một không gian biệt lập do nhiều thực thể quyền lực khác nhau kiểm soát. Trong thế giới lý tưởng, tất cả các triển khai của những Metaverse này sẽ là kết nối với nhau, mang lại cho người dùng trải nghiệm liền mạch. Nhưng “làm thế nào” thì vẫn chưa ai có thể trả lời được.
- Metaverse là “miếng bánh đầu tư” thơm ngon tiếp theo
- 3 loại tiền điện tử Metaverse nên cân nhắc ngay lúc này
- ETHV, SAND, GSWAP, YGG, AXS vượt qua giông bão khi toàn bộ vũ trụ Metaverse tăng hơn 9%
Minh Anh
Theo CoinMarketCap
