Từ việc cứu trợ chiến tranh tiền điện tử cho đến các vụ hack lên tới hàng triệu đô la cùng các vụ việc gây chấn động toàn cầu, 2022 là một năm đầy biến động đối với không gian tài sản kỹ thuật số.
Những sự kiện nổi bật của năm
Nếu bạn hỏi một người bất kỳ về việc tổng kết thị trường tiền điện tử năm 2022, rất có thể họ sẽ nói rằng: năm nay là một năm suy tàn với thế giới công nghệ. Hàng nghìn nhà đầu tư vào thời điểm năm ngoái đang say sưa trong sự “trù phú” của thị trường bò, nay lại thề sẽ rời khỏi “mảnh đất” này mãi mãi, nhưng vẫn có một vài kẻ cứng đầu vẫn cố bám trụ.
Đối với các trader, đây không hẳn là một năm trầm lặng. Chắc chắn rồi, giá trị đô la của các đồng coin đã tụt dốc không phanh trong năm nay khi ngành công nghiệp này phải chịu thiệt hại 2 nghìn tỷ đô la. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều sự kiện lớn giúp chúng ta “bận rộn”.
Là điển hình của thị trường gấu, một số sự kiện mang tính bước ngoặt trong năm cũng là một trong những sự kiện thảm khốc nhất. Và không nhiều người cho rằng năm 2022 là một trong những năm thê thảm nhất của thị trường tiền điện tử. Chúng ta đã ngỡ ngàng khi chứng kiến các sàn giao dịch như Terra, Three Arrows Capital và FTX sụp đổ như những quân cờ domino chỉ cách nhau vài tháng. Nhà đầu tư đã phải chịu những tổn thất nặng nề và có cảm giác như ngành công nghiệp này đã bị thụt lùi vài năm trời.
Tuy nhiên, năm 2022 cũng đã đánh dấu một vài bước phát triển tích cực. Ethereum đã có một năm khởi sắc mặc dù đạt hiệu suất giá yếu khi The Merge cuối cùng cũng được triển khai thành công. Chúng ta cũng thấy các chính phủ trên toàn thế giới thừa nhận tiềm năng của tiền điện tử trong bối cảnh chiến tranh và lạm phát tăng cao.
Năm 2022 là một trong những năm khó khăn nhất của tiền điện tử từ trước đến nay; dù vậy, ngành này vẫn “sống sót”. Trong suốt thị trường gấu mới nhất, luôn xuất hiện một câu hỏi rằng liệu hệ sinh thái tiền điện tử có vượt qua được giai đoạn này hay không. Trong năm 2022, những người theo dõi thị trường gần như chắc chắn rằng tiền điện tử sẽ vẫn tồn tại lâu dài. Không những thế, sau các sự kiện của năm nay, các nền tảng sẽ vững chắc hơn bao giờ hết vào năm 2023 và các năm tiếp theo.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, ngành công nghiệp này, theo những gì mọi người nói, vẫn đang phản ánh về một năm khó quên, nếu không muốn nói là hoàn toàn tích cực đối với hệ sinh thái crypto. Dưới đây là 10 khoảnh khắc đáng chú ý nhất trong năm vừa qua.
#1. Canada đóng băng quỹ “đoàn xe tự do”
Sự kiện nổi bật đầu tiên của năm 2022 đã không diễn ra trên không gian mạng, mà ở Ottawa, thủ đô của Canada. Vào ngày 22 tháng 1, hàng trăm tài xế xe tải tại Canada đã khởi hành từ nhiều vùng khác nhau, tập trung tại Đồi Quốc hội (Parliament Hill) để phản đối các quy định và hạn chế về vắc xin COVID-19. Vì chính phủ từ chối đàm phán, nên “đoàn xe tự do” (Freedom convoy) đã nắm quyền kiểm soát đường phố. Cơ quan thực thi pháp luật đã phải vật lộn để có thể giải tán những người biểu tình do quy mô của đoàn xe.
Vào ngày 14 tháng 2, để đối phó với các cuộc biểu tình, Thủ tướng Justin Trudeau đã viện dẫn Pháp lệnh Khẩn cấp, tạm thời trao cho chính phủ quyền hạn đặc biệt để ứng phó với các trường hợp khẩn cấp về trật tự công cộng. Chính quyền Trudeau sau đó đã ra lệnh cho các tổ chức tài chính Canada đóng băng tài khoản ngân hàng của những người biểu tình – cũng như bất kỳ ai ủng hộ họ thông qua việc quyên góp – nhằm cắt giảm nguồn viện trợ của họ. Không từ bỏ, những người biểu tình đã chuyển sang sử dụng tiền điện tử, khiến chính quyền Canada đã đưa vào danh sách đen ít nhất 34 ví tiền điện tử khác nhau kết nối với Freedom Convoy. Ngay sau đó, lực lượng cảnh sát đã thẳng tay “dàn áp” những người lái xe tải ra khỏi đường phố và đến ngày 20 tháng 2, khu vực trung tâm thành phố Ottawa đã được “dọn sạch” hoàn toàn.
Đối với thị trường tiền điện tử, các cuộc biểu tình ở Ottawa cho thấy sự dễ dàng trong việc biến các lĩnh vực tài chính thành vũ khí để đàn áp công dân của các Đảng dân chủ phương Tây. Trong bối cảnh đó, sứ mệnh của Bitcoin trở nên nổi bật hơn bao giờ hết. Những người đam mê tiền điện tử đã chỉ ra rằng Bitcoin cung cấp một hệ thống thanh toán toàn cầu, không bị kiểm duyệt cũng không cần cấp phép như một giải pháp thay thế cho các hệ thống ngân hàng do nhà nước kiểm soát. Đối với tất cả các mặt hạn chế đó, tiền điện tử phi tập trung mang đến một sự đảm bảo quan trọng: tiền của bạn thực sự là của bạn và không ai có thể ngăn bạn sử dụng nó. Như Arthur Hayes đã viết trong một bài đăng vào tháng 3, nếu bạn chỉ dựa vào lĩnh vực ngân hàng truyền thống, “bạn có thể nghĩ rằng mình có tài sản ròng trị giá 100 đô la, nhưng nếu ngân hàng hoặc chính phủ, vì bất kỳ lý do gì, quyết định rằng bạn không thể truy cập vào mạng lưới đó nữa, thì giá trị ròng của bạn sẽ trở thành con số 0.”
#2. Ukraine chấp nhận quyên góp bằng tiền điện tử
Xung đột Nga-Ukraine đã có tác động lớn đến thị trường toàn cầu trong năm nay, bao gồm cả thị trường tiền điện tử. Thị trường lao dốc khi Tổng thống Vladimir Putin phát lệnh tấn công Ukraine, nhưng nó đã trở thành cuộc chiến đầu tiên chứng kiến tiền điện tử trở thành trung tâm.
Ukraine kêu gọi quyên góp bằng Bitcoin, ETH và USDT – CEO FTX tặng mỗi người dùng nước này $25
Trong vòng vài ngày sau cuộc chiến, tài khoản Twitter chính thức của chính phủ Ukraine đã đăng một bài đăng đề nghị quyên góp từ Bitcoin và Ethereum kèm theo hai địa chỉ ví. Dòng tweet đã ngay lập tức gây xôn xao dư luận, Vitalik Buterin đã phải cân nhắc cảnh báo mọi người rằng tài khoản có thể đã bị hack.
Tuy nhiên, Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số của chính phủ đã nhanh chóng xác nhận rằng lời đề nghị trên là hợp lệ. Chính phủ Ukraine thực sự đang cần tài trợ từ thị trường tiền điện tử cho các nỗ lực cứu trợ chiến tranh.
Các khoản quyên góp liên tục được gửi tới và chỉ trong vòng ba ngày, chính phủ đã huy động được hơn 30 triệu đô la BTC, ETH, DOT và các tài sản kỹ thuật số khác. Có người thậm chí đã gửi CryptoPunk NFT.
Chiến dịch gây quỹ ban đầu chỉ là một trong những động thái mang tính quyết định của chính phủ nhằm nắm giữ tiền điện tử trong thời kỳ khủng hoảng. Ngoài ra còn có một bảo tàng NFT, trong khi UkraineDAO làm việc với chính phủ để gây quỹ bổ sung và nâng cao nhận thức.
Tiền điện tử cũng là tâm điểm chú ý trong cuộc chiến lần này do lệnh trừng phạt mà phương Tây áp đặt lên Nga, với việc giới chính trị gia cảnh báo rằng các nhà tài phiệt Nga có thể chuyển sang sử dụng tiền điện tử để che giấu khối lượng tài sản khổng lồ của họ. Các công dân di dời khỏi Nga đã chuyển sang Bitcoin để bảo toàn số tiền của họ khi giá trị đồng rúp sụt giảm, trong khi các sàn giao dịch lớn như Kraken, Binance và Coinbase phải đối mặt với làn sóng kêu gọi chặn người dân Nga sau các lệnh trừng phạt toàn cầu. Ba sàn giao dịch đã hạn chế dịch vụ của công dân nước này sau lệnh trừng phạt của EU.
Giữa sự tàn phá từ cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, vai trò của tiền điện tử trong cuộc chiến cho thấy sức mạnh của loại tiền không biên giới rõ ràng hơn bao giờ hết. Trong thời kỳ khủng hoảng, tiền kỹ thuật số phục vụ như một công cụ mạnh mẽ cho những người có nhu cầu. Đề nghị quyên góp tiền điện tử của Ukraine là trường hợp đầu tiên trên thế giới, nhưng có thể nói rằng chúng ta sẽ thấy các quốc gia khác chấp nhận tiền điện tử trong tương lai không xa.
#3. Biden ký sắc lệnh hành pháp về quy định tiền điện tử
Hơn tất cả những rắc rối đã xảy ra trong năm nay, các nhà chức trách trên toàn thế giới – nhưng đặc biệt là ở Hoa Kỳ – đã đẩy “trò chơi quản lý” của họ lên một tầm cao mới. Thành thật mà nói, các biện pháp điều chỉnh thị trường tiền điện tử của chính phủ Hoa Kỳ là vô cùng lằng nhằng, ngay cả trong những thời điểm vàng. Và bạn khó có thể tưởng tượng được một ngành đang gần như phải cầu xin một bộ quy tắc quản lý rõ ràng hơn.
Biden ký sắc lệnh về chiến lược tiền điện tử của Hoa Kỳ
Bước sang năm 2022, rõ ràng là Nhánh Hành pháp đã không tạo ra bước tiến thực sự nào trong việc phân loại tài sản kỹ thuật số, chứ chưa kể đến cách quản lý chúng. Chúng có phải là chứng khoán không? Hàng hóa? Hay một cái gì đó hoàn toàn khác? Có thể chúng giống chứng khoán ở một số khía cạnh nhưng lại không giống ở những mặt khác. Có thể một vài trong số chúng là hàng hóa, số khác là chứng khoán hoặc tiền tệ,… nhưng đâu là tiêu chí để chúng ta phân biệt như thế? Quốc hội có đang nghiên cứu về vấn đề này không? Ai trong Nhánh Chính phủ sẽ là người làm luật?
Người đó chính là Tổng thống.
13 năm và ba chính quyền sau khi genesis block của Bitcoin được khai thác, Tổng thống Biden đã ban hành một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo hầu hết các cơ quan liên bang, bao gồm cả các cơ quan nội các, cuối cùng đưa ra kế hoạch toàn diện cho việc quản lý và thực thi tiền điện tử của Hoa Kỳ. Sắc lệnh này của Biden đã được dự đoán trong nhiều tháng trước khi nó được ký vào tháng 3 năm nay và được coi như là một “ân huệ” cho ngành công nghiệp này. Khác xa so với những gì nhiều người lo sợ, sắc lệnh của Biden không khác gì một chỉ thị nghiên cứu, yêu cầu mỗi cơ quan cùng nhau lập nên một kế hoạch cuối cùng rồi đệ trình lên Nhà Trắng.
Mặc dù có rất ít sự phản đối với việc cần có một bộ quy tắc toàn diện cho thị trường crypto, nhưng cơ quan chính phủ có quyền viết luật – ở đây chính là Quốc hội – lại không cho thấy một tín hiệu nào về việc thông qua. Như hiện tại, tiền điện tử chỉ có thể được quản lý theo khuôn khổ của bộ luật đang được viết, và đó là công việc của Tổng thống. Đã đến lúc ít nhất một tổng thống phải bắt tay vào việc.
Công bằng mà nói, thì một sắc lệnh hành pháp không thực sự toàn năng đến thế; nó có hiệu lực pháp lý tương tự như một bản ghi nhớ văn phòng. Nhưng khi văn phòng được đề cập ở đây là Cơ quan hành pháp của Hoa Kỳ, thì tầm quan trọng của bản ghi nhớ đó không hề bị phóng đại.
#4. 550 triệu đô la bị đánh cắp khỏi mạng Ronin
Thị trường tiền điện tử đã hứng chịu một số vụ hack nghiêm trọng trong năm 2022, nhưng vụ tấn công nhằm vào cầu nối Ronin của Axie Infinity vào tháng 3, gây thiệt hại lên tới 9 con số, chính là vụ lớn nhất tính đến thời điểm hiện tại.
Vụ hack DeFi lịch sử: Ronin bị trộm 625 triệu đô la, giá token giảm 30%
Một nhóm những kẻ tấn công sau đó đã được cơ quan Thi hành Pháp luật Hoa Kỳ xác định là nhóm tội phạm mạng Bắc Triều Tiên Lazarus. Chúng đã sử dụng những email lừa đảo để truy cập vào năm trong số chín trình xác thực Ronin chain, cho phép tổ chức tội phạm này đánh cắp 173.600 Ethereum và 25,5 triệu USDC với tổng giá trị khoảng 625 triệu đô la vào thời điểm đó.
Chi tiết kỳ lạ nhất của toàn bộ vụ việc là vụ hack xảy ra sáu ngày trước khi tin tức được đưa lên. Trong gần một tuần, không một người quản lý cầu nối hay cung cấp thanh khoản nào nhận ra rằng tiền đã bị rút cạn. Mặc dù điều này cho thấy sự thờ ơ đáng lo ngại từ phía Sky Mavis – cha đẻ của Axie Infinity và các đối tác khác, nhưng phản ứng chậm chạp đó có thể được lý giải một phần là do cầu nối không được sử dụng trong điều kiện thị trường đang xấu đi.
Sự cố Ronin đánh dấu sự khởi đầu của một loạt các cuộc tấn công của nhóm Lazarus nhằm vào không gian tiền điện tử. Vào tháng 6, mạng layer 1 Harmony đã mất 100 triệu đô la thông qua một vụ lừa đảo tương tự. Nhà sáng lập DeFiance Capital, Arthur Cheong, cũng trở thành nạn nhân của một cuộc tấn công có chủ đích từ các tin tặc Triều Tiên, khiến ông phải trả giá bằng một lượng lớn Azuki NFT giá trị cao.
Mặc vẫn còn thiếu nhiều, nhưng khoảng 36 triệu đô la đã được trả lại với sự trợ giúp của công ty phân tích blockchain Chainalysis và sàn giao Binance.
#5. Yuga Labs cho ra mắt Otherside
Yuga Labs đã thắng đậm trong lĩnh vực NFT năm 2021, nhưng nhà sáng lập BAYC đã không gián đoạn chuỗi chiến thắng khi bước sang năm 2022. Việc mua lại các bộ sưu tập CryptoPunks và Meebits của Larva Labs vào tháng 3 đã giúp Yuga trở thành công ty NFT hàng đầu thế giới, giúp Bored Ape lên đỉnh. Tuy nhiên, các thành viên trong cộng đồng Bored Ape đã được trải nghiệm cú lao dốc sâu nhất trong năm khi ApeCoin giảm mạnh vào tuần sau đó, cùng với việc các holder được nhận khoản thanh toán sáu con số. Công ty cũng đã đạt được một vòng tài trợ khổng lồ do a16z dẫn đầu, nhưng đợt tăng giá lớn nhất trong năm diễn ra vào tháng 4 khi công ty chuyển trọng tâm sang Metaverse.
Metaverse Otherside của Yuga Labs bị cáo buộc là Ponzi vì…
Yuga đã bắt đầu chương Metaverse bằng việc bán NFT cho các lô đất ảo, tạo cơ hội cho các thành viên được sở hữu một phần của thế giới thần bí mang tên tên là “Otherside”. Các thành viên hiện tại của cộng đồng được tặng miễn phí các ô Otherdeed của riêng họ như một phần thưởng cho lòng trung thành, trong khi những người khác có thể cùng chia sẻ 55.000 mảnh đất của thế giới ảo trong một đợt đúc công khai.
Đợt ra mắt Otherside là đợt drop NFT được mong đợi nhất trong năm và Bored Apes vẫn đang tăng vọt, vì vậy nhu cầu về đất ảo rất cao. Đúng như dự đoán, một cuộc chiến gas đã xảy ra ngay sau đó và chỉ những người có đủ khả năng chi trả hàng nghìn đô la mới vượt qua được. Yuga đã đổ lỗi do các vấn đề tắc nghẽn của Ethereum và ám chỉ rằng nó có thể rời khỏi mạng này, mặc dù những kế hoạch đó chưa bao giờ được thông qua. Tổng kết lại, công ty đã kiếm được khoảng 310 triệu đô la từ đợt sale, khiến nó trở thành đợt drop NFT lớn nhất trong lịch sử. Giá tăng đột biến trong một thời gian ngắn trên thị trường thứ cấp và giảm xuống sau đó do sự suy yếu chung của thị trường, nhưng có thể nói rằng mọi sự chú ý sẽ đổ dồn lên bộ sưu tập sau khi sự cường điệu Metaverse tăng lên. Trong một năm chứng kiến sự quan tâm đến sự sụp đổ của NFT, Yuga một lần nữa chứng minh rằng công nghệ này sẽ không đi đến đâu cả.
#6. Terra sụp đổ
Ở thời kỳ đỉnh cao, Terra là một trong những loại tiền điện tử lớn nhất thế giới tính theo vốn hóa thị trường. Terra đã đạt được tăng trưởng đáng kinh ngạc vào cuối năm 2021 đến đầu năm 2022, chủ yếu nhờ vào sự thành công của stablecoin bản địa, UST. Trái ngược với hầu hết các stablecoin, UST không được thế chấp hoàn toàn: nó dựa vào một cơ chế thuật toán để giữ ngang giá với đồng đô la Mỹ. Hệ thống cho phép người dùng đúc token UST mới bằng cách đốt một lượng tương đương token LUNA của Terra hoặc mua lại UST để đổi lấy LUNA mới.
Cơ chế của Terra đã giúp blockchain phát triển vào lúc thị trường gấu bắt đầu khi người dùng tiền điện tử tranh nhau tìm nơi trú ẩn trong stablecoin để tránh tiếp xúc với tài sản tiền điện tử đang lao dốc. UST là một lựa chọn đặc biệt hấp dẫn nhờ có Giao thức Anchor, một nền tảng cho vay trên Terra cung cấp lợi tức 20% cho khoản vay UST. Khi những người tham gia thị trường đổ xô đến UST để kiếm lời, họ ngày càng đốt nhiều LUNA, khiến giá của nó càng cao hơn. Sự tăng giá – cùng với sự xác nhận chắc nịch của thủ lĩnh Terra Do Kwon trên các phương tiện truyền thông – cho ta cảm giác rằng Terra đơn giản là bất khả xâm phạm trước thị trường gấy. UST dường như thậm chí còn trở nên hấp dẫn hơn.
Vào thời kỳ đỉnh cao, hệ sinh thái Terra đạt mức giá trị hơn 40 tỷ đô la, nhưng cơ chế token đôi của mạng đã chứng minh là không an toàn. Một loạt các đợt bán tháo với quy mô khủng đã thách thức mức chốt của UST vào ngày 7 tháng 5, gióng lên hồi chuông cảnh báo trước khi UST ghi nhận đợt phục hồi ngắn. UST lại mất chốt hai ngày sau đó, gây ra một đợt tháo chạy hàng loạt. Các UST holder đã vội vã đổi token của họ sang LUNA, làm tăng nguồn cung lưu hành của token này và làm giảm giá trị của coin, kết quả khiến nhiều UST holder thậm chí còn mua lại. Đến ngày 12 tháng 5, UST được giao dịch với mức giá 0,36 đô la, trong khi giá của LUNA giảm xuống còn 1 cent.
Sự sụp đổ của Terra đã gây ra đợt thanh trừng chưa từng có, nhưng thiệt hại không dừng lại ở đó. Nó đã gây ra một cuộc lây lan khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng, tấn công những ông lớn như Celsius, Three Arrows Capital, Genesis Trading và Alameda Research. Các nhà lập pháp từ khắp nơi trên thế giới cũng chỉ trích những rủi ro do stablecoin gây ra, đặc biệt là loại thuật toán. Theo nhiều cách, Terra là thất bại lớn nhất của tài chính phi tập trung và những hậu quả của nó vẫn đang chưa được tiết lộ.
#7. Celsius, 3AC rơi vào cuộc khủng hoảng thanh khoản lớn
Khi hệ sinh thái Terra sụp đổ, chúng ta đều biết hậu quả sẽ rất tồi tệ, nhưng chưa xác định nó sẽ ảnh hưởng đến ai và sẽ mất bao lâu. Khi đó, nó đã diễn ra trong khoảng một tháng. Terra “nổ tung” vào tháng 5, xóa sạch hàng chục tỷ đô la và thu hút sự chú ý của các công tố viên từ nhiều nơi trên thế giới. Đến giữa tháng 6, thành quả “lao động” của Do Kwon đã mở đường để họ thâm nhập vào các thị trường tiền điện tử bán lẻ, tập trung và đó là lúc mọi thứ thực sự không thể vãn hồi.
Celsius chính thức xin phá sản tại Hoa Kỳ, token CEL giảm 60% sau thông báo
Vào tối ngày 12 tháng 6, Celsius đã thông báo cho khách hàng của mình rằng tạm thời, thực tế là vô thời hạn, dừng rút tiền. Mọi người ngay lập tức cảm nhận được điều gì đó tồi tệ sắp đến. Celsius đã đầu tư vào Terra, và khi dự án rớt đáy, nó đã đổ thêm dầu vào “ngọn lửa” vốn đã được thắp lên bởi giao dịch trái phép của CEO Alex Mashinsky trên sổ sách của công ty. Khi các khoản đầu tư không thể thu hồi vốn, nó đã gây ra phản ứng dây chuyền giữa một dàn nhân vật quen thuộc, những người đều trông mong vào những ngày tháng tốt đẹp hơn trước thời điểm tháng 6 năm 2022.
Tệ hơn nữa, hầu hết hoạt động vay và cho vay này diễn ra trong một mạng lưới khép kín của một số ít công ty. Celsius đã cho vay tiền trên các nền tảng phi tập trung như Maker, Compound và Aave nhưng cũng cho các bên tập trung như Genesis, Galaxy Digital và Three Arrows Capital vay rất nhiều tiền. Những công ty đó (ngoại trừ Galaxy) đã xoay vòng vốn và cho mượn lại. Có thể sẽ mất nhiều năm trước khi chúng ta thấy toàn bộ chuỗi hành trình bao quanh tất cả các tài sản được chuyển giao, nhưng các dấu hiệu cho thấy rằng đối với tất cả các mức định giá hàng tỷ đô la của họ, các công ty này có thể đã nhiều lần chuyển qua chuyển lại cho nhau cùng một dòng tiền.
Sự cố lớn tiếp theo là Three Arrows: trong vòng vài ngày sau thông báo của Celsius, tin đồn về việc 3AC mất khả năng thanh toán bắt đầu lan rộng và các đồng sáng lập, Su Zhu và Kyle Davies, vẫn im lặng. Giờ đây, họ được cho là đang chạy trốn với khoản nợ khoảng 3,5 tỷ USD sau khi vỡ nợ. Những bên khác như Babel Finance, Voyager Digital, và BlockFi cũng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng và cuối cùng là đến đế chế FTX của Sam Bankman-Fried.
Cuộc khủng hoảng thanh khoản vào tháng 6 là một hồi chương cảnh tỉnh về sự nguy hiểm của các sàn giao dịch tập trung và mức độ mà những người được gọi là “người giám sát” này thực sự lưu giữ tiền của khách hàng. Đành rằng, một số công ty này không che giấu những gì họ đang làm, ngay cả khi họ cũng không đặc biệt chú ý đến nó. Tuy nhiên, đó là đề xuất giá trị trung tâm của CeDeFi – nếu bạn muốn lợi nhuận hấp dẫn từ Defi nhưng không có thời gian, kiến thức hoặc kiên nhẫn để tự làm, bạn có thể nhờ người giám sát làm điều đó cho bạn. Nhưng bạn phải đặt niềm tin vào họ ở một mức độ nào đó, và ngay cả khi bạn cho phép họ “chơi” với tiền của mình, họ cần phải thẳng thắn về những gì họ đang làm gì với số tiền đó.
Nó cũng kiểm tra ranh giới của “các điều khoản và điều kiện”, vốn là cái gai đối với bất kỳ người dùng nào đang cố gắng tương tác với bất kỳ sản phẩm cụ thể nào. Với danh tiếng của mình, Celsius đã tuyên bố khá rõ ràng rằng họ sẽ làm bất cứ điều gì họ muốn với tiền gửi của khách hàng: điều khoản dịch vụ của họ đã nêu rõ rằng họ không phải là người giám sát hợp pháp tiền của khách hàng và thay vào đó, coi tiền gửi của khách hàng là một khoản “cho vay” đối với công ty, cho phép họ có thể tự do giao dịch, cho vay, chuyển nhượng,…; đồng thời làm rõ rằng “trong trường hợp Celsius bị phá sản… bạn không thể khôi phục hoặc lấy lại quyền sở hữu đối với tài sản kỹ thuật số đó và ngoài các quyền của bạn với tư cách là chủ nợ của Celsius theo bất kỳ luật hiện hành nào, bạn không có bất kỳ quyền hạn pháp lý nào liên quan đến nghĩa vụ của Celsius đối với bạn.”
Đó là một tuyên ngôn khá ngớ ngẩn đối với một thương hiệu tự quảng cáo là một giải pháp thay thế “đáng tin cậy” hơn cho các ngân hàng.
#8. Bộ tài chính Hoa Kỳ trừng phạt Tornado Cash
Tornado Cash là một giao thức bảo vệ quyền riêng tư giúp người dùng che giấu lịch sử giao dịch on-chain. Vào ngày 8 tháng 8, Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Hoa Kỳ (OFAC) tuyên bố họ đã đưa giao thức này vào danh sách trừng phạt. Cơ quan cho biết tội phạm mạng (bao gồm cả hacker do nhà nước Bắc Triều Tiên bảo trợ) đã sử dụng Tornado Cash như một phương tiện để rửa tiền.
Mỹ áp lệnh trừng phạt với Tornado Cash – Circle, GitHub tiên phong tuân thủ
Lệnh cấm đã gây phẫn nộ trong ngành công nghiệp tiền điện tử. Các công ty tiền điện tử như Circle và Infura ngay lập tức chuyển sang tuân thủ các biện pháp trừng phạt bằng cách đưa vào danh sách đen các địa chỉ Ethereum đã tương tác với Tornado Cash. Một số giao thức DeFi cũng đã làm theo bằng cách chặn ví từ giao diện người dùng của họ.
Sau thông báo của OFAC, Cục Điều tra và Thông tin Tài chính của Hà Lan đã bắt giữ nhà phát triển đầu não của Tornado Cash, Alexey Pertsev vì nghi ngờ người này đã tạo điều kiện cho hoạt động rửa tiền. Hiện anh vẫn đang bị giam giữ mà không có bất cứ cáo buộc chính thức nào chống lại anh ta vào thời điểm viết bài.
Lệnh cấm Tornado Cash là chưa từng có, đánh dấu lần đầu tiên một cơ quan chính phủ xử phạt mã nguồn mở thay vì một bên cụ thể. Nó cũng đánh dấu mối lo ngại về việc duy trì khả năng chống kiểm duyệt của Ethereum.
Đáng khen ngợi, cộng đồng tiền điện tử đã thực hiện nhiều sáng kiến khác nhau để chống lại quyết định này, trong đó đáng chú ý nhất là vụ kiện của Coin Center chống lại OFAC. Kết quả của vụ kiện có thể có tác động rất lớn đến tương lai của tiền điện tử vì nó sẽ quyết định liệu chính phủ Hoa Kỳ có quyền xử phạt các dự án phi tập trung khác hay không.
#9. Ethereum Merge ra khơi
Những tin xấu trong năm 2022 gần như đã thu hút hết mọi sự tập trung, nhưng Ethereum đã mang lại một chút “khởi sắc” cho thị trường trong suốt mùa hè khi “The Merge” cuối cùng cũng diễn ra. Bản nâng cấp PoS được chờ đợi từ lâu của Ethereum đã được thảo luận trong suốt thời gian qua, vì vậy mọi người đều trông đợi đợt ra mắt vào tháng 9.
Ethereum Merge được triển khai thành công – Tiếp theo là gì?
Chiến dịch quảng bá cho The Merge đủ để đưa thị trường thoát khỏi sự tuyệt vọng sau cuộc khủng hoảng thanh khoản vào tháng 6 và cuộc bàn luận về một PoS folk của mạng đã làm câu chuyện thêm phần hấp dẫn. ETH đã tăng hơn 100% so với mức đáy vào tháng 6, làm dấy lên hy vọng rằng những lợi ích của The Merge – hiệu suất năng lượng được cải thiện 99,95% và lượng phát thải ETH giảm 90% – có thể giúp tiền điện tử tăng giá.
Cuối cùng, bản nâng cấp đã “ra lò” mà không gặp trở ngại nào vào ngày 15 tháng 9. Như một số trader thông thái đã dự đoán, The Merge là một sự kiện “bán sự thật” và EthereumPOW đã thất bại, nhưng cộng đồng Ethereum không hề ngạc nhiên trước sự suy yếu của giá. Thường được so sánh với một chiếc máy bay thay động cơ trên không, The Merge được ca ngợi là bản cập nhật công nghệ lớn nhất của không gian tiền điện tử kể từ khi Bitcoin ra mắt và các nhà phát triển Ethereum đã được tung hô khắp nơi vì thành công của nó.
Điều thú vị là giới truyền thông chính thống đã chú ý đến hiệu quả carbon được cải thiện của Ethereum sau khi The Merge ra đời, nhưng có khả năng phải trong vài năm tới, chúng ta mới thấy rõ được những tác động thực sự của bản cập nhật này.
The Merge đã cải thiện đáng kể chính sách tiền tệ của Ethereum đến mức ETH đã nhanh chóng chuyển sang giảm phát. Và rất có thể nó đã tạo tiền đề cho các tổ chức khao khát lợi nhuận chấp nhận ETH. Vì vậy, nếu tiền điện tử muốn tham gia vào một thị trường bò mới trong thế giới hậu The Merge, thì Ethereum sẽ có được cơ hội vàng để dẫn đầu cuộc đua.
#10. FTX sụp đổ
Vào mùa thu năm 2022, cảm giác về những thảm họa trong thế giới tiền điện tử gần như đã trở nên bình thường. Terra đã sụp đổ, khoảng hơn chục công ty nổi tiếng đã thành lập trong mùa hè, Bộ Tài chính đặt lệnh cấm một giao thức nguồn mở,… Nhưng trong khi chúng ta gần như tê liệt trước quy mô khủng khiếp của những “thảm họa” xảy ra trong năm, thì năm 2022 đã tránh được một trận “đại hồng thủy” kinh hoàng nhất cho đến giây phút cuối cùng.
Sàn FTX chính thức nộp đơn xin phá sản, Sam Bankman-Fried từ chức CEO
Chỉ một tháng trước, FTX vẫn là sàn giao dịch hàng đầu thế giới. Sàn giao dịch có trụ sở tại Bahamas nổi danh với việc đã chi rất nhiều tiền cho việc quảng bá hình ảnh của mình và nhờ đó, nó đã trở thành một cái tên quen thuộc trong thị trường tiền điện tử. Nhắm thẳng đến nhóm khách hàng bán lẻ ở Mỹ, FTX đã đặc biệt chú trọng đến việc liên kết với thể thao, đạt được các hợp đồng tài trợ với những người nổi tiếng như Tom Brady và Steph Curry, ghi tên mình vào đấu trường của Miami Heat và tung ra quảng cáo tại Super Bowl. Khi các bên tập trung khác bắt đầu có dấu hiệu suy sụp, FTX đã tiến hành cung cấp tín dụng và đầu tư khẩn cấp để ngăn chặn trường hợp xấu nhất xảy ra.
Vị CEO lôi thôi, Sam Bankman-Fried, hẳn phải đặc biệt quyết tâm mới có thể đổi từ chiếc quần sooc chở hàng của mình sang áo sơ mi và cà vạt khi ông đến D.C. để hầu tòa với các chính trị gia và cơ quan quản lý, đảm bảo với họ về độ tin cậy của FTX và cam kết hợp tác cấp cao giữa chính phủ và ngành công nghiệp này để thiết lập các quy tắc và quy định hợp lý cho thị trường. Ông đã xuất hiện trên các trang bìa tạp chí, tiếp đón các cựu nguyên thủ quốc gia tại các sự kiện của FTX và thực hiện các chương trình hoành tráng về việc từ thiện của mình, khẳng định mục tiêu cuối cùng của ông là tối đa hóa lợi nhuận để có thể quyên góp tất cả cho những mục đích chính đáng.
Vì vậy, dư luận đã được một phen xôn xao vào đầu tháng 11 khi những tin đồn về tính thanh khoản kém tại công ty chị em Alameda Research (cũng do SBF thành lập và, theo hồ sơ tòa án, hoàn toàn do ông kiểm soát) có thể gây áp lực lên FTX. Điều đó đã gây ra một đợt rút tiền hàng loạt trên nền tảng này, sau đó phát hiện rằng hầu hết tài sản của sàn giao dịch đã biến mất. Theo dư luận, câu chuyện là FTX đã cho Alameda vay những khoản tiền gửi đó và ném hàng tỷ đô la cho các vị trí có rủi ro cao, quản lý kém. Sau đó, Alameda cũng mất tất cả, để lại khoản lỗ 10 tỷ đô la trong sổ sách của FTX.
Khi nhiều chi tiết được đưa ra ánh sáng thông qua các cuộc phỏng vấn nhân chứng và tài liệu của tòa án, rõ ràng là FTX không những không phải là một công ty tốt mà còn đặc biệt tồi tệ. Mọi thứ về sự sụp đổ của FTX đều phi thường, với mỗi một tiết lộ về hành vi bất chính, lừa đảo, gian lận,… bị áp đảo bởi cái tiếp theo. Rõ ràng các chi tiết vẫn còn mờ mịt và chưa ai bị chứng minh là có tội. Nhưng chúng ta biết chắc được hai điều: có bằng chứng chắc chắn rằng FTX đã lấy 10 tỷ đô la từ tiền gửi của khách hàng để trang trải cho các giao dịch xấu của Alameda và họ thậm chí còn không bận tâm đến việc theo dõi số tiền này.
Gian luận số sách là một chuyện; hoàn toàn không lưu giữ sổ sách đó lại là chuyện khác. Giờ đây, có vẻ như khi FTX tạm dừng các giao dịch rút tiền trong đợt rút tiền hàng loạt vào ngày 8 tháng 11, rất có thể một phần là do công ty thậm chí còn không biết tiền ở đâu.
Toàn cảnh vụ sụp đổ FTX – 7 ngày làm rung chuyển công nghiệp tiền điện tử
Ba ngày sau, FTX nộp đơn xin phá sản và SBF đã “từ chức” khỏi vị trí CEO của FTX. Vị trí đó ngay lập tức được thay thế bởi John J. Ray III, một người đã thành công nhờ giám sát việc giải thể các công ty làm ăn thua lỗ, một số trong đó đã phá sản do gian lận hoặc có hành vi sai trái khác. Bằng thứ ngôn ngữ bình dị, Ray đã làm chứng bằng văn bản trước tòa:
“Chưa bao giờ trong sự nghiệp của mình, tôi chứng kiến sự thất bại hoàn toàn trong việc kiểm soát doanh nghiệp và hoàn toàn không có bất cứ thông tin tài chính đáng tin cậy nào như vụ việc lần này. Từ việc tính toàn vẹn của hệ thống bị xâm phạm và việc giám sát theo quy định bị lỗi ở nước ngoài, đến việc tập trung quyền kiểm soát vào tay một nhóm rất nhỏ gồm các cá nhân thiếu kinh nghiệm, ngây ngô và có khả năng bị xâm phạm, tình huống này là chưa từng có.”
Lời biện hộ của SBF, nếu thực sự có thể coi là như vậy, đã biến thành một loạt các bình luận công khai, các cuộc phỏng vấn và các dòng tweet ngớ ngẩn mà không đạt được bất cứ điều gì ngoại trừ việc khiến những người theo dõi vụ việc tức giận và thêm vào danh sách bằng chứng của các công tố viên. Khi đó, ông ta vẫn ở Bahamas, theo như báo cáo là đang bị giám sát nhưng lại sống trong căn penthouse Nassau triệu đô la của mình; tuy nhiên, hầu hết các “người xem” đang tự hỏi tại sao ông ta hiện không bị giám sát tại một cơ sở giam giữ liên bang không được bảo lãnh. Bernie Madoff đã bị bắt trong vòng 24 giờ sau khi chính quyền nhận được bằng chứng về những hành vi sai trái của anh ta; nó khiến chúng ta phải tự hỏi: lần này, điều gì đã làm họ mất nhiều thời gian như vậy.
Tuy nhiên, tội ác nào rồi cũng phải trả giá. Vào ngày 22/12, như Tạp chí Bitcoin đã báo cáo, hai cánh tay đắc lực của Sam Bankman-Fried là cựu Giám đốc điều hành của Alameda Research, Caroline Ellison và đồng sáng lập FTX, Gary Wang, đã nhận tội trong khi bản thân SBF đã được dẫn độ đến Mỹ và sẽ ra hầu tòa sớm nhất có thể.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter: https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Top 10 Crypto meme hàng đầu trong năm 2022
- Việt Nam đứng top 5 toàn cầu về tỷ lệ sở hữu tiền điện tử
- 10 người hùng của không gian tiền điện tử trong năm 2022
Itadori
Theo Cryptobriefing
