Blockchain là một mạng hỗ trợ nhiều loại phát triển ứng dụng khác nhau như DeFi. Trong thời kỳ blockchain 1.0, các ứng dụng blockchain bắt đầu phát triển nhanh chóng thông qua Bitcoin. Mặc dù giai đoạn này nó chỉ hỗ trợ việc chuyển giao giữa các loại tiền điện tử, nhưng một kịch bản ứng dụng (cách người dùng tương tác với một hệ thống được lập kế hoạch thông qua một ví dụ thực tế) đơn lẻ như vậy sẽ ít phổ biến hơn. Do đó hợp đồng thông minh ra đời.
Sự kết hợp của hợp đồng thông minh và blockchain đã mở rộng kịch bản ứng dụng của blockchain, bước vào giai đoạn blockchain 2.0 với Etherum dẫn đầu. Hầu hết các dự án DeFi (với một số lượng nhỏ so với hiện nay) về cơ bản chỉ được phát triển trên Ethereum do kinh nghiệm phát triển thân thiện với người dùng và môi trường mạng trưởng thành. Do đó, Ethereum đã dẫn đầu ngành công nghiệp blockchain này.
Khi đến năm 2021, nhiều đối thủ cạnh tranh của Ethereum đã xuất hiện:
- Với sự bùng nổ của sự phát triển DeFi kể từ tháng 6 năm 2020, ngày càng có nhiều hoạt động giao dịch xảy ra trên Ethereum.
- Vấn đề nghẽn mạng của Ethereum đã xảy ra và ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Sự gia tăng mạnh mẽ của phí gas đã thúc đẩy nhiều nhà phát triển và nhà đầu tư tìm kiếm giải pháp thay thế với hiệu quả cao hơn đi kèm chi phí rẻ hơn cho người dùng.
- Các chức năng khác mà Ethereum thiếu cần được hoàn thiện bằng cập nhật nội bộ hoặc một blockchain khác.
Trạng thái hiện tại của các blockchain
Vào năm 2021, thị trường DeFi tiếp tục phát triển, cũng như sự phát triển nhanh chóng của NFT và Gamefi đã thúc đẩy sự bùng nổ của toàn bộ hệ sinh thái blockchain. Khi nói đến tổng giá trị bị khóa (TVL) của các blockchain, thị phần của Ethereum đã giảm 9% từ 73% xuống còn 64% trong vòng 6 tháng, cho thấy rằng các blockchain khác đang phát triển nhanh chóng và liên tục chiếm thị phần của Ethereum.
Thị phần TVL của các blockchain tính đến ngày 30 tháng 06 năm 2021
Thị phần TVL của các blockchain tính đến ngày 23 tháng 11 năm 2021
Cách đánh giá một blockchain mới
Không giống như các dự án on-chain, mạng blockchain là cơ sở hạ tầng tập trung nhiều hơn vào việc xây dựng hệ sinh thái. Một khi hệ sinh thái được hình thành, hiệu ứng Matthew sẽ xuất hiện (người giàu ngày càng giàu hơn) và cuối cùng blockchain chính sẽ chiếm hơn 80% thị phần.
Giá Ether đang cho thấy sự bùng nổ của Ethereum, tăng từ 10 đô la (tháng 12 năm 2016) lên 4.000 đô la (tháng 11 năm 2021). Khi một blockchain mới xuất hiện, làm thế nào chúng ta có thể xác định liệu nó có tiềm năng phát triển mạnh mẽ hay không?
Trong bài viết này, chúng tôi chủ yếu đánh giá giá trị của blockchain từ 5 khía cạnh sau.
Hiệu suất
Hiệu quả xử lý giao dịch là một chỉ số quan trọng để đo lường hiệu suất của blockchain. TPS (giao dịch mỗi giây) đề cập đến số lượng giao dịch mà mạng có thể xử lý mỗi giây. TPS càng cao, hiệu quả càng cao.
So sánh TPS giữa top 5 blockchain
Hầu hết các blockchain mới đều tuyên bố có TPS cao. Trong khi “tam giác bất khả thi – impossible triangle” tồn tại trong thế giới DeFi: hiệu suất cao, bảo mật và phi tập trung. Ví dụ, Solana chủ yếu cải thiện tốc độ truyền tải (hiệu suất), nhưng khi đạt đến đỉnh điểm, mạng trở nên không ổn định.
Vào tháng 9, mạng Solana đã phải ngừng hoạt động một thời gian. Cần phải tìm một giải pháp tốt hơn.
Giá token
Giá token phản ánh cách blockchain được người dùng định giá và cũng ảnh hưởng đến chi phí giao dịch của người dùng.
Giá token của một số blockchain mới
Giá SOL, token của Solana đã tăng từ 1,8 đô la lên mức cao nhất mọi thời đại (ATH) là 259 đô la, tăng gấp 143 lần. AVAX của Avalanche cũng đã tăng từ 2 đô la lên 135 đô la, tăng gấp 66 lần. Cả hai đều cho thấy kỳ vọng cao của thị trường.
Hệ sinh thái blockchain
Phát triển một hệ sinh thái DeFi chưa bao giờ là dễ dàng. Để đánh giá giá trị của một blockchain, tính toàn vẹn của hệ sinh thái của nó là rất quan trọng, cả về số lượng và lĩnh vực.
Số lượng dự án
Mặc dù có rất nhiều dự án được triển khai nhưng số lượng dự án được đưa lên mạng thực sự không nhiều. Theo Footprint Analytics, chỉ 5 trong số top 10 blockchain có hơn 50 dự án hoạt động on-chain.
Các blockchain có ít hơn 10 dự án cần được kiểm tra thêm. Ví dụ: Elrond, blockchain phổ biến gần đây với sự tăng vọt về TVL trong tháng này, chỉ có 1 dự án DeFi, sự ổn định của dự án đó là không chắc chắn.
Tổng số dự án DeFi trên top 10 blockchain
Các lĩnh vực dự án
Sự đa dạng của hệ sinh thái blockchain rất tốt cho sự cân bằng và ổn định của nó, trong đó sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đóng một vai trò quan trọng. Các blockchain với các lĩnh vực dự án hạn chế on-chain thiếu cơ sở hạ tầng đầy đủ, dẫn đến một hệ sinh thái không chắc chắn.
Số lượng dự án DeFi theo lĩnh vực trên top 10 blockchain
Hoạt động của các dự án DeFi, mức độ hoạt động của nhà phát triển và tốc độ khởi chạy dự án cho biết liệu blockchain đó có thể thu hút các nhà phát triển triển khai dự án trên đó hay không.
Các công cụ chuỗi chéo
Hãy xem số lượng cầu nối chuỗi chéo (cross-chain) hiện tại giữa Ethereum và các blockchain.
Số lượng chuỗi chéo giữa Ethereum và chính nó
Việc xây dựng một hệ sinh thái blockchain, cầu nối chuỗi chéo là vô cùng quan trọng vì nó cho phép tiền chảy qua các chuỗi và người dùng có thể dễ dàng chuyển tài sản, rất tốt cho việc tăng số lượng giao dịch on-chain.
Đối với các dự án blockchain không có hoặc có ít cầu nối chuỗi chéo, chúng ta cần xem xét cách thức của nó để tương tác với các blockchain chính khác.
Kế hoạch dài hạn để xây dựng hệ sinh thái và các biện pháp khuyến khích
Điều quan trọng của blockchain là xây dựng một hệ sinh thái, cần một môi trường phát triển thân thiện, hiệu suất và trải nghiệm người dùng tốt hơn.
Khả năng tương thích tốt cung cấp một cách thuận tiện để triển khai các dự án trực tiếp đến các blockchain mới khác. Ngoài ra, một blockchain hỗ trợ các loại dự án mới nổi, chẳng hạn như NFT, GameFi hầu hết được hoan nghênh. Ví dụ: các dự án NFT trên Solana đang hoạt động khá tích cực và giá trị giao dịch đã vượt quá 700 triệu đô la cho đến nay.
Năm nay, nhiều blockchain đã thành lập quỹ phát triển của riêng họ để phát triển hệ sinh thái trong tương lai:
- Polygon ra mắt quỹ DeFi trị giá 100 triệu đô la vào tháng 4.
- Terra đã công bố ra mắt quỹ hệ sinh thái trị giá 150 triệu đô la vào tháng 7.
- Avalanche Foundation đã công bố chương trình khuyến khích khai thác thanh khoản trị giá 180 triệu đô la vào tháng 8.
- Fantom đã trao tổng cộng 370 triệu FTM cho các dự án có TVL trên 5 triệu đô la vào tháng 8.
- Celo đã công bố chương trình “DeFi cho mọi người” trị giá trên 100 triệu đô la với Aave và Curve và những dự án khác vào tháng 8.
- Harmony thông báo rằng họ sẽ cung cấp hơn 300 triệu đô la trong bốn năm tới để hỗ trợ xây dựng sinh thái vào tháng 9.
- Proximity Labs, một tổ chức nghiên cứu và phát triển đầu tư vào hệ sinh thái NEAR, đã thông báo sẽ phân bổ 40 triệu token NEAR trong vòng 4 năm tới để hỗ trợ hệ sinh thái DeFi, trị giá hơn 300 triệu đô la vào tháng 10.
Các chương trình ưu đãi blockchain này được đưa ra để thúc đẩy hệ sinh thái. Ngoài việc tăng TVL và giá token, các chương trình ưu đãi cũng sẽ thu hút nhiều nhà phát triển hơn để triển khai các dự án on-chain.
Kết luận
Nhìn chung, một blockchain có giá trị phải có một số lợi thế như:
- Thân thiện với môi trường: So với việc nghẽn mạng và phí gas cao trên Ethereum, các blockchain mới về cơ bản có tốc độ nhanh hơn cũng như chi phí thấp hơn.
- Triển khai các cầu nối chuỗi chéo: Nhu cầu sử dụng cầu nối chuỗi chéo ngày càng cao khiến nó trở nên thiết yếu.
- Khả năng tương thích mạnh mẽ: cho phép các dự án nhanh chóng triển khai và chuyển sang các blockchain mới.
- Khám phá các lĩnh vực mới: hệ sinh thái thu hút các nhà phát triển triển khai các dự án xu hướng như NFT, GameFi, v.v.
- Các chương trình ưu đãi: tương tự như Avalanche, Polygon đã đưa ra chương trình quỹ Defi để khuyến khích các nhà phát triển.
Năm khía cạnh trên phản ánh sức mạnh ngày càng tăng của blockchain.
Hiện tại, do tính thanh khoản và khối lượng giao dịch cao, Ethereum vẫn là lựa chọn hàng đầu của hầu hết các dự án DeFi.
Tuy nhiên, Ethereum sẽ không phải là lựa chọn duy nhất. Nó cần phải cạnh tranh với các blockchain khác về hiệu suất, hệ sinh thái phát triển và đổi mới. Ngành công nghiệp blockchain sẽ là một môi trường đa chuỗi (multi-chain).
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin để theo dõi tin tức và bình luận về bài viết này: https://t.me/tapchibitcoinvn
- Cách tạo và triển khai token ERC-20 trên blockchain Ethereum
- Tất tần tật về cầu nối chuỗi chéo và tầm quan trọng của chúng
Ông Giáo
Theo Cryptoslate
