CryptoPunks là một trong những dự án NFT sớm nhất và lớn nhất. Một số người gọi nó là bộ sưu tập NFT sơ khai và là một sự tình cờ thú vị. Nhưng không thể chối bỏ sự thật rằng CryptoPunks đã tạo tiền đề cho cuộc cách mạng nghệ thuật kỹ thuật số và thiết lập một tiêu chuẩn đáng kinh ngạc cho ngành công nghiệp sưu tầm.
Bài viết sẽ giới thiệu những kiến thức cơ bản về CryptoPunks như đặc điểm, cách mua, lịch sử tổng quan,…
Đồ sưu tầm tiền điện tử và tài sản không thể thay thế là gì?
Lịch sử cho chúng ta biết rằng con người luôn phụ thuộc vào vật chất để xác định danh tính và tính cách của họ. Những hiện vật độc đáo được khai quật từ các thành phố văn minh cổ đại đã chứng minh cho điều đó. Xu hướng mới nhất để kiếm tiền từ bản chất kỳ lạ này của con người là các bộ sưu tập tiền điện tử – tài sản kỹ thuật số duy nhất được lưu trữ trên blockchain.
Chúng đặc biệt ở chỗ quý hiếm và không thể thay thế. Cần lưu ý rằng các loại tiền điện tử như Bitcoin tuy khan hiếm nhưng vẫn có thể trao đổi cho nhau. Ví dụ, bạn đã mua 1 BTC từ bạn bè của mình và chi tiêu nó vào việc gì đó. Tuần tiếp theo, bạn mua 1 BTC từ sàn giao dịch và chuyển tiếp nó cho bạn của mình. Đây là cách tiền tệ hoạt động. Chúng giống hệt nhau và có thể thay cho nhau.
Mặt khác, các bộ sưu tập tiền điện tử rất hiếm và hầu hết là token không thể thay thế. Hơn nữa, chúng có số lượng hạn chế. Điều này giải thích cho sự gia tăng phi mã của vốn hóa thị trường NFT trong vài tháng qua. Ngay cả khi hai NFT trông giống nhau, danh tính duy nhất của chúng có thể được xác thực bằng blockchain và sở hữu các giá trị riêng biệt.
Tại sao NFT có giá trị?
Sự khan hiếm kỹ thuật số là điều đáng chú ý. Một tệp kỹ thuật số sau khi tạo trên phần mềm dễ dàng bị sao chép. Có thể mất nhiều ngày để tạo ra một tác phẩm kỹ thuật số nhưng chỉ cần vài giây để có hàng nghìn bản sao. Mỗi trong số đó được lan truyền trên khắp Internet, lưu trên nhiều thiết bị kỹ thuật số và tạo ra nhiều bản sao hơn nữa. Dù tác phẩm có nổi tiếng đến đâu thì cuối cùng nghệ sĩ cũng kiếm được rất ít tiền.
Công nghệ blockchain đã đại tu ngành công nghiệp sưu tầm. NFT hiện là cơn sốt rất được ưa chuộng. Trong đó, CryptoPunks là một trong những cái tên đình đám nhất đã kích hoạt phong trào NFT.
CryptoPunks là gì?
Nếu bạn đã nghe nói về NFT, rất có thể bạn cũng đã nghe về CryptoPunks. Chúng được bán với giá hàng trăm nghìn đô la ngày nay.
Nói một cách đơn giản, CryptoPunks là 10.000 ký tự sưu tập “độc nhất vô nhị” được lưu trữ trên blockchain Ethereum và có bằng chứng về quyền sở hữu. Chúng là những bức chân dung nghệ thuật đại chúng nhỏ, vui nhộn 24×24 pixel khắc họa các chàng trai và cô gái được tạo ra bằng thuật toán và token hóa.
Lịch sử huyền thoại của CryptoPunks
Khi Matt Hall và John Watkinson nghĩ ra một chương trình phần mềm có thể tạo hàng nghìn ký tự kỹ thuật số kỳ lạ, họ không thể tưởng tượng nó sẽ thay đổi thế giới đến mức như hiện nay. Mỗi Punk đều có những đặc điểm riêng biệt được tạo ngẫu nhiên, làm tăng thêm tính độc đáo và xác định dấu ấn của riêng chúng. Ban đầu, chúng được sử dụng cho một game hoặc ứng dụng trên điện thoại thông minh. Nhưng chúng thậm chí còn thú vị hơn thế.
Matt Hall (trái) và John Watkinson (phải) – Người sáng lập Larva Labs
Matt và John đã nghiên cứu cách để CryptoPunks tìm được chỗ đứng trong thị trường nghệ thuật kỹ thuật số. Cuối cùng, họ nhận ra rằng tốt nhất là thông qua công nghệ blockchain. Đúng như dự tính, công nghệ này sau đó đã tạo ra một bước đột phá trong quyền sở hữu kỹ thuật số. Theo họ, CryptoPunks gần như là một token ERC-20.
Larva Labs, công ty phần mềm của Matt và John có trụ sở tại New York, đã ra mắt CryptoPunks vào ngày 23 tháng 6 năm 2017. Đây có thể là tác phẩm nghệ thuật đầu tiên đi kèm với một cơ chế độc lập để ghi lại và chuyển nhượng quyền sở hữu của nó.
Bạn có biết?
Có tổng cộng 10.000 Punk. Tất cả đều được yêu cầu miễn phí trong thời gian ra mắt. Vào tháng 6 năm 2021, một Alien Punk mang hoa tai bằng vàng, mũ dệt kim màu đỏ và khẩu trang y tế đã được bán với giá “khủng” 11,7 triệu đô la!
CryptoPunks đã được bán với giá bao nhiêu?
Trong những tháng sau khi ra mắt, nền kinh tế Punk chỉ giới hạn trong một cộng đồng nhỏ những người đam mê tiền điện tử. Tuy nhiên, khi thị trường crypto bùng nổ, DeFi và NFT cũng vậy. Nhiều nhân vật nổi tiếng, KOL, VC, nhà đầu tư thiên thần, ngôi sao poker và các nhà lãnh đạo kinh doanh đã tham gia vào nhóm, đẩy giá tăng lên đáng kể.
Chỉ hơn 1 tháng trước, vào ngày 28 tháng 8, doanh số mọi thời đại của CryptoPunks đã vượt mốc 1 tỷ đô la. Như Tạp chí Bitcoin đã đưa tin, đây là dự án NFT thứ hai đạt được kỳ tích này. Axie Infinity là dự án đầu tiên với 1,65 tỷ đô la.
CryptoPunks có lẽ không phải là NFT đầu tiên. Nó cũng không phải là tốt nhất, vì hầu như không có giá trị và tiện ích bên ngoài thị trường sưu tầm. Tuy nhiên, nó đã đặt nền móng cho thị trường NFT, biến đổi cách mọi người sở hữu và chuyển giao tài sản kỹ thuật số. Hơn nữa, nó trao quyền cho các nghệ sĩ để thúc đẩy giới hạn sáng tạo của họ và kiếm tiền từ đó.
Các loại NFT CryptoPunks
Nói một cách dễ hiểu, CryptoPunks là hình đại diện (avatar) kỹ thuật số. Team phát triển sở hữu 1000 Punk đầu tiên. Chúng được gọi là Dev Punks và khá cao cấp. Theo thời gian, chúng được bán trên thị trường với giá rất cao. 9000 Punk còn lại do ngẫu nhiên những người khác trên khắp thế giới nắm giữ. Một số người trong đó hiện là triệu phú.
Về cơ bản, CryptoPunks gồm 5 loại: nữ, nam, người ngoài hành tinh (alien), thây ma (zoombie) và vượn (ape).
Giá trị của chúng thay đổi tùy thuộc vào độ hiếm và tính độc đáo của các đặc điểm, phụ kiện. Ví dụ, chỉ có 9 Alien Punk nên thường đứng đầu danh sách Punk đắt nhất, xếp ở các vị trí thứ nhất, thứ hai và thứ ba.
Ngoài ra, có 24 Ape Punk và 88 Zombie Punk nên các loại này cũng có giá trị cao. Zombie có màu xanh lá cây, Ape có lông và Alien có màu xanh lam nhạt. Ngược lại, có tổng cộng 6.039 Punk nam và 3.840 Punk nữ nên tương đối ít được chào đón hơn trong thị trường Punk.
Tuy nhiên, trong số các Punk con người, loại được tìm kiếm nhiều nhất là Punk nữ. Trên thực tế, CryptoPunk 8888 là Punk con người duy nhất trong danh sách top 10. Với sự kết hợp khéo léo giữa kiểu tóc mohawk đỏ và mặt nạ mắt đen, NFT nữ này đã được bán với giá 888 ETH, tương đương 2,87 triệu đô la vào tháng 8.
Một số thuộc tính phổ biến của CryptoPunks
Một Punk có thể có tối đa 7 thuộc tính. Tuy nhiên, lưu ý rằng chỉ duy nhất một Punk có đầy đủ 7 thuộc tính – số 8348. Punk này có răng vẩu, bộ râu lớn, nốt ruồi và một điếu thuốc. Nó mang sắc thái cổ điển, đeo hoa tai và đội mũ ảo thuật. Do đó, nó cũng là một trong những Punk được săn lùng nhiều nhất trong danh sách.
CryptoPunks được định giá thông qua số lượng các thuộc tính duy nhất mà chúng sở hữu. Nhưng có 8 Punk không có thuộc tính nào cả. Chúng được gọi là Genesis Punks. Sự quý hiếm của chúng làm tăng giá trị thay vì các thuộc tính. Trên thực tế, Punk số 6487 không có thuộc tính nào nhưng đã được bán với giá 1,05 triệu đô la!
Một số đặc điểm chỉ dành riêng cho từng loại Punk. Ngoài ra còn có các thuộc tính bạn sẽ tìm thấy ở cả hai giới tính. Trong khi mũ len và mũ trùm đầu chỉ dành cho nam giới, thì kiểu tóc mohawk màu đỏ và tóc màu cam một bên dành cho nữ giới.
Sự thật ít biết đến
Chỉ một người có thể sở hữu một CryptoPunks tại một thời điểm
Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể tự do tra cứu thông tin chi tiết của Punk, nhưng chỉ một người có thể sở hữu nó vào một thời điểm. Quá trình chuyển nhượng và bằng chứng quyền sở hữu được ghi lại trên blockchain Ethereum và do đó minh bạch, bất biến. Mọi người đều có thể truy cập hợp đồng thông minh công khai. Nếu có bất kỳ sự nhầm lẫn nào liên quan đến quyền sở hữu, dễ dàng truy tìm người mua sớm nhất.
Độ hiếm của Punk không giống nhau
CryptoPunks được lấy cảm hứng từ các nguyên mẫu văn hóa đại chúng. Hall và Watkinson đã thiết kế theo cách tạo ra nhiều thuộc tính khác nhau. Họ đã chạy phần mềm nhiều lần, quét qua hàng trăm nghìn kết quả, đánh giá cách nó hoạt động và tinh chỉnh thiết kế.
Để các chủ đề trở nên thú vị hơn, đồng tác giả đã giới thiệu Punk không phải con người như thây ma, vượn và người ngoài hành tinh. Chúng là những loại có nhiều fan hâm mộ nhất hiện nay. Giống như Punk con người, Punk không phải con người cũng có phụ kiện.
Nhạc Punk ở London đã truyền cảm hứng cho những người sáng tạo
Nhiều người coi tầm nhìn phi tập trung của công nghệ blockchain là một cuộc cách mạng. Khi Hall và Watkinson bắt đầu dự án, họ muốn sản phẩm của mình phản ánh tinh thần “khác biệt” của phong trào Web 3.0.
Nhạc Punk phát triển trong nửa sau thế kỷ 20 và thu hút lượng người hâm mộ khổng lồ nhờ vào tính lập dị không e ngại. Năm 1970, London Punk Movement (phong trào nhạc Punk ở London) gây chấn động làng giải trí. Trang phục, ngoại hình và phụ kiện của họ đã đi vào thiết kế của CryptoPunks. Cùng với đó, bộ đôi cha đẻ của dự án cho biết bộ phim Blade Runner và tiểu thuyết Neuromancer của William Gibson đã truyền cảm hứng sáng tạo cho họ.
Số lượng và đặc điểm của CryptoPunks hiện không thể thay đổi
Ngay sau khi Matt và John token hóa tác phẩm nghệ thuật trên blockchain Ethereum, chúng trở nên bất biến. Số lượng Punk, đặc điểm và phụ kiện của chúng không thể thay đổi. Ngay cả khi team phát triển muốn thay đổi điều gì đó, họ cũng không thể, do bản chất bất biến của hợp đồng thông minh.
Wrapped CryptoPunks
Khi nghe đến NFT, nhiều người ngay lập tức cho rằng nó là token ERC-721. Tuy nhiên, token ERC-721 chỉ mới xuất hiện từ năm 2018. Trong lịch sử ngắn ngủi của NFT, có thể ví CryptoPunks thuộc về “thời kỳ cổ đại”. CryptoPunks không tuân theo tiêu chuẩn ERC-721, là tiêu chuẩn Ethereum phổ biến cho NFT hiện nay.
Mặc dù là một trong những dự án NFT mang tính biểu tượng nhất nhưng chỉ có thể giao dịch CryptoPunks trên trang web chính thức của dự án cho đến khi Wrapped CryptoPunks ra đời. Về cơ bản, Wrapping biến các NFT không chuẩn thành token ERC-721. Nó làm cho CryptoPunks tương thích với các thị trường phổ biến như OpenSea và Rarible.
May mắn thay, Wrapped CryptoPunks đã giải phóng hết tiềm năng của các tác phẩm. Chúng trở nên phổ biến hơn bao giờ hết, phá vỡ nhiều kỷ lục trên thị trường NFT. Khối lượng giao dịch và vốn hóa thị trường của dự án hiện thậm chí có thể so sánh với các loại tiền điện tử hàng đầu.
Mặc dù quá trình wrapping có thể hơi phức tạp để hiểu được, nhưng một khi đã hiểu thì rất dễ thực hiện. Để làm cho mọi thứ đơn giản hơn, các trang web chuyên dụng cung cấp hợp đồng cụ thể và hỗ trợ ví. Sau khi bạn gửi Punk của mình đến một hợp đồng đã wrap, nó vẫn ở trạng thái ký quỹ. Khi quá trình wrapping hoàn tất, token được chuyển đổi thành tiêu chuẩn ERC-721. Tiếp theo, bạn có thể niêm yết trên các sàn giao dịch phổ biến để bán hoặc trao đổi.
Điểm nổi bật nhất là luôn có tùy chọn để unwrap, giải phóng Punk ban đầu khỏi ký quỹ.
Tiền thưởng CryptoPunk
Thiếu thanh khoản là hạn chế lớn trong ngành công nghiệp sưu tầm tiền điện tử.
Tùy chọn tiền thưởng do Ark Gallery giới thiệu đã giải quyết được vấn đề này ở một mức độ tuyệt vời. Nó cho phép người dùng đặt giá thầu trên bất kỳ Wrapped CryptoPunk được chọn ngẫu nhiên nào bằng một khoản tiền gửi ETH. Vì vậy, nếu bạn không thực sự lo lắng về việc bạn sẽ nhận được Punk nào thì điều này rất hữu ích. Nếu người mua chấp nhận đề nghị, Punk đó sẽ là của bạn. Một trong những ưu điểm lớn nhất là có thể đặt giá sàn cho các Punk tầm thường hơn.
Hướng dẫn mua CryptoPunk
Bạn có thể mua CryptoPunks từ trang web chính thức của Larva Labs hoặc các thị trường NFT như OpenSea.
Mua CryptoPunks từ trang web chính thức
Bước 1: Chuẩn bị một vài ETH
Như đã đề cập, CryptoPunks được xây dựng trên blockchain Ethereum và chỉ có thể mua bán bằng ETH. Nếu bạn không có bất kỳ ETH nào trong ví, trước tiên cần chuyển đổi tiền mặt. Giả sử bạn đã có tài khoản trên sàn giao dịch như Coinbase hoặc Binance, bạn phải chuyển tiền fiat vào ví và sau đó đợi chuyển đổi.
Tiếp theo, chuyển ETH đó sang một ví tiền điện tử như MetaMask thuộc quyền sở hữu của bạn.
Lưu trữ tiền điện tử trên sàn giao dịch tập trung là đi ngược lại với tinh thần phân cấp. Có rất nhiều lựa chọn cho ví tiền điện tử.
Bước 2: Kết nối ví với Larva Labs
Chuyển đến Larva Labs.
Ví sẽ hỏi bạn có chắc chắn kết nối với trang web này không. Nếu URL chính xác, bạn có thể tiếp tục và nhấp vào “yes”. Giờ đây, trang web sẽ nhận ra rằng bạn đã kết nối ví kỹ thuật số và sẵn sàng thực hiện giao dịch mua. Các nút khác để đặt giá thầu, bán và mua sẽ bật lên. Trang web cho phép mua trực tiếp từ giao diện.
Bước 3: Kiểm tra giá cả
Larva Labs tổ chức các thị trường chính và thứ cấp cho CryptoPunks trên trang web chính thức. Sau khi kết nối ví, trang web sẽ hiển thị danh sách tất cả các CryptoPunks hiện đang được bán trên thị trường thứ cấp.
Ở đây, bạn sẽ tìm thấy mọi thông tin cần biết trước khi mua:
- Địa chỉ ví hiện sở hữu Punk.
- Đã được chủ sở hữu niêm yết bán hay chưa?
- Giá thầu hiện tại.
- Lịch sử giao dịch.
- Phụ kiện.
- Điều gì làm cho nó trở nên độc đáo.
Và các số liệu tổng quát chính như:
- Punk giá thấp nhất có sẵn hiện tại.
- Số lần bán (12 tháng qua).
- Tổng giá trị của tất cả các lần bán (Toàn bộ thời gian).
- Tổng giá trị bán (24 giờ).
- Giá trị bán (1 tuần).
- Giá trị bán (4 tuần).
Bạn cũng sẽ tìm thấy danh sách chủ sở hữu CryptoPunks, cùng với các thuộc tính và số lượng của tất cả Punk. Với doanh số bán lớn nhất, Larva Labs sẽ xếp hạng 12 Punk hàng đầu về giá bán. Có nhiều thông tin hơn sẽ giúp bạn nhìn nhận thị trường tốt hơn.
Vì hình ảnh thực tế của Punks quá lớn để lưu trữ trên blockchain, nên các hợp đồng chứa hash của nhiều hình ảnh hợp lại. Nếu bạn muốn xác minh Punk trên hợp đồng Ethereum thực sự là True Official Genuine CryptoPunksTM (chính hiệu), bạn có thể kiểm tra chéo hash SHA256 trên hình ảnh CryptoPunks với hash trong hợp đồng. Truy cập GitHub để biết thêm các chi tiết kỹ thuật và nguồn của hợp đồng.
Bước 4: Mua hàng
Hãy dành một chút thời gian để xem qua các mức giá. Chúng khác nhau khá nhiều. Vào thời điểm bạn tải lại trang web, giá có thể tăng lên hoặc giảm mạnh. Vì vậy, nếu cảm thấy giá niêm yết là hợp lý, hãy mua nó ngay. Nếu bạn nghĩ rằng giá quá cao, hãy đặt giá thầu.
Không phải lúc nào cũng có sẵn tất cả Punk để mua. Nó hoàn toàn phụ thuộc vào người bán. Tuy nhiên, bạn có thể thuyết phục họ bán thông qua những giá thầu hấp dẫn. Nếu bạn quá yêu thích một Punk, đây là cách để có được nó.
Ngay sau khi nhấp vào nút Buy (Mua), một cửa sổ mới bật lên từ MetaMask yêu cầu xem lại và xác nhận. Đây là lúc bạn sẽ tìm thấy phí gas rất được mong đợi – một khoản tiền được trả cho năng lượng tính toán cần thiết để xử lý và xác thực các giao dịch trên blockchain Ethereum. Nó thay đổi theo thời gian tùy thuộc vào tình trạng tắc nghẽn mạng.
Trong trường hợp phí gas quá cao so với khả năng của bạn, tốt hơn hết nên quay lại sau. Có nhiều ứng dụng thông báo biến động phí gas. Nếu bạn đồng ý với giá Punk, hãy nhấn xác nhận. Có thể mất vài phút để xác nhận giao dịch.
Xin chúc mừng! Bây giờ bạn là chủ sở hữu của CryptoPunks và chính thức là một phần của cuộc cách mạng NFT.
Cũng cần lưu ý rằng việc giao dịch CryptoPunks không phụ thuộc vào Larva Labs hoặc trang web chính thức. Trang web có thể bị sập, bị đánh cắp hoặc bị cấm bất cứ lúc nào. Nhưng điều đó không thay đổi gì về quyền sở hữu của bạn hoặc việc chuyển giao quyền sở hữu đó. Trang web giúp bạn kết nối với chuỗi, chỉ như vậy mà thôi.
Mua CryptoPunks từ OpenSea
OpenSea là thị trường NFT lớn nhất thế giới, một nền tảng ngang hàng, nơi bạn có thể khám phá, thu thập, đặt giá thầu và bán các NFT đặc biệt. NFT có thể là các mặt hàng kỹ thuật số quý hiếm, tác phẩm nghệ thuật hoặc đồ sưu tầm trong game được bảo mật bằng blockchain. Khối lượng giao dịch của thị trường này đã đạt hơn 3,4 tỷ đô la vào tháng 8 và có hơn 2 triệu NFT khác nhau được niêm yết để bán.
Mua CryptoPunks từ OpenSea không khác nhiều so với Larva Labs. Ví dụ, bạn cần chuyển đổi tiền fiat thành ETH, kết nối ví với trang web của OpenSea và thực hiện thanh toán từ MetaMask.
Tuy nhiên, có một số bước khác biệt.
Bước 1: Tạo tài khoản OpenSea
Bạn cần kết nối ví Ethereum hỗ trợ Web 3 với thiết bị của mình trước khi có thể đăng ký OpenSea. Hầu hết các ví tiền điện tử phổ biến đều tương thích với nền tảng như Coinbase Wallet, MetaMask, Dapper và Fortmatic.
Bằng cách này, tài sản của bạn vẫn còn trong ví cho đến khi mua NFT. OpenSea không lưu trữ tiền điện tử hoặc NFT bạn đã mua, mà ví sẽ làm điều đó. Cho đến khi bạn bán chúng, chúng sẽ nằm trong quyền lưu ký (custody) an toàn của bạn. Nhưng chỉ có thể truy cập NFT trực tuyến. Điều này khiến ví phần cứng trở nên hữu ích. Chúng lưu trữ tiền điện tử và NFT của bạn ngoại tuyến. Do giá NFT tăng vọt và nhu cầu lớn trên thị trường, ví phần cứng cung cấp một trong những cách an toàn nhất để lưu giữ các bộ sưu tập kỹ thuật số.
Bước 2: Kiểm tra giá
Bạn sẽ tìm thấy tất cả các chi tiết và số liệu thống kê về Punk trên trang web. Để rõ hơn, bạn cũng có thể truy cập Larva Labs.
Bước 3: Bắt đầu
Bạn đã chọn được Punk muốn mua và quyết tâm mua nó. Để thực hiện điều này, bạn phải có tiền. Thêm ETH vào tài khoản MetaMask của bạn từ một sàn giao dịch.
Bạn có thể mua Punk với giá niêm yết hoặc đặt giá thầu. Sau khi cả hai bên thỏa thuận được giá, tiếp tục thanh toán như với Larva Labs.
Những người thay đổi cuộc chơi thực sự
Nhiều ngành công nghiệp, công ty và KOL đã ủng hộ CryptoPunks. Bộ sưu tập nghiệp dư trên blockchain không chỉ thu hút sự chú ý đến NFT mà còn cả ngành công nghiệp tiền điện tử nói chung. UTA là công ty mới nhất tham gia vào cơn sốt CryptoPunks.
Theo Hollywood Reporter, UTA sẽ cùng với các dự án khác từ Larva Labs đưa CryptoPunks lên phim, truyền hình, video game và nhiều dự án xuất bản khác. Đây sẽ là sáng kiến đầu tiên thuộc hình thức này mang các dự án NFT đến với phương tiện truyền thông truyền thống.
- Doanh số bán NFT đạt 900 triệu đô la trong một tháng khi CryptoPunks tăng vọt
- Người dùng mất $ 490,000 khi cố gắng đúc một bản sao CryptoPunks NFT “COVIDPunks”
- Người sáng lập game NFT Hedgie bị lừa mất 16 CryptoPunks và một lượng ETH trị giá cả triệu đô la
Đình Đình
Theo Beincrypto
