Arweave là gì?
Arweave (AR) là một mạng lưới phi tập trung cung cấp dịch vụ lưu trữ dữ liệu và hosting vĩnh viễn. Tương tự như Bitcoin, Arweave hoạt động trên hệ thống sổ cái mở. Giao thức này ổn định, trưởng thành và được chấp nhận rộng rãi, làm cho hệ sinh thái hoàn toàn phi tập trung. Arweave được sử dụng để bảo tồn dữ liệu quan trọng, hosting các ứng dụng web và cung cấp nhiều cơ hội để học hỏi, sử dụng và xây dựng trên nền tảng này.
Arweave tìm cách làm cho tính vĩnh viễn của thông tin trở nên hiệu quả về chi phí và có thể mở rộng với kiến trúc phi tập trung của nó. Giao thức này cung cấp cơ sở cho “permaweb” – một phiên bản mới của web, trong đó các trang web và ứng dụng được lưu trữ vĩnh viễn và nguồn gốc của thông tin có thể được truy xuất.
Lịch sử
Thành lập vào năm 2017 với tên gọi Archain, công ty đã đổi tên thành Arweave vào năm 2018 khi hoàn thành chương trình cố vấn Techstars Berlin. Sứ mệnh của Arweave là biến việc lưu trữ vĩnh viễn và chi phí thấp thành hiện thực. Công ty hướng tới mục tiêu này với mạng lưới Arweave, một cấu trúc dữ liệu dựa trên khối gọi là “blockweave”.
Blockweave của Arweave làm nền tảng cho permaweb của Arweave, một tập hợp dữ liệu, trang web và ứng dụng được lưu trữ trên blockweave. Vì giao thức Arweave được xây dựng trên giao thức HTTP, permaweb có thể truy cập qua các trình duyệt web hiện đại như Brave hoặc Google Chrome. Nhằm lưu trữ dữ liệu trên mạng lưới mãi mãi, giao thức Arweave cho phép các cá nhân có không gian ổ cứng dự phòng lưu trữ dữ liệu để đổi lấy token AR. Arweave dự đoán rằng chi phí lưu trữ sẽ tiếp tục giảm và sử dụng một công thức để tính toán chi phí lưu trữ một mẩu dữ liệu cụ thể.
Mạng chính của Arweave được ra mắt vào tháng 6 năm 2018 với một nhóm được chọn gồm 1800 người tham gia từ nhiều quốc gia khác nhau. Trước khi ra mắt, đội ngũ Arweave cũng đã thực hiện một đợt bán token ban đầu giới hạn cho những cá nhân đã được đưa vào whitelist.
Vào tháng 11 năm 2019, Arweave đã kết thúc vòng gọi vốn trị giá 5 triệu đô la từ một số công ty vốn mạo hiểm để đổi lấy token Arweave trị giá 5 đô la cho nhà đầu tư. Sáu tháng sau, đội ngũ Arweave đã huy động thêm 8,3 triệu đô la. Tuy nhiên, sau vòng này, công ty tuyên bố rằng họ sẽ sử dụng các quỹ mới để khuyến khích sự chấp nhận và phát triển cộng đồng.
Lưu trữ Dữ liệu Blockchain trên Permaweb
Chúng ta thường nghĩ rằng internet là một kho thông tin vô tận tồn tại mãi mãi. Trên thực tế, các trang web, dữ liệu và các tài liệu khác cấu thành nội dung của internet thường bị thay đổi, chỉnh sửa và trong một số trường hợp bị xóa hoàn toàn. Lưu trữ dữ liệu chủ yếu do một vài thực thể tập trung kiểm soát và họ có thể thu hồi quyền truy cập của chúng ta vào các trang web và ứng dụng bất cứ lúc nào.
Tương tự, dữ liệu lưu trữ theo cách tập trung có thể dễ dàng bị mất, bị thao túng hoặc bị kiểm duyệt, và các trang web và ứng dụng có thể biến mất khi không còn đủ kinh phí để duy trì chúng. Arweave được phát triển để giải quyết vấn đề mất dữ liệu trên internet bằng cách cung cấp một giao thức bảo tồn thông tin phi tập trung bền vững.
Về mặt cốt lõi, Arweave là một Mạng Lưu trữ Phi tập trung (DSN) kết nối những người có thêm không gian đĩa máy tính với những người cần thêm không gian lưu trữ. Được thiết kế để cung cấp lưu trữ dữ liệu bền vững, hiệu quả về chi phí và vĩnh viễn, Arweave được xây dựng trên một cấu trúc dữ liệu giống blockchain gọi là blockweave.
Blockweave làm nền tảng cho permaweb — một tập hợp các dữ liệu, trang web và ứng dụng phi tập trung (dApp) tạo thành một mạng thông tin vĩnh viễn, phi tập trung có thể truy cập thông qua các trình duyệt internet thông thường và khuyến khích người dùng tham gia. Yếu tố quan trọng cho chức năng của Arweave là token AR bản địa của nó, được sử dụng để khuyến khích các thợ đào duy trì các bản sao dữ liệu và trả phí giao dịch.
Blockweave và Cơ chế Đồng thuận PoA
Giống như các mạng blockchain truyền thống, blockweave của Arweave được tạo thành từ một tập hợp các khối. Các khối này chứa dữ liệu làm cho các trang web và ứng dụng có thể truy cập trên permaweb. Trong một blockchain truyền thống, các khối chỉ liên kết với các khối trước và sau trong chuỗi. Trong khi đó, với kiến trúc blockweave của Arweave, mỗi khối được liên kết với khối tiếp theo và hai khối trước đó: một khối trước và một khối thứ hai từ lịch sử blockweave của mạng gọi là “recall block”.
Recall block là chìa khóa cho cơ chế đồng thuận độc đáo của Arweave được gọi là Proof of Access, hay bằng chứng truy cập (PoA).
Đây là cách hoạt động: Blockweave được duy trì bởi các thợ đào cung cấp không gian đĩa và sao chép dữ liệu được lưu trữ trong mạng để nhận token AR. Để khai thác hoặc xác minh một khối mới, các thợ đào phải cung cấp bằng chứng mật mã rằng họ có thể truy cập recall block của blockweave – do đó gọi là PoA.
PoA nhằm khuyến khích lưu trữ dữ liệu lâu dài vì các thợ đào phải truy cập các khối cũ, ngẫu nhiên từ lịch sử blockweave để khai thác các khối mới và nhận phần thưởng khai thác. PoA cũng khuyến khích các thợ đào lưu trữ các khối không được sao chép rộng rãi vì khi một recall block hiếm được chọn, các thợ đào có quyền truy cập vào nó cạnh tranh với ít thợ đào hơn để nhận phần thưởng. Điều này có nghĩa là các thợ đào lưu trữ các khối hiếm hơn có khả năng nhận phần thưởng lớn hơn trong thời gian dài.
Đáng chú ý, các thợ đào không bắt buộc phải lưu trữ tất cả dữ liệu trong mạng. Arweave cho phép các thợ đào chọn các khối và giao dịch nào để lưu trữ. Mỗi thợ đào có thể thiết lập một “chính sách nội dung” cấm lưu trữ một số dữ liệu nhất định. Khi dữ liệu được phân phối cho mạng, nó được quét đối với các chính sách nội dung của từng thợ đào và sẽ không được chấp nhận vào nhóm giao dịch của thợ đào nếu nó chứa nội dung bị cấm.
Tokennomics
Khi khối genesis của Arweave được khai thác, 55 triệu token AR đã được tạo ra và thêm 11 triệu token sẽ được đưa vào lưu thông dưới dạng phần thưởng khai thác. Để lưu trữ dữ liệu trong blockweave, bạn phải trả phí bằng token AR.
Các thợ đào Arweave nhận các token này để đổi lấy việc khai thác các khối mới, điều đó bắt buộc họ phải lưu trữ dữ liệu. Tuy nhiên, phí giao dịch không hoàn toàn thuộc về các thợ đào. Phần lớn phí giao dịch được phân bổ vào một “khoản tài trợ lưu trữ”, được phân phối cho các thợ đào theo thời gian. Thực tế, người dùng trả một khoản phí ban đầu, khoản này tích lũy lãi suất và sau đó được phân phối cho các thợ đào. Hệ thống khuyến khích này giúp hạn chế sự biến động của token AR trong khi đảm bảo tính khả thi lâu dài của cơ chế đồng thuận dựa trên khai thác của nó.
Các ứng dụng của Permaweb Arweave
Mặc dù permaweb có hình thức giống như web truyền thống và có thể truy cập thông qua các trình duyệt truyền thống, nó khác với web thông thường ở những điểm quan trọng. Quan trọng nhất, vì permaweb được xây dựng trên Arweave, người dùng có thể mong đợi truy cập đáng tin cậy, không thể thay đổi vào nội dung của nó.
Khi các ứng dụng và trang web trên permaweb được xuất bản, chúng sẽ hiển thị miễn là giao thức Arweave hoạt động. Ngoài ra, vì thông tin được lưu trữ trên blockweave được ký bởi một ví, dữ liệu tải lên permaweb được liên kết với một danh tính, mặc dù có thể là bút danh. Điều này có nghĩa là nguồn gốc của thông tin có thể được truy xuất qua mạng, giúp dễ dàng xác định nguồn gốc của bất kỳ thông tin sai lệch nào.
Một loạt các ứng dụng đã được xây dựng trên permaweb, bao gồm Arweave Web Archive, cho phép bạn lưu trữ các trang web trên permaweb. Các dự án khác bao gồm Gitopia, cho phép bạn lưu trữ code của mình trên blockchain, và Verto, một giao thức giao dịch phi tập trung nơi bạn có thể mua và bán token chia sẻ lợi nhuận.
Token chia sẻ lợi nhuận là các token được xây dựng trên Arweave phân phối cổ tức sinh ra từ việc sử dụng các ứng dụng phi tập trung (dApps). Arweave cũng có thể được sử dụng để lưu trữ vĩnh viễn các token không thể thay thế (NFT).
Arweave cố gắng thay đổi đáng kể các tiêu chuẩn của ngành lưu trữ dữ liệu và tạo ra một internet mới, nơi thông tin luôn có thể truy cập được. Kiến trúc blockweave độc đáo của dự án, các chính sách kiểm duyệt nội dung của thợ đào và cách tiếp cận dựa trên cạnh tranh khác biệt Arweave khỏi các tùy chọn lưu trữ dữ liệu blockchain phi tập trung hiện có. Cùng với nhau, những yếu tố này nâng tầm Arweave từ một giao thức lưu trữ dữ liệu lên một tầng internet vĩnh viễn.
Bạn có thể xem giá AR ở đây.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter: https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Donald Trump tuyên bố Mỹ phải là số 1 thế giới trong ngành công nghiệp crypto
- Arweave ra mắt Testnet AR.IO khiến giá AR tăng gần 50%
Thạch Sanh
Theo Tạp Chí Bitcoin
