Vấn đề về khả năng mở rộng của Ethereum từ lâu đã trở thành một điểm nóng trong không gian tiền điện tử. Máy ảo Ethereum (EVM) xử lý các giao dịch theo thứ tự, dẫn đến thời gian giao dịch dài hơn và phí gas cao hơn trong các giai đoạn mạng hoạt động cao, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng và phát triển ứng dụng.
Hiểu rõ các hạn chế của EVM
EVM, được thiết kế như một máy ảo Turing hoàn chỉnh, đảm bảo thực hiện hợp đồng thông minh an toàn trên blockchain Ethereum. Dù đáng tin cậy, việc xử lý các giao dịch tuần tự dẫn đến tắc nghẽn, đặc biệt là trong thời gian hoạt động cao điểm. Điều này đã dẫn đến phí gas cao và thời gian giao dịch lâu hơn, như đã thấy trong các sự kiện như sự bùng nổ của CryptoKitties vào năm 2017 và sự bùng nổ của DeFi và NFT vào năm 2021.
Để giải quyết những vấn đề này, các giải pháp về khả năng mở rộng khác nhau đã được đưa ra. Trong khi các lựa chọn Layer 1 như Solana và các Layer 2 rollup như Arbitrum và Optimism đã gia tăng thông lượng giao dịch một phần, khái niệm về chain EVM song song đại diện cho một phương pháp mới. Các chain này, bao gồm Sui, Meter và Monad, nhằm nâng cao khả năng mở rộng bằng cách cho phép xử lý đồng thời nhiều giao dịch hợp đồng thông minh.
EVM song song: Tăng cường thông lượng và hiệu quả
Một số giải pháp Layer 1 và Layer 2 đã được phát triển để giải quyết vấn đề mở rộng của Ethereum, như Solana, Arbitrum và Optimism. Tuy nhiên, các chain EVM song song như Sui, Meter và Nomad cung cấp một cách tiếp cận mới bằng cách cho phép xử lý đồng thời nhiều giao dịch, tương tự như việc xử lý đa lõi trong máy tính.
EVM song song là gì?
EVM song song (Parallel EVM) là một công nghệ đổi mới được đề xuất để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng của Ethereum. Đây là một phương pháp cho phép xử lý đồng thời các giao dịch hợp đồng thông minh trên nhiều chain độc lập. Thay vì phải xử lý các giao dịch theo thứ tự như trên Ethereum hiện tại, EVM song song cho phép các chain EVM chạy song song, từ đó tăng cường khả năng xử lý và giảm thiểu các chi phí gas cao trong những thời điểm tăng cường hoạt động.
Hiện tại, trên Ethereum chính thức, các giao dịch hợp đồng thông minh được xử lý tuần tự trên một EVM duy nhất. Điều này có thể dẫn đến hạn chế về khả năng mở rộng và các vấn đề về phí gas cao trong thời điểm hoạt động sôi động.
EVM song song đưa ra giải pháp bằng cách cho phép triển khai nhiều EVM song song trên các chain khác nhau. Mỗi EVM độc lập có thể xử lý các giao dịch riêng biệt, tạo điều kiện cho việc xử lý đồng thời nhiều giao dịch hợp đồng thông minh hơn, từ đó giảm thiểu các chi phí gas cao trong những thời điểm tăng cường hoạt động.
Công nghệ EVM song song hứa hẹn tăng cường khả năng mở rộng và hiệu suất của mạng Ethereum, đồng thời giúp nền tảng này phát triển và hỗ trợ các ứng dụng phi tập trung (DApp) với quy mô lớn hơn và các tính năng phức tạp hơn một cách hiệu quả.
Các khái niệm chính của chain EVM song song:
Xử lý tuần tự so với song song:
- Trong mô hình EVM truyền thống của Ethereum, các giao dịch được xử lý theo thứ tự, điều này có thể dẫn đến độ trễ khi nhiều giao dịch cạnh tranh về tài nguyên xử lý.
- Các chain EVM song song cho phép các giao dịch độc lập được xử lý đồng thời, giảm thời gian chờ đợi và có thể giảm chi phí gas.
Các loại song song hóa:
Song song hóa (Parallelization) làm tăng thông lượng giao dịch và cải thiện khả năng mở rộng blockchain bằng cách thực hiện đồng thời nhiều giao dịch thay vì theo thứ tự tuần tự mà chúng đến.
- Song song hóa optimistic: Giả định ban đầu rằng các giao dịch là độc lập, sau đó kiểm tra và giải quyết các phụ thuộc sau khi thực thi. Phương pháp này có thể dẫn đến xung đột nhưng nhằm tối ưu hóa bằng cách giả định sự độc lập từ đầu.
- Phương pháp truy cập trạng thái: Phân loại các giao dịch là phụ thuộc hay độc lập trước khi thực thi. Phương pháp này đảm bảo các giao dịch phụ thuộc được xử lý theo thứ tự trong khi cho phép các giao dịch độc lập được thực thi song song.
Các ví dụ về chain EVM song song:
- Sui: Sử dụng phương pháp truy cập trạng thái, nhấn mạnh vào việc phân loại rõ ràng các giao dịch để tối ưu hóa hiệu quả xử lý. Nó hỗ trợ nhiều ứng dụng phi tập trung (DApps) với TVL đáng kể và tính năng như mô hình dữ liệu trung tâm đối tượng.
Sui TVL. Nguồn: Defillama
- Meter: Tích hợp gửi giao dịch song song và dự định cải thiện hiệu suất với một cơ sở dữ liệu tối ưu hóa về tiền điện tử. Nó cũng giải quyết các vấn đề như chống front-running* và xác nhận đa tài sản, nâng cao tính bảo mật và khả năng mở rộng.
- Monad: Tận dụng song song hóa optimistic để đạt được thông lượng giao dịch cao, hỗ trợ sự chuyển đổi mượt mà cho các nhà phát triển Ethereum mà không yêu cầu thay đổi đáng kể định dạng giao dịch hiện tại.
Lợi ích và những khía cạnh cần xem xét:
- Khả năng mở rộng: Các chain EVM song song hứa hẹn tăng thông lượng giao dịch, có thể hỗ trợ hàng nghìn giao dịch mỗi giây, điều quan trọng cho việc mở rộng hệ sinh thái DApp.
- Tương thích: Giữ sự tương thích với các công cụ và cơ sở hạ tầng Ethereum hiện tại giúp đơn giản hóa việc di chuyển đối với các nhà phát triển và người dùng.
- Bảo mật và hiệu quả: Các chain này nhắm đến cải thiện tính năng bảo mật và tối ưu hóa sử dụng tài nguyên, giải quyết các vấn đề như phí gas cao và độ trễ giao dịch.
Triển vọng tương lai
Trong khi Ethereum vẫn chiếm ưu thế trong không gian hợp đồng thông minh, sự phát triển của các chain EVM song song nhấn mạnh một xu hướng ngày càng tăng sự tương tác và khả năng mở rộng trong các hệ sinh thái blockchain. Những đổi mới này không chỉ nhằm giảm thiểu các vấn đề về khả năng mở rộng của Ethereum mà còn làm phong phú thêm cảnh quan rộng lớn về blockchain bằng cách khuyến khích sự cạnh tranh và sáng tạo trong các ứng dụng phi tập trung.
Kết luận
Khả năng mở rộng của Ethereum là rất quan trọng để chấp nhận rộng rãi hệ sinh thái DApp. Trong khi các hệ sinh thái thay thế cung cấp giải pháp rẻ hơn, sự thống trị của Ethereum trong không gian DeFi đòi hỏi những cải tiến giải quyết các hạn chế cốt lõi của nó. Các chain EVM song song đại diện cho một bước tiến lớn, cho phép xử lý giao dịch mở rộng và hiệu quả trong khi giữ được khả năng tương thích với EVM. Khi những cải tiến này trưởng thành, chúng sẽ củng cố vị trí của Ethereum như blockchain hợp đồng thông minh hàng đầu, đảm bảo nó có thể hỗ trợ nhu cầu ngày càng tăng từ các DApp và nền tảng DeFi.
*Front-running diễn ra khi một bên thực hiện giao dịch dựa trên thông tin mà họ biết sẽ ảnh hưởng đến giá hoặc thị trường, sau đó một bên khác tận dụng thông tin này để thực hiện giao dịch của riêng họ trước khi giao dịch ban đầu được thực hiện. Trong thị trường tiền điện tử, front-running thường xuyên xảy ra trong các giao dịch trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), nơi các bên có thể thực hiện các giao dịch mà không cần thông qua sự kiểm soát trung gian. Một bên có thể thực hiện front-running bằng cách sử dụng các bot giao dịch để theo dõi và đặt giao dịch trước đó trên mạng lưới blockchain dựa trên thông tin về các giao dịch sắp tới.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Sei đặt cược vào “EVM song song” để thu hút các nhà phát triển Ethereum
- 2/3 số lượt triển khai hợp đồng thông minh EVM vào năm 2024 là từ Optimism
- Blockchain Sei bổ sung hỗ trợ Máy ảo Ethereum trong bản nâng cấp V2
Itadori
Theo Thenewscrypto