Rõ ràng ai cũng biết năm 2022 là một năm khó khăn đối với thị trường toàn cầu. Thị trường cổ phiếu Hoa Kỳ giảm hơn 15%, thị trường trái phiếu -20% và thị trường tiền điện tử -50% so với mức đỉnh vào năm 2021. Đầu năm 2022, các ngân hàng trung ương trên thế giới bắt đầu tăng lãi suất để kìm hãm lạm phát và giảm tốc độ mở rộng kinh tế. Việc thắt chặt các chính sách tiền tệ và tài khóa đã làm giảm đáng kể nhu cầu của các nhà đầu tư đối với chiến lược đầu tư rủi ro và đầu cơ. Đồng thời, nhiều nhà đầu tư đã chọn bán hoặc thoát khỏi các loại tài sản đầu cơ. Áp lực kinh tế vĩ mô này tác động đến các loại tài sản truyền thống và gây áp lực to lớn lên các loại tài sản mới nổi như tiền điện tử.
Tình hình kinh tế trước năm 2022 đã cho phép tiền điện tử tỏa sáng. Lãi suất thấp kỷ lục, nguồn cung tiền mở rộng và nền kinh tế mạnh mẽ đã tạo tiền đề cho sự tăng trưởng kỷ lục trong nền kinh tế tiền điện tử, cả về giá cả và việc áp dụng.
Bằng chứng về sự quan tâm đến tiền điện tử
Sự quan tâm của nhà đầu tư đối với tiền điện tử là điều rõ ràng khi Bitcoin và ETH đều đạt mức cao nhất mọi thời đại, các giao thức DeFi đã tăng lên mức kỷ lục, vốn hóa thị trường đạt 3 nghìn tỷ đô la, thị trường NFT tăng trưởng theo cấp số nhân và các công ty VC đầu tư vào nhiều doanh nghiệp tiền kỹ thuật số.
Các doanh nghiệp CeFi (tài chính tập trung) ghi nhận sự tăng trưởng đáng kinh ngạc khi dịch vụ của họ mang lại lợi suất hấp dẫn cho các nhà đầu tư, trong khi họ không thể tìm thấy điều đó trên thị trường tài chính truyền thống. Các dự án tiền điện tử mới đã thu hút được sự chú ý và tăng trưởng đáng kinh ngạc, bao gồm cả hệ sinh thái TerraLuna, có stablecoin thuật toán UST và token chị em Luna đình đám một thời.
Nhu cầu của các nhà đầu tư đối với rủi ro và các khoản đầu tư vào tài sản đầu cơ được thúc đẩy bởi chính sách kinh tế mà nhiều người tin rằng sẽ tiếp tục trong nhiều năm tới. Các trader, nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu cơ đã tham gia vào các vị thế đòn bẩy, vay tiền với lãi suất thấp, càng làm tăng thêm sự điên cuồng trên thị trường tiền điện tử.
Nhà đầu tư tiền điện tử rút lui
Khi các ngân hàng trung ương đảo ngược hướng đi, bắt đầu giảm thanh khoản của thị trường và tăng lãi suất, các loại tài sản đầu cơ này bắt đầu chậm lại. Do lãi suất tăng, giới nhà đầu tư nhìn thấy cơ hội nắm giữ các khoản đầu tư có rủi ro thấp hơn và kiếm được lợi suất hấp dẫn. Khi giá của các tài sản rủi ro bắt đầu giảm, thị trường crypto cũng bước vào thời kỳ bán tháo ồ ạt. Vào cuối quý 2/2022, vốn hóa thị trường tiền điện tử đã giảm hơn 1 nghìn tỷ đô la. Đợt bán tháo nghiêm trọng này được đẩy nhanh hơn khi các vị thế đòn bẩy bắt đầu bị dỡ bỏ.
Các dự án mới và thú vị bắt đầu sụp đổ khi các trader rời khỏi thị trường tiền điện tử. Những dự án như TerraLuna đã bị phá hủy hoàn toàn khi stablecoin UST mất chốt so với đô la Mỹ. Các nhà đầu tư đã mất hàng tỷ đô la trong vụ thất bại của TerraLuna và thị trường nói chung thậm chí còn chịu nhiều áp lực hơn.
Các tổ chức CeFi đã bị đòn bẩy quá mức, cho các quỹ phòng hộ như Three Arrows Capital vay những khoản tiền đáng kể. Sau khi TerraLuna thất bại, quỹ này đã mất số vốn khổng lồ trong đợt bán tháo. Cùng với nhiều quỹ phòng hộ có đòn bẩy khác, Three Arrows Capital mất khả năng chi trả các khoản nợ cho nhiều công ty CeFi, đẩy họ vào bước đường buộc phải phá sản. Tiền của người dùng được giữ trên các nền tảng CeFi bị đóng băng khi vụ phá sản bắt đầu và các nhà đầu tư bán lẻ không thể rút tiền. Các công ty như Celsius và Voyager Digital từng hứa hẹn mang lại lợi nhuận hấp dẫn cho người dùng cũng đã thất bại và người dùng mất tiền.
Fake out
Vào cuối mùa hè, thị trường tiền kỹ thuật số có dấu hiệu ổn định. Đòn bẩy trong hệ sinh thái rõ ràng đã bị xóa khỏi thị trường. Đồng thời, niềm tin của nhà đầu tư bắt đầu quay trở lại, được sàn giao dịch và tổ chức lưu ký (custody) lớn FTX thúc đẩy do đã giải cứu công ty cho vay CeFi lớn BlockFi khỏi bờ vực phá sản. FTX có vẻ hùng mạnh, do nhà sáng lập Sam Bankman-Fried lãnh đạo, tiếp tục đầu tư vào các công ty tiền điện tử, cứu trợ nhiều startup đang gặp khó khăn và được coi là công ty mạnh nhất trong lĩnh vực tiền điện tử.
Niềm tin vào thị trường tiếp tục kéo dài đến cuối mùa thu năm 2022, cho đến khi những tiết lộ gây sốc xoay quanh FTX và công ty chị em Alameda Research được đưa ra ánh sáng. Vào tháng 11/2022, CEO Binance Changpeng Zhao (“CZ”) đã công khai bày tỏ lo ngại về khả năng thanh toán của FTX và khả năng duy trì token FTT do họ tự phát hành. Các trader ngay lập tức lo ngại và bắt đầu rút tiền khỏi FTX. Giá FTT giảm từ khoảng 26 đô la xuống còn 1 đô la chỉ trong vài ngày và FTX ra thông báo tạm dừng việc rút tiền của khách hàng.
Biểu đồ giá FTT năm 2022 | Nguồn: Tradingview
Sàn giao dịch lừng lẫy một thời FTX bị phát hiện là mất khả năng thanh toán do sử dụng sai tiền gửi và tiền của khách hàng và buộc phải phá sản vào cuối tháng 11. Gói cứu trợ trước đó cho công ty CeFi BlockFi bị đình chỉ và BlockFi buộc phải theo vết xe đổ của FTX nộp đơn phá sản. Do gian lận và đặt niềm tin không đúng chỗ, thị trường tiền điện tử một lần nữa phải gánh chịu tai họa, chứng kiến các nhà đầu tư tháo chạy.
Cơ hội phục hồi
Điều quan trọng cần lưu ý là không có sự cố nào trong năm nay do công nghệ blockchain cơ bản gây ra. Trên thực tế, kỹ thuật tiếp tục phát triển trong không gian và năm nay là một thời điểm quan trọng trong lịch sử của nhiều blockchain. Ethereum đã triển khai nâng cấp thành công vào năm 2022, chuyển đổi từ blockchain PoW sang PoS. Nền kinh tế token của Ethereum cũng thay đổi đáng kể, điều mà nhiều người tin rằng sẽ có lợi cho tương lai của hệ sinh thái này.
Những vụ thất bại và phá sản xảy ra vào năm 2022 đã khiến nhiều người kêu gọi tăng cường quy định về tiền điện tử. Gian lận, trộm cắp, cùng với việc cho vay vô trách nhiệm và giao dịch đòn bẩy đã tạo ra một môi trường khó khăn cho các nhà đầu tư, điều mà nhiều người tin rằng sẽ không thể xảy ra nếu có sự giám sát và quy định phù hợp của chính phủ.
Khi chúng ta bước sang năm 2023, các nhà đầu tư nên lưu ý rằng môi trường vĩ mô hiện tại, thiếu quy định và niềm tin vào tiền điện tử cũng như các khung pháp lý không rõ ràng sẽ tiếp tục gây áp lực lên không gian trong tương lai. Mặc dù những vấn đề này rất quan trọng và sẽ không dễ khắc phục, nhưng sự đổi mới và tiến bộ của blockchain đang tiếp tục phát triển và các trường hợp sử dụng công nghệ đang được chấp nhận không ngừng nghỉ. Điều quan trọng đối với tất cả các nhà đầu tư là xem xét danh mục, luận điểm đầu tư của họ để phân bổ cho tiền điện tử và lên kế hoạch phù hợp trong tương lai.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi kênh Tiktok của Tạp Chí Bitcoin tại đây: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- ETH và LTC xuất hiện tín hiệu tích cực khi BTC tìm thấy chỗ đứng vững chắc hơn
- Tại sao thị trường tiền điện tử lại tăng vào hôm nay?
- SEC kêu gọi các công ty tiền điện tử tiết lộ mức độ tiếp xúc với sự sụp đổ thị trường gần đây
Minh Anh
Theo Coindesk
