Tài chính truyền thống rất tốn kém, không hiệu quả và có quá nhiều người bị bỏ lại. Tài chính phi tập trung (DeFi) có thể là câu trả lời?
Thuật ngữ “phân quyền” hay đúng hơn là “phi tập trung hóa” lần đầu tiên được nhà quý tộc Pháp Alexis de Tocqueville sử dụng vào giữa những năm 1800 để mô tả cuộc Cách mạng Pháp. Tocqueville tìm kiếm tự do chống lại chế độ quân chủ chuyên chế, ngày nay, mọi người tìm kiếm sự tự do khỏi các thực thể tập trung kiểm soát cuộc sống tài chính của họ.
“Phân quyền” tiếp tục thể hiện ý nghĩa cách mạng giống như nó đã làm từ lâu. Thuật ngữ này gần đây trở nên nổi tiếng hơn trong thế giới chính thống do được các tài khoản và cộng đồng phổ biến, chẳng hạn như WallStreetBets (Kèo Phố Wall) của Reddit, đã tiết lộ các quỹ đầu cơ của Wall Street để có quyền sở hữu tập trung đối với giao dịch chứng khoán. Các quỹ đầu cơ và Wall Street đã gây áp lực buộc Robinhood phải tạm dừng giao dịch các cổ phiếu đang được các nhà đầu tư Reddit đánh lên. Mike Novogratz của Galaxy Digital cho biết:
“Trong một thị trường giao dịch phi tập trung, không ai có thể có được sức mạnh đó”.
Nhu cầu về một hệ thống có thể truy cập, minh bạch và an toàn ngày càng trở nên rõ ràng, trong khi đó các tổ chức và ngân hàng tập trung tiếp tục làm nản lòng các cộng đồng đang tìm kiếm sự tự do tài chính đáng tin cậy. DeFi có thể cung cấp tính minh bạch được cải thiện và bảo mật mạnh mẽ hơn trong khi thay thế nhiều quy trình lỗi thời hiện tại có thể dẫn đến một hệ sinh thái tài chính thực sự phi tập trung và dân chủ hóa.
Khác biệt với cái cũ – tại sao tập trung hóa không phải lúc nào cũng hiệu quả?
Tập trung hóa trong tài chính đề cập đến một điểm kiểm soát tập trung của các tổ chức ngân hàng. Đây là một dịch vụ tài chính chuyên biệt được xây dựng theo cách mà tất cả các lệnh (dù là mua hay bán) đều được chuyển qua một sàn giao dịch trung tâm. Các sàn giao dịch tập trung thường là điểm tiếp xúc đầu tiên mà hầu hết mọi người có tiền điện tử tìm đến và điều đó có ý nghĩa: người dùng có thể giao dịch bằng tiền fiat – như đô la Mỹ – cho tiền điện tử tại một cơ quan quản lý tiền tệ theo quy định.
Từ trước đến nay, tập trung hóa tài chính được cho là an toàn và ổn định hơn so với quản lý tài chính cá nhân. Nhưng việc tiếp cận một cơ quan trung ương đáng tin cậy sẽ dẫn đến mức phí chênh lệch lớn, tạo ra rào cản gia nhập đối với những người có thu nhập thấp hơn. Có nhiều yếu tố cản trở hệ thống ngân hàng truyền thống bao gồm sự kém hiệu quả do các quy trình xác minh và người trung gian, các điểm thất bại trung tâm với tỷ lệ cược cực cao và các vấn đề không thể tiếp cận trong việc cho vay, tất cả đều là rào cản gia nhập đối với 1,7 tỷ người trưởng thành không có tài khoản ngân hàng trên toàn thế giới.
Tài chính tập trung cũng gây ra mức độ rủi ro cao cho người dùng do các vấn đề tiềm ẩn về hiệu suất, thao túng thị trường và vi phạm dữ liệu. Ví dụ, năm ngoái đã chứng kiến một trong những vụ vi phạm dữ liệu lớn nhất về an ninh mạng trong lịch sử của Hoa Kỳ khi một nhóm hacker giành được quyền truy cập vào công ty quản lý mạng SolarWinds, có được quyền truy cập vào dữ liệu cá nhân và được phân loại từ Microsoft cũng như chính phủ Hoa Kỳ – trong số những vụ khác.
Phi tập trung không phải là tương lai mà là hiện tại
Tài chính phi tập trung là thuật ngữ bao trùm tầm nhìn về một hệ thống tài chính hoạt động mà không có bất kỳ trung gian nào, chẳng hạn như ngân hàng, bảo hiểm hoặc các bên khác và được vận hành chỉ bằng sức mạnh của hợp đồng thông minh. DeFi mong muốn mang lại sự minh bạch và bảo mật của các công nghệ tài chính phân tán cho các trường hợp sử dụng tài chính truyền thống, đồng thời giảm thiểu sự kém hiệu quả và giải quyết các điểm khó khăn.
Vậy ý tưởng về tài chính phi tập trung này đến từ đâu? Ethereum, một nền tảng phần mềm mã nguồn mở dựa trên công nghệ blockchain, cho phép các nhà phát triển và các nhóm công nghệ khác xây dựng sản phẩm tài chính phi tập trung trên đó. Ngoài trường hợp sử dụng rõ ràng của chúng là tiền, các loại tiền điện tử như ETH, Bitcoin,… có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường sự tham gia kinh tế toàn cầu và bảo vệ chống lại sự can thiệp quá mức của chính phủ.
DeFi đang mở ra cơ hội đầu tư cho tổng thể dân số, trong đó có những người trước đây bị loại khỏi việc đầu tư vào thị trường tài chính. Với nhiều người tham gia hơn trong không gian – cho dù đó là người chơi tài chính, giao thức blockchain, ví, miner hoặc sàn giao dịch, họ sẽ mang lại nhiều cơ hội tài chính dễ tiếp cận hơn đối với những người chưa được cấp và chưa có tài khoản ngân hàng. Ví dụ, ở những nơi có chính phủ kém và chủ nghĩa độc tài, người dùng có thể thoái vốn vào hệ thống DeFi để bảo vệ tài sản của họ. Ngoài ra, tài chính phi tập trung loại bỏ các trung gian tốn kém để các dịch vụ chuyển tiền có giá cả phải chăng hơn cho người dân toàn cầu.
Mặc dù DeFi chưa thể cạnh tranh với các hệ thống tài chính tập trung về tốc độ và khả năng sử dụng nhưng các ứng dụng đang hoạt động an toàn, minh bạch, dễ truy cập và giá cả phải chăng hơn các hệ thống chúng ta hiện có. Loại cấu trúc này cung cấp quyền truy cập rộng rãi hơn vào các dịch vụ tài chính và bất kỳ ai trên thế giới đều có thể là một phần của blockchain bất kể mức độ, vị trí hay địa vị của họ như thế nào.
Một cách mới để vận hành hệ thống tài chính
Năm 2020 là một năm hoành tráng đối với DeFi và đánh dấu tiềm năng mang tính cách mạng của nó trong việc định hình lại tài chính. Đến tháng 12, tổng giá trị bị khóa (TVL) trong các ứng dụng tài chính phi tập trung lần đầu tiên vượt quá 16 tỷ đô la. Tính đến thời điểm viết bài, tổng giá trị bị khóa cho DeFi hiện vượt quá 51,5 tỷ đô la. Tốc độ tăng trưởng cho thấy sự nhiệt tình ngày càng lớn của các trader tham gia vào lĩnh vực đầy hứa hẹn này – là những người đang tìm cách gia tăng sự giàu có của mình trên quy mô toàn cầu.
Các giá trị cốt lõi của phân quyền và công nghệ quan trọng được tìm thấy trong các ứng dụng DeFi đã thu hút một số tổ chức tập trung lớn nhất thế giới bao gồm TD Ameritrade, Arca và CMT Digital. Với việc các công ty lớn hơn tiếp tục chấp nhận và tăng cường tiếp cận các mạng, tỷ suất lợi nhuận sẽ tăng lên và hoạt động kinh doanh sẽ phát triển xung quanh trung tâm này.
Trong năm 2021, chúng ta sẽ tiếp tục thấy sự kết hợp giữa thế giới tài chính cũ – mới và các tổ chức truyền thống sẽ tiếp tục tham gia vào không gian tài sản kỹ thuật số. Khi họ làm việc cùng nhau, chúng ta có thể hướng tới một nền kinh tế thế giới bình đẳng và liền mạch hơn.
- DeFi đạt mốc 50 tỷ đô la tổng giá trị đã khóa
- 10 dự án DeFi hấp dẫn nhất giúp bạn giàu có vào năm 2021, theo Ben Armstrong
- Ark Invest và JPMorgan kỳ vọng Bitcoin sẽ đạt 130.000 đô la đến 470.000 đô la
Minh Anh
Theo Forkast
Theo dõi trang Twitter | Theo dõi kênh Telegram | Theo dõi trang Facebook
