Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) thường được yêu thích vì tính minh bạch và hạn chế ký quỹ, hạn chế các yêu cầu tin cậy đối với nhà điều hành.
Nhiều sàn giao dịch tập trung đã bị cáo buộc thao túng để làm tăng khối lượng giao dịch. Vấn nạn này lần đầu tiên bị lên án tại Báo cáo của Bitwise phát hành vào tháng 3/2019, phân tích các mô hình giao dịch trên một số nền tảng và kết luận có tới 95% khối lượng giao dịch Bitcoin tại thời điểm đó là giả mạo.
Một trong những cách để tăng khối lượng là wash trading, trong đó một thực thể đóng vai trò là người tạo và người thực hiện lệnh, hay nói đơn giản là tự giao dịch với chính mình. Mặc dù wash trading hầu như chỉ mang lại lợi ích cho sàn giao dịch bằng cách thổi phồng số liệu thống kê được báo cáo nhưng các chương trình khuyến khích như khai thác phí giao dịch đã được một số sàn giao dịch sử dụng để thưởng cho người dùng wash trading.
Mặc dù self-custody là đề xuất giá trị quan trọng đối với DEX, nhưng cần dựa trên blockchain để đảm bảo tính minh bạch trong cách các sàn giao dịch hoạt động. Mọi giao dịch thường được ghi lại trong cơ sở dữ liệu công cộng, giúp dễ dàng phát hiện hành vi sai trái.
Mặc dù vậy, một số DEX vẫn có wash trading khá lộ liễu xảy ra trên nền tảng của họ.
Binance DEX và token Travala
Sàn giao dịch phi tập trung do Binance giới thiệu có ít nhất một cặp thực hiện wash trading khá dễ dàng.
Token Travala (AVA) của dự án do Binance hỗ trợ là một trong những cặp có khối lượng cao nhất so với token BNB của Binance.
Manh mối ban đầu khiến người ta nghĩ đến wash trading là biểu đồ khối lượng. Một trong những chiến thuật được Bitwise sử dụng để phát hiện khối lượng giả là các mô hình chi tiết. Thông thường, token sẽ có khối lượng tăng đột biến giữa các giai đoạn biến động thấp và cao, với các đỉnh có thể xác định rõ ràng khi giá di chuyển mạnh theo một hướng cụ thể.
Trên AVA/BNB, khối lượng cao đồng đều khi độ biến động thấp và giảm khi giá leo thang thay vì tăng.
Biều đồ AVA/BNB | Nguồn: Binance DEX
Nhưng vì là một sàn giao dịch phi tập trung nên bằng chứng thuyết phục về wash trading có thể lấy được thông qua các nhà thám hiểm khối. Ví dụ: có thể thấy 2 tài khoản đặt lệnh mỗi phút với giá khoảng 5 đến 30 BNB, tương đương khoảng $80 đến $550. Vì các lệnh có chính xác cùng một số tiền và bị trì hoãn ít nhất vài giây, nên rất có thể tài khoản được cùng một thực thể sở hữu.
Hai ví này chịu trách nhiệm cho khoảng 18,000 BNB ($316,000) khối lượng trong 24 giờ, trong tổng số báo cáo ít xấp xỉ 30,000 BNB ($500,000).
Một phát ngôn viên của Binance cho biết:
“Binance DEX là nền tảng phi tập trung. Binance không có quyền kiểm soát đối với luồng lệnh, theo cách tương tự như không ai có thể kiểm soát luồng lệnh vào Uniswap. Binance DEX cũng là mạng minh bạch vì liên kết là bằng chứng. Chúng tôi cùng với cộng đồng tố cáo mọi thao túng thị trường”.
Mặc dù thủ phạm có thể là bất cứ ai, nhưng vẫn chưa rõ lý do tại sao một người nào đó thực hiện wash trading trên nền tảng mà không có bất kỳ lợi ích nào cho chính họ. Binance đã không trả lời các câu hỏi cụ thể về nguyên nhân tiềm ẩn là gì. Điều đáng chú ý là các cặp khác trên DEX dường như không bị wash trading ảnh hưởng.
Loopring thường hiển thị cùng một ví của người tạo và người nhận
Quan sát DEX Loopring hoạt động trên zkRollup, wash trading thậm chí còn dễ nhận ra hơn. Nền tảng dường như cho phép cùng một địa chỉ ví hoạt động với vai trò người tạo và người thực hiện giao dịch.
Ảnh chụp mới nhất về các giao dịch của Dune Analytics cho thấy phần lớn giao dịch được thực hiện bằng một vài ví giao dịch các tài sản khác nhau với chính chúng, là dấu hiệu rõ ràng của wash trading.
Giao dịch trên Loopring DEX | Nguồn: DuneAnalytics
Trong một cuộc trò chuyện qua email, Matthew Finestone – trưởng bộ phận phát triển kinh doanh của Loopring đã thừa nhận vấn đề này và lưu ý có “dấu hiệu tự giao dịch”.
Theo Finestone, có rất nhiều tác nhân quan tâm đến wash trading, bao gồm cả Loopring:
“Thật vậy, khi đó là chúng tôi, mục đích để khởi động một số thanh khoản – chỉ cần tạo ra khối lượng ban đầu để khởi động. Có thể là để tạo biểu đồ đường cho một cặp mới hoặc duy trì hoạt động, vì vậy người dùng tổ chức có thể tham gia và cảm thấy được chào đón. Khi đó là những người khác, có thể vì nhiều lý do, nhưng về cơ bản là để kiếm được phần thưởng!”
Finestone lưu ý Loopring có kế hoạch thực hiện self-trading (tự giao dịch) và không ngăn cản người khác làm như vậy:
“Ngừng thực hiện khi người khác kiểm duyệt hiệu quả. Chúng tôi áp đặt ý chí của chúng tôi về những gì phải/không phải là một giao dịch tốt. Đó chắc chắn là điều chúng tôi không muốn làm – đặc biệt là khi chúng tôi có thể làm”.
Loopring là sàn giao dịch lớp hai dựa trên zkRollups, nơi các giao dịch được xử lý off-chain nhưng sau đó được giải quyết theo các đợt nén trên Ethereum. Finestone lưu ý giải pháp như vậy chỉ đảm bảo quyền tự custody, mặc dù “kiểm duyệt các giao dịch là hoạt động tồi”.
Anh nói thêm rằng Loopring thường tổ chức các cuộc thi giao dịch và khuyến khích khai thác thanh khoản mà có thể thúc đẩy người khác tham gia vào wash trading. Hơn nữa, một phần của hoạt động cũng có thể đến từ các dự án muốn tăng tính thanh khoản cho token của họ. Anh kết luận:
“Trong nhiều trường hợp, đó là những người quay cuồng với các bot và chỉ đơn giản là thử nghiệm các chiến lược của họ”.
DEX không tránh khỏi wash trading, nhưng không hoàn toàn xấu
Finestone kết luận wash trading trên các sàn giao dịch phi tập trung vẫn khác:
“DEX không phải là không có wash trading. Nó chỉ đơn giản là trường hợp mà họ (hoặc bất kỳ ai) phải trả tiền cho hành động này. Các giao dịch giải quyết trên Ethereum không thể bị giả mạo. Họ thực sự có giải quyết. Họ thực sự đã trả phí gas”.
Ngược lại, không có gì đảm bảo wash trading được thực hiện trên các sàn giao dịch tập trung phải trả phí. Nếu đó là một sàn giao dịch tự tổ chức, có thể chỉ đơn giản là sản xuất các giao dịch mà không mất phí. Finstone cho biết:
“Trong trường hợp của chúng tôi và tất cả các DEX, wash trading có hiện hữu, đã được giải quyết nhưng không phải vì mục đích kinh tế mà tất cả chúng ta có thể mong muốn”.
- Chỉ 7% khối lượng giao dịch trên Coinmarketcap là thực, còn lại là wash trading
- Giải pháp mới tính toán khối lượng thực để giải quyết vấn đề wash trade Bitcoin và crypto
- 3 cách mà trader Bitcoin có thể phát hiện và tránh thao túng trong thị trường tiền điện tử
Theo Cointelegraph
