Tiêu chuẩn là những anh hùng thầm lặng của đổi mới công nghệ. Chúng mở đường cho khả năng tương tác thực sự và thiết lập nền tảng vững chắc để các doanh nghiệp hoạt động. Nền tảng vững chắc của các tiêu chuẩn và hướng dẫn giúp các nhà xây dựng có thể có tầm nhìn xa hơn và thiết kế công nghệ đáng tin cậy hơn.
Từ HTTP để duyệt web đến SMTP để gửi email, các tiêu chuẩn đã thúc đẩy sự thay đổi mô hình định hình nên thế giới hiện đại. Khi công nghệ bảo mật ngày càng hoàn thiện, sự xuất hiện của các tiêu chuẩn cho bằng chứng zero-knowledge (ZKP) hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho Web3 và hơn thế nữa.
Nỗ lực chuẩn hóa ZK
Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia (NIST) là một cơ quan của chính phủ Hoa Kỳ tập trung vào việc phát triển và duy trì các tiêu chuẩn trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo (AI), chăm sóc sức khỏe và mật mã. Hoạt động dưới sự quản lý của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, NIST đặt ra các chuẩn mực cho tiêu chuẩn kỹ thuật và phép đo trong nước.
Hiện nay, trong kế hoạch sáng kiến Mật mã tăng cường quyền riêng tư (PEC), NIST đã đặt ra thời hạn dự kiến là năm 2025 để chuẩn hóa các ZKP, điều này có thể tác động đến thế giới blockchain và hơn thế nữa.
Để thực hiện điều này, họ đã mở “Threshold Call” — là cuộc gọi mở đang diễn ra để các nhà nghiên cứu gửi đề xuất kỹ thuật mật mã tiên tiến. Bằng cách này, cơ quan thu thập được một bộ tài liệu tham khảo toàn diện mà họ có thể sử dụng để làm cơ sở cho các nỗ lực phân tích và chuẩn hóa của mình. Về cơ bản, đây là cách để cộng đồng nghiên cứu cân nhắc về cách thức xây dựng các thông số kỹ thuật và tiêu chuẩn này.
Đối với cuộc họp mở này, các chuyên gia đã được yêu cầu gửi và tinh chỉnh các chương trình ZKP để đảm bảo tính nhất quán, bảo mật và khả năng sử dụng trên các ứng dụng. Nếu không có các tiêu chuẩn, ZKP có nguy cơ trở thành một bản vá lỗi rời rạc của các giải pháp khi được chấp nhận rộng rãi hơn.
Tiêu chuẩn mở ra kỷ nguyên mới của sự phát triển công nghệ
Với các tiêu chuẩn chính thức, chúng ta có thể xây dựng lòng tin và khả năng tương tác trong nhiều lĩnh vực như blockchain, tài chính và xác minh danh tính, giống như HTTP đã làm đối với trình duyệt web.
HTTP đã thiết lập Internet bằng cách tạo ra một cách chuẩn hóa để máy tính giao tiếp và truyền dữ liệu hoặc đa phương tiện. Với HTTP, giờ đây người dùng có thể truy cập các trang web khác nhau bằng bất kỳ trình duyệt, hệ điều hành hoặc thiết bị nào. Nó cũng mở khóa khả năng sử dụng siêu liên kết, giúp Internet trở nên tương tác và dễ dàng cho bất kỳ ai sử dụng.
Trước HTTP, Internet chủ yếu dựa trên văn bản và tập trung vào giao diện dòng lệnh. Được các học giả và nhà nghiên cứu sử dụng, người dùng có thể điều hướng đến các tệp và thông tin bằng cách nhập lệnh, nhưng không có giao diện đồ họa hoặc siêu liên kết để chuyển giữa các trang. Về cơ bản, nó chỉ là một mạng lưới hạn chế các máy tính chia sẻ thông tin với nhau. Khi chúng ta có các tiêu chuẩn để giúp mọi người đều có thể truy cập Internet, toàn bộ thế giới bắt đầu hiểu về World Wide Web, khởi đầu cho kỷ nguyên dotcom thúc đẩy Amazon và Google.
Đây là mức độ chuẩn hóa mà chúng ta cần cho mật mã ZK khi chuyển hoàn toàn sang kỷ nguyên Web3.
NIST hợp tác với sáng kiến ZKProof từ năm 2019, như một cách hỗ trợ phát triển tài liệu tham khảo mở về các ZKP. Nhóm nghiên cứu của cơ quan này cũng đang thiết lập các hướng dẫn về những gì ZKP có thể và không thể được sử dụng. Ví dụ, ZKP lý tưởng để chứng minh danh tính của một người mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nào khác về họ, nhưng chúng không phù hợp để đưa ra ý kiến. Chúng chỉ có thể được sử dụng cho các tuyên bố có thể xác minh được.
Team cũng đang duy trì tài liệu tham khảo cộng đồng với các thuật ngữ, ví dụ và khuyến nghị có liên quan, để giúp đưa ZK trở nên thực tế hơn đối với bất kỳ ai muốn nghiên cứu công nghệ mang tính chuyển đổi này.
Mong đợi năm 2025 và xa hơn nữa
Các tiêu chuẩn chính thức sẽ thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng công nghệ ZK bằng cách giảm rủi ro và thúc đẩy khả năng tương tác. Những người chấp nhận sớm như Horizen Labs đang đặt nền móng cho quá trình chuyển đổi này, tạo nền tảng cho các công ty lớn hơn xây dựng.
Với các tiêu chuẩn mở đường, ZKP có thể trở thành xương sống của tương lai kỹ thuật số riêng tư, an toàn và có khả năng tương tác hơn. Bằng cách tham gia vào các nỗ lực chuẩn hóa của NIST, cộng đồng mật mã có thể đảm bảo công nghệ ZKP sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của một thế giới đang phát triển nhanh chóng do AI thúc đẩy. Đây là cơ hội để chúng ta định nghĩa không chỉ tương lai của web3 mà còn là tương lai của chính sự tin cậy.
Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn.
Tham gia Telegram: https://t.me/tapchibitcoinvn
Twitter (X): https://twitter.com/tapchibtc_io
Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
Youtube: https://www.youtube.com/@tapchibitcoinvn
- Ripple tái cấu trúc thương hiệu nhằm tập trung vào thanh toán xuyên biên giới và stablecoin
- Cardano triển khai hợp đồng thông minh zero-knowledge đầu tiên, mở rộng khả năng của blockchain
- Hashkey Capital: Máy ảo zero-knowledge là chìa khóa cho sự phát triển của Ethereum
Minh Anh
