Ba năm trước, với nguồn tiền dồi dào từ đợt tăng giá Bitcoin điên cuồng, các nhà đầu tư đã đổ hơn 22 tỷ đô la vào ICO — một phương pháp gây quỹ mới lạ, được Ethereum phổ biến vào năm 2016.
Trong suốt năm 2017 và 2018, ICO đã cho phép hàng trăm dự án gây quỹ họ cần, với lời hứa xây dựng cơ sở hạ tầng cho một tương lai kỹ thuật số, phi tập trung mới — từ lưu trữ dữ liệu quy mô lớn và thanh toán công bằng hơn đến các sản phẩm tài chính mới, phức tạp.
Cuối cùng, nhiều người đã không tuân theo những lời cường điệu của họ trong khi một số vi phạm quy định của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC) vì đã thực hiện các giao dịch bán chứng khoán chưa đăng ký nhưng một số hiện đang bắt đầu thực hiện lời hứa. Dưới đây là những gì đã xảy ra với 10 ICO lớn nhất hàng đầu.
The DAO
The DAO được thiết kế để hoạt động giống như quỹ đầu tư mạo hiểm cho không gian tiền điện tử và phi tập trung | Nguồn: Medium
The DAO là ví dụ ban đầu về Tổ chức tự trị phi tập trung – nơi mã nguồn mở cung cấp một số hình thức cơ chế quản trị thay cho lãnh đạo truyền thống. Nó được thiết kế để hoạt động như một nền tảng tài trợ mạo hiểm cho các dự án tiền điện tử, với các quỹ được trao tự động dựa trên tiêu chí đã định.
Vào tháng 5/2017, các nhà phát triển của The DAO đã tung ra một trong những ICO đầu tiên, huy động được 12.7 triệu ETH, trị giá khoảng 150 triệu đô la vào thời điểm đó. Nhưng dự án đã bị hủy bỏ sau khi một hacker chiếm đoạt khoảng 50 triệu đô la tiền quỹ.
Cộng đồng Ethereum đã bỏ phiếu để hard fork mạng nhằm đảo ngược vụ hack, trả lại ETH cho các nhà đầu tư và đóng cửa DAO. Quyết định này gây tranh cãi vì nó vi phạm tính bất biến của sổ cái và đặc tính “mã là luật” của blockchain, nhưng nó cũng đã làm được nhiều việc để nâng cao nhận thức về cả Ethereum và mô hình ICO.
Bancor
Vào tháng 6/2017, Bancor có trụ sở tại Zug – Thụy Sĩ đã huy động được 153 triệu đô la chỉ trong 3 giờ từ các nhà đầu tư bao gồm Tim Draper và Blockchain Capital. ICO của nó dành cho nền tảng được thiết kế để giúp người dùng khởi chạy token blockchain của riêng họ dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, chỉ 2 năm sau, token BNT giảm mạnh. Hacker đã đánh cắp số token trị giá 13.5 triệu đô la từ sàn giao dịch phi tập trung (DEX) của Bancor vào năm 2018 và sau đó, vào năm 2019, nền tảng này buộc phải cấm người dùng tại Hoa Kỳ do sự không chắc chắn về quy định.
Trong cùng năm đó, một nguồn ẩn danh nói rằng trong khi Bancor đã thực hiện đúng phần lớn lời hứa ICO nhưng rất nhiều tiền từ ICO của nó đã được đầu tư vào nơi khác.
Trong những tháng gần đây, DEX này thu được lợi nhuận từ sự phổ biến của tài chính phi tập trung (DeFi), nhưng token BNT chưa bao giờ lấy lại được bất cứ điều gì giống như mức cao nhất mọi thời đại vào tháng 1/2018.
Sirin Labs
Cũng có trụ sở tại Thụy Sĩ, Sirin Labs đã huy động được 158 triệu đô la vào tháng 12/2017 dựa trên kế hoạch xây dựng điện thoại blockchain “đầu tiên trên thế giới”, được đặt tên là Finney, có ví tiền điện tử tích hợp và token SRC để mua hàng trên hệ sinh thái dapp.
Sirin đã thực hiện tốt lời hứa của mình và Finney được ra mắt 1 năm sau đó – nhưng không thành công và vào tháng 4/2019, startup đã sa thải 25% lao động của mình. CEO Sirin Moshe Hogeg phải đối mặt với một loạt vụ kiện liên quan đến các dự án kinh doanh khác và khoản tiền nợ nhà máy trị giá 6 triệu đô la cho việc sản xuất điện thoại.
Hôm nay, giá SRN không có gì ngoài sụp đổ. Nó đã giảm từ mức cao nhất là 3.51 đô la vào tháng 1/2018 xuống còn 0.0218 đô la. Trong khi đó, HTC và Samsung đều đã tung ra điện thoại di động tương thích với tiền điện tử.
Tezos
Arthur Breitman – Đồng sáng lập và kiến trúc sư chính của blockchain Tezos
Tezos Foundation có trụ sở tại Zug – Thụy Sĩ đã thu được 232 triệu đô la từ ICO vào tháng 7/2017 cho một nền tảng hợp đồng thông minh được thiết kế để tăng sức mạnh cho các nền kinh tế kỹ thuật số trực tuyến và chơi game chỉ là một ví dụ trong đó.
Điểm đặc biệt của Tezos là quản trị “tự sửa đổi”, có nghĩa là để chống lại các hard fork như kết quả của The DAO ở trên. Nhưng một vụ kiện tập thể do các nhà đầu tư đưa ra cáo buộc dự án vi phạm luật chứng khoán đối với ICO của mình. Vào tháng 9 năm ngoái, vụ kiện cuối cùng cũng được giải quyết, trong đó Foundation đồng ý bồi thường thiệt hại 25 triệu đô la cho các nhà đầu tư.
Ngày nay, Tezos là một trong những câu chuyện thành công của ICO. Nó trở thành công cụ ưa thích để cung cấp năng lượng cho đồng Euro kỹ thuật số, sau khi giao thức này được chọn để thử nghiệm tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương Pháp. Ngoài ra, nó đã được bổ sung các tính năng để thu hút ngành DeFi đang hot và token XTZ đã đạt mức cao nhất mọi thời đại là 4.39 đô la vào tháng 8/2020 — mặc dù kể từ đó, giá giảm xuống còn khoảng 2.58 đô la.
Tuy nhiên, với hơn 60% dự trữ được giữ bằng Bitcoin, Tezos hiện có khả năng trị giá hơn 1 tỷ đô la.
Filecoin
Juan Benet – Người sáng lập Filecoin
Protocol Labs, công ty tạo ra Filecoin, đã huy động được 257 triệu đô la vào tháng 9/2017, với lời hứa sẽ xây dựng một thị trường phi tập trung để lưu trữ dữ liệu, đánh bại các công ty đám mây như Airbnb.
Dự án được nhiều người mong đợi đã bị trì hoãn nhưng cuối cùng cũng ra mắt vào tháng 10/2020. Token FIL của Filecoin mở ở mức 26 đô la và đạt đỉnh là 131 đô la trước khi giảm xuống còn 21.53 đô la.
Các token của Filecoin hiện cao gấp hơn 10 lần giá trung bình được trả trong đợt ICO. Nó đã được niêm yết trên các sàn giao dịch lớn và CEO Juan Benet báo cáo vào tháng 11 rằng hơn một exabyte dung lượng lưu trữ (gấp 500 lần dữ liệu được lưu trữ trong tất cả các thư viện nghiên cứu của Hoa Kỳ) hiện đã được người dùng cam kết để đổi lấy token.
HDAC
Dae-Sun Chung – Người sáng lập HDAC
Vào tháng 12/2017, Hyundai Digital Asset Company (một công ty con của nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc) đã ra mắt ICO lớn thứ năm cho tiền điện tử HDAC của họ. Dự án đã huy động được 258 triệu đô la từ các nhà đầu tư.
HDAC được thiết kế như một hệ sinh thái blockchain để sử dụng với Internet of Things (Internet của vạn vật) và các blockchain khác, nhưng cho đến nay vẫn chưa thể đưa thế giới lên tầm cao đó. Token HDAC hiện có giá 0.015 đô la, đạt đỉnh khoảng 0.12 đô la vào tháng 8/2018.
Nhưng có lẽ vẫn chưa đến lúc hết hy vọng vào dự án này. Vào tháng 3/2020, HDAC đã ra mắt dapp đầu tiên trên mainnet của mình và theo trang tin tức Chosun của Hàn Quốc, họ có kế hoạch khởi chạy hệ sinh thái blockchain của các đối tác để cạnh tranh với Klatyn, tập đoàn nền tảng blockchain do chủ sở hữu ứng dụng nhắn tin Hàn Quốc Kakao hỗ trợ.
Dragon Coin
Vào đỉnh điểm của thời kỳ bùng nổ ICO – tháng 3/2018, Dragon Inc. có trụ sở tại Ma Cao đã tung ra ICO cho Dragon Coin (DRG), một hệ thống thanh toán nhắm mục tiêu đến thị trường sòng bạc trực tuyến Đông Nam Á. Cả các nhà đầu tư tổ chức và bán lẻ dường như đã chớp lấy cơ hội đầu tư vào thứ về cơ bản là một token cờ bạc và thu về 320 triệu đô la.
Trong tháng tiếp theo, New York Times tuyên bố Cambridge Analytica, một công ty tư vấn chính trị gây tranh cãi có liên quan đến việc ảnh hưởng hàng trăm cuộc bầu cử trên toàn cầu, là trọng tâm của chiến dịch quảng bá cho Dragon Coin. Bài báo cũng liên kết Dragon với Wan Kuok-koi, một trùm xã hội đen khét tiếng ở Ma Cao và vạch trần các mối quan hệ đối tác được công khai rộng rãi của dự án là giả mạo, bao gồm cả quan hệ đối tác với Visa. Nhưng Dragon đã phủ nhận các tuyên bố đó.
Nam diễn viên Thái Lan Jiratpisit “Boom” Jaravijit bị bắt vì tình nghi rửa tiền
Được các nhà đầu tư có liên quan cảnh báo, Bộ phận trấn áp tội phạm của Thái Lan (CSD) đã mở một cuộc điều tra, bắt giữ diễn viên Thái Lan Jiratpisit “Boom” Jaravijit, khi một số quỹ của ICO bị truy tìm đến tài khoản ngân hàng của anh ta. Jaravijit vẫn khăng khăng mình vô tội và vụ việc chưa được đưa ra tòa. Cuộc điều tra của cảnh sát cũng đã phát hiện các khoản tiền được sử dụng để mua đất hoặc rút tiền mặt qua sàn giao dịch.
Hai năm sau, vào tháng 3/2020, những người sáng lập dự án là Paul Moynan và Chris Ahmad rõ ràng đã phân nhánh sang “thị trường tăng trưởng tuyệt vời của Ấn Độ”, theo một bài đăng trên blog của công ty. Trong khi đó, DRG trị giá 2.34 đô la vào năm 2018 hiện chỉ còn 0.025 đô la.
Tatatu
Andrea Iervolino – Người sáng lập Tatatu cũng là một nhà sản xuất phim
Tatatu đã huy động được 575 triệu đô la từ những người ủng hộ bao gồm Polymath Capital và BlockTower Capital vào tháng 6/2018, bằng cách marketing nó như Netflix dựa trên blockchain. Tại đây, người xem được thưởng bằng token TTU khi xem phim.
Mặc dù hợp tác với nam diễn viên Hollywood Johnny Depp nhưng startup non trẻ này đã phải vật lộn để niêm yết những bộ phim nổi tiếng trên nền tảng của mình và giờ đây đã trở thành một nền tảng truyền thông xã hội thưởng cho người dùng khi nội dung hình ảnh của họ được thích hoặc chia sẻ.
Sự nghiệp điện ảnh của người sáng lập Andrea Iervolino dường như không bị ảnh hưởng bởi Tatatu. Kể từ khi ra mắt Tatatu, nhà sản xuất đã giám sát một bộ phim về tiểu sử về Lamborghini với sự tham gia của Antonio Banderas và Alec Baldwin, trong khi Waiting For The Barbarians với sự tham gia của Depp, Robert Pattinson và người đoạt giải Oscar Mark Rylance được phát hành vào năm 2020.
Nhưng theo đuổi điện ảnh khó có thể giúp TTU. Với giá thiết lập 0.25 đô la cho mỗi token, nó hiện đang giao dịch ở mức chỉ hơn 0.01 đô la trên thị trường mở. Tuy nhiên, trong tháng này, Tatatu đã đưa ra một sáng kiến mới cho phép người dùng sử dụng token của họ để tham gia vào các cuộc đấu giá giành công nghệ mới.
Telegram
Telegram đã từ bỏ dự án blockchain khổng lồ của mình sau 2.5 năm làm việc.
Pavel và Nikolai Durov, hai anh em sinh ra ở Nga đứng sau ứng dụng nhắn tin Telegram, đã huy động được khoản tiền khổng lồ 1.7 tỷ đô la trong 2 ICO cho Telegram Open Network (TON) vào tháng 3 và tháng 10/2018.
Mạng được thiết kế để nhắn tin, thanh toán dựa trên blockchain và tạo ra nhiều sự phấn khích, công khai, trước khi cuối cùng bị Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC) ra lệnh cấm ra mắt tại Hoa Kỳ vào tháng 10/2019.
Vào tháng 5/2020, Pavel Durov thông báo nhóm đã chiến đấu hết mình để tìm ra giải pháp nhưng TON sẽ không bao giờ được đưa ra. Tháng sau, SEC yêu cầu Telegram hoàn trả 1.2 tỷ đô la cho các nhà đầu tư, đồng thời phạt công ty 18.5 triệu đô la.
EOS
Số tiền 4.2 tỷ đô la mà EOS huy động trong ICO kéo dài 1 năm nhiều hơn 3 vòng tài trợ mạo hiểm lớn nhất của năm 2018 cộng lại (đó là Epic Games, Uber và nhà phát triển thuốc lá điện tử Juul).
Dự án được thành lập bởi một giám đốc công nghệ của Block.One, Dan Larimer, một nhà tiên phong tiền điện tử ban đầu, đã khởi chạy mạng truyền thông xã hội Steemit và DEX BitShares, cũng như các dự án gây tranh cãi khác.
Nó được marketing như một đối thủ cạnh tranh của Ethereum và tuyên bố nền tảng PoS được ủy quyền (dPoS) của nó có thể xử lý nhiều hơn hàng nghìn giao dịch mỗi giây so với Ethereum và do đó sẽ trở thành tâm điểm của sự phát triển dapp.
Nhưng nền tảng đã gặp phải các vấn đề về tắc nghẽn. Do đó, nhiều nhà nghiên cứu đặt câu hỏi về tuyên bố của dự án là phi tập trung và vào tháng 6/2020, nghiên cứu từ công ty VC Outlier Ventures gợi ý lượng lớn các nhà phát triển rời khỏi mạng.
Vào ngày 31/12/2020, Larimer từ chức CTO của Block.One, khiến tương lai nền tảng trông có vẻ mông lung và token EOS giảm 16%.
- XRP không thể bứt phá trên $0,3, tiếp theo là gì?
- Đây là những token đã bán ICO có thể rơi vào tầm ngắm của SEC sau Ripple (XRP)
- Pantera Capital cho biết hiệu suất quỹ ICO của họ đã tăng 362% từ đầu năm đến nay
Minh Anh
Theo Decrypt
