Dự án Ethereum 2.0 đang bước vào giai đoạn chạy nước rút, chờ ngày ra mắt.
Nhằm mục đích giúp mọi người hiểu rõ hơn về những thay đổi được lên kế hoạch cho Ethereum 2.0, cha đẻ Vitalik Buterin đã viết 4 bài đăng trên blog về sự kiện ra mắt cải tiến mới trong hội nghị phát triển hàng năm Devcon của nền tảng.
Dự kiến sẽ ra mắt vào khoảng quý 1/2020, Ethereum 2.0 sẽ chuyển nền tảng blockchain lớn thứ hai thế giới từ hệ thống PoW sang PoS.
PoS được dự đoán có khả năng mở rộng và tiết kiệm năng lượng hơn so với các blockchain PoW như Bitcoin.
Để chuẩn bị cho việc nâng cấp lịch sử, Buterin hiện đang giảng giải cho người dùng và nhà phát triển ứng dụng về những tính năng mới của phiên bản 2020 và thậm chí còn nhiều hơn thế nữa.
Cùng với một bài đăng khác được viết ngay trước hội nghị Devcon, 5 bài đăng trên blog của Buterin đã giải quyết các mối quan tâm cũng như những ẩn số lâu nay về mạng Ethereum 2.0 và được cộng đồng tiền điện tử đón nhận nhiệt tình.
This is incredible. When most of us are limping into the last day of the Devcon conference (late nights with friends and colleagues), Vitalik is cranking out analyses of some of the ecosystems largest obstacles. Forever impressed @VitalikButerin !
— R. Tyler Smith (@R_Tyler_Smith) October 11, 2019
“Điều này thật phi thường. Khi hầu hết chúng ta đang dần tiến đến những ngày cuối cùng của hội nghị Devcon, Vitalik đã đưa ra những phân tích về một số trở ngại lớn nhất của hệ sinh thái. Thật ấn tượng”
Trong khi đó, những người khác nói đùa Buterin đã kích hoạt ‘chế độ quái thú’.
Đối với những người không có thời gian để mổ xẻ một trong những bài đăng trên blog của Buterin, bài viết dưới đây sẽ tóm tắt những ý tưởng đó theo cách dễ hiểu nhất.
1. Chuyển ETH từ blockchain Ethereum 2.0 sang blockchain Ethereum cũ có thể xảy ra một lần nữa trong thời gian ngắn
Mặc dù thiết kế ethereum 2.0 hiện đã tồn tại nhưng có khả năng phải mất nhiều năm trước khi chuỗi PoW của Ethereum cũ được sáp nhập hoàn toàn vào mạng PoS mới (xem bên dưới).
Trong khi đó, quá trình chuyển ETH giữa 2 chuỗi sẽ bị vô hiệu hóa.
Theo nhà phát triển Preston Van Loon của Ethereum 2.0, điều này là do sự phức tạp gia tăng của việc tạo ra cầu nối hai chiều, mang lại rủi ro bảo mật cho cả 2 chuỗi.
“Chúng tôi dự đoán trước được kịch bản trong đó blockchain bị rối tung lên và chúng tôi phải thực hiện một cú hard fork để lấy lại tiền hoặc đó là một lỗ hổng nơi ai đó có thể in tiền”, trưởng nhóm Van Loon tại Prysmatic Labs cho biết.
Quá trình kích hoạt chuyển tiền yêu cầu một phương pháp an toàn để đảm bảo mạng PoW Ethereum được đồng bộ hóa về tính xác thực của các tuyên bố trên mạng PoS.
“Giả định, trong vài tháng đầu tiên của chuỗi Ethereum 2.0, số lượng trình xác thực giao dịch, còn được gọi là ‘staker’ sẽ bị hạn chế và có khả năng bảo mật thấp hơn chuỗi Ethereum 1.0 hiện tại”, Ben Edgington, kỹ sư giao thức blockchain của Consensys phát biểu.
Ông tiếp tục:
“Điều đó có khả năng tạo cơ hội cho những kẻ tấn công. Nếu ai đó muốn tạo tiền miễn phí trên chuỗi Ethereum 1.0, họ có thể cố gắng tấn công chuỗi Ethereum 2.0 và sau đó thuyết phục các quỹ giả trên chuỗi Ethereum 1.0”.
Trong một bài đăng trên blog gần đây, Buterin gợi ý 2 cách tạo “cầu nối” giữa 2 blockchain. Ông thừa nhận “cả hai đề xuất này sẽ yêu cầu hành động khắc phục khẩn cấp ở phía Ethereum 1.0 nếu Ethereum 2.0 bị xâm phạm”.
Để giảm thiểu rủi ro như vậy, Buterin đề nghị các giai đoạn bỏ phiếu cho phép “sự can thiệp của con người” để chuyển đổi ngược từ mạng Ethereum 1.0.
Những đề xuất này hiện chỉ là đề xuất. Các nhà nghiên cứu Ethereum 2.0 khác như Daniel Ryan đã trình bày các giải pháp tương tự để tạo cầu nối an toàn giữa 2 mạng.
Hiện tại, nhóm chưa thêm cầu nối vào thiết kế lộ trình cho Ethereum 2.0.
Danny Ryan proposing adding a two way bridge between eth1 and eth2 sooner than planned before (new proposal: between phases 1 and 2) using ideas from https://t.co/bVjmRG3jpd pic.twitter.com/uTsBY7oslD
— Vitalik Non-giver of Ether (@VitalikButerin) 19 tháng 10, 2019
“Daniel Ryan đề xuất thêm một cầu nối hai chiều giữa ETH1 và ETH2 sớm hơn dự định trước đó (đề xuất mới: giữa các giai đoạn 1 và 2) bằng cách sử dụng ý tưởng từ …”
2. Ethereum 2.0 có thể hoạt động như một blockchain riêng từ blockchain Ethereum ban đầu trong nhiều năm trước khi cả hai được hợp nhất hoàn toàn
Chuỗi đèn hiệu là “trái tim” của nhóm mạng PoS mới. Blockchain này sẽ hoạt động như một trung tâm chỉ huy để nhận dữ liệu về các giao dịch được xác nhận từ tất cả các blockchain nhỏ khác (còn gọi là shard – phân đoạn) trong mạng Ethereum 2.0.
Trong giai đoạn 1, từng shard sẽ được tung ra để liên kết với chuỗi đèn hiệu hiện có. Trong giai đoạn 2, các nhà phát triển sẽ triển khai các môi trường thực thi cho các loại ứng dụng phi tập trung (dapp) khác nhau trên mỗi shard.
Sau đó, cơ sở hạ tầng đầy đủ của Ethereum 2.0 sẽ được cấu hình sao cho mạng chính Ethereum hiện tại có thể được sáp nhập toàn bộ một cách an toàn và đảm bảo vào mạng mới.
Edgington nghi ngờ quá trình chuyển sang giai đoạn 2 có thể mất 3 đến 5 năm để hoàn thành.
“Ethereum 1.0 và Ethereum 2.0 có thể chạy cùng nhau và tiếp tục trong cấu hình đó miễn là chúng tôi thích. Thời gian không quan trọng”.
Điều quan trọng là tính bảo mật của tài sản trên chuỗi mainnet Ethereum hiện tại.
Nhà nghiên cứu Blockchain Mihailo Bjelic cho biết một hệ thống phức tạp như Ethereum 2.0 không nên thay thế mainnet Ethereum hiện tại cho đến khi các nhà phát triển chắc chắn về độ tin cậy của nó. Cụ thể:
“Càng tốt, đừng bao giờ khởi chạy Ethereum 2.0 nếu nó không an toàn. Nếu bạn không thể đảm bảo an ninh của hệ thống, hãy đưa ra quyết định có trách nhiệm là loại bỏ nó”.
Trong một bài đăng trên blog thứ 2, Buterin nói rằng anh hy vọng quá trình chuyển đổi sẽ diễn ra suôn sẻ, nếu nó có thể xảy ra.
“Nếu bạn là nhà phát triển ứng dụng hoặc người dùng thì những thay đổi và gián đoạn mà bạn gặp phải sẽ thực sự hạn chế. Các ứng dụng hiện tại sẽ tiếp tục chạy mà không có thay đổi”, Buterin viết.
3. Khôi phục các dữ liệu của blockchain Ethereum sẽ đắt hơn trước
Các nhà phát triển dapp khôi phục và truy cập dữ liệu từ mạng Ethereum mới sẽ phải đối mặt với chi phí giao dịch tăng lên. Nhưng Buterin cũng đưa ra lời khuyên để hạn chế tổn thất từ những sự gia tăng này.
“Nếu bạn là một nhà phát triển, bạn có thể loại bỏ phần lớn gián đoạn thay đổi chi phí gas bằng cách chủ động đảm bảo không viết các ứng dụng với kích cỡ cao. Ví dụ, đo tổng số vị trí lưu trữ + hợp đồng + mã hợp đồng được truy cập trong một giao dịch và đảm bảo rằng nó không quá nhiều”, Buterin hướng dẫn.
Việc tăng chi phí là do những thay đổi về cách thức trạng thái Ethereum – nghĩa là toàn bộ tài khoản giao dịch và tài khoản trên blockchain – được lưu trữ trong mạng PoS.
“Cách thức lưu trữ trạng thái được thay đổi hoàn toàn trong Ethereum 2.0. Nếu tôi chạy một hợp đồng trên Ethereum, trạng thái nằm trên đĩa cứng của tôi hoặc trên đĩa cứng của node mà tôi đang nói đến. Trong Ethereum 2.0, mọi thứ đều phi trạng thái. Tôi có thể lưu trữ các bit của trạng thái mà tôi quan tâm trong cục bộ hoặc sẽ có các nhà cung cấp như Infura chuyên cung cấp trạng thái. Ý tưởng là tạo ra một thị trường, theo đó mọi người lưu trữ dữ liệu thay cho người khác”, Edgington khẳng định.
4. Ethereum sẽ mất khả năng thực hiện các giao dịch nguyên tử
Có lẽ quan trọng nhất đối với các nhà phát triển dapp là cải tiến lớn tiếp theo của mạng sẽ phá vỡ khả năng các giao dịch nguyên tử xảy ra trên Ethereum, nghĩa là tất cả thực hiện cùng một lúc.
Các nhà phát triển sẽ không còn được phép thực hiện các giao dịch giữa các ứng dụng khác nhau. Nếu một giao dịch thất bại, toàn bộ chuỗi giao dịch có thể được phục hồi ngay lập tức. Điều này chỉ có thể có trên Ethereum hiện tại vì tất cả các dapp xuất hiện trên một mạng blockchain duy nhất, được chia sẻ.
Ethereum 2.0 sẽ chia các giao dịch thành các shard khác nhau. Về mặt lý thuyết, các dapp tạo giao dịch Ethereum mới tương tự sẽ được phân tán và lưu trữ trên các mạng shard khác nhau. Như vậy, có động lực mới được hình thành để thực hiện giao dịch trên blockchain Ethereum sao cho một mạng shard này có thể biết trạng thái đầy đủ của một mạng shard khác ngay lập tức. Edgington nói:
“Nếu tôi thực hiện một giao dịch trên mạng Shard 1 và sau đó tôi muốn giao dịch với một thứ gì đó trên mạng Shard 2, phải mất cả một khối trước khi mạng Shard 2 biết chuyện gì đã xảy ra trên mạng Shard 1”.
Theo Edgington, điều này tạo ra “một lớp phức tạp” cho chương trình dapp không hoàn toàn xa lạ trong thế giới khoa học máy tính truyền thống. Cụ thể:
“Cơ sở dữ liệu làm việc này mọi lúc. Có các cơ chế khóa để tôi có thể tạm thời khóa các tài nguyên mà tôi quan tâm và phát hành nó sau này khi tôi tự tin rằng mọi thứ đã xảy ra”.
Mihailo Bjelic cho biết “giao tiếp không đồng bộ” là một tiêu chuẩn công nghiệp trong các hệ thống máy tính và mạng nói chung.
“Dễ dàng hơn để suy luận và hình dung ra bất kỳ cơ hội tấn công hoặc lỗ hổng nào trong mã”.
Nhưng các nhà phát triển dapp sẽ cần thời gian để thích nghi:
“Mỗi khi bạn giới thiệu một mô hình nhà phát triển mới, bạn có một thứ gọi là đường cong học tập và các nhà phát triển không thích nó”.
Thật vậy, một số người trong cộng đồng Ethereum lo ngại về tác động tiêu cực mà thay đổi gây ra cho khả năng kết hợp dapp. Hoặc như Buterin mô tả trong bài đăng của mình “khả năng các ứng dụng khác nhau có thể dễ dàng giao tiếp với nhau”.
“Mất nguyên tử sẽ không khuyến khích nhiều hoạt động này và khiến việc thu hút các trader khó khăn hơn”. CEO Loi Luu của sàn giao dịch token dựa trên Ethereum Kyber Network trả lời bài đăng trên blog của Buterin.
Couldn’t agree more. Our main and key concern regarding eth2.0/sharding is composibility breaking and fragmentation of dapp/ users. There is no easy solution for it, and every project should be prepared for the changes! https://t.co/N97QLggv8o
— Loi Luu (@loi_luu) 10 tháng 10, 2019
“Hoàn toàn đồng ý. Mối quan tâm chính và chủ yếu của chúng tôi về ETH2.0/sharding là khả năng phá vỡ và phân mảnh dapp/người dùng. Không có giải pháp dễ dàng nào cho nó và mọi dự án nên được chuẩn bị cho những thay đổi!”
Theo CTO Dieter Shirley của startup trò chơi blockchain (và người tạo ra CryptoKitties) Dappper Labs, quy mô lớn yêu cầu khả năng của nhiều shard và làm cho hệ thống trở nên khó quản lý hơn. Ông cho biết:
“Token di chuyển giữa các shard không phải là vấn đề… Tuy nhiên, khi chúng tôi nhìn vào một cái gì đó như CryptoKitties, nó không chỉ là một số token. Sharding không khiến mọi thứ trở nên không thể. Nó chỉ làm cho nó đủ khó để những thứ nhất định không được thực hiện”.
5. Ethereum 2.0 sẽ chỉ sở hữu khoảng một nửa khả năng giao dịch dự kiến ban đầu khi ra mắt
Bài đăng thứ năm của Buterin về Ethereum 2.0 cho thấy tổng số shard giảm mạnh khi ra mắt.
Mạng mới ban đầu được dự tính là có khoảng 1,024 shard, nhưng Buterin gần đây đã đề xuất chỉ 64. Theo ông, lợi ích chính sẽ là giao tiếp nhanh hơn và đơn giản hơn giữa các shard trong Ethereum 2.0. Ông viết:
“Hệ thống cung cấp đủ chức năng cho phép người dùng giữ coin trên các shard, sử dụng những coin đó để gửi phí giao dịch và di chuyển những coin đó giữa các shard một cách dễ dàng như khi họ di chuyển chúng trong một shard”.
Theo Edgington, điều này sẽ làm giảm gánh nặng truyền thông shard chéo cho các nhà phát triển dapp. Cụ thể:
“Trong thiết kế Ethereum 2.0 trước đây, nếu Shard 1 muốn biết trạng thái của Shard 2, thì nó phải chờ như 64 slot, tức là khoảng 6.5 phút. Theo thiết kế mới này, các shard có thể nhận biết trạng thái của shard khác trong 1 slot, tương đương khoảng 6 giây”.
Theo Bjelic, nó cũng sẽ làm giảm số lượng vấn đề phức tạp trong mạng Ethereum 2.0 tổng thể.
“Bạn có thể gặp rủi ro hoạt động như vậy (khởi động 1,024 shard) chưa được thử nghiệm kiểm nhận. Sẽ dễ dàng hơn với 64 vì có ít tin nhắn shard chéo truyền qua mạng hơn”.
Nhưng công suất chung của mạng Ethereum 2.0 ngay từ khi ra mắt sẽ giảm đáng kể. Edgington cho biết:
“Chúng tôi đặt ra mục tiêu khoảng một nửa thông lượng giao dịch của thiết kế cũ”.
Van Loon nói rằng lợi ích của việc tăng tốc độ giao tiếp shard chéo là hoàn toàn xứng đáng, mặc dù:
“Chúng tôi không cần 1,024 lần công suất của Ethereum. 64 lần sẽ là một sự gia tăng lớn và nếu chúng ta có thể liên kết chéo nhanh hơn giữa các shard, tôi nghĩ rằng sự đánh đổi là thực sự xứng đáng. Chúng tôi có thể tăng con số này sau một thời gian nữa”.
Ethereum 2.0 vẫn đang trong giai đoạn phát triển
Như đã nói, Ethereum 2.0 vẫn đang được tiến hành và phát ngôn của Vitalik Buterin không phải là luật.
Người sáng lập và CEO Zak Cole của startup blockchain Whiteblock cho biết:
“Chỉ vì Vitalik đăng một cái gì đó không có nghĩa là không thể thay đổi. Toàn bộ lý do được đưa ra là để khuyến khích thảo luận với cộng đồng. Công ty của tôi cũng đang hỗ trợ phát triển giao thức Ethereum 2.0. Những phát ngôn đó chỉ có tác dụng là giúp mọi người được thông báo và hiểu chính xác những gì đang xảy ra”.
Cole không mấy tán thành đề xuất gần đây do Buterin đưa ra, bao gồm cả ý tưởng tạo ra cầu nối hai chiều trung gian giữa chuỗi PoW và PoS Ethereum. Cole cho biết:
“Có vẻ như rất mạo hiểm cho tôi. Nó sẽ yêu cầu thay đổi bổ sung cho chuỗi ETH 1.0. Tôi nghĩ rằng chúng ta không nên khiến mọi thứ trong chuỗi ETH 1.0 rối tung lên”.
Những bất đồng giữa các nhà nghiên cứu và những thay đổi liên tục không làm Bjelic lo lắng. Trạng thái vĩnh cửu của bất kỳ phần mềm phức tạp nào là sự tiến hóa vĩnh cửu. Ông khẳng định:
“Không có phiên bản cuối cùng của bất kỳ phần mềm nào. Sẽ luôn luôn tiếp tục cải thiện”.
Tuy nhiên, Cole chỉ ra sự hiểu biết sơ bộ về “những gì xảy ra trong tương lai” là rất quan trọng.
“Bạn không nên bắt đầu xây dựng một tòa nhà chọc trời mà không có bản thiết kế. Đừng bắt đầu xây dựng tầng 1 cho đến khi chắc chắn rằng tầng trên cùng sẽ trông như thế nào”.
Van Loon cho biết phát triển blockchain công khai thành công đòi hỏi sự giao tiếp tốt giữa các nhà nghiên cứu và nhà phát triển dapp.
“Nỗi sợ về sự không chắc chắn. Một điều gì đó Vitalik đã học được ở Devcon là chúng ta cần bắt đầu đưa ra những ý tưởng này bằng văn bản thường xuyên hơn và nhất quán hơn”.
- Chuỗi Ethereum 2.0 và 1.0 có khả năng sẽ cùng tồn tại trong giai đoạn đầu, với các mức giá khác nhau
- Buterin làm việc điên cuồng khi các hoạt động trên Ethereum 2.0 tiếp tục phát triển
Minh Anh
Tạp chí Bitcoin | Coindesk
