Trong nhiều tháng liền, công dân Hàn Quốc Ye-won Oh đều háo hức theo dõi thị trường tiền kĩ thuật số, cô làm mới dữ liệu điện thoại đều đặn từng phút trong ngày. Đầu năm 2017, cô đầu tư 40,000 đô la vào Ethereum, loại tiền kĩ thuật số đã trở nên cực kỳ phổ biến ở Hàn Quốc vào lúc đó. Giống như nhiều người trẻ Hàn Quốc đang cố gắng sống sót trong nền kinh tế khó khăn của nước này, cô nhận thấy rằng đầu tư chính là “lối thoát duy nhất”.
Cô gái tầm 20 tuổi này có một lý lịch đầy ấn tượng: từng đảm nhận vị trí cấp cao trong một công ty startup tiềm năng, có bằng đại học nước ngoài và có kinh nghiệm làm việc tại một số công ty hàng đầu của Hàn Quốc. Tuy nhiên, cô và chồng đã không thể chi trả chi phí nhà ở tại thành phố, nơi tiền đặt cọc trung bình để thuê một căn hộ lên tới 400,000 đô la. “Đối với những người như chúng tôi, những người chỉ mới bắt đầu sự nghiệp và là sinh viên đại học, điều đó thực sự khó khăn vì không có cách nào để xây dựng một cuộc sống ổn định“, Oh nói.
Đối với giới trẻ Hàn Quốc, tiền kĩ thuật số có vẻ như là một cú đột phá hiếm hoi để vươn tới sự thịnh vượng. Nhiều tháng sau khi bong bóng tiền kĩ thuật số bùng nổ vào tháng 2, đồng Won của Hàn Quốc vẫn xếp thứ ba trong các loại tiền tệ được sử dụng nhiều nhất trong giao dịch Bitcoin. Đất nước 52 triệu dân này chiếm tới 17% khối lượng giao dịch Ethereum, chiếm ⅔ lượng giao dịch lớn nhất thế giới trong mùa đông này, theo báo cáo tháng hai của Korea Expose.
Theo một cuộc khảo sát của công ty tuyển dụng Hàn Quốc Saramin, có khoảng 3/10 người làm công ăn lương tại Hàn Quốc đã đầu tư vào tiền kỹ thuật số tính tới thời điểm tháng 12/2017, 80% số đó ở độ tuổi 20 và 30.
Nhưng bây giờ khi giá của các đồng tiền kĩ thuật số như Bitcoin, Ethereum và Ripple đều giảm sút, nhiều người trẻ Hàn Quốc đang phải đối mặt với những hậu quả về tinh thần và tài chính do thua lỗ gây ra. Các nhà tâm lý học Hàn Quốc đã báo cáo về sự gia tăng số bệnh nhân nhiễm hội chứng “Nỗi buồn Bitcoin”, còn các cố vấn ly hôn nói rằng các cuộc hôn nhân đang ngày một rạn nứt do những thất bại trong đầu tư, và thậm chí cả thủ tướng của nước này cũng nói rằng tiền ảo là nguyên nhân gây ra “sự biến dạng nghiêm trọng hoặc các hiện tượng bệnh lý xã hội” trong giới trẻ Hàn Quốc. “Ngay khi hoàn được vốn, tôi đã ngưng đầu tư” Oh chia sẻ. “Điều đó không tốt cho sức khỏe tinh thần của tôi”.
Nhìn từ bên ngoài, nền kinh tế Hàn Quốc dường như đang tăng trưởng mạnh mẽ: quốc gia này là nơi ra đời của các công ty đầu ngành như Samsung, Hyundai và Kia. Hàn Quốc là nền kinh tế lớn thứ 11 trên thế giới, với các chất bán dẫn, màn hình LCD cho ô tô và các sản phẩm công nghệ cao khác chiếm lĩnh thị trường xuất khẩu. Tỷ lệ thất nghiệp tổng thể chỉ ở mức 4,6%.
Dù vậy, những người trẻ vẫn không thể tìm được việc làm. Tỷ lệ thất nghiệp ở giới trẻ Hàn Quốc đã tăng lên khoảng 10% trong 5 năm qua. Theo giáo sư Justin Fendos đến từ trường đại học Dongseo, tỷ lệ thất nghiệp – được đo đạc dựa trên những công việc không xứng tầm với năng lực được làm một cách không tự nguyện hoặc những công việc bán thời gian – thậm chí còn cao hơn trong năm nay: 38% vào năm 2016
Trong nền kinh tế tri thức cao này, thật khó để những người trẻ Hàn Quốc có thể làm nổi bật bản thân so với những người cùng lứa tuổi. Gần 70% dân số Hàn Quốc trong độ tuổi 25-34 có bằng đại học, cao nhất trong số các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), và trình độ trung học phổ thông gần như phổ biến. Khắp các khu phố ở Seoul đều tràn ngập sinh viên tốt nghiệp đại học đang cố gắng vượt qua các kỳ thi tuyển dụng vào các công ty lớn nhất Hàn Quốc hoặc khu vực kinh tế nhà nước đáng mơ ước.
“Kết cấu xã hội Hàn Quốc là một nguyên nhân quan trọng lý giải cho sự phổ biến của tiền kĩ thuật số”. Yohan Yun, trợ lý phóng viên 25 tuổi tại Seoul, cho biết. “Người dân ở đây thường không hài lòng với vị thế hiện tại của họ trong xã hội.”
Ngay cả những người trẻ có việc làm cũng bi quan về triển vọng kinh tế của mình: một cuộc khảo sát được tiến hành vào năm 2015 cho thấy một nửa số giới trẻ Hàn Quốc không tin rằng họ sẽ làm tốt hơn so với thế hệ cha mẹ của mình, trong khi đó tỷ lệ này chỉ chiếm 29% trong năm 2006.
“Tôi có thể làm việc trong 30 năm tiếp theo. Tôi có thể trả hết nợ cho một căn nhà hai phòng ngủ mà tôi không thực sự thích và một chiếc xe hơi. Và đó sẽ là cái kết cho cuộc đời tôi”, Fendos, người phụ trách chương trình học tại Đại học Dongseo, đồng thời cũng là người điều phối một chương trình tại Đại học Fudan tại Thượng Hải, cho biết. Ngay cả khi một thanh niên Hàn Quốc có nguồn vốn khả dụng, cơ hội đầu tư cũng vẫn khan hiếm, ông bổ sung. Bất động sản từng là phương thức truyền thống để tăng trưởng tài sản của người dân Hàn Quốc, nhưng giá cả ngày càng đắt đỏ, thậm chí đối với những người thuộc tầng lớp trung và thượng lưu. Lãi suất cho các tài khoản tiết kiệm ít khi tăng vượt quá một vài điểm phần trăm mỗi năm. “Vì vậy, họ nhận ra tình trạng này và tự hỏi, liệu tôi có thể làm gì để thoát khỏi điều này?” Fendos nói.
Jason Cho, cố vấn tại Bitcoin Center Korea, nói rằng những người trẻ tuổi đang ở trong “một hệ thống mà cánh cửa đã bị đóng lại, và những lợi ích của xã hội này sẽ chỉ dành cho một số ít đứng đầu xã hội”. Đối với một số người, tiền kĩ thuật số mở ra một lối thoát.
Theo dữ liệu khối lượng giao dịch từ sàn giao dịch cryptocurrency Korbit của Hàn Quốc, sự hứng thú với tiền ảo ở Hàn Quốc bắt đầu hàng loạt vào mùa thu năm 2017. Cô Oh đầu tư từ đầu năm 2017, thời điểm có thể cho phép cô kiếm được lợi nhuận cao hơn trung bình những nhà giao dịch tại Hàn Quốc làm được.
Yun bắt đầu giao dịch vào mùa hè năm 2017 khi thị trường thực sự bắt đầu nóng lên. “Bạn nghe rất nhiều về việc mọi người kiếm được rất nhiều từ nó”, Yun nói. “Bạn có một vài người bạn đang trắng tay, và bất chợt họ mua xe ô tô. Và bạn bắt đầu cảm thấy ghen tị”.
Khả năng kết nối của người Hàn Quốc đã giúp thúc đẩy sự phổ biến của Bitcoin. Tầng lớp thanh thiếu niên của nước này dành khoảng 4 tiếng mỗi ngày sử dụng điện thoại di động. Gần như mỗi gia đình đều truy cập internet, và 88% sở hữu điện thoại thông minh, tỷ lệ này cao nhất trên toàn cầu. Nguồn kết nối dồi dào đã tạo điều kiện cho những nhà giao dịch tiềm năng ở mọi lứa tuổi tìm hiểu về cơn sốt và nghe về những khoản tiền khổng lồ mà một người có thể kiếm được từ nó. Những câu lạc bộ giao dịch tiền kĩ thuật số, nơi mọi người có thể gặp các nhà giao dịch cùng quan điểm và chia sẻ lời khuyên, xuất hiện tại nhiều trường đại học Hàn Quốc.
Một phần nhờ vào sự đam mê cuồng nhiệt này, một số coin đã tăng giá tới 51% tại các thị trường Hàn Quốc, cao hơn bất cứ nơi nào khác. Bloomberg cho biết, giá của Bitcoin đã tăng đến mốc gần 8,000 đô la trong tháng Một. Lợi nhuận tại Hàn Quốc đã thu hút các nhà giao dịch nước ngoài từ khắp nơi mua coin và kinh doanh chúng trên thị trường Hàn Quốc.
Nhưng cuối cùng khủng hoảng cũng xảy ra. Theo Korbit, giá của Bitcoin bằng đồng Won Hàn Quốc đã giảm từ mức cao tương đương với đồng đô la Mỹ từ 25,065 đô la xuống còn 13,503 đô la từ ngày 6 đến ngày 16 tháng Một năm 2018. Giá tiếp tục giảm xuống còn 7,410 đô la vào ngày 05/02, và đến ngày 02/04, giá của một bitcoin dừng lại tại mức 7,241 đô la.
Theo Bloomberg, sự sụp đổ của Bitcoin đã làm mất trắng 44 tỷ đô la trong tháng Một, hoặc thậm chí nhiều hơn tổng vốn hóa thị trường của Ford. Các quy định mới chống lại việc giao dịch tiền kĩ thuật số, đặc biệt là từ chính phủ Hàn Quốc, là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng thêm trầm trọng.
Sijin Lee, 22 tuổi, đã không tham gia giao dịch cho đến tháng Mười Một. Anh là sinh viên năm 3 tại Đại học Kyung Hee, một trường đại học có uy tín ở Seoul. Khoản đầu tư của Lee đã tăng gấp 5 lần trong những tháng mùa đông, nhưng bây giờ, anh ấy mất đi một nửa số vốn ban đầu. Anh ấy ước tính khoảng 70% bạn bè của mình đã thua lỗ do tham gia giao dịch tiền kĩ thuật số.
Những biến động cực đoan đã gây ra sự tổn thất tinh thần cho nhiều nhà giao dịch, nhiều người trong số họ đã đầu tư gần như toàn bộ tiền tiết kiệm mà mình có. Khi Bitcoin giảm 10% vào tháng Một, các nhà giao dịch chia sẻ những bức ảnh chụp máy tính, bồn rửa, bồn tắm và cửa ra vào trong tình trạng bị phá huỷ dữ dội. “Tại sao cuộc sống của tôi luôn luôn như thế này?” Một nhà giao dịch đã viết cùng với hình ảnh ói mửa do tức giận của anh ấy. “Tôi thậm chí còn không muốn dọn dẹp sạch sẽ”. Một khi cộng đồng Bitcoin nguội lạnh như nhiệt độ sông Hàn của Seoul, liệu giá giảm có khiến nhiều nhà giao dịch muốn “bơi dưới sông” (nhảy cầu tự tử).
Phương tiện truyền thông Hàn Quốc đã cho thấy mối liên hệ giữa nhiều vụ tự tử với sự sụp đổ của tiền kĩ thuật số. Một sinh viên đại học khoảng 20 tuổi đã đầu tư 18,500 đô la vào tiền kĩ thuật số, được báo cáo đã chết vì tự tử vào ngày 01/02. Cùng trong tháng đó, mẹ của một nhân viên công nghệ thông tin 30 tuổi đã tìm thấy thi thể của con trai mình, người được kết luận đã tự tử. Bạn bè của nạn nhân nói với các phương tiện truyền thông địa phương rằng anh ấy đã thua lỗ gần 10.000 đô la cho tiền kĩ thuật số.
Oh nói rằng cô ấy vẫn tích cực, nhưng có thể hơi điên cuồng. Cô và chồng đã mất 20.000 đô la cho một giao dịch lừa đảo trị giá 250 triệu đô la. “Việc đó thật tồi tệ, nhưng nó không ngăn cản tôi,” Oh nói. “Nó không thực sự ảnh hưởng đến lòng tin của tôi đối với sức mạnh của Ethereum như một đơn vị tiền tệ”.
Giải pháp đó khiến nhiều quan chức chính phủ lo lắng, những người đã vạch ra một loạt các quy định hồi đầu năm để kiểm soát tiền kĩ thuật số. Như Thủ tướng Hàn Quốc đã nói vào tháng Mười Một, “Giới trẻ và học sinh đang lao vào kinh doanh tiền kĩ thuật số để kiếm được lợi nhuận khổng lồ chỉ trong một khoảng thời gian ngắn. Đã đến lúc chính phủ phải hành động vì điều này có thể dẫn đến những hiện tượng bệnh lý nghiêm trọng nếu không được kiểm soát”.
Lee, một sinh viên đại học bị mất một nửa số tiền đầu tư vào Bitcoin, nói rằng anh vẫn muốn trở thành một giáo viên thể dục, mục tiêu mà anh duy trì trong suốt cơn sốt. “Tiền không phải là điều duy nhất trong cuộc đời”, anh nói.
Oh và chồng đang tìm kiếm các khoản đầu tư ổn định hơn để họ có thể mua nhà vào một ngày nào đó. “Tôi không cho rằng nhiều người nghĩ rằng họ sẽ có một cuộc sống xa hoa, đi du lịch vòng quanh trên một chiếc du thuyền”, Oh nói. “Mọi người chỉ muốn mua một ngôi nhà. Đó là lý do tại sao họ trở nên điên cuồng”.
Theo: TapchiBitcoin/theverge.com