Các nhà đầu tư Bitcoin đang có một chuyến đi hoang dã. Tiền điện tử nổi tiếng nhất đã tăng giá gấp 4 lần vào cuối năm 2020, gợi nhớ đến thời kỳ hoàng kim 3 năm trước. Cuối năm 2017, giá tăng vọt lên gần 20.000 đô la, nhưng sụp đổ và mất hơn 2/3 giá trị sau đó. Từng được coi là lĩnh vực hoạt động của những kẻ nghiện máy tính, người theo chủ nghĩa tự do và buôn bán ma túy, vẫn còn rất ít dấu hiệu thể hiện nó sẽ phát triển thành một hình thức tiền hữu ích cho hầu hết các giao dịch. Tuy nhiên, đợt biến động tàu lượn mới nhất diễn ra khi nhiều nhà đầu tư lớn suy đoán Bitcoin sẽ được chấp nhận rộng rãi hơn và làm rung chuyển thế giới tài chính, có thể bằng cách thay thế vai trò của vàng như một hàng rào chống lạm phát tốt hơn.
Tại sao trở lại hoành tráng?
Khi thị trường tài chính toàn cầu biến động vì đại dịch vào năm 2020, đã có một loạt các phát triển cho thấy Bitcoin đang thực hiện nhiều bước hơn để trở thành xu thế chủ đạo. Vào tháng 10, gã khổng lồ thanh toán toàn cầu PayPal Holdings Ltd. bắt đầu cho phép khách hàng mua, giao dịch BTC và một số công ty tài chính lớn cũng giới thiệu các quỹ giúp nhà đầu tư thêm tiền điện tử vào danh mục đầu tư của họ dễ dàng hơn. Đồng thời, dòng tiền được các ngân hàng trung ương thế giới bơm vào hệ thống tài chính toàn cầu đã làm dấy lên cuộc tranh luận về việc liệu những động thái như vậy có thể châm ngòi cho sự trỗi dậy của lạm phát hay không – tạo ra nhiều sự quan tâm hơn đối với cả vàng và Bitcoin, vì cả hai đều là tài sản khan hiếm.
Đây có phải là một bong bóng khác?
Mỗi lần tăng trưởng sẽ tiếp thêm sinh lực cho những tín đồ thực sự của Bitcoin và thu hút sự chú ý của mọi người. Tổng giá trị thị trường của tất cả các loại tiền điện tử lần đầu tiên đạt mức 1 nghìn tỷ đô la vào ngày 7/1. Nhiều startup công nghệ tài chính nổi tiếng như Robinhood và Revolut đã đưa tiền điện tử trở thành một phần quan trọng trong giao dịch và ứng dụng ngân hàng của họ. Tuy nhiên, đầu tư vào tiền điện tử vẫn là một triển vọng rủi ro và biến động, vì các công cụ phần lớn vẫn là tài sản không được kiểm soát, tùy thuộc vào những thay đổi bất thường của thị trường không kiên định. Quá trình phát triển giá Bitcoin vào khoảng đầu năm 2021 nhanh chóng đến mức làm cho tất cả các chu kỳ bùng nổ khác của tài sản tài chính trong vòng 50 năm qua trở nên nhỏ bé.
Ai mua và sử dụng Bitcoin?
Nhiều nhà quản lý tiền nổi tiếng như Mike Novogratz và Alan Howard đã đầu tư hàng trăm triệu đô la vào Bitcoin và các loại tiền điện tử khác. Một cuộc khảo sát mà Fidelity Investments thực hiện vào năm 2020 cho thấy 36% người trả lời là tổ chức nắm giữ tiền điện tử trong danh mục đầu tư của họ. Hơn 6 trong số 10 người bày tỏ sự quan tâm đến Bitcoin và các loại khác, tăng từ ít hơn một nửa vào năm 2019. Để chắc chắn, Bitcoin vẫn là một thị trường giao dịch mỏng, trong đó cá voi kiểm soát số lượng lớn coin, chi phối dao động giá. Theo nhà nghiên cứu Flipside Crypto, ít hơn 2% tài khoản ẩn danh có thể theo dõi trên sổ cái kỹ thuật số kiểm soát 95% nguồn cung có sẵn. Một cá voi thoát ra (rất có khả năng xảy ra hiện nay vì Bitcoin là lĩnh vực không chỉ của những người tin tưởng mà còn của các nhà tài chính thực dụng) có thể tạo ra những gợn sóng trên khắp hệ sinh thái.
Điều gì hấp dẫn các nhà đầu tư?
Nói tóm lại là tham lam và sợ hãi. Những người hâm mộ Bitcoin cho rằng cuộc biểu tình gần đây không thể so sánh với các đợt tăng hưng phấn khác, vì tài sản trưởng thành hơn với sự gia nhập của các nhà đầu tư tổ chức. Lợi suất bằng 0 và âm đối với các tài sản truyền thống như trái phiếu chính phủ đang thúc đẩy những quỹ đầu cơ tìm kiếm giải pháp thay thế và có nỗi sợ bị bỏ lỡ khi BTC tăng giá qua hết kỷ lục này đến kỷ lục khác. Trong khi những người phản đối từ lâu đã nói rằng Bitcoin chắc chắn sẽ sụp đổ một lần nữa thì nhiều người gần đây phải xem xét lại suy nghĩ của họ – đơn giản vì dường như có đủ người tin vào Bitcoin. Cũng có nhiều cuộc thảo luận hơn về Bitcoin như một hàng rào hợp pháp chống lại rủi ro lạm phát và bất kỳ diễn biến suy yếu nào của đồng đô la Mỹ.
Tại sao Bitcoin được so sánh với vàng?
Là một nguồn tài nguyên khan hiếm, vàng có truyền thống là hàng rào chống lại lạm phát – nó đã tăng lên mức cao kỷ lục vào tháng 8/2020. Các chính phủ có thể tăng tốc độ in ấn của kho bạc và do đó làm giảm giá trị tiền tệ của họ, nhưng các thợ mỏ không thể tràn ngập thị trường bằng vàng. Một phần sức hấp dẫn của Bitcoin nằm ở thực tế là nó không bị kiểm soát bởi các chính phủ hoặc chính sách tiền tệ của họ và nguồn cung của nó bị hạn chế thậm chí nghiêm ngặt hơn vàng. Với mức chi tiêu lớn của các chính phủ và ngân hàng trung ương để đối phó với đại dịch làm gia tăng lo ngại lạm phát sau khi các nền kinh tế phục hồi, Bitcoin đang được chú ý nhiều hơn bao giờ hết với tên gọi “vàng kỹ thuật số”, ngay cả khi lạm phát vẫn còn ở mức thấp. Theo các chiến lược gia tại JPMorgan Chase & Co., nếu Bitcoin thu hút được số tiền tương tự hiện nay được đầu tư vào vàng, nó có thể tăng lên mức giá lý thuyết hơn 146.000 đô la trong dài hạn.
Vậy Bitcoin bây giờ có hợp pháp không?
Nhà đầu tư tổ chức có thể cảm thấy thoải mái hơn khi tham gia vào Bitcoin một phần vì các biện pháp bảo vệ tốt hơn – thậm chí khi xuất hiện nhiều câu chuyện hấp dẫn về triệu phú bị cản trở do mất mật khẩu. Trong vài năm qua, Bitcoin cũng đã và đang phát triển cơ sở hạ tầng tài chính đáng kể hơn. Có các dịch vụ lưu ký (custody) và giao dịch – với giấy phép và thông tin xác thực phù hợp, phục vụ riêng cho nhà đầu tư lớn được quản lý.
Ví dụ: Bộ Tài chính Hoa Kỳ đề xuất yêu cầu các ngân hàng và tổ chức trung gian khác lưu trữ hồ sơ, gửi báo cáo để xác minh danh tính khách hàng giao dịch tiền điện tử nhất định. Một số ngân hàng trung ương, kể cả Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ và Ngân hàng Trung ương Châu Âu, đang nghiên cứu cách kỹ thuật số hóa các loại tiền tệ quốc gia, xác thực mã blockchain làm nền tảng cho Bitcoin. Tuy nhiên, Bitcoin và các loại tiền điện tử khác có liên quan đến lừa đảo, rửa tiền, trốn thuế, trộm cắp mạng…
Chính xác Bitcoin là gì?
Ra đời từ sự cay đắng sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, đây là một dạng tiền vượt trội. Nó không phải là loại tiền bạn có thể cầm trong tay. Nó không được phát hành hoặc hỗ trợ bởi chính phủ quốc gia. Về cốt lõi, Bitcoin và những kẻ bắt chước nó là một tập hợp các giao thức phần mềm để tạo mã token kỹ thuật số và theo dõi giao dịch theo cách khó làm giả hoặc tái sử dụng token. Bitcoin chỉ có giá trị trong phạm vi mà người dùng đồng ý rằng nó có giá trị.
Hệ thống Bitcoin đến từ đâu?
Phần mềm ban đầu được đưa ra theo Whitepaper (sách trắng) vào năm 2008 bởi một người hoặc một nhóm người sử dụng bút danh Satoshi Nakamoto hiện vẫn chưa xác định được danh tính, mặc dù đã có nhiều nỗ lực gán ghép hoặc yêu cầu thừa nhận. Trò chơi giả tưởng trực tuyến đã sử dụng tiền ảo từ lâu. Ý tưởng quan trọng đằng sau Bitcoin là blockchain – một sổ cái trực tuyến ẩn danh công khai, có thể nhìn thấy công khai, ghi lại các giao dịch Bitcoin. Hưng cảm đã càn quét thị trường vào năm 2017, khi Bitcoin tăng vọt lên 19.000 đô la từ 789 đô la và hàng nghìn người đã bán các token sao chép của riêng họ thông qua ICO nhưng đáng tiếc là để lại thất bại thảm khốc cho toàn cuộc.
Blockchain là gì?
Hãy nghĩ về điều gì sẽ xảy ra nếu bạn thực hiện chuyển khoản trực tuyến bằng ngân hàng. Ngân hàng xác minh bạn có tiền, trừ số tiền đó từ một chỗ trong cơ sở dữ liệu khổng lồ mà nó lưu giữ các tài khoản và số dư, rồi ghi có vào chỗ khác. Bạn có thể xem kết quả nếu đăng nhập vào tài khoản của mình nhưng giao dịch nằm trong tầm kiểm soát của ngân hàng. Bạn đang tin tưởng ngân hàng sẽ chuyển số tiền phù hợp và ngân hàng cũng đảm bảo bạn không thể tiêu số tiền đó một lần nữa. Blockchain là cơ sở dữ liệu thực hiện các chức năng theo dõi đó – nhưng không có ngân hàng hoặc bất kỳ cơ quan trung ương nào khác.
Cách thức blockchain hoạt động cho Bitcoin | Nguồn: Bloomberg
Ai là người thực hiện các chức năng ngân hàng cho Bitcoin?
Nó được thực hiện bởi sự đồng thuận trên một mạng phi tập trung. Các giao dịch Bitcoin có thể tiến hành thông qua trang web cung cấp “ví” điện tử tải dữ liệu lên mạng. Những giao dịch mới được nhóm lại với nhau thành một lô và phát tới mạng để xác minh bởi những người được gọi là miner Bitcoin. Halving là sự kiện xảy ra 4 năm một lần, cắt giảm một nửa số lượng Bitcoin mới được phát hành cho miner để xác minh giao dịch và được xem như một lý do khác cho sự hồi sinh giá BTC. Do vậy, sự kiện này làm chậm quá trình khai thác coin mới. Sản xuất sẽ ngừng hoàn toàn ở mức 21 triệu coin; ước tính không xảy ra cho đến năm 2140. Con số này là hơn 18,5 triệu vào cuối năm 2020.
Ai được trở thành miner?
Bất cứ ai, miễn là có máy tính thực sự nhanh và nguồn điện dồi dào. Dữ liệu giao dịch trong mỗi lô được mã hóa bằng một công thức chỉ có thể được mở khóa thông qua phỏng đoán thử và sai trên quy mô lớn. Vì cạnh tranh, miner phải sử dụng sức mạnh tính toán quy mô lớn để trở thành người đầu tiên giải được câu đố. Nếu câu trả lời của miner được người khác xác minh, thì dữ liệu sẽ được thêm vào chuỗi các khối dữ liệu liên kết và miner được thưởng Bitcoin mới phát hành. Bởi vì mỗi khối chứa dữ liệu liên kết đến các khối trước đó, nỗ lực chi tiêu cùng một số Bitcoin hai lần có nghĩa là phải sửa đổi nhiều liên kết trong chuỗi. Ngoài ra, khi miner cạnh tranh, họ xác minh công việc của nhau theo từng bước.
Một loại tiền điện tử khác có thể thay thế Bitcoin không?
Khi số lượng tiền điện tử và token tiếp tục nhân lên (hiện đã lên đến hàng nghìn), Bitcoin vẫn là crypto nổi tiếng nhất, được kiểm chứng theo thời gian và có giá trị. Đây cũng là coin được coi như kho lưu trữ giá trị tiềm năng. Những loại khác, chẳng hạn như ETH, được sử dụng cho những việc khác, chẳng hạn như phát hành token để sử dụng trong các ứng dụng tài chính phi tập trung. Stablecoin như USDT cố định giá với đô la Mỹ hoặc các tài sản fiat khác và một số hỗ trợ giá trị bằng cách giữ khoản dự trữ.
Tôi có thể mua hoặc đầu tư vào Bitcoin bằng cách nào?
Có rất nhiều cách nhưng tất cả đều có những rủi ro khác nhau. Mọi người có thể mua trực tiếp từ các sàn giao dịch như Coinbase. Nhà đầu tư được công nhận cũng có thể đầu tư vào những phương tiện như tổ chức theo dõi giá Bitcoin Investment Trust. Giờ đây, các nhà đầu tư có thể mua hoặc bán hợp đồng tương lai Bitcoin và có thể sớm mua được các quỹ giao dịch qua sàn (Bitcoin ETF) một khi nhà quản lý cảm thấy thoải mái với ý tưởng này. Nhưng lưu ý rằng ngay cả nhiều người tin tưởng vào tương lai của Bitcoin cũng nghĩ một số hành động hoang dã đang ở phía trước. Năm 2017, sau động thái gia tăng lớn về giá của Bitcoin là lộ trình lao dốc 83% kéo dài một năm.
- Quyền sở hữu tiền điện tử ở Grayscale tăng 900%
- Kỹ sư người Anh hứa hỗ trợ 72 triệu đô la chống Covid-19 nếu Chính quyền giúp tìm thấy ổ cứng chứa 7,500 BTC trong bãi rác
- Michael Saylor: Bitcoin bây giờ là ván cược tốt hơn so với cổ phiếu công nghệ trong những ngày đầu
Thùy Trang
Theo Bloomberg
