Tuần trước, Bitcoin (BTC) đã được một tòa án Trung Quốc công nhận về mặt pháp lý, theo đó, họ đã kết luận rằng tiền điện tử nên được coi là tài sản kỹ thuật số. Quyết định mà Tòa án Internet Hàng Châu đưa ra đã được một số thành viên cộng đồng hưởng ứng nhiệt tình, họ cho rằng Bitcoin hiện đã được hợp pháp hóa tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) – nổi tiếng là một trong những khu vực pháp lý khắc nghiệt nhất đối với các loại tiền kỹ thuật số trên thế giới – và chính quyền địa phương có thể sớm giảm bớt áp lực đối với Bitcoin. Tuy nhiên, một số chuyên gia gọi đó là hiện tượng băng tan.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc với tiền điện tử
Trung Quốc là một nhân vật chủ chốt trong không gian tiền điện tử, chiếm một phần đáng kể quá trình đào và giao dịch Bitcoin. Theo một nghiên cứu vào cuối năm 2018, khoảng 60% tổng năng hash power của BTC được tạo ra ở Trung Quốc, trong khi các sàn giao dịch không được kiểm soát trong nước chiếm 60% giao dịch toàn cầu của stablecoin Tether (USDT).
Mặc dù số lượng cao như vậy, ngành công nghiệp tiền điện tử Trung Quốc đã bị hạn chế đáng kể do các quy định nghiêm ngặt từ phía chính phủ. Vào tháng 9 năm 2017, chính quyền trong nước đã cấm các sàn giao dịch trong nước và ICO hoạt động. Do lệnh cấm, người dân Trung Quốc có thể hold tiền điện tử nhưng không thể giao dịch hợp pháp chúng để lấy tiền fiat thông qua các nền tảng giao dịch. Tuy nhiên, theo Jehan Chu, nhà đồng sáng lập Kenetic Capital, có một lỗ hổng pháp lý nhỏ: Lệnh cấm không trực tiếp cấm mọi người giao dịch tiền điện tử với nhau. Chu phát biểu:
“Trong khi các sàn giao dịch và các công ty đang giao dịch Bitcoin đã bị cấm ở Trung Quốc, thì việc sở hữu cá nhân và trao đổi không được xem là hành vi bất hợp pháp. Điều này đã để lại không gian cho các chủ sở hữu cá nhân trong khi các tổ chức tại Trung Quốc đã chuyển ra nước ngoài, nhưng họ vẫn còn duy trì hoạt động.”
Ashley Tian, quản lý pháp lý cao cấp tại Công ty Ecovis R & G Consulting, xác nhận rằng giao dịch ngang hàng vẫn hợp pháp. “Xin lưu ý rằng việc mua, bán hoặc hold tiền điện tử sẽ không vi phạm bất kỳ luật pháp nào của Trung Quốc”, cô nói với Cointelegraph trong một email. Tian nhấn mạnh rằng người dân địa phương phải sử dụng các sàn giao dịch nước ngoài để mua các loại tiền kỹ thuật số nhưng phải thông báo cho các cơ quan quản lý địa phương về các khoản đầu tư của họ và nộp thuế.
Trong khi đó, đã có báo cáo từ Trung Quốc cho thấy lệnh cấm năm 2017 có thể được mở rộng sang các lĩnh vực khác liên quan đến tiền điện tử – cụ thể là đào coin và marketing. Do đó, đầu năm nay, có tin tức cho rằng một cơ quan chính quyền địa phương đang xem xét việc cấm đào coin ở nước này, trong khi có thông tin khác cho rằng các quận bị cô lập ở Bắc Kinh đã cấm tất cả các địa điểm thương mại tổ chức bất kỳ sự kiện nào liên quan đến tiền điện tử.
Đáng chú ý, trong khi tiền điện tử chịu sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý ở Trung Quốc, công nghệ cơ bản của Bitcoin lại là ưu tiên quốc gia đối với chính phủ của nước này. Chủ tịch Tập Cận Bình thậm chí đã gọi Blockchain là một bước đột phá về công nghệ, trong khi thành phố Hàng Châu, thủ phủ của tỉnh Chiết Giang phía đông Trung Quốc đã tổ chức Khu công nghiệp Blockchain – một trung tâm được nhà nước bảo trợ để phát triển Blockchain.
Phán quyết Hàng Châu: tăng trưởng hay trung lập?
Vào ngày 18 tháng 7, Tòa án Internet Hàng Châu, nằm trong cùng thành phố có Khu công nghiệp Blockchain, đang giám sát một cuộc tranh chấp giữa một sàn giao dịch không còn tồn tại và một trong những người dùng của nó, được xác định là Wu.
Theo các phương tiện truyền thông địa phương, vào năm 2013, Wu đã mua 2,675 BTC với giá 20.000 RMB (khoảng 2.900 USD) từ một nền tảng có tên FXBTC thông qua một cửa hàng trên thị trường trực tuyến Taobao và lưu trữ chúng trong ví kỹ thuật số trên trang web của sàn. Theo nguyên đơn, vào tháng 5 năm 2017, Wu đã cố gắng truy cập vào quỹ của mình nhưng phát hiện ra rằng trang web FXBTC, đã ngừng hoạt động vào năm 2014. Wu không thể liên hệ với quản lý của nền tảng và do đó không thể lấy lại số Bitcoin của mình.
Wu sau đó đã đệ đơn kiện FXBTC, người được cho là đã không đưa ra bất kỳ thông báo nào trước khi đóng cửa nền tảng. Ông cũng đã kiện Taobao vì cho phép các mặt hàng bị cấm như tiền điện tử niêm yết trên thị trường của mình – mặc dù giao dịch Bitcoin ở Trung Quốc đã bị cấm sau đó vào năm 2017. Wu yêu cầu FXBTC và Taobao phải trả khoảng 76.300 RMB (11.000 USD) tiền bồi thường.
Mặc dù tòa án đã từ chối các yêu cầu bồi thường của nguyên đơn đối với FXBTC và Taobao do thiếu bằng chứng, nhưng họ thừa nhận Bitcoin là một loại hàng hóa vì nó mang giá trị, khan hiếm và có thể được sử dụng như một phương tiện chuyển tải giá trị. Tuy nhiên, các loại tiền kỹ thuật số như Bitcoin, “không mang tính pháp lý như tiền tệ chính thức”, theo quy định của Tòa án Internet Hàng Châu.
“Đối với người dân Trung Quốc mua tiền điện tử bằng các phương tiện hợp pháp, đó sẽ là tài sản hợp pháp được bảo vệ theo luật dân sự của PRC,” Tian nhận xét về quyết định của tòa án. Đáng chú ý, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBoC) – cơ quan quản lý trung ương giám sát các tổ chức tài chính trong nước, về cơ bản đã ban hành lệnh cấm tiền điện tử 2017 – đã xác nhận phán quyết. “Thật vậy, Bitcoin là tài sản ảo, nhưng nó không phải là tiền fiat”, một quan chức từ PBoC đã phát biểu trong một bài báo được xuất bản bởi Global Times, tờ báo tiếng Anh địa phương.
Dovey Wan, đối tác sáng lập của Primitive Ventures, người đã chia sẻ tin tức cho cộng đồng tiền điện tử trên Twitter, tin rằng sự kiện này đánh dấu một mốc quan trọng đối với quy định về tiền điện tử ở Trung Quốc. Cô đã viết trong một cuộc trò chuyện bằng email:
“Phán quyết này là từ tòa án Internet Hàng Châu, không phải là một tòa án của các thành phố cấp 3 ngẫu nhiên, và nó là một trong ba tòa án internet / mạng chuyên dụng ở Trung Quốc. Và khi bắt đầu, nó thực sự đã tạo tiền lệ cho các trường hợp tiếp theo xung quanh thị trường Bitcoin.”
Wan cho biết thêm rằng tòa án sẽ không thể đưa ra quyết định này nếu nhận thức chung về Bitcoin của PBoC và đảng cầm quyền là tiêu cực, đây có thể được coi là một sự thay đổi chính trị trong việc công nhận tiền điện tử. Tương tự như vậy, Chu tin rằng quyết định của Tòa án đã đặt ra một tiền lệ cho sự phát triển trong tương lai và nới lỏng các luật về tiền điện tử của Trung Quốc – nếu không phải về mặt pháp lý, thì ít nhất là về mặt xã hội. Ông nói:
“Tương tự như tòa án ở Hoa Kỳ, phán quyết địa phương này sẽ không có nghĩa là luật pháp quốc gia công nhận nó nhưng sẽ đặt ra giai đoạn mới và hướng đi mới. Quan trọng hơn, phán quyết này ảnh hưởng lớn đến dư luận và bình thường hóa quyền sở hữu Bitcoin.”
Tuy nhiên, một số chuyên gia, như mạng lưới điện toán đám mây phi tập trung Aelf, nhà đồng sáng lập Chen Zhending, không đồng ý rằng phán quyết này đánh dấu bất kỳ thay đổi đáng kể nào. Zhiling nói:
“Cá nhân tôi không nghĩ rằng sự việc này sẽ tạo nên bất kỳ thay đổi lớn nào trong chính sách Bitcoin ở Trung Quốc. Đây là một trường hợp mà tôi chưa thấy nhiều tin tức được đưa ra trên các phương tiện truyền thông truyền thống ở Trung Quốc ngoại trừ trong không gian tiền điện tử. Tất nhiên, có khả năng trường hợp này có thể được sử dụng để ưu tiên cho các trường hợp trong tương lai rằng Bitcoin là một loại tài sản ảo, nhưng tôi tin rằng luật pháp Trung Quốc vẫn còn “khá cứng” đối với thị trường này. Ngoài ra, nó không làm cho quá trình Đào Bitcoin hay giao dịch Bitcoin trở nên hợp pháp. Theo tôi hiểu, chính quyền địa phương vẫn đang đàn áp các khu vực đào Bitcoin trên toàn quốc.”
Thật vậy, vào tháng 10 năm 2018, Tòa án Trọng tài Quốc tế Thâm Quyến cũng phán quyết rằng các loại tiền điện tử như Bitcoin được bảo vệ hợp pháp như tài sản trong khi xem xét một tranh chấp tương tự, bị cáo không trả lại số Bitcoin, Bitcoin Cash (BCH) và Bitcoin Diamond ( BCD) theo thỏa thuận hợp đồng. Tin tức tác động lên các phương tiện truyền thông tập trung vào việc tiền điện tử tăng giá, nhưng cuối cùng nghị định đã không thay đổi tình hình pháp lý ở Trung Quốc. Vào thời điểm đó, trọng tài nhận thấy rằng nghĩa vụ hợp đồng đang tranh chấp không thuộc các điều khoản liên quan như được nêu trong lệnh cấm năm 2017. Ông cho biết:
“Không có luật pháp hay quy định nào cấm rõ ràng các bên hold Bitcoin hoặc tiến hành các giao dịch cá nhân bằng Bitcoin, mà chỉ nhắc nhở công chúng về những rủi ro đầu tư. Hợp đồng trong trường hợp này quy định nghĩa vụ trả lại Bitcoin giữa hai thể nhân và không thuộc các hoạt động tài chính về ICO được quy định trong Thông báo về việc ngăn chặn rủi ro phát hành trợ cấp [ví dụ, lệnh cấm năm 2017].”
Do đó, thẩm phán kết luận rằng hợp đồng đã ràng buộc về mặt pháp lý, thêm vào đó, “Bitcoin có bản chất của một loại tài sản, có thể được sở hữu và kiểm soát bởi các bên, và có thể cung cấp các giá trị và lợi ích kinh tế”.
Tương tự, Sở thuế vụ Hoa kỳ – United States Internal Revenue Service (IRS) cũng xem tiền điện tử là tài sản, nghĩa là những người bán tiền điện tử của họ để kiếm lợi nhuận phải chịu thuế.
Liệu quan điểm của Trung Quốc về tiền điện tử sẽ thay đổi vì tiền điện tử Libra?
Bối cảnh pháp lý ở Trung Quốc có thể sớm thay đổi do sự xuất hiện của Facebook stablecoin – Libra. Đầu tháng này, Wang Xin, giám đốc ngân hàng trung ương Trung Quốc, phát biểu với tờ South China Morning Post rằng cơ quan của ông đang phát triển loại tiền kỹ thuật số của riêng mình để đáp lại Libra, ông cho biết:
“Nếu [Libra] được sử dụng rộng rãi để thanh toán, đặc biệt là thanh toán xuyên biên giới, liệu nó có thể hoạt động như tiền và có ảnh hưởng lớn đến chính sách tiền tệ, ổn định tài chính và hệ thống tiền tệ quốc tế không?”
Người đứng đầu PBoC sau đó nhấn mạnh rằng ngân hàng đã quyết định tạo ra loại tiền kỹ thuật số của riêng mình vì vai trò không rõ ràng mà đồng USD có thể phát sinh sau khi Libra được phát hành:
“Nếu đồng tiền kỹ thuật số được liên kết chặt chẽ với đồng USD, nó có thể tạo ra một kịch bản theo đó các loại tiền có chủ quyền sẽ cùng tồn tại với các loại tiền kỹ thuật số tập trung vào USD. Nhưng thực chất sẽ có một ông chủ, đó là đồng USD và Hoa Kỳ. Nếu vậy, nó sẽ mang lại một loạt các hậu quả về chính trị kinh tế, tài chính và thậm chí quốc tế.”
Do đó, PBoC đã nhận được sự chấp thuận của cơ quan hành chính Trung Quốc, Hội đồng Nhà nước, để bắt đầu làm việc với những người tham gia thị trường và các tổ chức khác để tạo ra một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương. Thật vậy, Zhuling từ Aelf lập luận rằng Libra là “xác nhận về việc các quốc gia khác sẽ phát triển tiền điện tử ở quy mô toàn cầu” đối với chính phủ Trung Quốc, và do đó có ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với phán quyết Hàng Châu.
Các chuyên gia khác cũng đồng ý rằng tình hình quy định hiện tại không hoàn hảo cho những người hold tiền điện tử trong nước. Phán quyết là một điểm tích cực nhưng cho đến khi người dân Trung Quốc có thể giao dịch an toàn trên một sàn giao dịch nội địa, thị trường sẽ không chuyển với những tin tức như thế này, ông Chu của Kenetic Capital nói.
Tuy nhiên, phán quyết gần đây cho thấy chính quyền Trung Quốc có thể kiềm chế không đưa ra đường lối cứng rắn, bình luận tiêu cực về tiền điện tử Libra nói riêng, cũng như thị trường tiền điện tử nói chung.
- Trung Quốc, Iran và bây giờ là Palestine đều chuyển sang sử dụng tiền mã hóa
- Mức độ quan tâm Libra ở Trung Quốc tăng vọt
Việt Cường
Tạp chí Bitcoin | Cointelegraph
