Việc Apple dự kiến phát hành tai nghe VR-AR mới vào cuối năm nay đang tạo tiền đề cho một cuộc chiến nảy lửa với Meta để kiểm soát Metaverse.
Tuy nhiên, tình hình cạnh tranh thực sự có thể còn xa hơn, với một mặt trận mới đang nổi lên giữa một mạng internet phi tập trung và một mạng do các tập đoàn lớn kiểm soát.
CEO Pixelynx Inder Phull – người có công ty đang xây dựng trải nghiệm Metaverse, cho biết:
“Trận chiến đối đầu, dài hạn sẽ không diễn ra giữa Apple và Meta, mà là giữa công nghệ lớn và sự phân quyền”.
Trong khi chính xác những gì Metaverse mang lại vẫn chưa được xác định rõ, các công ty và nhà đầu tư đang đổ hàng tỷ đô la vào các công nghệ mong muốn xây dựng bối cảnh kỹ thuật số sống động hơn bao gồm cả trải nghiệm thực tế ảo và thực tế tăng cường (VR và AR). Với một thiết bị VR-AR mới sẽ được lên kệ vào cuối năm nay, Apple đang tự đọ sức với Meta, nhà sản xuất tai nghe VR hàng đầu. Bất kỳ công ty nào thành công hơn sẽ có khả năng giành được lợi thế khi xâm chiếm Metaverse và điều này khiến một số người ủng hộ phân quyền lo ngại.
Tim Cook – CEO Apple
Mối đe dọa
“Nếu Apple và Meta kiểm soát… quyền truy cập vào trải nghiệm và dữ liệu của người dùng, có nguy cơ họ sẽ kiểm soát quá nhiều và cản trở tầm nhìn về một Metaverse mở”, theo TJ Kawamura – đồng sáng lập của Everyrealm, một nhà phát triển đất ảo được hỗ trợ bởi công ty đầu tư mạo hiểm hùng mạnh Andreessen Horowitz.
Hầu hết mọi người lãnh đạo hoặc làm việc cho các công ty blockchain, cho dù đó là sàn giao dịch tiền điện tử, nhà phát triển NFT hay công ty game, đều mơ về một giai đoạn nâng cao của internet mà họ gọi là Web3. Khác nhiều so với hiện trạng, với Web3, toàn bộ internet được phân cấp. Nó không bị kiểm soát bởi một số tập đoàn lớn như Apple, Google, Meta và Amazon, những công ty công nghệ xây dựng phần mềm, thiết bị và cơ sở hạ tầng mà người dùng phụ thuộc vào.
Việc tạo ra một Metaverse mở có thể sẽ yêu cầu đàm phán mô hình mới với bất kỳ công ty nào đang ở vị trí có thể thu lợi từ việc cung cấp quyền truy cập vào lĩnh vực kỹ thuật số trong tương lai này. Thông qua việc sử dụng công nghệ blockchain, nhiều người tin rằng có thể tạo ra một mạng internet mới, minh bạch hơn và phi tập trung hơn trong đó người dùng trung bình là các bên liên quan và có tiếng nói về cách quản lý internet.
Một số ý kiến cho rằng kỷ nguyên phi tập trung hóa này có thể sẽ mất thời gian vì các công ty như Meta và Apple “ưu tiên hệ sinh thái khép kín” trong khi họ theo đuổi việc áp dụng AR và VR chính thống, theo Rebecca Barkin, chủ tịch của Lamina1 – công ty blockchain chuyên thúc đẩy Metaverse mở. Lamina1 được đồng sáng lập bởi Neal Stephenson, tác giả đặt ra thuật ngữ “Metaverse” với cuốn tiểu thuyết “Snow Crash” năm 1992 của ông.
Barkin cho biết:
“Lamina1 đang xây dựng blockchain layer 1 để hỗ trợ những người tạo ra Metaverse mở. Mục tiêu của chúng tôi là tiếp tục cuộc hành trình với các nhà phát triển và tập đoàn đã truyền đạt sự ủng hộ của họ đối với một mạng internet mở”.
Một số tiến triển
Mặc dù cả Apple và Meta đều chưa hoàn toàn áp dụng công nghệ blockchain ở quy mô lớn (Meta đã thử nghiệm một chút với tiền điện tử và NFT), công ty của Mark Zuckerberg đã nỗ lực cho thấy họ ủng hộ Metaverse mở.
Năm ngoái, Meta cùng hơn 30 công ty (bao gồm Microsoft, Epic Games và Lamina1) thành lập Metaverse Standards Forum (Diễn đàn Tiêu chuẩn Metaverse). Tổ chức cho biết trong một tuyên bố rằng họ sẽ hướng tới các khái niệm được coi là quan trọng để đạt được Metaverse phi tập trung: các tiêu chuẩn mở và khả năng tương tác. Hiện thực hóa những khái niệm này có nghĩa là các thiết bị và hệ thống sẽ tương tác với nhau dễ dàng hơn trên các nền tảng khác nhau, bất kể ai đã tạo ra chúng.
Meta tham gia diễn đàn chứng tỏ rằng họ sẵn sàng cộng tác với các công ty công nghệ khác muốn xây dựng Metaverse mở. Nhưng giống như Apple – công ty nổi tiếng với khả năng hoạt động bí mật, Meta nổi tiếng xem trọng việc bảo vệ không chỉ các hoạt động nội bộ mà còn cả cách các nền tảng truyền thông xã hội Facebook và Instagram của họ thu thập, sử dụng và quản lý dữ liệu.
Thực tế
Kawamura của Everyrealm dự đoán các công ty chọn không chấp nhận tính cởi mở và minh bạch vốn có trong blockchain — đặc biệt là khi nói đến các vấn đề về quyền riêng tư — sẽ thua cuộc.
“Điều quan trọng đối với chúng tôi là người dùng có thể sở hữu danh tính kỹ thuật số của họ trên tất cả các nền tảng. Nếu bất kỳ nền tảng hiện có nào quyết định từ chối các quyền này của người dùng, tôi tin rằng các nhà xây dựng và người dùng sẽ chuyển sang các lựa chọn khác”.
Về phần mình, Meta tuyên bố “sẽ không có Metaverse chạy trên Meta, cũng như không có “Internet của Microsoft” hay “Internet của Google” như hiện nay”. Trong cùng một tuyên bố từ tháng 5 năm ngoái, họ cũng nói rằng tương tự như internet ngày nay, “Metaverse không phải là một sản phẩm duy nhất… hoặc một hệ điều hành như Windows của Microsoft hoặc phần cứng như iPhone của Apple”.
Mark Zuckerberg – CEO Meta
Nhưng lưu lượng truy cập internet phần lớn nằm trong tay một số ít công ty cho dù đó là thông qua công cụ tìm kiếm của Google hay các nền tảng truyền thông xã hội như Facebook và Instagram với hàng tỷ người dùng. Hai hệ điều hành điện thoại thông minh thống trị kết nối di động: iOS của Apple và Android của Google. Cho đến nay, hai nhà bán thiết bị di động lớn nhất là Apple và Samsung, chiếm hơn 1/3 thị trường.
Nhưng công ty của Meta dường như đánh giá các tình huống khác nhau. “Giống như Internet ngày nay, Metaverse sẽ là một tập hợp các công nghệ, nền tảng và sản phẩm. Nó sẽ không được xây dựng, vận hành hay bất kỳ một công ty hay tổ chức nào quản lý”.
Mặc dù chính xác là không có một người gác cổng nào kiểm soát tất cả các không gian kỹ thuật số thông qua các thiết bị, hệ thống và ứng dụng, nhưng phiên bản hiện tại của Internet phần lớn bị kiểm soát và giám sát bởi một số tập đoàn trị giá hàng tỷ đô la được chọn: các công ty như Amazon, Apple, Microsoft và Meta.
Bất cứ ai sẵn sàng gợi ý lịch sử có thể lặp lại với Metaverse và sự phát triển của Web3 dường như có lý do để lo ngại.
“Mọi người không muốn Metaverse bị một thực thể tập trung duy nhất kiểm soát, chẳng hạn như Mark Zuckerberg”, Phull của Pixelynx cho biết.
Tham gia Telegram của Tạp Chí Bitcoin: https://t.me/tapchibitcoinvn
Theo dõi Twitter: https://twitter.com/tapchibtc_io
Theo dõi Tiktok: https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin
- Chủ tịch Fed Mỹ Jerome Powell dương tính với Covid-19
- Đặt cược vào Metaverse? Decentraland (MANA) nên có trong danh sách của bạn
- Đây là điều lớn lao tiếp theo nhưng không phải Web3 hay Metaverse
Minh Anh
Theo The Block